Ujęcie zaliczek w księgach rachunkowych oraz w sprawozdaniu finansowym
Sposób ujmowania zaliczek w księgach rachunkowych, jak i ich prezentacji w sprawozdaniu finansowym, uzale\niony
jest od tego czy mamy do czynienia z zaliczkami otrzymanymi od kontrahentów, czy te\ wpłaconymi przez jednostkę. W
przypadku tych ostatnich niezmiernie istotny jest cel na jaki zostały one wpłacone, tzn. czy dotyczą środków trwałych,
wartości niematerialnych i prawnych, czy aktywów obrotowych.
Nale\y równie\ pamiętać, i\ wykazywane w sprawozdaniu finansowym zaliczki - zarówno te otrzymane, jak i zapłacone
- wymagają objaśnienia w odpowiednich pozycjach dodatkowych informacji i objaśnień, stanowiących część informacji
dodatkowej wchodzącej w skład sprawozdania finansowego jednostki.
Ponadto jednostki zobowiązane do sporządzania rachunku przepływów pienię\nych wykazują otrzymane i zapłacone
zaliczki w odpowiednich pozycjach tej informacji - w zale\ności od celu na jaki zostały wpłacone. Są to bowiem pozycje
(zdarzenia) powodujące przepływ pienię\ny w jednostce (odpowiednio wpływ lub wydatek).
W dalszej części niniejszego opracowania zaprezentujemy zasady ewidencji księgowej zaliczek oraz sposób ich
prezentacji w bilansie i w rachunku przepływów pienię\nych.
Zaliczki otrzymane od kontrahentów
Otrzymane od kontrahentów zaliczki na poczet dostaw towarów i usług, których wykonanie nastąpi w następnych
okresach sprawozdawczych, nie stanowią dla celów bilansowych przychodu. Zgodnie bowiem z art. 41 ust. 1 ustawy
o rachunkowości, zalicza się je do rozliczeń międzyokresowych przychodów i ujmuje na koncie 84 "Rozliczenia
międzyokresowe przychodów".
Z chwilą zrealizowania dostawy lub wykonania usługi, których zaliczka dotyczy, kwotę zaliczki ujętą na koncie 84
"Rozliczenia międzyokresowe przychodów" zarachowuje się do przychodów operacyjnych w sposób zaprezentowany na
przykładzie.
Przykład
I. Zało\enia:
1. Jednostka prowadząca działalność w zakresie świadczenia usług sprzątania i czyszczenia obiektów zawarła
z kontrahentem umowę na wykonanie usługi, której całkowita wartość wynosi: 8.000 zł netto. Wykonanie usługi nastąpi
w 2010 r.
2. Zgodnie z umową, w listopadzie 2009 r. zamawiający wpłacił na konto jednostki zaliczkę w kwocie: 1.952 zł,
stanowiącą 20% wartości umowy (1.600 zł) plus 22% VAT.
3. W tym samym dniu jednostka wystawiła fakturę VAT na kwotę otrzymanej zaliczki.
4. Jednostka sporządza rachunek przepływów pienię\nych metodą bezpośrednią.
II. Dekretacja:
Konto
Opis operacji Kwota
Wn Ma
1. WB - wpływ zaliczki na rachunek bankowy 1.952 zł 13-0 20
2. Faktura VAT wystawiona na kwotę otrzymanej zaliczki:
a) wartość brutto faktury 1.952 zł 20
b) VAT nale\ny: (1.952 zł x 22) : 122 = 352 zł 22-2
c) wartość netto 1.600 zł 84
III. Księgowania:
IV. Ujęcie w bilansie:
Zaliczki na poczet przyszłych dostaw i usług, ujęte na dzień bilansowy na koncie 84 "Rozliczenia międzyokresowe
przychodów", które z chwilą wykonania spowodują powstanie nale\ności z tytułu dostaw i usług, wykazuje się
w pasywach bilansu w pozycji B.III.2 lit. e) "Zaliczki otrzymane na dostawy". Przy czym zaliczki te wykazuje się
w kwocie netto - po potrąceniu nale\nego od nich VAT.
W zaprezentowanym przykładzie w pozycji B.III.2 lit. e) pasywów bilansu sporządzanego za 2009 r. zostanie wykazana
kwota: 1.600 zł (saldo Ma konta 84) stanowiąca otrzymaną przez jednostkę zaliczkę na poczet usługi (tutaj: sprzątania
i czyszczenia obiektów), której wykonanie nastąpi w 2010 r.
V. Prezentacja w rachunku przepływów pienię\nych:
Jednostki zobowiązane do sporządzania rachunku przepływów pienię\nych wykazują otrzymane zaliczki
w odpowiednich pozycjach tego sprawozdania - w zale\ności od celu na jaki zostały wpłacone - jako wpływ związany
odpowiednio z działalnością operacyjną bądz inwestycyjną.
