Kodeks
Etyki
Lekarskiej
tekst jednolity
z dnia 2 stycznia 2004 r.,
zawierający zmiany uchwalone
w dniu 20 września 2003 r.
przez
Nadzwyczajny VII Krajowy Zjazd Lekarzy
Warszawa 2004
Kodeks Etyki Lekarskiej 1
Szanowna Koleżanko/Szanowny Kolego,
przekazuję Pani/Panu jednolity tekst Kodeksu Etyki
Lekarskiej w brzmieniu, jakie przybrał on po nowelizacji
dokonanej przez VII Nadzwyczajny Krajowy Zjazd
Lekarzy, w Toruniu, 20 września 2003 r. Do wydania
Kodeksu upoważnia samorząd lekarski ustawa z 17 maja
1989 r. o izbach lekarskich. Jest to realizacja jednego
z najważniejszych konstytucyjnych zadań samorządu,
jakim jest sprawowanie pieczy nad wykonywaniem
zawodów lekarza i lekarza stomatologa. Od 1991 r. jest
to trzecie brzmienie Kodeksu, nie zmieniające, co należy
podkreślić, żadnej z podstawowych i trwałych zasad
zawartych już w pierwszej jego wersji, lecz dostosowujące
jego zapisy do nowych wyzwań praktyki lekarskiej.
W trudnym okresie zmagań o godność naszej pracy
rozmowa o sprawach etyki niektórym wydaje się nie
na czasie. Osobiście nie mam jednak wątpliwości,
że czas na refleksję etyczną przy wykonywaniu naszych
zawodów znalez
ć musi się zawsze. Nie tylko pacjentom
powierzającym nam swoje zdrowie i życie, ale także nam
samym jest to po prostu potrzebne. Być może w czasach
trudnych jest to szczególnie istotne. Choćby dlatego,
że, jak czytamy w znowelizowanym artykule 2 Kodeksu,
nawet  mechanizmy rynkowe, naciski społeczne
i wymagania administracyjne nie zwalniają lekarza
z przestrzegania najwyższego nakazu etycznego, jakim jest
działanie na rzecz dobra chorego .
2 Kodeks Etyki Lekarskiej
Przekazując Pani/Panu Kodeks w formie małej, podręcznej
książeczki mam nadzieję, że będzie on towarzyszył
Pani/Panu w codziennej służbie słabemu, cierpiącemu,
choremu, umierającemu człowiekowi i ułatwi
rozwiązywać rodzące się co dnia dylematy
związane z dynamicznie rozw3
ającą się medycyną
z jednej, a ograniczonymi z różnych powodów
możliwościami udzielania pomocy z drugiej strony.
Mam nadzieję, że nasze codzienne przywiązanie
do zasad zawartych w Kodeksie uczyni z polskiego
środowiska lekarskiego prawdziwą elitę przygotowaną
nie tylko do wypełniania swojego powołania
zawodowego, ale także przyczyniającą się do budowania
obywatelskiego społeczeństwa opartego na sprawiedliwych
i mądrych zasadach tak w Rzeczypospolitej Polskiej,
jak i w Unii Europejskiej.
Z koleżeńskim pozdrowieniem,
Warszawa, 2 stycznia 2004 r.
Konstanty Radziwiłł
prezes Naczelnej Rady Lekarskiej
Kodeks Etyki Lekarskiej 3
Spis treści
PRZYRZECZENIE LEKARSKIE
CZ
ŚĆ OGÓLNA ....................................................... Art. 1-5
CZ
ŚĆ SZCZEGÓA
OWA ....................................... Art. 6-78
Rozdział I
Postępowanie lekarza wobec pacjenta ............... Art. 6-7
Jakość opieki medycznej ........................................ Art. 8-11
Poszanowanie praw pacjenta ............................. Art. 12-22
Tajemnica lekarska ................................................ Art. 23-29
Pomoc chorym w stanach terminalnych ...... Art. 30-32
Transplantacja ......................................................... Art. 33-37
Prokreacja ............................................................... Art. 38-39a
Zaświadczenia lekarskie ..................................... Art. 40-41
Rozdział II
Badania naukowe i eksperymenty
biomedyczne .......................................................... Art. 41a-51
Rozdział IIa
Związki lekarzy z przemysłem .................... Art. 51a-51g
Rozdział IIb
Ludzki genom ............................................................ Art. 51h
Rozdział III
Stosunki wzajemne między lekarzami .......... Art. 52-55
Rozdział IV
Zasady postępowania w praktyce
lekarskiej ................................................................... Art. 56-68
Rozdział V
Lekarz a społeczeństwo ...................................... Art. 69-75
Rozdział VI
Zasady końcowe ..................................................... Art. 76-78
4 Kodeks Etyki Lekarskiej
PRZYRZECZENIE LEKARSKIE
Przyjmuję z szacunkiem i wdzięcznością dla mo-
ich Mistrzów nadany mi tytuł lekarza i w pełni
świadomy związanych z nim obowiązków przy-
rzekam:
 obowiązki te sumiennie spełniać;
 służyć życiu i zdrowiu ludzkiemu;
 według najlepszej mej wiedzy przeciwdziałać
cierpieniu i zapobiegać chorobom, a chorym
nieść pomoc bez żadnych różnic, takich jak:
rasa, religia, narodowość, poglądy polityczne,
stan majątkowy i inne, mając na celu wyłącz-
nie ich dobro i okazując należny im szacunek;
 nie nadużywać ich zaufania i dochować tajem-
nicy lekarskiej nawet po śmierci chorego;
 strzec godności stanu lekarskiego i niczym jej
nie splamić, a do kolegów lekarzy odnosić się
z należną im życzliwością, nie podważając za-
ufania do nich, jednak postępując bezstronnie
i mając na względzie dobro chorych;
 stale poszerzać swą wiedzę lekarską i podawać
do wiadomości świata lekarskiego wszystko to,
co uda mi się wynalez
ć i udoskonalić.
