LEKI
LEKI
PRZECIWHISTAMINOWE
PRZECIWHISTAMINOWE
Anna Lorenc
Anna Lorenc
Zakład Farmakologii
Zakład Farmakologii
alorenc@pharm.am.lodz.pl
alorenc@pharm.am.lodz.pl
Grupy leków
Grupy leków
przeciwuczuleniowych:
przeciwuczuleniowych:
º%leki przeciwhistaminowe blokujÄ…ce receptor
º%leki przeciwhistaminowe blokujÄ…ce receptor
H1
H1
º%glikokortykosteroidy
º%glikokortykosteroidy
º%leki zmniejszajÄ…ce wrażliwość na alergeny
º%leki zmniejszajÄ…ce wrażliwość na alergeny
º%Å›rodki uzupeÅ‚niajÄ…ce preparaty kwasu
º%Å›rodki uzupeÅ‚niajÄ…ce preparaty kwasu
askorbinowego, wapnia, rutyny
askorbinowego, wapnia, rutyny
HISTAMINA
HISTAMINA
º%neuroprzekaznik
º%neuroprzekaznik
º%neuromediator
º%neuromediator
º%amina biogenna
º%amina biogenna
º%autakoid
º%autakoid
BIOSYNTEZA & ROZMIESZCZENIE
BIOSYNTEZA & ROZMIESZCZENIE
HISTAMINY
HISTAMINY
RECEPTORY HISTAMINOWE
RECEPTORY HISTAMINOWE
º%H1 , H2 receptory obwodowe,
º%H , H2
postsynaptyczne, metabotropowe
º%H3 receptor oÅ›rodkowy, presynaptyczny
º%H3 receptor oÅ›rodkowy, presynaptyczny
(jego pobudzenie powoduje zahamowanie
(jego pobudzenie powoduje zahamowanie
wydzielania histaminy)
wydzielania histaminy)
Receptor H1 H2
Receptor H1 H2
umiejscowienie mięśnie gładkie komórki okładzinowe
umiejscowienie mięśnie gładkie komórki okładzinowe
oskrzeli, p.pok., żołądka,
oskrzeli, p.pok., żołądka,
macicy, naczyń
macicy, naczyń
przedsionek serca
przedsionek serca
krw.
krw.
skurcz m. gładkich,
skurcz m. gładkich,
efekty pobudzenia wzrost wydzielania
efekty pobudzenia wzrost wydzielania
działanie
działanie
HCl,
HCl,
wazodilatacyjne,
wazodilatacyjne,
rozkurcz mięśni
rozkurcz mięśni
wzrost
wzrost
gładkich,
gładkich,
przepuszczalności
przepuszczalności
komórek śródbłonka
komórek śródbłonka
tachykardia (słaby
tachykardia (słaby
wpływ na błędnik,
wpływ na błędnik,
efekt)
efekt)
wzbudzenie aktywności
wzbudzenie aktywności
elektrofizjologicznej
elektrofizjologicznej
neuronów mózgowych
neuronów mózgowych
Działanie histaminy
º% na mięśnie gÅ‚adkie dziaÅ‚ajÄ…c na receptory H1 powoduje skurcz mięśni
gładkich jelita, oskrzeli i macicy. Jest jednym z głównych przekazników
odpowiedzialnych za zmniejszenie przepływu powietrza w pierwszej
fazie astmy oskrzelowej
º% na serce i naczynia powoduje rozkurcz naczyÅ„ krwionoÅ›nych i
zwiększa przepuszczalność naczyń żylnych zawłosowatych, poprzez
działanie na receptory H1. Przyspiesza tętno i zwiększa wydajność
serca poprzez działanie na receptory H2
º% na OUN neuroprzekaznik
º% żoÅ‚Ä…dkowe pobudza wydzielanie kwasu żoÅ‚Ä…dkowego poprzez
działanie na receptory H2. Jej działanie jest związane z choroba
wrzodowa żołądka
Główne patofizjologiczne działania histaminy:
º% Jako przekaznik w typie I nadwrażliwoÅ›ci np. pokrzywki i katar sienny
(leczone antagonistami H1)
º% Pobudzanie wydzielania kwasu żoÅ‚Ä…dkowego (leczone antagonistami
H2)
Objawy alergii
Objawy alergii
º%spadek ciÅ›nienia bladość powÅ‚ok skórnych
º%spadek ciÅ›nienia bladość powÅ‚ok skórnych
º%duszność wdechowa skurcz oskrzeli
º%duszność wdechowa skurcz oskrzeli
º%obrzÄ™k wzrost przepuszczalnoÅ›ci naczyÅ„
º%obrzÄ™k wzrost przepuszczalnoÅ›ci naczyÅ„
bÄ…bel histaminowy
bÄ…bel histaminowy
º%zaczerwienienie rozszerzenie naczyÅ„
º%zaczerwienienie rozszerzenie naczyÅ„
º%wzrost temperatury wzmożony przepÅ‚yw
º%wzrost temperatury wzmożony przepÅ‚yw
krwi
krwi
º%Å›wiÄ…d skóry, ból
º%Å›wiÄ…d skóry, ból
TRIADA OBJAWÓW HISTAMINOWYCH: tumor, rubor, dolor
Leki blokujÄ… receptor H1 w
Leki blokujÄ… receptor H1 w
sposób konkurencyjny dla
sposób konkurencyjny dla
histaminy, odwracalny
histaminy, odwracalny
KLASYFIKACJA LEKÓW
KLASYFIKACJA LEKÓW
PRZECIWHISTAMINOWYCH
PRZECIWHISTAMINOWYCH
Ist gen.
