Barwniki i pigmenty
2 pazdziernika 2012
Barwa - wrażenie psychiczne wywoływane w mózgu widzialną częścią promieniowania
elektromagnetycznego za pomocą oczu
380 - 780 nm spektrum widzialne dla człowieka
Barwniki - substancje organiczne (laki) które mogą rozpuszczać się w spoiwie - SUBSTANCJA PAYNNA
Pigmenty - (farby sproszkowane) nierozpuszczalne w spoiwach
" Organiczne
% Bez substialu (czyste)
% Z substialem (wypełniaczem ze szpaltem np. biel ołowiowa)
" Nieorganiczne
% Naturalne (pigmenty mineralne/ziemne)
% Sztuczne
" Metaliczne - silnie rozdrobnione metale
Spoiwa - substancje tworzące z pigmentami zawiesinę a z barwnikami - przejrzyste lakowe warstwy
Podział ze względów fizycznych:
" Roztwory koloidalne (kleje)
% Zwierzęce / glutynowe/ - np. kostne, skórne, rybie - żelatyna, karuk (rozpuszczalny w
ciepłej wodzie - kąpiel wodna)
% Roślinne
ż Gumy - np. arabska, tragant, wiśniowa
ż Skrobia - np. krochmal, dekstryna (wyprażona skrobia 160stC)
" Emulsje - zarazem oleiste i wodne
% Naturalne - np. mleko figowe, żółtko, jajko, mleko
% Sztuczne - połączenie gum i klejów z olejami
" Schnące ciecze (olej, żywica, wosk) - podział ze względu na pochodzenie
% Roślinne - np. olej lniany, makowy, konopny, orzechowy
% Zwierzęce - np. wosk, łój barani (do farb drukarskich)
% Mineralne - pochodzenia kopalnego - parafina
Kleje zwierzęce - silne - np. można za ich pomocą przenosić freski
Skrobia
50-60stC - gęstnieje
65stC - galaretowata, przezroczysta (klej)
Bardzo higroskopijna
Klej skrobiowy - introligatorstwo, sklejanie płócien
Środki dodawane do kleju, zapobiegające gniciu (konserwanty):
Tymon
Boraz
Ałun
Kwas salicylowy
Kazeina - uzyskiwana z twarogu
Właściwości pigmentów:
Siła krycia różnych pigmentów zależy od:
" Grubości warstwy
" Właściwości optycznych pigmentu
Siła krycia tego samego pigmentu zależy od:
" Stopnia zmielenia !
" Stanu zanieczyszczenia !
" Ilości domieszek obciążających ę!
" Rodzaju spoiwa
Struktura pigmentu - wielkość cząsteczek
Tekstura pigmentu - twardość cząsteczek
TA Strona 1
Tekstura pigmentu - twardość cząsteczek
Jeżeli zbyt twarda pigment trudny w wykorzystaniu - konieczne wypełniacze
Techniki malarskie ze względu na spoiwo:
" Spoiwo prawie nie występuje
% Adhezja - przyleganie pigmentu do podłoża
% Rysunek ołówkiem metalowym, grafitowym oraz węglem, kredą i sangwiną
" Spoiwa organiczne naturalne
% Pochodzenia zwierzęcego
ż Technika kazeinowa
ż Technika klejowa
ż Rysunek tuszem
ż Techniki enkaustyczne
ż Pastel woskowy
% Pochodzenia roślinnego
ż Akwarela
ż Gwasz
ż Pastel
ż Techniki skrobiowe
ż Techniki olejne
ż Techniki lakierowe
ż Techniki żywiczno-olejne
ż Techniki na odwrocie szkła (witrochromia, howitrochromia, polichromia)
% O spoiwach mieszanych
ż Tempera
" Spoiwa organiczne syntetyczne
% Akryl
" Spoiwa nieorganiczne
% Fresk mokry i suchy
% Sgraffito
% Mozaika
% Stiuk
% Techniki krzemianowe
% Witraż
% Niello
% Techniki emalii na metalu
