DO TEL! Genetyka kliniczna wady wrodzone, u pokarmowy i alergie


Uzupełnienie jeszcze z zajęć II o alergiach bo w tym co wcześniej wysłałam tego nie ma:
ALERGIE:
& . zabrakło czasu jeśli ktoś by mógł uzupełnić początek i ewentualnie dopisać co brakuje to
proszę o edit i wrzucenie z powrotem na fb J
IgE:
Mechanizm syntezy IgE oprócz kodujących czynniki stałe i zmienne immunoglobulin wydają
sią zależeć od ekspresji wielu genów m.in. polimorficz...
Klaster Il-4:
Fragmenty DNA kodujace cytokiny istotne dla procesów alergicznych, geny Il: 3, 4, 5, 9, 13,
GM CSF
Chymaza:
Chorobom alergicznym towarzyszy zwiększona liczba komórek tucznych, a
chymaza to mediator wydzielany przez mastocyty bioracy udzial w zapaleniu i patologicznej
przebudowie dróg oddechowych pacjentów chorych na astmę
Gen cma1 moze warunkować podatność na rozwój astmy oraz moze być zaangażowany w
regulację syntezy przeciwciał IgE
Eozynofile produkujące eotaksyne  związek podatności na astmę z polimorfizmem genów
eotaksyny 2
Tez z astmą związane geny kodujące receptory dla fr Fc Ige (region promotora genu Il-4 i gen
kodujący alfa 1 antytrypsynę
__________________________________________________________________________________
O wadach dobrze doczytać z Drewy!
Rozpoznawanie wad wrodzonych
Nieprawidłowość która powstaje w okresie wewnątrzmacicznego. Albo zewnetrzna albo wewnetrzna
zmiana. Lekarz dysmorfolog. Dysmorfologia. Ocena dzieci pod względem nieprawidłowości wyglądu
 cech dysmorfii
Etiologia
Czynnika gentyczne  aberracje chromosomowa
Czynniki środowiskowe  biologiczne (wirusy)
Mieszane
60% etilogia jest nieznana
80% czynniki genetyczne
Podział patogenetyczny
Malformacje  działanie czynników zewnętrznych
Dysrpcji
Deformacje
Dysplazje
Podział mnogich wad rozwojowych
Sekwencje-kaskada nieprawidłowości
Kompleksy  zakłócony obszar rozwojowy lub jego części
Zespoły  liczne wrodzone wady
Asocjacje - nielosowe połączenie wad
Podział epidemiologiczny
Wady mnogie i izolowane
Wady duże i drobne
Wady letalne i nie ograniczające przeżywalność
Wady występujące rodzinnie i pojawiające się sporadycznie
Aberracje chromosomowe 0,6-1%
Jednemu prążkowi chromosomowych odpowiada 5-10 mln par zasad  kilka  kilkaset genów
1. Diagnostykę rozpoczyna się od diagnozy mikroskopowej  aberracje chrom.
2. Pózniej analiza chromosomów metafazowych
3. Diagnostyka molekularna przy pomocy m.in. PCR (Zespoły mikrodelecji: Zespół willego-
Pradego, siatkówczak)
Dzielimy choroby na
1. Choroby jednogenowe  autosomalny, recesywny lub dominujące, na chrom. X (analiza
rodowodu!)
2. Około 50% choroby uwarunkowane wieloczynnikowo  trudna! Badania na blizniętach
pomaga
(Polski rejestr wrodzonych wad rozwojowych w Poznaniu) Wynika z nich, że 182 na 10000 urodzeń
występują wady w latach 2005-2006r. Zespół Downa na 10 tys. Urodzeń w Polsce około 12 osób
Irlandia 20-31 dzieci O.o
Wypełnianie formularza (?) o martwych, żywych urodzeniach (bla bla bla)
Rodzina ryzyka genetycznego  oszacowanie ryzyka wystąpienia choroby w tej rodzinie
Poradnictwo genetyczne
Udzielenie porady genetycznej najczęściej rodzinie choroby chorej
Wskazania (diagnostyka prenatalne  czyżby to już było?)
