Projekty AVT
###
Cypisek 2925
– rozbudowa do
transceivera
W artykule zawarty jest opis kolejnych modu-
zobaczyć na oscyloskopie. Na rysunku 2 nato-wy DSB (Double Side Band). Już widać, że
łów, które zamienią opisany w EdW 12/2009 i
miast jest to uwidocznione trochę inaczej, mia-
zaoszczędziliśmy sporo, bo nawet do 50% ener-
1/2010 odbiornik Cypisek w prawdziwy trans-
nowicie w analizie widmowej. Energia naszego
gii, która nadawana była w postaci fali nośnej.
ceiver. Oczywiście jest to propozycja głównie
hipotetycznego nadajnika rozkłada się na dolną
Teraz moc naszego nadajnika rozkłada się po
dla Czytelników, którzy posiadają odpowied-
wstęgę, fale nośną i górną wstęgę. Fala nośna połowie na każdą wstęgę. No cóż, okazuje się, nie pozwolenie radiowe wydane przez UKE nie przekazuje żadnych informacji a potrzebuje że do przesłania informacji wystarczy emitować
(Urząd Komunikacji Elektronicznej). Ale inni
około połowy mocy całego sygnału. Warto ją tylko jedną wstęgę boczną. Tak się ładnie składa, mogą dowiedzieć się z artykułu, co to jest zatem usunąć z sygnału. Proces ten nazywa się że urządzenie do eliminacji niepotrzebnej wstęgi sygnał SSB, po co się go wytwarza i jakie ma
fachowo wytłumieniem fali nośnej, w naszym bocznej już mieliśmy w odbiorniku. Co to było?
zalety w stosunku do innych rodzajów modu-
przypadku będzie do tego celu służył tzw. modu-
To filtr wąskopasmowy (kwarcowy). Przepuści
lacji. A moduł śpłyta główna TX” może posłu-
lator zrównoważony. Ma on dwa wejścia i jedno
nam on tylko jedną wstęgę i to dokładnie tę,
żyć do budowy innych ciekawych urządzeń na
wyjście – rysunek 3. Do jednego wejścia na którą potrzebujemy! Zależy to od tego, z której fale krótkie (KF) i ultrakrótkie (UKF).
stałe podłączony jest sygnał o częstotliwości strony pasma przepuszczania filtru znajduje się fali nośnej, do drugiego będziemy dostarczać fala nośna. Widmowa sytuacja przedstawiona Sygnał SSB –
sygnał modulacji np. z mikrofonu. Działanie jest na rysunku 5. Efekt mówi sam za siebie: wprowadzenie
mieszacza zrównoważonego jest takie: gdy syg-
teraz 100% energii nadajnika służy do prze-
Najpierw musimy omówić, co to właściwie jest
nału moduluącego nie doprowadzamy, to na syłania informacji. W wielkim skrócie można sygnał SSB (Single Side Band), w dowolnym wyjściu też nic się nie pojawi, ale gdy pojawi powiedzieć, że wystarczy nadawać mocą 50W, tłumaczeniu śjednowstęgowy”, jak powstaje i się sygnał modulujący, na wyjściu wystąpi syg-a skutek u korespondenta w sile sygnału będzie
po co tyle dodatkowych kombinacji. Spójrzmy nał przedstawiony świdmowo” na rysunku 4, taki sam jak nadajnika o mocy 400-600W z
na rysunek 1 – jest tu pokazana zmodu-zawierający fn+fm i fn-fm.
klasyczną modulacją AM (dane z Poradnika
sygnał
sygnał fali
fali noœnej
noœnej
lowana przebiegiem sinusoidalnym fala
Uzyskaliśmy w ten sposób
Radiooperatora Krótkofalowca WKŁ 1967, str.