PRZYRZEKAM TO UROCZYŚCIE!
Kodeks Etyki Lekarskiej 5
CZ
ŚĆ OGÓLNA
Art. 1.
1. Zasady etyki lekarskiej wynikają z ogólnych
norm etycznych.
2. Zobowiązują one lekarza do przestrzegania
praw człowieka i dbania o godność zawodu lekar-
skiego.
3. Naruszeniem godności zawodu jest każde po-
stępowanie lekarza, które podważa zaufanie do
zawodu.
Art. 2.
1. Powołaniem lekarza jest ochrona życia i zdrowia
ludzkiego, zapobieganie chorobom, leczenie chorych
oraz niesienie ulgi w cierpieniu; lekarz nie może po-
sługiwać się wiedzą i umiejętnością lekarską w dzia-
łaniach sprzecznych z tym powołaniem.
2. Największym nakazem etycznym dla lekarza
jest dobro chorego  salus aegroti suprema lex esto.
Mechanizmy rynkowe, naciski społeczne i wyma-
gania administracyjne nie zwalniają lekarza z prze-
strzegania tej zasady.
Art. 3.
Lekarz powinien zawsze wypełniać swoje obo-
wiązki z poszanowaniem człowieka bez względu
na wiek, płeć, rasę, wyposażenie genetyczne, naro-
6 Kodeks Etyki Lekarskiej
dowość, wyznanie, przynależność społeczną, sytu-
ację materialną, poglądy polityczne lub inne uwa-
runkowania.
Art. 4.
Dla wypełnienia swoich zadań lekarz powinien
zachować swobodę działań zawodowych, zgodnie
ze swoim sumieniem i współczesną wiedzą me-
dyczną.
Art. 5.
Izba lekarska jest obowiązana do czuwania nad
przestrzeganiem zasad etyki i deontologii lekarskiej
oraz zachowaniem godności zawodu przez wszyst-
kich członków samorządu lekarskiego a także do
starań, aby przepisy prawa nie naruszały zasad ety-
ki lekarskiej.
CZ
ŚĆ SZCZEGÓA
OWA
Rozdział I
Postępowanie lekarza wobec pacjenta
Art. 6.
Lekarz ma swobodę wyboru w zakresie metod
postępowania, które uzna za najskuteczniejsze. Po-
winien jednak ograniczyć czynności medyczne do
rzeczywiście potrzebnych choremu zgodnie z aktu-
alnym stanem wiedzy.
Kodeks Etyki Lekarskiej 7
Art. 7.
W szczególnie uzasadnionych wypadkach le-
karz może nie podjąć się lub odstąpić od leczenia
chorego, z wyjątkiem przypadków nie cierpiących
zwłoki. Nie podejmując albo odstępując od lecze-
nia lekarz winien wskazać choremu inną możli-
wość uzyskania pomocy lekarskiej.
Jakość opieki medycznej
Art. 8.
Lekarz powinien przeprowadzać wszelkie postę-
powanie diagnostyczne, lecznicze i zapobiegawcze
z należytą starannością, poświęcając im niezbęd-
ny czas.
Art. 9.
Lekarz może podejmować leczenie jedynie po
uprzednim zbadaniu pacjenta. Wyjątki stanowią
sytuacje, gdy porada lekarska może być udzielona
wyłącznie na odległość.
Art. 10.
1. Lekarz nie powinien wykraczać poza swoje
umiejętności zawodowe przy wykonywaniu czyn-
ności diagnostycznych, zapobiegawczych, leczni-
czych i orzeczniczych.
2. Jeżeli zakres tych czynności przewyższa umie-
jętności lekarza, wówczas winien zwrócić się do
bardziej kompetentnego kolegi. Nie dotyczy to na-
8 Kodeks Etyki Lekarskiej
głych wypadków i ciężkich zachorowań, gdy zwło-
ka może zagrażać zdrowiu lub życiu chorego.
Art. 11.
Lekarz winien zabiegać o wykonywanie swego
zawodu w warunkach, które zapewniają odpowied-
nią jakość opieki nad pacjentem.
Poszanowanie praw pacjenta
Art. 12.