Podejrzewanie chor genet.
Niewyjaśniona etiologia chor
Diagnoza lub wiedza o zaburzeniach psychomotorycznego
Ciężarne eksponowane na czynniki teratogenne
Problemy z uzyskaniem potomstwa
Kobiety w ciąży powyżej 35. roku życia
Metody diagnostyki prenatalnej
1. Metody nieinwazyjne
2. Inwazyjne
Cele diagnostyki
Ocena stanu płodu
Wykluczenie choroby
Wykrycie wady rozwojowej
Ultrasonografia  pierwse pomiędzy 11-14 tygodniem ciąży ,pózniej. Cele: ocena żywotności,
sprawdzenieczy nie ma wad, przezierność karkowa (obrzęk tkanki podskórnej w okolicy karkowej 
korelacja z zespołem Downa, Edwardsa czy Turnera, pozwala na uzyskanie konkretnego ryzyka
wystąpienia wady, inne powody: niedokrwistość. Niewydolność układy krążenia, limfatycznego), brak
kości nosowej (wskazuje także na zespół Downa  67% , trisomia)
Ryzyko aberracji chromosomowych wzrsta z ilością wad wrodzonych
Badania laboratoryjne krwi matki: wolna podjednostka beta-hCG oraz PAPP-A  podwyższenie ich
poziomu może wskazać na wystąpienie wad wrodzonych np., znowu Zespół Downa, AFP  otwarte
wady cewy wrodzonej, ale także ciaża mnoga czy obumarła lub guzy wątroby.
Amniopunkcja: 15-18 tydzień ciąży, 15-20 ml płynu owodniowego, związane z ryzykiem utraty ciąży
czy wady kończyn. Wykonuje się przy stwierdzenie ryzyka wystąpienia dziecka z aberracją
chromosomową, stwierdzenie wad u poprzednich dzieci, rodzic nosiecielm dyslokacji innych
Biopsja kosmówki: 10-14 tydzień ciąży, 5-10 tkanki, większe ryzyko 2%
Kordocenteza: po 17 tygodniu ciąży, pobranie krwi z żyły pępowinowej, ryzyka 1-1,5%, zagrożenie
zanieczyszczenia krwi płodu krwią matki.
Genetyczne podstawy powstania nowotworów
Proces karcynogenezy inicjuje mutacja jednego genu, musi ich być więcej do utworzenia
raka.
350 genów  nowotworowych  białka mające wpływ na apoptozę
Najczęściej wyst. translokacje
Markery nowotworzenia  podejrzewanie konkretnego raka
Dochodzi do raka w: kilka genów, więcej utworzonych komórek niż jest niszczone, cechy
komórek: zdolność do odróżnicowania, samo zaopatrywanie się, potencjał nie od usuwania,
odporne na apoptozę i czynniki je niszczące, zdolność do naciekania
Fazy transformacji: preinicjacja (narażenie na czynniki karcynogenów), inicjacja (zaburzenia
apoptozy, promocji, progresji
Geny mające udział w transformacji
Protoonkogeny ->onkogeny
Geny supresorowe
Geny naprawy DNA
Niedoskonałość powielania DNA, błędy są ogromne  działanie genów naprawiających
Mutacje są spontaniczne
Ważne: białko p53   strażnik genomu , to wiemy i wiele innych.