fn
Rys. 3
nośna (dla przypomnienia – było już o
sygnał, tzw. dwuwstęgo-
388). Warto było się natrudzić Ś. Ale żeby
fm
tym w cyklu śFale radiowe bez tajemnic”
fn-fm
nasz sygnał mógł się przestrajać
DSB
Sygnał
z EdW 4–6, 9/09). Taki przebieg można sygnał
sygnał
fn+fm
Rys. 4
modulacji
modulacji
fn
Sygnał
Rys. 5
Sygnał
Rys. 1
fn-fm
fn+fm
Sygnał
fn
fala
fala noœna
noœna
LSB
USB CzêstotliwoœŚ
fn-fm
Rys. 2
dolna
dolna wstêga
wstêga boczna
boczna
CzêstotliwoœŚ
DSB
LSB
USB
Czas
CzêstotliwoœŚ
C6
C13
C33
dolna
dolna wstêga
wstêga górna
górna wstêga
wstêga
U3
100n
GND
22n
22u
78L06
TX
OUT IN
R4
O
L2
O3
330R
L1
100uH
100uH
C11
VFO TX
C3
Rys. 6
47p
C7
C34
C9
270p
R6
Q1
C4
C32
C10
10n
470p
R3
330R
C1
100n 8 7 6 5
C14
1u
R2
470k
R5
OUT
47p 10MHz 4...40p
U2 15p
SA612
T1
390R
10k
O2
R1
C12
C2
8 7 6 5
C8
2,2n
L3
BC548B
T2
2,2k
100n
C5
100n
10uH
Q2-Q5 - 10MHz
1 2 3 4
1n
2N2369
R7
22n
2,2k
R11
U1
Q2
Q3
Q4
Q5
C22
C28
2,2k
C18
SA612 1 2 3 4
R9
L4
C30
R10
1n
C16
1M
1n
820R
C31 R12
470uH
1n
IN
R8
100n
22R
C20
22n
O1
100n 27k *
T3
C19
C21
C23
C24
C25
C26
C27
C29
C17
C15
BC548B
22n
22n
1n
15p
33p
33p
33p
15p
10n
470p
470p
22
Czerwiec
Czerwiec 2010
2010
Elektronika dla Wszystkich
worldmags & avaxhome
Projekty AVT
nie, a także moduł separatora ze wzmacnia-
ekranowanymi do odpowiednich wejść RX i
czem, który będzie dostarczał odpowiednie TX. Sprawdzamy połączenia i włączamy zasi-poziomy napięć do mieszaczy odbiornika i lanie. Sondę przyczepiamy krokodylkiem na nadajnika. Schematy i projekty płytek tych masę np. VFO, a gorący koniec podłączmy naj-podzespołów przedstawione są na kolejnych pierw do miejsca, gdzie wchodzi sygnał z gene-rysunkach 8–11. Są bardzo proste, więc nie ratora VFO. Napięcie obciążonego już trochę będę ich szczegółowo opisywał. Zmontowane
miernikiem skali cyfrowej VFO może wynosić
moduły widać na fotografiach 2 i 3. Na foto-0,5–1,7V, w zależności od zastosowanej wersji
grafii tytułowej pokazane jest wnętrze Cypiska
generatora. Do końcówki C4 od strony poten-
z przykładowo rozmieszczonymi modułami. cjometrów musimy przylutować kawałek koń-
Teraz kilka uwag co do połączeń modułów cówki, która została z obciętych elementów.
Rys. 7
po paśmie, musimy wytworzony sygnał ze sobą. Połączenia sygnałów wielkiej częstotli-Będzie to nasz punkt pomiarowy. Ja zawsze
SSB zmieszać jeszcze z generatorem VFO, wości robimy zawsze kabelkami ekranowanymi, zbieram je sobie do pudełeczka. Potencjometry
który mamy w odbiorniku. Wtedy dokładnie najlepiej gdy śekran” jest pleciony. Dopuszczalne na wyjściu ustawiamy w minimalne położenia
na tej samej częstotliwości, na której słuchamy są też kabelki ekranowane, z oplotem nawijanym
(ślizgacze ustawione od strony masy).
stacji, po przejściu na nadawanie pojawi się (jak w modelu), trzeba tylko zwrócić uwagę, żeby Teraz regulujemy pomocniczy potencjo-sygnał naszego nadajnika i korespondent będzie
ten oplot był w miarę szczelnie owinięty wokół metr tak, aby w punkcie pomiarowym napię-
nas tam odbierał!