IInd gen.
COMPARISON OF ANTIHISTAMINES
COMPARISON OF ANTIHISTAMINES
"first-generation drugs second-generation
"first-generation drugs second-generation
drugs
drugs
classical H1 receptor antagonist
classical H1 receptor antagonist
crossing the blood-brain readily not so readily
crossing the blood-brain readily not so readily
barrier
barrier
sedation induce less common
sedation induce less common
route of administration p.o., i.m., i.v. p.o.
route of administration p.o., i.m., i.v. p.o.
plasma half-life shorter longer
plasma half-life shorter longer
specifity low (interact with muscarinic cholinergic high (bind to H1)
specifity low (interact with muscarinic cholinergic high (bind to H1)
receptors, Ä…-adrenergic receptors, serotonin
receptors, Ä…-adrenergic receptors, serotonin
receptors)
receptors)
sides effect sedation (dangerous arrythmias)
sides effect sedation (dangerous arrythmias)
anticholinergic effects
anticholinergic effects
(dry mouth, tachycardia, urinary retention,
(dry mouth, tachycardia, urinary retention,
dilated pupils)
dilated pupils)
additional properties ceterizine anti-inflammatory
additional properties ceterizine anti-inflammatory
action
action
Leki przeciwhistaminowe
Leki przeciwhistaminowe
I generacji
I generacji
º%bardzo liczna grupa leków
º%bardzo liczna grupa leków
º%zróżnicowana budowa chemiczna
º%zróżnicowana budowa chemiczna
º%zbliżona siÅ‚a dziaÅ‚ania blokujÄ…cego receptor
º%zbliżona siÅ‚a dziaÅ‚ania blokujÄ…cego receptor
H1
H1
º%!!! nieselektywne, blokujÄ… także receptory
º%!!! nieselektywne, blokujÄ… także receptory
cholinergiczne, serotoninergiczne,
cholinergiczne, serotoninergiczne,
dopaminergiczne i adrenergiczne
dopaminergiczne i adrenergiczne
FARMAKOKINETYKA
FARMAKOKINETYKA
FK: dobrze się wchłaniają z przewodu pokarmowego
FK: działanie rozpoczyna się po 15 minutach od
podania pozajelitowego (po 30 minutach od podania
doustnego)
FK: szczyt działania po 1 godzinie
FK: okres półtrwania ok. 3 h, wymagają zatem
częstego podawania (co 4 6 h); wyjątek -
klemastyna okres półtrwania 10 h
FK: biotransformacja w wÄ…trobie
FK: dobrze przechodzÄ… do OUN
DZIAAANIA NIEPOŻDANE
DZIAAANIA NIEPOŻDANE
hamują OUN (senność, otępienie i zaburzenia
koordynacji ruchowej) nie wolno prowadzić
pojazdów mechanicznych !!!