% Techniki naszkliwne i podszkliwne na wyrobach ceramicznych
PIGMENTY
1. Kreda
2. Biel ołowiowa
3. Biel cynkowa /biel chińska, biel śnieżna/
4. Biel tytanowa
5. Ugier/ochra
6. Żółcień neapolitańska /antymonowa/
7. Aurypigment /auripigment, złotołusk, żółcień królewska/
8. Realgar /sandarak(Arystoteles), arsenikon(Teofast)/
9. Glejta /masykot, żółcień ołowiowa/
10. Gumigutta
11. Szafran /lazur żółty szafranowy/
12. Żółcień kadmowa
13. Zieleń górska/malachitowa/
14. Ziemia zielona
15. Zieleń soczysta
16. Zieleń hiszpańska/aerugo, grynszpan, zieleń van Eycka/
17. Zieleń Veronesa/Veronese'a, szwajufurcka/
18. Zielony cynober
TA Strona 2
17. Zieleń Veronesa/Veronese'a, szwajufurcka/
18. Zielony cynober
19. Zieleń chromowa/chromoksyd kryjący/
20. Zieleń szmaragdowa/zieleń Guigneta, chromoksyd ognisty/
21. Błękit egipski/pompejański/
22. Błękit górski/lazuryt, citramarin, błękit niemiecki/
23. Smalta
24. Błękity żelazowo-cyjanowe
a. Błękit berliński/pruski/
b. Błękit paryski
25. Błękit nieba /ceruleum, błękit Peligota/
26. Ultramaryna /lapis lazuli/
27. Ultramaryna sztuczna
28. Indygo
29. Błękit kobaltowy /błękit Thnarda/
30. Fiolet kobaltowy
31. Cynober
32. Czerwień żelazowa
33. Bolus /pulment, boliment/
34. Minia /róż Saturna/
35. Karmazyn
36. Karmin
37. Purpura
38. Smocza krew
39. Krap /lazur krapowy, alizaryna, kraplak/
40. Lazur czerwony alizarynowy
41. Czerwień kadmowa
42. Siena naturalna
43. Brąz kaselski / brąz van Dycka, kasselski, ziemia kolońska/
44. Umbra
45. Sepia
46. Bister /bist/
47. Czerń kostna
48. Czerń z winorośli /czerń roślinna, tryginon/
49. Czerń sadza
Kreda
Węglan wapnia
Tekstura: miękka
Krycie: w oleju - złe, w spoiwach wodnych(rozpuszczalnych w wodzie np. kleje) - b dobre, w
połączniu ze spoiwem klejowym służy do sporządzania zapraw malarskich znanych od czasów
bizantyjskich pod nazwą leukas
Po zmieleniu na proszek "szlamujemy" - rozpuszczamy w wodzie
Zastosowanie: częściej jako zaprawa/grunt niż farba
W połączeniu z amoniakiem służy do oczyszczania metalu
Z olejem lub pokostem - kit szklany
Biel ołowiowa
Zasadowy węglan ołowiawy
Od XIX w. wszechstronnie stosowana
Biel kremska - najlepsza
Z dodatkiem szpatu ciężkiego lub barytu ma nazwy:
50% szpatu - biel wenecka
60-65% - biel hamburska
75-80% - biel holenderska
W ciemności żółknie
Nie wolno mieszać z farbami zawierającymi siarkę (np. żółcień kadmowa, cynober) - czarnieje
Ogrzewana do 300-400stC zmienia się w minię - pigment o kolorze czerwonym
Biel cynkowa /biel chińska, biel śnieżna/
Tlenek cynku
TA Strona 3
Tlenek cynku
1786 odkryta przez Lourtois, 1840 wprowadzona przez Leclaira, 1854 Winsor&Newton
Struktura: drobnoziarnista
Tekstura: średnia
Schnie powoli
Zastosowanie: wszystkie techniki z wyjątkiem akwareli
Dobre grunty chude i chłonne
Biel tytanowa
Tlenek tytanu
Otrzymywana z minerałów - ilmenit, anataz, rutyl
Odkryta na przełomie XIX-XX w., wprowadzona na początku XX w.