żyły środkowej. Inne połączenia bardzo wygod-
cie wyniosło ok. 2,5V. Nie należy przekro-
nie robić cienkimi linkami o różnych kolorach czyć 3V, jak mamy oscyloskop, możemy Płyta śgłówna” TX
izolacji. Wtedy konstrukcja staje się bardzo przej-sprawdzić, że powyżej 3V pojawiają się już
Schemat ideowy modułu TX pokazany jest na
rzysta. W moim modelu Cypiska zastosowałem wyraźne zniekształcenia sygnału! Następnie rysunku 6. Widać, że jako mieszacze zasto-do mikrofonu i PTT (Press To Talk) jedno wspól-
ustawiamy poziom generatora doprowadzo-
sowane są identyczne układy scalone jak w ne gniazdo typu minijack stereo, oczywiście nego do płytki RX. Tutaj obowiązuje metoda odbiorniku, mianowicie NE612 (SA612). można to rozwiązać inaczej i zrobić sobie osobne
śna słuch”. Przy podłączonej antenie nasta-
Przedwzmacniacz mikrofonu wykonany jest na
gniazdka. Można dodać gniazdka do słuchawek,
wiamy jakąś stację i podajemy stopniowo
tranzystorze T3, filtr kwarcowy podobnie jak w
magnetofonu, komputera itp.
potencjometrem RX coraz większe napięcie.
odbiorniku: na kwarcach o tej samej częstotli-
Sygnał staje się coraz mocniejszy. Od pew-
wości. Po drugim mieszaczu jest umieszczony
Ważne informacje, warto
nego poziomu przy dalszym zwiększaniu
jednoobwodowy filtr na częstotliwość pasma przeczytać przynajmniej nie obserwujemy już przyrostu sygnału. Jest
3,5MHz i jednostopniowy wzmacniacz. Projekt
dwukrotnie!
to optymalne napięcie, ale dla danej stacji.
płytki mamy na rysunku 7, a zmontowany Połączenie poszczególnych bloków (płytek) Sprawdzamy i korygujemy regulację jeszcze układ na fotografii 1. Montaż zalecam wyko-widoczne jest na rysunku 12. Dodatkowa dioda na słabszych i mocniejszych stacjach. W
nać wg wskazówek, które umieściłem przy DX (1N4148) potrzebna jest tylko w wersji z moim odbiorniku napięcie mierzone w punk-opisie odbiornika. Przypominam też o podkład-
ARW, a gdy go nie ma, jest montowany mostek
cie doprowadzenia sygnału VFO do płytki
kach pod kwarce. Na pewno będzie OK!
z przewodu. Co do strojenia, to jest tu trochę RX wynosi ok. 0,6V. Metodę na słuch na więcej śzabawy” niż przy strojeniu samego pewno już zastosowaliście przy uruchamia-Dodatkowe moduły
odbiornika. Opisane tu proste amatorskie meto-
niu odbiornika. Mianowicie przy nastawianiu
Do pełni szczęścia potrzebne są jeszcze dwa małe dy umożliwią w miarę poprawne ustawienie częstotliwości śpilota” trymerem C35. Jeżeli moduły: komutacyjny, który będzie przełączał tzw. poziomów i uzyskanie tym samym właś-
nie, to wyjaśniam, że należy tak ustawić tę
nasz transceiver z odbioru na nadawanie i odwrot-ciwych parametrów odbiornika i nadajnika. częstotliwość, aby śwstrajanie” się w sygnał
R4
Potrzebne nam będą sonda w.cz. z było łatwe, a odbiór czysty i wyraźny.