działanie cholinolityczne suchość w ustach,
zaburzenia widzenia, trudności w oddawaniu
moczu
działanie na serce mogą wywoływać
zaburzenia rytmu (antazolina jest lekiem
przeciwarytmicznym)
skórne objawy uczuleniowe
zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
drżenia mięśniowe
zawroty głowy
szumy w uszach
uszkodzenie szpiku
WYKAZUJ DZIAAANIA
WYKAZUJ DZIAAANIA
p/uczuleniowe
p/świądowe
p/wymiotne
WSKAZANIA DO STOSOWANIA
WSKAZANIA DO STOSOWANIA
:&reakcje alergiczne przebiegające gwałtownie, wymagające
:&reakcje alergiczne przebiegające gwałtownie, wymagające
podawania leków pozajelitowo
podawania leków pozajelitowo
:&choroby alergiczne przebiegające z dużym świądem
:&choroby alergiczne przebiegające z dużym świądem
(przenikanie leków do OUN i działanie hamujące jest
(przenikanie leków do OUN i działanie hamujące jest
korzystne)
korzystne)
:&ukąszenia owdów
:&ukąszenia owdów
:&pyłkowice
:&pyłkowice
:&alergie pokarmowe
:&alergie pokarmowe
:&alergie kontaktowe
:&alergie kontaktowe
:&katar sienny, pokrzywki, dermatozy
:&katar sienny, pokrzywki, dermatozy
:&profilaktycznie przy przetaczaniu krwi
:&profilaktycznie przy przetaczaniu krwi
:&stany nerwicowe z reakcjami alergicznymi (hydroksyzyna)
:&stany nerwicowe z reakcjami alergicznymi (hydroksyzyna)
:&przeciwkaszlowo przy suchym kaszlu (prometazyna-
:&przeciwkaszlowo przy suchym kaszlu (prometazyna-
Diphergan)
Diphergan)
:&niektóre w hamowaniu objawów uszkodzenia błędnika
:&niektóre w hamowaniu objawów uszkodzenia błędnika
OBJAWY NIEPOŻDANE
OBJAWY NIEPOŻDANE
senność
senność
zaburzenia koncentracji
zaburzenia koncentracji
wzrost apetytu zwiększenie masy ciała
wzrost apetytu zwiększenie masy ciała
działanie atropinopodobne: suchość błon śluzowych, zaburzenia
działanie atropinopodobne: suchość błon śluzowych, zaburzenia
akomodacji, zatrzymanie moczu
akomodacji, zatrzymanie moczu
zaburzenia rytmu serca
zaburzenia rytmu serca
uszkodzenia szpiku
uszkodzenia szpiku
hamowanie ośrodka kaszlu w kaszlu mokrym powoduje zaleganie
hamowanie ośrodka kaszlu w kaszlu mokrym powoduje zaleganie
śluzowej wydzieliny i zakażanie płuc
śluzowej wydzieliny i zakażanie płuc
zaburzenia ze strony p. pok. (biegunki)
zaburzenia ze strony p. pok. (biegunki)
stany splÄ…tania
stany splÄ…tania
PRZECIWWSKAZANIA
PRZECIWWSKAZANIA
jaskra
jaskra
przerost gruczołu krokowego
przerost gruczołu krokowego
nadwrażliwość na leki
nadwrażliwość na leki
uszkodzenia szpiku
uszkodzenia szpiku
PREPARATY I generacja
PREPARATY I generacja
º% prometazyna Diphergan silnie p.kaszlowo, p/wymiotnie i
º% prometazyna Diphergan silnie p.kaszlowo, p/wymiotnie i
uspokajająco, poraża alfa1, obniża ciśnienie, w post amp
uspokajająco, poraża alfa1, obniża ciśnienie, w post amp
(wstrzÄ…s)
(wstrzÄ…s)
º% klemastyna Clemastinum - tabl., syrop, amp.,
º% klemastyna Clemastinum -
domięśniowo lub dożylnie co umożliwia wstrzykiwanie we
domięśniowo lub dożylnie co umożliwia wstrzykiwanie we
wstrzÄ…sie
wstrzÄ…sie
º% dimetinden Fenistil p/Å›wiÄ…dowo
º% dimetinden Fenistil p/Å›wiÄ…dowo
º% cyproheptadyna Peritol choroby z dużym Å›wiÄ…dem, w
º% cyproheptadyna Peritol choroby z dużym Å›wiÄ…dem, w
przypadku braku odp. na inne leki I generacji, b. silnie
przypadku braku odp. na inne leki I generacji, b. silnie
pobudza apetyt (silny bloker rec. 5-HT)
pobudza apetyt (silny bloker rec. 5-HT)
º% hydroksyzyna Hydroxyzinum - dz. anksjolityczne
º% hydroksyzyna Hydroxyzinum - dz. anksjolityczne
º% dimenhydrinat Aviomarin choroba lokomocyjna
º% dimenhydrinat Aviomarin choroba lokomocyjna
Leki przeciwhistaminowe II
Leki przeciwhistaminowe II
generacji
generacji
1. Leki długo działające stosowane doustnie
1. Leki długo działające stosowane doustnie
Czyści jako antagoniści receptora H1 ebastyna
Czyści jako antagoniści receptora H1 ebastyna
Wykazujące dodatkowe działanie na komórki
Wykazujące dodatkowe działanie na komórki
zapalenia alergicznego cetirizyna, loratadyna,
zapalenia alergicznego cetirizyna, loratadyna,
terfenadyna, azelastyna
terfenadyna, azelastyna
2. Leki podawane miejscowo na skórę i błony
2. Leki podawane miejscowo na skórę i błony
śluzowe lewokabastyna, azelastyna
śluzowe lewokabastyna, azelastyna
3. Leki o krótkim działaniu akriwastyna
3. Leki o krótkim działaniu akriwastyna
FARMAKOKINETYKA
FARMAKOKINETYKA
º% dobrze wchÅ‚aniajÄ… siÄ™ z przewodu pokarmowego.