1. Lekarz powinien życzliwie i kulturalnie trakto-
wać pacjentów, szanując ich godność osobistą, pra-
wo do intymności i prywatności.
2. Relacje między pacjentem, a lekarzem powinny
opierać się na ich wzajemnym zaufaniu; dlatego pa-
cjent powinien mieć prawo do wyboru lekarza.
Art. 13.
1. Obowiązkiem lekarza jest respektowanie prawa
pacjenta do świadomego udziału w podejmowaniu
decyzji dotyczących jego zdrowia.
2. Informacja udzielona pacjentowi powinna być
sformułowana w sposób dla niego zrozumiały.
3. Lekarz powinien poinformować pacjenta o stop-
niu ewentualnego ryzyka zabiegów diagnostycznych
i leczniczych, i spodziewanych korzyściach zwią-
zanych z wykonywaniem tych zabiegów, a także
o możliwościach zastosowania innego postępowa-
nia medycznego.
Kodeks Etyki Lekarskiej 9
Art. 14.
Lekarz nie może wykorzystywać swego wpływu
na pacjenta w innym celu niż leczniczy.
Art. 15.
1. Postępowanie diagnostyczne, lecznicze i zapo-
biegawcze wymaga zgody pacjenta. Jeżeli pacjent nie
jest zdolny do świadomego wyrażenia zgody, powi-
nien ją wyrazić jego przedstawiciel ustawowy lub
osoba faktycznie opiekująca się pacjentem.
2. W przypadku osoby niepełnoletniej lekarz po-
winien starać się uzyskać także jej zgodę, o ile jest
ona zdolna do świadomego wyrażenia tej zgody.
3. Wszczęcie postępowania diagnostycznego, lecz-
niczego i zapobiegawczego bez zgody pacjenta może
być dopuszczone tylko wyjątkowo w szczególnych
przypadkach zagrożenia życia lub zdrowia pacjen-
ta lub innych osób.
4. Badanie bez wymaganej zgody pacjenta lekarz
może przeprowadzić również na zlecenie organu
lub instytucji upoważnionej do tego z mocy prawa,
o ile nie stwarza ono nadmiernego ryzyka zdrowot-
nego dla pacjenta.
5. W razie nieuzyskania zgody na proponowane
postępowanie lekarz powinien nadal, w miarę moż-
liwości, otaczać pacjenta opieką lekarską.
Art. 16.
1. Lekarz może nie informować pacjenta o stanie
jego zdrowia bądz
o leczeniu, jeśli pacjent wyraża
10 Kodeks Etyki Lekarskiej
takie życzenie. Informowanie rodziny lub innych
osób powinno być uzgodnione z chorym.
2. W przypadku chorego nieprzytomnego lekarz
może udzielić dla dobra chorego, niezbędnych infor-
macji osobie, co do której jest przekonany, że dzia-
ła ona w interesie chorego.
3. W przypadku pacjenta niepełnoletniego lekarz
ma obowiązek informowania jego przedstawiciela
ustawowego lub opiekuna faktycznego.
Art. 17.
W razie niepomyślnej dla chorego prognozy lekarz
powinien poinformować chorego o niej z taktem
i ostrożnością. Wiadomość o rozpoznaniu i złym ro-
kowaniu może nie zostać choremu przekazana tylko
w przypadku, jeśli lekarz jest głęboko przekonany,
iż jej ujawnienie spowoduje bardzo poważne cier-
pienie chorego lub inne niekorzystne dla zdrowia
następstwa; jednak na wyraz
ne żądanie pacjenta le-
karz powinien udzielić pełnej informacji.
Art. 18.
Lekarz leczący nie może sprzeciwiać się, by cho-
ry zasięgał opinii o stanie swego zdrowia i postę-
powaniu lekarskim u innego lekarza. Na życzenie
pacjenta powinien ułatwić mu taką konsultację.
Art. 19.
Chory w trakcie leczenia ma prawo do korzystania
z opieki rodziny lub przyjaciół a także do kontaktów
Kodeks Etyki Lekarskiej 11
z duchownym. Lekarz powinien odnosić się ze zro-
zumieniem do osób bliskich choremu wyrażających
wobec lekarza obawy o zdrowie i życie chorego.
Art. 20.
Lekarz podejmujący się opieki nad chorym po-
winien starać się zapewnić mu ciągłość leczenia,
a w razie potrzeby także pomoc innych lekarzy.
Art. 21.
W przypadku popełnienia przez lekarza poważnej
pomyłki lub wystąpienia nieprzewidzianych powi-
kłań w trakcie leczenia, lekarz powinien poinfor-
mować o tym chorego oraz podjąć działania dla
naprawy ich następstw.
Art. 22.
W przypadkach wymagających szczególnych
form diagnostyki, terapii lub działań zapobiegaw-
czych, które nie mogą być zastosowane równocze-
śnie u wszystkich potrzebujących, lekarz ustalający
kolejność pacjentów powinien opierać się na kryte-
riach medycznych.
Tajemnica lekarska
Art. 23.