Zespół Li-Fraumeni:
Rodzinny nowotwór
Wiele postaci występujące razem: piersi, mózgu, białaczka
Diagnoza u młodych ludzi
Przewlekła białączka szpikowa
Związna z chromosomem Filadelfia
Choroby genetyczne układu pokarmowego:
Porfirie wątrobowe:
- enzymopatie
- zmniejszona aktywność enzymów związanych z syntezą hemu
- częstość występowania trudna do oceny (tu jakieś dane statystyczne zasłoniło mi dwóch
kolegów :D)
- autosomalne dominujące lub recesywne
- mutacje genów kodujących enzymy biosyntezy hemu
- hem  nieenzymatyczna składowa trwale związana z białkiem
- synteza we wszytkich komórkach organizmu (głownie wątroba i erytroblasty szpiku)
- synteza ALA z glicyny i bursztynylo-CoA
- problemy z syntezą hemu odpowiadające blokom enzymatycznym
Odmiany:
- ostra przerywana
-koproporfiria wrodzona
- mieszana
- niedobór syntazy protoporfirynogenu
- przewlekła
Klinicznie: ostre i nie ostre
Ostra przerywana:
- autosomalne dominujące
-niedobór deaminazy PBG
- w cytozolu
-227 znanych mutacji
Wrodzona kopro porfiria:
- autosomalne dominujące
- niedobór oksydazy koproporfirynogenu
- mitochondria
- 36 znanych mutacji
Porfiria mieszana:
-autosomalne dominujące
- oksydaza protoporfirynogenu
- mitochondria
- 120 znanych mutacji
Z niedoboru dehydratazy ALA:
- autosomalne recesywne
- niedobór dehydratazy ALA
- cytozol
- 7 znanych mutacji
U 80-90% nosicieli nie występują objawy choroby.
Objawy: ostre, przewlekłe
ze strony przewodu pokarmowego
neurologiczne, zaburzenia zachowania
Śmiertelność w pełnoobjawowym ataku ok 10%.
Pomijana gdy : diagnostyka róznicowa bólów brzucha, choroby psychiczne, nietypowe
polineuropatie. Porfiria naśladuje inne jednostki chorobowa, potwierdzana wieloma różnymi
badaniami.
Czerwony mocz, ciemniejący po wystawieniu na światło słoneczne !
Ostry napad porfirii:
NEUROPATIA AUTONOMICZNA
- silny ból brzucha: stały, bez ścisłej lokalizacji, czasem kurczowy
- nudności, wymioty, wzdęcia, zaparcie, biegunka
- fizykalnie: brzuch miękki, uciskowo nie bolesny
- BEZ objawów otrzewnowych
- słabo wyrażone parametry stanu zapalnego (temperatura lekko podniesiona, leukocyty
norma)
- cechy pobudzenia układu współczulnego: tachykardia, wzrost ciśnienia, niepokój drżenie,
nadmierne pocenie, szerokie zrenice, zatrzymanie moczu, zaparcia
NEUROPATIA OBWODOWA
- porażenie opuszkowe
- najgrozniejsze: porażenie mięśni oddechowych i śmierć (10%) na skutek póznego
rozpoznania i leczenia
- napady padaczkowe
- zajęcie mózgu  objawy psychiczne
Czynniki wyzwalające ostry napad: głodówka, alkohol, stres, leki (barbiturany, sulfonamidy,
karbamazepina, kwas walproinowy, pochodne pyrazolonu, preparaty sporyszu, terapia hormonalna:
syntetyczne estrogeny, progestageny, danazol), infekcje, zaburzenia hormonalne, 30% idiopatycznie
Rozpoznanie: ilościowe oznaczenie prekursorów porfiryn i samych porfiryn w moczu i kale
Leczenie: unikanie czynników wywołujących napad, podawania glukozy dożylnie, arginianu hemu,
albuminy hemowej, leki uspokajające
Hemochromatoza pierwotna  typ I:
- nadmierny wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego
- po jednej od rodziców - dwie kopie zmutowanego HFE (locus 6p21.3) 1/200 osób (najczęściej
C282Y)  gdy jedna bezobjawowo
- HFE  kontrola wchłaniania żelaza w komórkach nabłonka jelit
- zwiększone pobieranie Fe z treści oraz stopniowe gromadzenie tkankach i narządach  nieleczone
uszkadza narządy
- najczęstsza uwarunkowana genetycznie choroba razy białej (nosicielstwo zmutowanego HFE to 1/10
mieszkańców Europy)  tylko 50-70/100 się objawia gdy 2 uszkodzone allele
- autosomalnie recesywnie
- powstała jako mutacja terminalna ok. 2000 lat temu
- mutacja typu SNP powodująca zmianę cysteiny w pozycji 282 na tyrozynę  była korzystna dla
nosicieli gdy niedobór Fe i zwiększała odporność na choroby infekcyjne
- odkładanie żelaza we wszystkich tkankach organizmu: najwięcej w wątrobie wskutek czego często
rozwija się marskość i wieloogniskowy pierwotny rak wątroby
- uszkodzenie trzustki związane z rozwojem cukrzycy
- uszkodzenie serca więc niewydolność i zaburzenia rytmu
- uszkodzenie przedniego płata przysadki więc niewydolność gruczołów wydzielania wewnętrznego
Objawy (w średnim wieku):
- nieswoiste
- początkowo łatwe męczenie się, bóle stawów
- cechy uszkodzenia wątroby (marskość, npl)
- zaburzenia endokrynne (hipogonadyzm hipogonadotropowy, impotencja, niedoczynność tarczycy,
cukrzyca
- zwyrodnienie stawów
- nieprawidłowe wartości enzymów wątrobowych
- szarobrązowe zabarwienie skóry z metalicznym połyskiem, zanikami, bliznami w miejscach
przebarwień
- zanika owłosienie okolicy łonowej, dołów pachowych, twarzy
- zaczynają dominować objawy marskości, cukrzycy, niewydolności serca i gruczołów wydzielania
wewnętrznego
- charakter postępujący
 Typowy pacjent :
M: średni wiek, znużenie, osłabienie, zmniejszenie masy ciała, bóle stawów, pózniej już skrajne
zmęczenie i brak energii; zaburzenia wzwodu, impotencja, utrata popędu
K: zaburzenia miesiączkowania, przedwczesna menopauza, utrata popędu
Diagnostyka:
- stężenie Fe w surowicy i określenie zdolności wiązania żelaza przez surowicę (TIBC) (stosunek
stężenia Fe w surowicy do TIBC * 100% określa wysycenie transferyny czyli białka nośnikowego,
żelazem; gdy >60% u M i >50% u K to przemawia to za hemochromatozą pierwotną, w tych
przypadkach też znaczne zwiększenie stężenia transferryny w surowicy
- potwierdzenie rozpoznania stanowi wykrycie swoistych markerów(?) henu HFE metodami
molekularnymi
Leczenie:
- usunięcie nadmiaru żelaza, a z powodu dużej ilości Fe związanego z hemoglobiną, najprostszą
metodą jest wykonywanie upustów krwi, początkowo 1-2 x w tyg, 500 ml krwi pełnej
- faza podtrzymująca leczenie jest długotrwała i polega na kontynuacji upustów 3-4 razy w roku u M i
1-2 razy w roku u K
-gdy upusty są przeciwwskazane to stosowana deferoksamina, lek wiążący (chelatujący) Fe i
umożliwiający jego wydzielenie z organizmu (mniej skuteczny niż upusty i daje efekty niepożądane)
Hemochromatoza pierwotna  typ 2:
- tzw. typ młodzieńczy
- autosomalnie recesywne
- mutacje: typ 2A  gen hemojuweliny (1q21)
Typ 2B  genu hepcydyny (19q13.1)