Z anatazu (wyłącznie w pierwszej połowie XX w.) - niska siła krycia, nietrwała
Z rutylu - drobnoziarnista, dobra siła krycia, średnio twarda tekstura
Zawsze w wypełniaczem
Z powodu szarego zabarwienia zawsze zawiera domieszkę innego barwnika białego
Zastosowanie: wszystkie techniki
Ugier/ochra
Naturalna ziemia
Znane od starożytności, najlepsze pochodzą z terenów Francji
Otrzymywana przez sedymentację, mielenie i pławienie
Im więcej zawiera kwasu krzemowego bardziej przezroczysty
Im więcej zawiera wodorotlenku żelazowego intensywniejsza barwa
Im więcej zawiera glinki (tłuste) kryjące
Im więcej zawiera węglanu wapnia (chude) gorzej kryją
Podczas prażenia zmienia odcień na czerwony, aż do czerwieni wpadającej w brąz (tzw. ugier
palony)
Zastosowanie: wszystkie techniki
Żółcień neapolitańska /antymonowa/
Piroantymonian ołowiawy
Otrzymywana: połączenie tlenku ołowiu i antymonu
Barwa: od jasnej do ciemnej żółci
Historia: w Babilonii 3000 p.n.e. jako barwnik podszkliwny, jako farba malarska XII w. w Persji
(XV w. w Italii)
Właściwości: silnie trująca, duża siła krycia, drobnoziarnista struktura
Zastosowanie: wszystkie techniki (lepiej olejowe)
Aurypigment /auripigment, złotołusk, żółcień królewska/
Trójsiarczek arsenu
Historia: w XIX w. wyparty przez związki chromowe
Właściwości: trujący, w połączeniu z olejem szarzeje, na tynku czernieje
Zastosowanie: był stosowany jako środek przeciwgnilny do spoiw białkowych
Realgar /sandarak(Arystoteles), arsenikon(Teofast)/
Dwusiarczek arsenu
Barwa: pomarańczowo-czerwony
Właściwości: trujący, słabo kryje, jaśnieje pod wpływem światła
Zastosowanie: był stosowany jako środek przeciwgnilny
Glejta /masykot, żółcień ołowiowa/
Tlenek ołowiany
Otrzymywana: przez topienie ołowiu na powietrzu w 800stC
Po szybkim oziębieniu glejta srebrna o barwie żółtej
Po wolnym oziębieniu glejta złota o barwie czerwono-złotej
Historia: znana od starożytności
Właściwości: odporna na światło, wrażliwa na kwasy, znaczna siła krycia, tekstura miękka
Zastosowanie: do malowania ciał na freskach
Gumigutta
Gumożywica (barwnik) z drzewa z rodzaju Garcina (Indie, Cejlon)
Właściwości: emulsja rozpuszczalna w alkoholu, trująca, lepiej działa w farbach olejnych
Zastosowanie: chętnie stosowana w XVII w. przez malarzy flamandzkich do laserunku, używana
również w pozłotnictwie na białej folii dla uzyskania imitacji folii złotej
TA Strona 4
również w pozłotnictwie na białej folii dla uzyskania imitacji folii złotej
Szafran /lazur żółty szafranowy/
Otrzymywana: z szafranu (krokusa)
Historia: znany co najmniej od X w. w Bizancjum, do Europy trafił za pośrednictwem Arabów
Właściwości: rozpuszcza się w tłuszczach, olejach i żywicach, wrażliwy na światło
Zastosowanie: malarstwo książkowe, lub jako laserunek
Żółcień kadmowa
Siarczek kadmu
Otrzymywana: strącenie kwaśnego roztworu soli kadmowej siarkowodorem lub siarczkiem
alkalicznym
Barwa: od jasnożółtego do nasyconego oranżu
Historia: odkryta w 1817 przez Stromeyera i Hermanna, wprowadzona w połowie XIX w.