Lekarz ma obowiązek zachowania tajemnicy le-
karskiej. Tajemnicą są objęte wiadomości o pacjencie
i jego otoczeniu uzyskane przez lekarza w związ-
12 Kodeks Etyki Lekarskiej
ku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi.
Śmierć chorego nie zwalnia od obowiązku docho-
wania tajemnicy lekarskiej.
Art. 24.
Nie jest naruszeniem tajemnicy lekarskiej przeka-
zanie informacji o stanie zdrowia pacjenta innemu
lekarzowi, jeżeli jest to niezbędne dla dalszego le-
czenia lub wydania orzeczenia o stanie zdrowia pa-
cjenta.
Art. 25.
Zwolnienie z zachowania tajemnicy lekarskiej
może nastąpić:
 gdy pacjent wyrazi na to zgodę,
 jeśli zachowanie tajemnicy w sposób istotny za-
graża zdrowiu lub życiu pacjenta lub innych osób,
oraz
 jeśli zobowiązują do tego przepisy prawa.
Art. 26.
Nie jest naruszeniem tajemnicy lekarskiej, jeśli
po przeprowadzeniu badania lekarskiego na zle-
cenie upoważnionego z mocy prawa organu wy-
nik badania zostanie przekazany zleceniodawcy;
nieodzownym warunkiem jest jednak, aby lekarz
przed rozpoczęciem badania poinformował o tym
osobę, która ma być zbadana. Wszelkie informacje,
które nie są konieczne dla uzasadnienia wniosków
wynikających z badania, powinny być nadal objęte
tajemnicą lekarską.
Kodeks Etyki Lekarskiej 13
Art. 27.
Lekarz ma prawo do ujawnienia zauważonych fak-
tów zagrożenia zdrowia lub życia w wyniku łama-
nia praw człowieka.
Art. 28.
Lekarz powinien czuwać nad tym, by osoby asy-
stujące lub pomagające mu w pracy przestrzegały ta-
jemnicy zawodowej. Dopuszczenie ich do tajemnicy
powinno obejmować wyłącznie informacje w zakre-
sie niezbędnym do prawidłowego wykonywania ich
czynności zawodowych. Lekarz musi czuwać nad
prawidłowym prowadzeniem dokumentacji lekarskiej
oraz zabezpieczeniem przed jej ujawnieniem. Doku-
mentacja lekarska powinna zawierać wyłącznie infor-
macje potrzebne dla postępowania lekarskiego.
Art. 29.
Lekarz i współpracujące z nim osoby są obo-
wiązane do zabezpieczenia poufności informacji
zawartych w materiale genetycznym pacjentów i
ich rodzin.
Pomoc chorym w stanach terminalnych
Art. 30.
Lekarz powinien dołożyć wszelkich starań, aby za-
pewnić choremu humanitarną opiekę terminalną i
godne warunki umierania. Lekarz winien do koń-
ca łagodzić cierpienia chorych w stanach terminal-
14 Kodeks Etyki Lekarskiej
nych i utrzymywać, w miarę możliwości, jakość koń-
czącego się życia.
Art. 31.
Lekarzowi nie wolno stosować eutanazji, ani po-
magać choremu w popełnieniu samobójstwa.
Art. 32.
1. W stanach terminalnych lekarz nie ma obo-
wiązku podejmowania i prowadzenia reanimacji
lub uporczywej terapii i stosowania środków nad-
zwyczajnych.
2. Decyzja o zaprzestaniu reanimacji należy do le-
karza i jest związana z oceną szans leczniczych.
Transplantacja
Art. 33.
Lekarz może pobierać komórki, tkanki i narządy
ze zwłok w celu ich przeszczepiania, o ile zmarły
nie wyraził za życia sprzeciwu.
Art. 34.
Lekarz, po stwierdzeniu śmierci mózgowej winien
podtrzymywać funkcjonowanie komórek, tkanek i na-
rządów, jeżeli mają one zostać przeszczepione.
Art. 35.
Lekarz nie może otrzymywać korzyści majątko-
wej lub osobistej za pobierane lub przeszczepiane
komórki, tkanki i narządy.
Kodeks Etyki Lekarskiej 15
Art. 36.
Pobranie komórek, tkanek lub narządów od żyją-
cego dawcy dla celów transplantacji może być do-
konane tylko od dorosłego za jego pisemną zgodą,
w warunkach pełnej dobrowolności, po uprzednim
poinformowaniu go o wszelkich możliwych następ-
stwach związanych z tym zabiegiem. Pobranie od
żyjącego dawcy narządu niezbędnego do życia jest
niedopuszczalne.
Art. 37.
Pobranie szpiku od dziecka jest dozwolone za zgo-
dą jego przedstawiciela ustawowego. W przypadku
osoby niepełnoletniej, o ile jest ona zdolna do wyra-
żenia świadomej zgody, powinno się uzyskać rów-
nież jej zgodę.
Prokreacja
Art. 38.
1. Lekarz powinien z poczuciem szczególnej odpo-
wiedzialności odnosić się do procesu przekazywa-
nia życia ludzkiego.