- masywne gromadzenie żelaza już we wczesnym okresie życia
Hemochromatoza pierwotna  typ 3:
- autosomalnie recesywne
- gen kodujący receptor 2 transferyny
- klinicznie ujawnia się u dorosłych
- w obrazie głównie uszkodzenie wątroby
Hemochromatoza pierwotna  typ 4:
- autosomalnie recesywne
- gen kodujący ferroportynę
- małe prawdopodobieństwo uszkodzenia narządów
Choroba Wilsona:
- MIEDy
- niezbędna w oddychaniu komórek , biosyntezie melaniny, metabolizmie dopaminy, homeostazie
żelazowej odpowiedzi antyoksydacyjnej, tworzeniu tkanki łącznej
-mutacja genu kodującego białko transportujące Cu w hepatocycie (ATP7B)
-ponad 200 mutacji
- autosomalnie recesywnie
- 1/30-100tys mieszkańców
- konieczne 2 nieprawidłowe kopie równocześnie od matki i ojca (1 kopia to jak zwykle bezobjawowy
nosiciel)
- nadmiar miedzi wchłoniętej z przewody pokarmowego, gromadzi się w wątrobie, dostaje się do
innych organów zamiast być przez nią wydalany
- prowadzi do zróżnicowanych form uszkodzenia wątroby
- z czasem hepatocyty tracą zdolność gromadzenia Cu i następuje jej uwalnianie do krążenia i w tym
okresie choroby następuje szkodliwe oddziaływanie Cu na CNS i nerki, a także odkładanie złogów w
rogówce
- w okresie uwalniania Cu do krążenia występują zaburzenia metaboliczne krwinek prowadzące do
przełomów hemolitycznych  nagły rozpad dużej ilości erytrocytów
-postać wątrobowa może przypominać różne schorzenia tego narządu od bezobjawowego
podwyższenia enzymów wątrobowych i stłuszczenia do ostrego i nadostrego zapalenia wątroby, a
także marskości
- zaburzenia neurologiczne lub psychiatryczne są zwykle pierwszymi objawami, na podstawie których
rozpoznaje się Wilsona
- objawy neurologiczne (podobne do choroby Parkinsona): drżenie spoczynkowe i zamiarowe,
sztywność mięśni, pląsawica, ślinienie się, utrudnione połykanie
- zaburzenia psychiczne: schizofrenia, zaburzenia maniakalno-depresyjne, nerwice
- oko: złogi Cu w rogówce w postaci pierścieni Kaysera-Fleischera, rzadziej tzw. zaćma słonecznikowa
- nerki: krwinkomocz, białkomocz, rzadko  wapnica i kamica nerek oraz złożone zaburzenia
czynności cewek nerkowych
- zmiany w innych narządach i tkankach dotyczą gruczołów wydzielania wewnętrznego i są rzadkie:
niedoczynność tarczycy i przytarczyc, zaburzenia miesiączkowania, w przypadku ciąży powtarzające
się poronienia
- zaburzenia kardiologiczne, uszkodzenia mięśni szkieletowych, układu kostnego, zapalenia stawów
Rozpoznanie wysoce prawdopodobne gdy:
- małe stężenie celruloplazminy
- pierścienie Kaysera-Fleischera
- zwiększone wydalanie Cu z moczem
- zawartość Cu wątrobie >250 mikrogram/gram suchej masy
-mutacja genu ATP7B  wtedy już na pewno
Leczenie:
- dietetyczne: eliminacja z diety produktów bogatych w miedz jak ryby, orzechy, podroby (wątróbka),
czekolada, grzyby
-farmakologiczne: głowna metoda terapii, bezpośrednio po ustaleniu rozpoznania bez względu na
występowanie lub brak objawów chorobowych, dwa leki: środek chelatujący, np. penicylan& ?
zwiększający wydalanie miedzi, & .cynku, zmniejszającego& ?