W zaprezentowanym przykładzie jednostka otrzymała zaliczkę na poczet usługi świadczonej w ramach prowadzonej
działalności (która wykonana zostanie w 2010 r.), a więc działalności podstawowej. W związku z tym nale\y wykazać ją
jako wpływ dotyczący działalności operacyjnej w pozycji A.I.1. "Sprzeda\" rachunku przepływów pienię\nych
sporządzanego metodą bezpośrednią, w wysokości: 1.952 zł.
W pozycji tej ujmuje się bowiem wpływy, a więc efektywną zapłatę z tytułu sprzeda\y wyrobów, towarów, usług
i materiałów, a tak\e otrzymane z tych tytułów zaliczki. Wpływy te wykazuje się łącznie ze stanowiącym ich część
nale\nym podatkiem od towarów i usług.
Zaliczki wpłacone przez jednostkę
4.2.1. Zaliczki wpłacone dotyczące aktywów obrotowych
Wartość wpłaconych zaliczek na poczet dostaw lub usług ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty,
zapisem:
- Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bie\ący" lub 13-1 "Rachunek walutowy",
lub 10 "Kasa".
Natomiast na podstawie otrzymanych faktur, potwierdzających dokonanie powy\szych wpłat, zaliczki te ujmuje się na
koncie 30 "Rozliczenie zakupu". Odbywa się to zapisem:
a) kwota netto faktury
- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu
- Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
c) kwota brutto faktury - odpowiadająca kwocie wpłaconej zaliczki
- Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami".
Tym samym, w przypadku otrzymania faktury na wpłaconą zaliczkę, figuruje ona na koncie 30 "Rozliczenie zakupu"
w wartości netto (jeśli jednostce przysługuje oczywiście prawo do odliczania VAT naliczonego z faktur zakupu).
Natomiast je\eli takiej faktury nie otrzymano, zaliczka ujęta jest na koncie 21 "Rozrachunki z dostawcami" w wartości
brutto.
Przykład
I. Zało\enia:
1. Pod koniec grudnia 2009 r. jednostka zapłaciła z rachunku bankowego kwotę: 3.660 zł tytułem zaliczki na poczet
dostawy towarów. Dostawę zrealizowano w styczniu 2010 r.
2. Jednostka otrzymała od kontrahenta fakturę dokumentującą wpłatę zaliczki, opiewającą na kwotę: 3.660 zł brutto (w
tym VAT: 660 zł). Fakturę wystawioną w grudniu 2009 r. otrzymano jeszcze przed końcem roku kalendarzowego.
3. Jednostka sporządza rachunek przepływów pienię\nych metodą bezpośrednią.
II. Dekretacja:
Konto
Opis operacji Kwota
Wn Ma
1. WB - przelew zaliczki 3.660 zł 21 13-0
2. Faktura VAT dokumentująca wpłaconą zaliczkę:
a) kwota netto faktury 3.000 zł 30
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu 660 zł 22-1
c) kwota brutto faktury 3.660 zł 21
III. Księgowania:
IV. Ujęcie w bilansie:
Wartość wpłaconych zaliczek na poczet dostaw lub usług, dotyczących aktywów obrotowych, stanowiących na dzień
bilansowy saldo konta 30 "Rozliczenie zakupu" (w przypadku otrzymania faktury) lub konta 21 "Rozrachunki
z dostawcami" (je\eli faktury nie otrzymano), ujmuje się w bilansie jako składnik aktywów obrotowych w pozycji B.I.5
"Zaliczki na dostawy".
W zaprezentowanym przykładzie w bilansie jako składnik aktywów obrotowych w pozycji B.I.5 nale\y wykazać kwotę:
3.000 zł stanowiącą wartość netto wpłaconej przez jednostkę zaliczki na poczet dostawy towarów, ujętej na koncie 30
"Rozliczenie zakupu".
V. Prezentacja w rachunku przepływów pienię\nych:
W rachunku przepływów pienię\nych sporządzanym za 2009 r. zapłaconą przez jednostkę zaliczkę na poczet dostawy
towarów w wysokości: 3.660 zł wykazać nale\y jako wydatek w pozycji A.II.1 "Dostawy i usługi". W pozycji tej
wykazuje się bowiem wydatki na zakup materiałów, surowców, energii, towarów, usług obcych oraz zaliczki na poczet
tych zakupów, łącznie z naliczonym podatkiem od towarów i usług.