2. Lekarz powinien udzielać zgodnych z wiedzą
medyczną informacji dotyczących procesów zapłod-
niania oraz metod regulacji poczęć, uwzględniając
ich skuteczność, mechanizm działania i ryzyko.
3. Lekarz ma obowiązek zapoznać pacjentów z moż-
liwościami współczesnej genetyki lekarskiej, a także
diagnostyki i terapii przedurodzeniowej. Przekazu-
16 Kodeks Etyki Lekarskiej
jąc powyższe informacje lekarz ma obowiązek po-
informować o ryzyku związanym z przeprowadze-
niem badań przedurodzeniowych.
Art. 39.
Podejmując działania lekarskie u kobiety w ciąży
lekarz równocześnie odpowiada za zdrowie i życie
jej dziecka. Dlatego obowiązkiem lekarza są stara-
nia o zachowanie zdrowia i życia dziecka również
przed jego urodzeniem.
Art. 39a.
Lekarz nie może uczestniczyć w procedurach
klonowania ludzi dla celów reprodukcyjnych lub
terapeutycznych.
Zaświadczenia lekarskie
Art. 40.
Wydawanie zaświadczeń lekarskich jest dozwo-
lone jedynie na podstawie aktualnego badania lub
odpowiedniej dokumentacji.
Art. 41.
Każde zaświadczenie lekarskie lub inny dokument
medyczny powinien umożliwiać identyfikację leka-
rza, który go wystawił. Treść dokumentu powinna
być zgodna z wiedzą i sumieniem lekarza. Nie może
być ona formułowana przez lekarza pod presją lub
w oczekiwaniu osobistych korzyści.
Kodeks Etyki Lekarskiej 17
Rozdział II
Badania naukowe
i eksperymenty biomedyczne
Art. 41a.
Lekarz przeprowadzający badania naukowe,
a w szczególności eksperymenty medyczne, powi-
nien przestrzegać norm i obowiązków wynikających
z Kodeksu Etyki Lekarskiej oraz ogólnie przyjętych
zasad etyki badań naukowych.1
Art. 42.
Eksperymenty medyczne z udziałem człowie-
ka mogą być przeprowadzane przez lekarza, o ile
służą poprawie zdrowia pacjenta biorącego udział
w doświadczeniu lub wnoszą istotne dane poszerza-
jące zakres wiedzy i umiejętności lekarskich. Lekarz
przeprowadzający eksperyment leczniczy powinien
być przeświadczony, że spodziewane korzyści dla
pacjenta przeważają w istotny sposób nad nieunik-
nionym ryzykiem.
Art. 42a.
1. Lekarz przeprowadzając eksperyment leczniczy
nie może narażać pacjenta na ryzyko w istotnym
1
Zasady Prawidłowego Prowadzenia Badań Klinicznych (Do-
brej Praktyki Klinicznej  GCP, wersja polska, Warszawa 1998);
Deklaracja Helsińska, Światowe Stowarzyszenie Lekarzy, Edyn-
burg 2000.
18 Kodeks Etyki Lekarskiej
stopniu większe niż to, które grozi osobie nie pod-
danej temu eksperymentowi.
2. Lekarz przeprowadzając eksperyment badawczy
z udziałem człowieka może podejmować wyłącznie
ryzyko minimalne.
Art. 43.
1. Od osoby, która ma być poddana eksperymen-
towi medycznemu, lekarz musi uzyskać zgodę po
uprzednim poinformowaniu jej o wszystkich as-
pektach doświadczenia, które mogą jej dotyczyć
oraz o prawie do odstąpienia w każdym czasie od
udziału w eksperymencie.
2. Osoba wyrażająca zgodę na udział w ekspe-
rymencie nie może czynić tego pod wpływem
zależności od lekarza czy pozostawania pod jaką-
kolwiek presją.
3. Lekarz nie może prowadzić eksperymentów ba-
dawczych z udziałem osób ubezwłasnowolnionych,
żołnierzy służby zasadniczej oraz osób pozbawio-
nych wolności, z wyjątkiem badań prowadzonych
dla dobra tych grup.
Art. 44.
1. W przypadku pacjenta niezdolnego do świa-
domego podjęcia decyzji i wyrażenia woli lekarz
powinien uzyskać na piśmie zgodę jego przedsta-
wiciela ustawowego lub sądu opiekuńczego.
2. Warunkiem niezbędnym do podjęcia ekspery-
mentu medycznego z udziałem osób wymienionych
Kodeks Etyki Lekarskiej 19
w ust. 1 jest brak możliwości przeprowadzenia ba-
dań o porównywalnej skuteczności z udziałem osób
zdolnych do wyrażenia zgody.
Art. 45.
1. Lekarz uczestniczący w eksperymentach me-
dycznych musi je przeprowadzać zgodnie z zasadami
badań naukowych. Eksperymenty z udziałem czło-
wieka powinny być poprzedzone badaniami in vitro
oraz in vivo na zwierzętach. Zwierzęta poddawa-
ne eksperymentom należy odpowiednio traktować
i w miarę możliwości chronić przed cierpieniem.