- nieprzerywanie przez całe życie gdyż tylko w ten sposób chory może życ bez objawów;
kontynuowanie nawet w ciąży, zakończenie możliwe tylko w przypadku przeszczepu wątroby
Niedobór alfa1 antytrypsyny (A1AT):
- A1AT znana też jako SERPINA 1 to glikoproteina z grupy białek ostrej fazy, jeden z głównych
inhibitorów enzymów proteolitycznych obecnych we krwi obwodowej człowieka
- produkowany przede wszystkim przez hepatocyty, ale też monocyty, makrofagi, komórki nabłonka
pęcherzyków płucnych i jelita
- w populacji wiele wariantów genu A1AT (najczęstszy prawidłowy to M), z których niektóre (Z oraz S)
wiążą się ze zmniejszoną aktywnością A1AT we krwi
- najczęstsza przyczyna genetycznego uszkodzenia wątroby u dzieci
- autosomalnie dominująco
- 1/1800 urodzeń
- mutacja typu SNP
- zastąpienie lizyny glutaminą w pozycji 342
- zmiana konformacji łańcucha prowadząca do akumulacji A1AT w RER hepatocytów
- wrodzony niedobór A1AT to drugi pod względem częstości powód transplantacji wątroby u dzieci
- ciężki niedobór A1AT jest najważniejszym wrodzonym czynnikiem ryzyka rozedmy płuc, przyczyną
choroby w 1-3% przypadków + ryzyko chorób wątroby
- inne powikłania narządowe: zmiany skórne o charakterze czerwonych bolesnych guzów w obrębie
których tworzą się ogniska martwicy, ropnie i przetoki z obecnością oleistej wydzieliny, predyspozycja
do reumatoidalnego zapalenia stawów, łuszczycy, przewlekłej pokrzywki, SM, fibro mialgii, ostrego
zapalenia błony naczyniowej, cukrzyca, HIV, celiakia, zapalenie trzustki, jelit, neuropatia obwodowa i
duuuużo innych różnych
Leczenie (jedyne):
- suplementacja z użyciem A1AT pozyskiwanej z osocza zdrowych dawców krwi
- podawane we wlewach dożylnych (60mg/kg masy ciała) raz w tygodniu
Choroby wieloczynnikowe
Celiakia:
- u osób z pewnymi antygenami zgodności tkankowej (układem HLA)  HLA DQ2 i DQ8, inne antygeny
HLA praktycznie wykluczają wystąpienie celiakii
- ryzyko wystąpienia celiakii u potomstwa wynosi ok 20% i zwiększa się w przypadku gdy obydwoje
rodzice chorują
Objawy:
- zaburzenia pracy jelit spowodowane nietolerancją glutenu zawartego w zbożach
- ujawnienie się w wieku niemowlęcym
- dochodzi do zmian w kosmkach jelitowych co prowadzi do zespołu złego wchłaniania zwłaszcza
tłuszczów
- ból brzucha i powiększenie obwodu, wzdęcia i uczucie przepełnienia, biegunka, blade, cuchnące
stolce, swędząca skóra w okolicy łokci i kolan, u osób z zapaleniem skóry
- u dzieci: opózniony wzrost i słaby rozwój mięśni; u niemowląt: biegunka z odwodnieniem po
pierwszym spożyciu glutenu
Leczenie:
- prawidłowe polega na stosowaniu diety bezglutenowej
- w większości przypadków bez farmakoterapii, ale chory nie powinien spożywać produktów
zawierających pszenicę, żyto, owies i jęczmień
- w okresie powrotu do zdrowia korzystne jest stosowanie diety beztłuszczowej i bezmlecznej


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ROZDZIAŁ 07 Genetyka kliniczna czerniaka
praca zal genetyka kliniczna
WADY WRODZONE NARZĄDU PŁCIOWEGO
wady wrodzone
25 Pilot, Mechanizmy prowadzace do zroznicowania genetycznego miedzy populacjami w obrebie gatunku
WYKAZ MATERIAŁÓW DO ZALICZENIA ZAJĘĆ KLINICZNYCH
ROZDZIAŁ 06 Genetyka kliniczna raka trzustki
Kolonizacja grzybicza przewodu pokarmowego w badaniach klinicznych i doswiadczalnych
Alergia pokarmowa
Dieta eliminacyjna w alergii pokarmowej
06 Wprowadzenie do genetycznych systemów uczących się
Alergia na pokarmy u doroslych w praktyce lekarskiej
Wprowadzenie do psychologii klinicznej Drat Ruszczak wykład 1 3

więcej podobnych podstron