º% dobrze wchÅ‚aniajÄ… siÄ™ z przewodu pokarmowego.
metabolizowane w wÄ…trobie z wytworzeniem czynnych
metabolizowane w wÄ…trobie z wytworzeniem czynnych
metabolitów (wyjątek cetirizyna w 60-70%
metabolitów (wyjątek cetirizyna w 60-70%
wydalana z moczem w postaci niezmienionej)
wydalana z moczem w postaci niezmienionej)
nie są podawane pozajelitowo, a ich działanie pojawia
nie są podawane pozajelitowo, a ich działanie pojawia
się pózniej niż po lekach I generacji (najszybciej działa
się pózniej niż po lekach I generacji (najszybciej działa
cetirizyna, najwolniej astemizol pełny efekt po 3-5
cetirizyna, najwolniej astemizol pełny efekt po 3-5
dniach)
dniach)
º% odczyny skórne na histaminÄ™ i alergeny (skórne testy
º% odczyny skórne na histaminÄ™ i alergeny (skórne testy
alergiczne) ulęgają zahamowaniu na czas 7 dni w
alergiczne) ulęgają zahamowaniu na czas 7 dni w
przypadku cetiryzyny i loratydyny
przypadku cetiryzyny i loratydyny
DZIAAANIA NIEPOŻDANE
DZIAAANIA NIEPOŻDANE
objawy z OUN wywołują rzadko (!! duże różnice
objawy z OUN wywołują rzadko (!! duże różnice
osobnicze)
osobnicze)
wzrost apetytu (cetyryzyna)
wzrost apetytu (cetyryzyna)
działanie kardiotoksyczne: terfenadyna, astemizol,
działanie kardiotoksyczne: terfenadyna, astemizol,
ebastyna, loratydyna
ebastyna, loratydyna
INTERAKCJE
INTERAKCJE
ketokonazol i itrakonazol oraz
ketokonazol i itrakonazol oraz
erytromycyna i sok z grejpfruta (w
erytromycyna i sok z grejpfruta (w
mniejszym stopniu leki przeciwarytmiczne,
mniejszym stopniu leki przeciwarytmiczne,
flukonazol, metronidazol, SSRI, TLPD)
flukonazol, metronidazol, SSRI, TLPD)
hamujÄ… metabolizm terfenadyny,
hamujÄ… metabolizm terfenadyny,
astemizolu, ebastyny, loratadyny
astemizolu, ebastyny, loratadyny
PREPARATY II generacja
PREPARATY II generacja
º%cetyryzyna Zyrtec, Allertec najszybszy
º%cetyryzyna Zyrtec, Allertec najszybszy
efekt
efekt
º%loratadyna Claritine, Loratadyna
º%loratadyna Claritine, Loratadyna
najsłabiej przenika do OUN
najsłabiej przenika do OUN
º%feksofenadyna (met. terfenadyny) Telfast
º%feksofenadyna (met. terfenadyny) Telfast
º%lewocetyryzyna
º%lewocetyryzyna
º%desloratadyna
º%desloratadyna
ANTI-ALLERGY DRUGS
ANTI-ALLERGY DRUGS
DRUGS WHICH EXHIBIT LIBERATION OF HISTAMINE
DRUGS WHICH EXHIBIT LIBERATION OF HISTAMINE
º% cromolyn sodium
º% cromolyn sodium
º% nedocromil sodium
º% nedocromil sodium
º% ketotifen (+ pronounced H1 receptor antagonism)
º% ketotifen (+ pronounced H1 receptor antagonism)
º% used prophylactically to prevent allergic responses
º% used prophylactically to prevent allergic responses
º% stabilize mast cells, preventing the release of
º% stabilize mast cells, preventing the release of
histamine & other inflammatory mediators
histamine & other inflammatory mediators
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Niesteroidowe leki przeciwzapalne 27 antybiotyki niesklasyfikowane i leki przeciwgruźliczeLeki przeciwhistaminoweLeki przeciwnowotworowe 2LEKI PRZECIWDEPRESYJNE całośćLEKI PRZECIWWIRUSOWELeki przeciwwirusowe 7c [tryb zgodności]Leki przeciwnadciśnienioweleki przeciwhistaminoweLeki przeciwbiegunkoweLeki przeciwpasozytniczeNIESTERYDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE (NSAIDsLeki przeciwbólowe i przeciwgorączkoweLeki przeciwdepresyjneleki przeciwpadaczkowewięcej podobnych podstron