2. Lekarzowi nie wolno przeprowadzać ekspery-
mentów badawczych z udziałem człowieka w sta-
dium embrionalnym.
3. Lekarz może przeprowadzać eksperymenty lecz-
nicze z udziałem człowieka w stadium embrionalnym
tylko wtedy, gdy spodziewane korzyści zdrowotne
w sposób istotny przekraczają ryzyko zdrowotne em-
brionów nie poddanych eksperymentowi leczni-
czemu.
Art. 46.
Projekt każdego eksperymentu z udziałem czło-
wieka powinien być jasno określony i przedłożony
do oceny niezależnej komisji etycznej w celu uzy-
skania jej akceptacji.
Art. 47.
Eksperyment medyczny z udziałem człowieka
może być przeprowadzony wyłącznie pod nadzo-
20 Kodeks Etyki Lekarskiej
rem lekarza posiadającego odpowiednio wysokie
kwalifikacje.
Art. 48.
Wszelkie odkrycia i spostrzeżenia związane z wy-
konywaniem zawodu lekarz winien przekazy-
wać środowisku lekarskiemu i publikować przede
wszystkim w prasie medycznej.
Art. 49.
Należy ściśle przestrzegać praw autorskich w pu-
blikacjach naukowych. Dopisywanie swego nazwi-
ska do prac zespołów, w których się nie uczestniczyło
lub pomijanie nazwisk osób, które brały w nich
udział, jest naruszeniem zasad etyki. Wykorzystanie
materiału klinicznego do badań naukowych wymaga
zgody kierownika kliniki lub ordynatora oddziału
leczących pacjenta.
Art. 50.
Wyniki badań przeprowadzonych niezgodnie
z zasadami etyki lekarskiej nie powinny być pu-
blikowane.
Art. 51.
1. Wymagane jest uzyskanie zgody pacjenta lub
jego przedstawiciela ustawowego na udział w de-
monstracjach naukowych lub dydaktycznych.
2. Należy starać się o zachowanie anonimowości
osoby demonstrowanej.
Kodeks Etyki Lekarskiej 21
Rozdział IIa
Związki lekarzy z przemysłem
Art. 51a.
1. Lekarz nie powinien przyjmować korzyści
od przedstawicieli przemysłu medycznego, jeżeli
może to ograniczyć obiektywizm jego opinii za-
wodowych lub podważyć zaufanie do zawodu le-
karza.
2. Lekarz może przyjąć zapłatę od producenta le-
ków lub wyrobów medycznych (sprzętu i wyposa-
żenia medycznego) za wykonaną pracę, prowadzenie
szkoleń i badań, które pogłębiają wiedzę medyczną
lub zawodową, jeżeli ta zapłata jest współmierna do
wkładu pracy lekarza.
Art. 51b.
Lekarzowi mającemu związki finansowe z prze-
mysłem medycznym nie wolno w żaden sposób
odstąpić od podejmowania w pełni obiektywnych
decyzji klinicznych lub działania w najlepszym in-
teresie pacjentów i osób biorących udział w bada-
niach.
Art. 51c.
Lekarz powinien ujawniać słuchaczom wykładów
oraz redaktorom publikacji wszelkie związki z fir-
mami lub subwencje z ich strony oraz inne korzyści
mogące być przyczyną konfliktu interesów.
22 Kodeks Etyki Lekarskiej
Art. 51d.
Lekarz biorący udział w badaniach sponsorowa-
nych przez producentów leków lub wyrobów me-
dycznych (sprzętu i wyposażenia medycznego) musi
się upewnić, że badania te są prowadzone zgodnie
z zasadami etyki. Lekarz nie powinien uczestniczyć
w badaniach naukowych, których celem jest promo-
cja tych produktów.
Art. 51e.
Lekarz powinien ujawniać swoje powiązania z pro-
ducentem leków lub wyrobów medycznych (sprzę-
tu i wyposażenia medycznego) pacjentom, którzy
mają być poddani badaniom sponsorowanym przez
tego producenta.
Art. 51f.
Lekarz nie może przyjmować wynagrodzenia za
samo skierowanie pacjenta na badania prowadzo-
ne lub sponsorowane przez producenta leków lub
wyrobów medycznych (sprzętu i wyposażenia me-
dycznego).
Art. 51g.
Lekarz biorący udział w badaniach na zlecenie
producentów leków lub wyrobów medycznych
(sprzętu i wyposażenia medycznego) musi prze-
ciwdziałać nieobiektywnemu przedstawianiu ich
wyników w publikacjach.
Kodeks Etyki Lekarskiej 23
Rozdział IIb
Ludzki genom
Art. 51h.
1. Lekarzowi nie wolno dyskryminować osób ze
względu na dziedzictwo genetyczne.
2. Lekarz uczestniczący w badaniach, których ce-
lem jest identyfikacja nosicielstwa genu choroby lub
genetycznej podatności na zachorowania, może je
przeprowadzać jedynie dla celów zdrowotnych lub
badań naukowych z nimi związanych, po uzyska-
niu zgody pacjenta oraz umożliwieniu mu konsul-
tacji genetycznej.