Właściwości: siła krycia jasnych odcieni niższa niż ciemnych
Zastosowanie: wszystkie techniki o spoiwach organicznych, najlepiej olejne, temperowe lub
akwarelowe
Zieleń górska/malachitowa/
Zasadowy węglan miedzi
Otrzymywana: zmielenie malachitu
Historia: znana od prahistorii (najstarszy zielony pigment)
Właściwości: trująca, odporna na działanie światła i zasad, wrażliwa na kwasy, tekstura twarda,
średnia siła krycia
Zastosowanie: najlepiej tempera i gwasz
Ziemia zielona
Krzemian glinowo - magnezowy
Barwa: od blado do niebieskawo-zielonego (tzw. ziemia weroneńska)
Historia: znana od czasów staroegipskich
Właściwości: tekstura twarda, mała siła krycia(zwłaszcza w oleju), trwały we wszystkich
technikach, odporny na światło i słabe kwasy i zasady, po wyprażeniu brązowieje
Zastosowanie: używany do pozłoty(jako zaprawa daje się polerować)
Zieleń soczysta
Naturalny barwnik organiczny
Otrzymywana: z soku jagód szakłaku
Właściwości: nie jest odporna na swiatło
Zastosowanie: w średniowiecznym malarstwie książkowym i do laserunków, w malarstwie
holenderskim i flamandzkim w XVII w.
Zieleń hiszpańska/aerugo, grynszpan, zieleń van Eycka/
Zasadowy octan miedziowy
Otrzymywana: przez działanie kwasem na powierzchnię miedzi
Barwa: błękitno-zielona
Historia: znana od starożytności
Właściwości: trująca, nietrwała (ciemnieje pod wpływem siarkowodoru)
Zastosowanie: w średniowieczu w iluminatorstwie i malarstwie tablicowym, w XVIII w.
używana przez Watteau, służyła do sporządzania sztucznej patyny i zielonych laserunków
Grynszpan - naturalna patyna pokrywająca miedz (np. dachy)
Zieleń Veronesa/Veronese'a, szwajufurcka/
Arsenooctan miedziowy
Historia: odkryty w 1781 przez Scheele'go, produkcja fabryczna w Schweienfurcie od 1814
(Russ i Sattler)
Właściwości: tektura miękka, duża siła krycia, silnie trująca, odporna na światło, wrażliwa na
siarkę i kwasy (wytwarza arsenowodór)
Obecnie zastępowana mieszaniną farb nietrujących i trwałych
Zielony cynober
Otrzymywana: przez zmieszanie barwników niebieskich/zielonych z żółtymi
Właściwości: znaczna siła krycia, nie odporny na światło (nieco ciemnieje), ograniczone
możliwości mieszania z innymi pigmentami
Zastosowanie: w malarstwie XIX w.
Zieleń chromowa/chromoksyd kryjący/
Tlenek chromu
TA Strona 5
Tlenek chromu
Barwa:
Historia: odkryta w 1809 przez Vauquelina, używana do końca XIX w.
Właściwości: odporna na światło i czynniki atmosferyczne, nie zmienia się w technikach
wapiennych, tekstura miękka, średnia siła krycia
Zastosowanie: wszystkie techniki (ceramiczne i malarskie)
Zieleń szmaragdowa/zieleń Guigneta, chromoksyd ognisty/
Wodorotlenek chromowy
Historia: odkryta w 1851 przez Pennetiera
Właściwości: odporna na światło i czynniki atmosferyczne
Zastosowanie: wszystkie techniki malarskie i ceramiczne
Błękit egipski/pompejański/
Krzemian wapniowo-miedziowy
Otrzymywana: poprzez prażenie mieszaniny soli miedzi, piasku z dużą zawartością krzemionki,
wapna i sody
Historia: znana już w XV w p.n.e. w starożytnym Egipcie
Właściwości: struktura krystaliczna, tekstura twarda, średnia siła krycia, bardzo odporny na
działanie światła, kwasów i zasad
Zastosowanie: raczej w spoiwach temperowych i gwaszowych, lepiej do fresku niż malarstwa
olejnego
Obecnie nie wytwarzany
Błękit górski/lazuryt, citramarin, błękit niemiecki/
Zasadowy węglan miedziowy
Otrzymywana: z azurytu (minerał ze zwietrzałych rud miedzi)
Barwa: zależy od zanieczyszczenia
Historia: od V w. p.n.e. , najczęściej stosowany pigment błękitny w XV-XVII w.