+TX
Blokada_RX
poprzedniego artykułu, miernik i naj-
I n a c z e j
4,7k
T1
lepiej dostęp do oscyloskopu, ale w mówiąc, musi-WE_RX
C1
10n
R1
BC548B
przypadku jego braku też sobie jakoś
my odtworzyć
2,2k
C4
BNC
poradzimy. Zaczniemy od ustawienia
falę nośną
WY_TX
REL1
1n
właściwego poziomu wysterowania dokładnie w
LEDRX R3
+RX wzmacniacza w separatorze. Zamiast tym miejscu, D4
1k
rezystora R1 lutujemy tymczaso-
gdzie powin-
R2
+12V
D3
wo potencjometr montażowy 4,7Ω. na się znaleźć 1k
W
O
Ustawiamy go na największą war-
w stosunku
LEDTX
HFD27/012
PTT_ZEWN
D1
tość rezystancji. Oczywiście po regu-
do pasma
Rys. 9
lacjach zastąpimy go odpowiednim p r z e p u s z -
C3
Rys. 11
1N4148
100u
rezystorem. Modułu komutacyjnego czania naszego PTT
C2
D2
na razie nie podłączamy, a na wyjście
filtru kwarcowe-
100n
1N4148
modułu TX wlutowujemy również go. Oczywiście
Rys. 8
tymczasowo rezystor 470Ω. Do +TX byłoby to bardzo (zasilanie płytki) przyluto-
łatwe, gdybyśmy
Fot. 1
wujemy przewód, ale na znali dokład-
razie jeszcze go nie podłą-
ne pasmo
czamy. Wyjście sygnału z p r z e p u s z -
C3 US1
C5
generatora VFO podłącza-
czania fil-
C2
100n 78L08
100n
+12V
my do wejścia separatora.
tru i mogli
OUT IN
GND
O
Podłączamy przewód do
10n
R3
+12V RX zasilania i wyj-
390R
Rys. 10
P2
TX
ścia separatora kabelkami
C4
R2
C1
470R
O2
WE R1
150k
10n
P1
RX
T1
O1 * - tekst 10n BC548B
470R
O3
worldmags & avaxhome
Projekty AVT
_
+
W
BNC-50
BNC-50
gniazdo
gniazdo minijack
minijack
12V
ANTENA
ANTENA
zmierzyć częstotliwość pilota. Analizatora ż ą d a n y c h mikr+
widma zapewne nie mamy, a zmierzyć często-
produktów!
PTT
W W
O
C
tliwość generatora na NE612 też jest bardzo W mode-O
N
TT
B
P
trudno. Mianowicie obciążenie generatora lu napięcie
+12
+RX
IN
D3 Komutacja O
TX
miernikiem częstotliwości wprowadza duże VFO dopro-O2
O1
O
LED TX
WY
OUT
obciążenie i dodatkowe pojemności, może też
wadzone do
WE
WE RX
RX
+TX
TX
+TX
O VFO
spowodować zerwanie drgań generatora.
TX wynosi
Reg.
Reg. w.
w cz.
cz.
Ustawianie pilota będzie również potrzeb-
ok. 0,3V.
ne przy uruchomieniu płytki TX, ale tam Teraz syg-Separator
zastosujemy jeszcze ciekawszą metodę.
nału nasze-
O1 IN
O RX TX
+TX
FO O
O
V
Najwyższy zatem czas, aby spróbować go nadajni-ARW/TX
O1
ją uruchomić! Ustawiamy odbiornik na naj-
ka możemy
mniejszą czułość, regulator m.cz. też na niski
p o s ł u c h a ć
+12V
WE
OUT
DX
RX
VFO
poziom. Podłączamy prowizorycznie +TX do
na innym
+12
12V. Co to, w głośniku słychać pisk lub bucze-
odbiorniku
P
1k
nie? W porządku, to słychać pilota z nadajnika.
i ocenić na
O2 A
O
Musimy zsynchronizować go z odbiornikiem.
słuch. Jeżeli
Zastosowana metoda nosi nazwę śzdudnia-
jest coś ARW
Skala
Skala cyfrowa
cyfrowa
nie”. Celem jest ustawienie pilotów na taką niejasnego reg.
reg.
m.
m. cz.
cz.
samą częstotliwość. Regulujemy trymer C32 w opisie, O
P
BNC
na płytce TX, częstotliwość w głośniku ma n a p r a w -
Gł.
