#title=Bałto-słowiańska wspólnota językowa
#params=424;2924;4;4
#HTMLInfo=courses\texts\Mt_04002.htm
Językowe wyodrębnianie się Prasłowian spośród ogółu plemion indoeuropejskich było procesem długotrwałym i skomplikowanym. Punktem wyjścia dla niego były różnice gwarowe, jakie musiały się wytwarzać i pogłębiać w obrębie zespołu indoeuropejskiego w miarę, jak plemiona indoeuropejskie rozprzestrzeniały się, zajmując coraz większe i geograficznie coraz mniej powiązane z sobą obszary. Rozprzestrzenianie to powodowało coraz dalej idące rozluźnianie kontaktów językowych między poszczególnymi plemionami i grupami plemiennymi indoeuropejskimi, i to nie tylko z powodów geograficzno-przestrzennych, ale także wskutek zmian w warunkach życia gospodarczego na nowych siedzibach, nadto zaś wskutek wciągania w zakres obcowania językowego rozmaitych elementów etnicznych mówiących obcymi, nieindoeuropejskimi językami, z którymi się stykały plemiona indoeuropejskie na nowo zajmowanych terenach. Te obce elementy ulegały stopniowej asymilacji językowej, przyjmując indoeuropejską mowę przybyszów, ale przenosiły do niej zarazem pewne swoje właściwości językowe czy to w przyzwyczajeniach fonetycznych, czy też w zakresie systemu gramatycznego i słownictwa.
Tym sposobem rozmaite grupy plemion indoeuropejskich jeszcze przed całkowitą utrata łączności językowej stanowiły już pewne zespoły gwarowe, których zwartość i rozprzestrzenienie zależało, z jednej strony, od warunków geo-gospodarczych, z drugiej zaś - od jakości napotykanego na nowych terenach obcego substratu językowego i od stopnia jego asymilacji. Trzeba przypuszczać, że do jednego z takich indoeuropejskich zespołów gwarowych, coraz luźniej związanych z innymi indoeuropejskimi grupami plemienno-gwarowymi, należeli około przełomu III i II tysiąclecia p.n.e. przodkowie językowi Prasłowian.
Zespół ten jednak nie ograniczał się tylko do nich, ale obejmował zarazem plemiona mówiące narzeczami, z których wyrosły z czasem języki tzw. grupy bałtyckiej, reprezentowanej dziś - jak to już wiemy - przez języki litewski i łotewski, a dawniej także przez wymarły ostatecznie w wieku XVII język dawnych Prusów i innych pokrewnych im plemion, jak Jadźwingowie, Sudawowie, Galindowie i inni. Badania porównawcze nad ich językami dowiodły mianowicie, że między nimi a słowiańskim zespołem językowym, wziętym jako całość, zachodzą bardzo bliskie związki pokrewieństwa, przejawiające się w szeregu ważnych, wspólnych cech budowy gramatycznej oraz w daleko idącej wspólności zasobu słownikowego.
Fakty te każą przypuszczać, że przodkowie językowi ludów bałtyckich należeli niegdyś - zapewne jeszcze w obrębie indoeuropejskiej wspólnoty językowej - do tego samego zespołu gwarowego co przodkowie Prasłowian i przeżyli wraz z nimi - już po zatracie łączności z innymi indoeuropejskimi grupami plemiennymi - okres wspólnego rozwoju językowego, w czasie którego wytworzył się szereg charakterystycznych, wspólnych im właściwości systemu gramatycznego.
Jak długo trwał i kiedy się zakończył okres tzw. wspólnoty językowej bałto-słowiańskiej (zwanej też protobałtycką), nie da się ściśle określić; nie mógł być jednakowoż zbyt krótki, skoro wystarczył na wytworzenie szeregu ważnych właściwości budowy gramatycznej i słownictwa, które - obok wielu cech wspólnych z innymi grupami indoeuropejskimi - odróżniają wyraźnie system językowy zespołu słowiańskiego i bałtyckiego od wszystkich innych zespołów indoeuropejskich.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
MT002MT 002MT002MT002MT002MT002MT002MT002MT 002MT002MT002MT002MT002MT002MT002MT002MT002więcej podobnych podstron