Właściwości: struktura drobnoziarnista, średnio twarda tekstura, mierna siła krycia, odporny
na działanie światła i zasad, wrażliwy na kwasy (otrzymywany sztucznie zielonkawy i mniej
odporny)
Zastosowanie: najlepiej tempera
Smalta
Krzemian potasowo-kobaltowy
Otrzymywana: mielone szkło zabarwione tlenkiem kobaltu
Historia: znana w starożytnym Egipcie, w Europie stosowana od XV w.
Właściwości: słaba siła krycia, szarzeje i jaśnieje pod wpływem wilgoci i kwasu węglowego
Błękity żelazowo-cyjanowe
Błękit berliński/pruski/ żelazocyjanek żelazowy
Błękit paryski żelazocyjanek żelazawy
Historia: odkryte w 1704 przez Diesbacha (Berlin)
Właściwości: bardzo drobnoziarniste, miękka tekstura, bardzo duża siła krycia, odporne na
światło ale rozkładają się pod wpływem alkalidów (nie mogą być używane do fresków, techniki
wapiennej, krzemianowej i kazeinowej)
Zastosowanie: wszystkie techniki o spoiwach organicznych, najlepiej akwarela, gwasz,
tempera
Błękit nieba /ceruleum, błękit Peligota/
Cynian kobaltowy
Zawiera domieszki gipsu i kwasu krzemowego
Historia: odkryty w 1805 przez Hpfnera, wszedł do handlu od 1860
Właściwości: miękka tekstura, dobra siła krycia, trwały, dość trujący
Pliniusz nazywa wszystkie pigmenty niebieskie - ceruleum
Ultramaryna /lapis lazuli/
Glinokrzemian sodowy
Otrzymywana: przez rozdrobnienie lazurytu
Historia: znana już w starożytnym Egipcie i Azji Środkowej
Właściwości: odporna na światło
Zastosowanie: lepsza z temperami i gwaszami (niższy współczynnik załamania światła niż olej)
Ultramaryna sztuczna
Skład chemiczny identyczny z naturalną
TA Strona 6
Skład chemiczny identyczny z naturalną
Historia: wyprodukowana w 1828, w handlu od 1829
Właściwości: jednorodna i drobnoziarnista (odmiennie niż naturalna), tekstura miękka, dobra
siła krycia, odporna na światło, wrażliwa na kwasy i wilgoć
Zastosowanie: wszystkie techniki poza stereochromią
Nie łączyć z farbami pochodzenia miedzianego i ołowianego
Przez redukcję można uzyskać ultramarynę czerwoną (1874), fioletową (1859) lub zieloną
(1861)
Choroba ultramarynowa - szarzenie w malarstwie olejnym
Indygo
Otrzymywana: przez fermentację liści rośliny - z rodzaju Indigofera (Indie), z urzetu (Europa)
Historia: syntetyczną indygotynę (główny składnik) wytwarza się od 1870
Właściwości: słabo kryje, w świetle jaśnieje
Zastosowanie: najlepsze do spoiw wodnych i emulsyjnych, w oleju średnio trwałe
Błękit kobaltowy /błękit Thnarda/
Glinian kobaltowy
Historia: odkryty w 1777 przez Gahna, udoskonalony (intensywniejsza barwa) w 1802 przez
Thnarda
Właściwości: miękka tekstura, mała siła krycia, duża trwałość w świetle, odporny na kwasy i
czynniki atmosferyczne
Zastosowanie: wszystkie techniki (najczęściej w spoiwie olejnym i akwarelowym)
Fiolet kobaltowy
Pirofosforan kobaltowy/arsenian kobaltowy
Historia: 1859 Salvetat
Arsenian - drogi i trujący
Pirofosforan - ciemniejszy, średnia tekstura, średnia siła krycia, bardzo trwały, odporny na
światło
Zastosowanie: nadaje się tylko jako farba laserunkowa (z gumą, białkiem, olejem lub
werniksem)
Cynober
Siarczek rtęciowy
Otrzymywany sztucznie: na dwa sposoby - na sucho (prażenie rtęci z siarką) i mokry (strącenie)
Barwa: jasne i średnie (sztuczne), ciemne (bywają pochodzenia naturalnego)
Historia: sztuczny cynober odkryty prawdopodobnie przez Greków w VIII w.