Rys. 12
być coraz niższa, aż w pewnym momencie już
dę warto
jest niesłyszalna. Oznacza to, że częstotliwo-
przeczytać
ści się zdudniły i są jednakowe. Następny etap
go od początku. Zaawansowani radioamato-
Fot. 2
to ustawienie poziomu generatora dla nadaj-
rzy zapewne wybaczą mi te szczególiki, ale
nika. Podłączamy generator 1kHz zamiast warto przypomnieć sobie czasy, kiedy przy mikrofonu – poziom ok. 10mV. Jeżeli nie uruchamianiu do dyspozycji miało się tylko mamy generatora, możemy wprost podłączyć
słuchawki i miernik np. LAVO 1.
mikrofon. Może to być zwykły tzw. kompute-
Ostatnim modułem jest niewielka płyt-
rowy a nawet sama wkładka pojemnościowa ka komutacyjna. Jakie pełni zadanie, już (elektretowa). Teraz sondę w.cz. podłączamy
wcześniej wspomniałem, dodam tylko, że
równolegle do rezystora 470Ω na wyjściu oprócz przełączania anteny do odbiornika TX. W głośniku słychać straszne sprzężenie?
przy odbiorze i do nadajnika przy nadawaniu,
No cóż, do tych prób trzeba odłączyć głośnik.
blokując również przy tym odbiornik przesyła
Regulujemy potencjometr TX w separatorze też sygnał napięciowy do sterowania stopniem tak, aby przy śmodulacji” z generatora lub końcowym. Jest tam też wyjście na diodę podobnego gwizdu w mikrofon napięcie na LED śnadawanie”, którą umieścimy na płycie ka Cypiska, mimo że zostało tam jeszcze
wyjściu wynosiło ok. 5V maks., 6V. Bez czołowej. Układ tranzystora T1 jest niewy-sporo miejsca. A to z dwóch powodów: jest
modulacji napięcie nie powinno być większe
korzystany, można to miejsce wykorzystać to konstrukcja w zamyśle dla początkują-
niż 0,4V. Gdy zwiększymy napięcie z VFO, do zbudowania układu podobnego do sondy cych radioamatorów, a wzmacniacze mocy mieszacz nadajnika zostanie przesterowany, w.cz. i podłączyć do miernika siły sygnału. lubią sprawiać bardzo niemiłe niespodzianki na wyjściu pojawi się coraz więcej niepo-Przy nadawaniu będzie wskazywał poprawną
przy uruchamianiu. Drugim powodem jest to,
pracę nadajnika.
że taki wzmacniacz, nagrzewając się, może
Wykaz elementów C14 . . . . . . . . . . . . . . . .2,2nF C2 . . . . . . . . . . . . . . . . 100nF
No właśnie, wpłynąć niekorzystnie na stabilność genera-
Moduł TX
C24,C25,C26 33pF C3 . . . . . . . . . . . . . . . . 100źF czegoś tu jeszcze tora oraz powodować sprzężenia i wzbudze-Rezystory
C32 . . . . . . . . . . . . . .4...40pF C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1nF chyba brakuje, nia układu. Ja skomponowałem wzmacniacz R1,R7,R11. . . . . . . . . . 2,2kΩ C33 . . . . . . . . . . . . . . . . 22źF Półprzewodniki prawda? Stopień mocy z zasilaczem. Jako obudowę wykorzy-R2 . . . . . . . . . . . . . . . . 390Ω C34 . . . . . . . . . . . . . . . 270pF D1,D2 . . . . . . . . . . . . 1N4148 końcowy PA stałem pozostałość po zasilaczu komputero-R3 . . . . . . . . . . . . . . . .470kΩ Półprzewodniki D3 . . . . . . . . . . . . . . . . LEDTX (Power Amplifier) wym. Dodatkowo uzyskałem też zasilanie do R4,R6 . . . . . . . . . . . . . 330Ω T1,T3. . . . . . . . . . . . .BC548B D4 . . . . . . . . . . . . . . . . LEDRX wzmacnia sygnał Cypiska. Niejako uzupełnieniem całej kon-R5 . . . . . . . . . . . . . . . . .10kΩ T2 . . . . . . . . . . . . . . . 2N2369 T1 . . . . . . . . . . . . . . .BC548B nadajnika do odpo-strukcji jest prosty reflektometr QRP (miernik