4.2.2. Zaliczki zapłacone na poczet zakupu lub budowy środków trwałych
Wpłacane przez jednostkę środki pienię\ne (zaliczki) na poczet zakupu lub budowy środków trwałych ujmuje się
w księgach rachunkowych w analogiczny sposób, jak zaprezentowany powy\ej, z tym \e zamiast konta 21 "Rozrachunki
z dostawcami" stosuje się konto 24 "Pozostałe rozrachunki".
Oznacza to, i\ wartość wpłaconych zaliczek na zakup lub budowę środków trwałych mo\e na dzień bilansowy figurować
na koncie 30 "Rozliczenie zakupu" (w przypadku otrzymania faktury) lub koncie 24 "Pozostałe rozrachunki" (je\eli
faktury nie otrzymano).
Przykład
I. Zało\enia:
1. 30 grudnia 2009 r. jednostka zapłaciła z rachunku bankowego kwotę: 5.000 zł tytułem zaliczki na poczet zakupu
środka trwałego. Dostawę zrealizowano w 2010 r.
2. Do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych jednostka nie otrzymała faktury na wpłaconą zaliczkę.
3. Rachunek przepływów pienię\nych sporządzany jest metodą pośrednią.
II. Dekretacja:
Konto
Opis operacji Kwota
Wn Ma
1. WB - przelew zaliczki 5.000 zł 24 13-0
III. Księgowania:
IV. Ujęcie w bilansie:
Nierozliczone na dzień bilansowy saldo konta 30 "Rozliczenie zakupu" lub konta 24 "Pozostałe rozrachunki",
odzwierciedlające wartość wpłaconych zaliczek na zakup lub budowę środków trwałych, ujmuje się w bilansie jako
składnik rzeczowych aktywów trwałych w pozycji A.II.3. "Zaliczki na środki trwałe w budowie".
W zaprezentowanym przykładzie w bilansie sporządzanym za 2009 r., jako składnik rzeczowych aktywów trwałych
w pozycji A.II.3, nale\y wykazać nierozliczone na dzień bilansowy saldo konta 24 "Pozostałe rozrachunki" w wysokości:
5.000 zł, odzwierciedlające wartość wpłaconej zaliczki na zakup środka trwałego.
V. Prezentacja w rachunku przepływów pienię\nych:
Zapłacona przez jednostkę zaliczka na poczet zakupu środka trwałego w wysokości: 5.000 zł powinna zostać wykazana
jako wydatek w pozycji B.II.4. "Inne wydatki inwestycyjne" rachunku przepływów pienię\nych. Pozycja ta obejmuje
bowiem pozostałe wydatki działalności inwestycyjnej, m.in. w postaci zaliczek na zakup rzeczowych aktywów trwałych.
Nale\y przy tym zaznaczyć, i\ w przypadku gdy kwota zaliczki jest znaczna, prawdopodobieństwo faktycznego nabycia
du\e, a termin realizacji krótki, to mo\na wydatek na powy\szą zaliczkę wykazać w pozycji dotyczącej nabycia
składników aktywów, tzn. w pozycji B.II.1. "Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów
trwałych". Fakt taki wymaga jednak ujawnienia w dziale 3 dodatkowych informacji i objaśnień wraz z podaniem kwoty
zaliczki i terminu realizacji zakupu.
Uwaga: W identyczny sposób jak zaliczki na zakup lub budowę środków trwałych ujmuje się w księgach rachunkowych
zapłacone przez jednostkę zaliczki dotyczące wartości niematerialnych i prawnych. Jednak w sporządzanym na dzień
bilansowy sprawozdaniu finansowym wykazuje się je w aktywach bilansu w pozycji A.I.4. "Zaliczki na wartości
niematerialne i prawne".
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów zaliczka w księgach rachunkowychUjęcie braków w księgach rachunkowychZaliczki w księgach rachunkowychEksport towarów ujęcie w księgach rachunkowych349 Konwersja pożyczki na udziały ujęcie w księgach rachunkowych393 Ujęcie w księgach rachunkowych zakupu od rolnika ryczałtowego332 (B2006) Zatwierdzenie sprawozdania finansowego w świetle ustawy o rachunkowości351 Ujęcie w ksiegach rachunkowych dodatniej wartości firmyEksport bezpośredni i pośredni ujęcie w księgach rachunkowychUjęcie rocznej korekty VAT w księgach rachunkowych464 Sponsoring ujęcie w ksiegach rachunkowych sponsora i sponsorowanego344 Podwyższenie kapitału zakładowego ujęcie w księgach rachunkowych378 Import towarów i materiałów wycena i ujęcie w księgach rachunkowych658 Przechowywanie ksiąg rachunkowych i sprawozdania finansowegosprawozdanie finansowe wosp y477 Obniżka cen towarów w księgach rachunkowychwięcej podobnych podstron