Właściwości: znaczna siła krycia, trwały ale pod bezpośrednim działaniem światła słonecznego
ciemnieje
Zastosowanie: raczej w spoiwach wodnych i emulsyjnych
Czerwień żelazowa
Tlenek żelaza bezwodny - odcień ciemny, niemal purpurowy
Tlenek żelaza uwodniony - barwa zależy od zanieczyszczeń (od ciemnożółtej do
ceglastoczerwonej)
Otrzymywana: z naturalnych złóż rudy żelaza (hematyt) lub sztucznie - przez prażenie soli
żelazowych
Barwa: od jasnoczerwonych do fioletowych
Odmiany:
Naturalne - czerwień perska, hiszpańska, błyszcz żelazowy, czerwony ugier, pucola(pozzuola),
bolus, ziemia sieneńska palona, ugry palone
Sztuczne - róż angielski, róż niemiecki, róż indyjski, czerwień pompejańska, caput mortuum,
czerwień Marsa
Właściwości: dość dobra siła krycia, bardzo miałka struktura, średnia tekstura, należy do
najtrwalszych, odporna na światło i czynniki atmosferyczne
Zastosowanie: wszystkie techniki
Bolus /pulment, boliment/
krzemoglinian
Barwa: zależy od zawartości tlenków (biel - żółty - brunatny)
Zastosowanie: w zaprawach pod pozłoty połyskowe i w kitach malarskich
Minia /róż Saturna/
Tlenek ołowiu
TA Strona 7
Tlenek ołowiu
Otrzymywana: przez ogrzewanie glejty lub metalicznego ołowiu do 480stC
Właściwości: drobnoziarnista struktura, bardzo miękka tekstura, duża siła krycia, silnie trująca,
pod wpływem światła i siarkowodoru ciemnieje(wymaga izolacji w postaci
werniksu/laserunku)
Zastosowanie: w malarstwie olejnym i akwarelowym, znakomity izolator żelaza przed korozją,
nie nadaje się do technik malarstwa ściennego
Karmazyn
Otrzymywany: przez podbarwienie minii barwnikiem organicznym (np. eozyną, erytrozyną,
floksyną itp. ) utartym z dekstryną
Zastosowanie: w akwareli
Karmin
Kwas karminowy
Otrzymywany: w Ameryce i Azji z samic koszenili(mszyce żerujące na kaktusach), w Europie z
czerwców
Po wysuszeniu gotuje się, barwnik wytrąca się ałunem
Właściwości: nieodporny na światło
Zastosowanie: w akwareli i do laserunku w technice olejnej
Purpura
Otrzymywana: ze ślimaka z rodzaju rozkolców (Morze Śródziemne) - strącano ałunem,
dodawano kredy, glinki lub bolusa dla uzyskania żywszych barw
Właściwości: niezwykle trwała, odporna na kwasy i zasady, nierozpuszczalna w większości
rozpuszczalników organicznych
Smocza krew
Otrzymywana: barwnik, z żywicy palmy kalmusowej (Azja Wschodnia)
Barwa: ciemnoczerwona
Właściwości: trująca, wrażliwa na światło, dobrze rozpuszcza się w alkoholu, rozpuszczalnikach
organicznych i balsamach
Zastosowanie: głównie do laserunku oraz do powlekania instrumentów drewnianych (werniks
skrzypcowy)
Krap /lazur krapowy, alizaryna, kraplak/
Otrzymywany: barwnik, ze zmielonego korzenia marzanny barwierskiej, obecnie ze smoły
pogazowej
Właściwości: zawiera alizarynę i purpurynę(przez co jest nieodporny na światło)
Zastosowanie: do wszystkich technik poza wapienną, kazeinową i krzemianową, jako farba
laserunkowa do technik sztalugowych
Lazur czerwony alizarynowy
Otrzymywana: syntetycznie z antracenu (smoły pogazowej)
Barwa: od jasnej po purpurową
Historia: odkryty w 1924
Właściwości: w świetle zachowuje się bez zarzutu