R8 . . . . . . . . . . . . . . . . .27kΩ U1,U2 . . . . . . . . . . . . . SA612 Pozostałe wiedniej mocy. W
dopasowania do anteny) i prosta do wyko-
R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . 1MΩ U3 . . . . . . . . . . . . . . . . 78L06 BNC. . . . . . . . . . . . . . . . .BNC mojej koncepcji nania śsztuczna antena”, wprost niezbędna R10 . . . . . . . . . . . . . . . 820Ω Pozostałe PTT . . . . . . . . . . . . . . źswitch wykonania nie przy uruchamianiu PA, ale o tym też będzie R12 . . . . . . . . . . . . . . . . 22Ω L1,L2. . . . . . . . . . . . . .100źH REL1 . . . . . . . . . . HFD27/012 włożyłem go tak w następnej części, do której przeczytania i Kondensatory
L3 . . . . . . . . . . . . . . . . .10źH W . . . . . . . . . . . . . . .włącznik po prostu do środ-wykorzystania już teraz zapraszam. Życzę
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1źF L4 . . . . . . . . . . . . . . . .470źH Separator
również powo-
C2,C6-C8,C16,C18
Q1-Q5 . . . . . . . . . . . .10MHz R1 . . . . . . . . . . . . . . .* - tekst dzenia w urucha-100nF Komutacja
R2 . . . . . . . . . . . . . . . .150kΩ
mianiu opisanych
C3,C4 . . . . . . . . . . . . . . 47pF Rezystory R3 . . . . . . . . . . . . . . . . 390Ω
modułów.
C5,C13,C19,C20,C31 22nF R1 . . . . . . . . . . . . . . . . 2,2kΩ P1,P2 . . . . . . . . . . .470Ω PR
C9,C15,C17 470pF R2,R3 . . . . . . . . . . . . . . .1kΩ C1,C2,C4 10nF
Piotr
C10,C23,C27 15pF R4 . . . . . . . . . . . . . . . . 4,7kΩ C3,C5 . . . . . . . . . . . . . 100nF
Świerczek
C11,C29 . . . . . . . . . . . . 10nF Kondensatory T1 . . . . . . . . . . . . . . .BC548B
sp9egm@
C12,C21,C22,C28,C30 1nF C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . 10nF US1. . . . . . . . . . . . . . . 78L08
wp.pl
Fot. 3
Komplet podzespołów z płytką dostępny jest w sieci handlowej AVT jako kit szkolny: Moduł TX – AVT-2925/5, Komutacja – AVT-2925/6, Separator – AVT2925/7.
Czerwiec
Czerwiec 2010
2010
Elektronika dla Wszystkich
worldmags & avaxhome
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
2010 06 Wyklad 11 Filtrowanie Nieznany2010 06 Szkola konstruktorow kl Nieznany (2)2010 06 Szkola konstruktorow kl NieznanySIMR AN2 EGZ 2010 06 18bustawa 12 2010 zm ustawy o stos P do KKLubię Gotować 2010 062010 06?il test, czyli na ile antywirus jest skutecznyoda do mlodosci (2) NieznanyMasa do wozetki Nieznany2010 06 Smoke and Magic06 Zastosowanie żywności do zaspokajania potrzeb06 bromowanie i inne do pdfSIMR RR EGZ 2010 06 22b407 B1KD011AP0 Sprawdzenie Uklad dodawania preparatu do paliwa Nieznany2010 06 strategia grupy paged06 Warstwowy dostęp do danych (prezentacja)ida68więcej podobnych podstron