3. Lekarz może dokonać interwencji w obrębie
ludzkiego genomu wyłącznie w celach profilaktycz-
nych lub terapeutycznych zgodnie z art. 46 Kodek-
su Etyki Lekarskiej.
4. Lekarz nie może uczestniczyć w czynnościach
mających na celu wywoływanie dziedzicznych
zmian genetycznych u człowieka.
Rozdział III
Stosunki wzajemne
między lekarzami
Art. 52.
1. Lekarze powinni okazywać sobie wzajemny
szacunek. Szczególny szacunek i względy należą
24 Kodeks Etyki Lekarskiej
się lekarzom seniorom, a zwłaszcza byłym nauczy-
cielom.
2. Lekarz powinien zachować szczególną ostroż-
ność w formułowaniu opinii o działalności zawo-
dowej innego lekarza, w szczególności nie powi-
nien publicznie dyskredytować go w jakikolwiek
sposób.
3. Lekarz wszelkie uwagi o dostrzeżonych błę-
dach w postępowaniu innego lekarza powinien
przekazać przede wszystkim temu lekarzowi. Jeże-
li interwencja okaże się nieskuteczna albo dostrze-
żony błąd lub naruszenie zasad etyki powoduje
poważną szkodę, konieczne jest poinformowanie
organu izby lekarskiej.
4. Poinformowanie organu izby lekarskiej o zauwa-
żonym naruszeniu zasad etycznych i niekompetencji
zawodowej innego lekarza nie stanowi naruszenia
zasad etyki.
5. Jeżeli dostrzeżony błąd, popełniony przez in-
nego lekarza, ma niekorzystny wpływ na stan zdro-
wia pacjenta należy podjąć działania dla odwrócenia
jego skutków.
Art. 53.
1. Doświadczeni lekarze winni służyć radą i po-
mocą mniej doświadczonym kolegom zwłaszcza
w trudnych przypadkach klinicznych.
2. Lekarze pełniący funkcje kierownicze powin-
ni traktować swoich pracowników zgodnie z zasa-
dami etyki.
Kodeks Etyki Lekarskiej 25
3. Lekarze pełniący funkcje kierownicze są zobo-
wiązani do szczególnej dbałości o dobro chorego
oraz o warunki pracy i rozwoju zawodowego pod-
ległych im osób.
Art. 54.
W razie wątpliwości diagnostycznych i leczniczych
lekarz powinien, w miarę możliwości, zapewnić cho-
remu konsultację innego lekarza. Opinia konsultanta
ma charakter doradczy, gdyż za całość postępowa-
nia odpowiada lekarz prowadzący leczenie.
Art. 55.
Lekarz kontrolujący pracę innych lekarzy powi-
nien, w miarę możliwości, zawiadomić ich wcześniej,
aby umożliwić im obecność w czasie kontroli i bez-
pośrednie przekazanie uwag o jej wynikach.
Rozdział IV
Zasady postępowania
w praktyce lekarskiej
Art. 56.
1. Powinnością każdego lekarza jest stałe uzupeł-
nianie i doskonalenie swej wiedzy i umiejętności
zawodowych, a także przekazywanie ich swoim
współpracownikom.
2. Lekarze, w miarę swoich możliwości, winni brać
czynny udział w pracach towarzystw lekarskich.
26 Kodeks Etyki Lekarskiej
Art. 57.
1. Lekarzowi nie wolno posługiwać się metoda-
mi uznanymi przez naukę za szkodliwe, bezwar-
tościowe lub nie zweryfikowanymi naukowo. Nie
wolno mu także współdziałać z osobami zajmują-
cymi się leczeniem, a nie posiadającymi do tego
uprawnień.
2. Wybierając formę diagnostyki lub terapii lekarz
ma obowiązek kierować się przede wszystkim kry-
terium skuteczności i bezpieczeństwa chorego oraz
nie narażać go na nieuzasadnione koszty.
3. Lekarz nie powinien dokonywać wyboru i reko-
mendacji ośrodka leczniczego oraz metody diagno-
styki i terapii ze względu na własne korzyści.
Art. 58.
Lekarz powinien odnosić się z należnym szacun-
kiem i w sposób kulturalny do personelu medycz-
nego i pomocniczego. Powinien jednak pamiętać, że
jedynie on ma prawo podejmowania decyzji związa-
nych z prowadzonym przez niego leczeniem.
Art. 59.
Lekarze powinni solidarnie wspierać działalność
swego samorządu, którego zadaniem jest zapew-
nienie lekarzom należnej pozycji w społeczeństwie.
Podejmując krytykę działania organów samorządu
lekarskiego winni przeprowadzić ją przede wszyst-
kim w środowisku lekarskim lub na łamach pism
lekarskich.
Kodeks Etyki Lekarskiej 27
Art. 60.
Jeśli zostanie naruszone dobre imię lekarza,
a rzecznik odpowiedzialności zawodowej lub sąd
lekarski nie potwierdzą stawianych mu zarzutów,
lekarz powinien uzyskać od izby lekarskiej wszel-
ką możliwą pomoc w naprawieniu wyrządzonej mu
szkody.