Zastosowanie: w technikach o spoiwach organicznych
Czerwień kadmowa
Selenosiarczek kadmu
Barwa: od pomarańczowej po karmazynowy ( zależy od proporcji)
Historia: odkryta w 1892 przez Welza
Właściwości: dobra siła krycia, drobnoziarnista struktura, miękka tekstura
Zastosowanie: wszystkie techniki ALE: we freskach brunatnieje, z farbami miedziowymi
ciemnieje
Nie mieszać z farbami ołowianymi
Siena naturalna
Otrzymywana: z minerału (getyt) zawierającego związki żelaza, krzemu, manganu i glinkę
Właściwości: półprzejrzysty (dobry do laserunku), ciemniejsze tonacje trwalsze
Zastosowanie: wszystkie techniki
Brąz kaselski / brąz van Dycka, kasselski, ziemia kolońska/
Otrzymywany: pochodzenia organicznego z węgla brunatnego
Historia: znany od średniowiecza
Właściwości: nieodporny na światło
TA Strona 8
Właściwości: nieodporny na światło
Zastosowanie: w malarstwie zastosowanie małe bo zawiera asfalt (zle wpływa na trwałość
mieszanin), używany głównie do laserunków olejnych
Mumia - barwnik otrzymywany ze sproszkowanych szczątków mumii egipskich
Umbra
Otrzymywana: z naturalnej pławionej (przepłukanej) ziemi złożonej z krzemionki, tlenku żelaza
i manganu
Barwa: w odcieniach żółtawym, czerwonawym i zielonkawym
Właściwości: struktura niejednorodna, twarda tekstura, średnia siła krycia, bardzo trwała,
można łączyć ze wszystkimi pigmentami
Zastosowanie: wszystkie techniki
Sepia
Sól magnezowo-wapniowa
Barwa: od brązu do czerni
Właściwości: dość odporna na działanie światła i czynników atmosferycznych
Zastosowanie: laserunek ze spoiwami organicznymi, w technikach akwareli, do wyrobu tuszów
Bister /bist/
Otrzymywany: przez zmielenie na mokro sadzy z silnie żywicznego drzewa (przeważnie buk)
Barwa: brązowo-czarna
Historia: znana od XV w.
Właściwości: barwą i składem zbliżony do asfaltu
Zastosowanie: w rysunku i akwareli
Czerń kostna
Otrzymywana: z kości słoniowej (zwęglenie w piecach bez tlenu)
Właściwości: drobnoziarnista struktura, miękka tekstura, dobra siła krycia, wydajna i trwała
Zastosowanie: do wszystkich technik, zwłaszcza akwareli (nie zawiera tłuszczu)
Czerń z winorośli /czerń roślinna, tryginon/
Właściwości: bardzo miękka tekstura, średnia siła krycia, dobra siła barwienia
Zastosowanie: we wszystkich technikach, szczególnie wodnych, tusze
Nie do olejnych - spowalnia proces schnięcia oleju
Czerń hiszpańska - od XVI w. - z odpadków korka
Czerń sadza
Otrzymywana: dawniej z mocno żywicznych drzew, obecnie z substancji mineralnych z dużą
zawartością węgla
Właściwości: znaczna siła krycia i barwienia, najbardziej drobnoziarnisty pigment, pozbawiona
zanieczyszczeń mineralnych
Zastosowanie: wszystkie techniki
W grafice do wyrobu farb drukarskich, tuszów i kredek litograficznych
TA Strona 9
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
BarwnikibarwnikiBiochemia, Otrzymywanie roztworu barwników chloroplastówFotosynteza barwniki doświadczenia4 barwniki foto19 ADSORBCJA NA GRANICY FAZ CIAŁO STAŁE CIECZ WYZNACZANIE ADSORBCJI BARWNIKA NA WĘGLU AKTYWNYMOgólna charakterystyka pigmentówBARWNIKI KONSERWANTYBarwniak SzmaragdowyBarwnikiwięcej podobnych podstron