Art. 61.
Lekarz urzędu państwowego, samorządowego lub
jakiejkolwiek instytucji publicznej lub prywatnej
powinien rzetelnie wypełniać zobowiązania zacią-
gnięte wobec tych instytucji; jednak lekarz nie po-
winien spełniać poleceń pracodawcy sprzecznych
z zasadami etyki i deontologii lekarskiej.
Art. 62.
Praktykę lekarską wolno wykonywać wyłącznie
pod własnym nazwiskiem. Lekarzowi wolno uży-
wać tylko należnych mu tytułów zawodowych i na-
ukowych.
Art. 63.
1. Lekarz tworzy swoją zawodową opinię jedynie
w oparciu o wyniki swojej pracy, dlatego wszelkie
reklamowanie się jest zabronione.
2. Lekarz nie powinien wyrażać zgody na uży-
wanie swego nazwiska i wizerunku dla celów ko-
mercyjnych.
28 Kodeks Etyki Lekarskiej
Art. 64.
W czasie wykonywania swej pracy lekarz musi
zachować trzez
wość i nie podlegać działaniu jakich-
kolwiek środków uzależniających.
Art. 65.
Lekarzowi nie wolno narzucać swych usług cho-
rym, lub pozyskiwać pacjentów w sposób niezgod-
ny z zasadami etyki i deontologii lekarskiej oraz
lojalności wobec kolegów.
Art. 66.
1. Lekarz ma prawo umawiać się o wysokość ho-
norarium przed rozpoczęciem leczenia.
2. Wyjątkiem od tej zasady jest pomoc w nagłych
wypadkach. W razie braku stosownych cenników le-
karz powinien brać pod uwagę wartość oddanej usługi,
poniesione koszty własne, swoje kwalifikacje, a także
w miarę możliwości, sytuację materialną pacjenta.
3. Lekarz może leczyć bezpłatnie.
4. Lekarzowi nie wolno stosować metod nieuczciwej
konkurencji, szczególnie w zakresie nierzetelnego
informowania o swoich możliwościach działania,
jak i kosztach leczenia.
Art. 67.
Dobrym zwyczajem jest leczenie bezpłatne innych
lekarzy i członków ich najbliższej rodziny, w tym
wdów, wdowców i sierot po lekarzach.
Kodeks Etyki Lekarskiej 29
Art. 68.
Jeżeli z zatrudnienia lekarza wynika, że winien
on spełniać swe obowiązki wobec powierzonych
jego opiece chorych bez świadczeń finansowych
z ich strony, to nie może żądać od tych chorych
wynagrodzenia w jakiejkolwiek formie, ani też
uzależniać leczenia od uzyskania materialnych
korzyści.
Rozdział V
Lekarz a społeczeństwo
Art. 69.
Lekarz nie może odmówić pomocy lekarskiej
w przypadkach nie cierpiących zwłoki, jeśli pacjent
nie ma możliwości uzyskania jej ze strony instytu-
cji powołanych do udzielania pomocy.
Art. 70.
Zadania, jakie spełnia lekarz, dają mu podstawę do
żądania ochrony jego godności osobistej, nietykalno-
ści cielesnej oraz pomocy w wykonywaniu działań
zawodowych.
Art. 71.
Lekarz ma obowiązek zwracania uwagi społe-
czeństwa, władz i każdego pacjenta na znaczenie
ochrony zdrowia, a także na zagrożenie ekologiczne.
Swoim postępowaniem, również poza pracą zawodo-
30 Kodeks Etyki Lekarskiej
wą, lekarz nie może propagować postaw antyzdro-
wotnych.
Art. 72.
Lekarz przeprowadzający badania masowe o cha-
rakterze epidemiologicznym powinien mieć na celu
uzyskiwanie wyników, które będą wykorzystane dla
poprawy zdrowotności społeczeństwa. Badania te
nie powinny stwarzać ryzyka zagrożenia zdrowia
osób w nich uczestniczących.
Art. 73.
Lekarz decydujący się na uczestniczenie w zor-
ganizowanej formie protestu nie jest zwolniony od
obowiązku udzielania pomocy lekarskiej, o ile nie-
udzielenie tej pomocy może narazić pacjenta na utra-
tę życia lub pogorszenie stanu zdrowia.
Art. 74.
Lekarz nie może uczestniczyć w akcie pozbawia-
nia życia, asystować w torturowaniu lub innym
poniżającym traktowaniu człowieka. Nie może też
wykorzystywać swej wiedzy i umiejętności dla uła-
twienia stosowania jakichkolwiek form okrutnego
postępowania.
Art. 75.
Lekarz nie może stosować środków i metod do-
pingowych w celach nieleczniczych. Stosowanie
środków i metod uznanych za dopingowe u osób
uprawiających sport jest nieetyczne.
Kodeks Etyki Lekarskiej 31
Rozdział VI
Zasady końcowe
Art. 76.
W wypadkach nie przewidzianych w Kodek-
sie Etyki Lekarskiej należy kierować się zasada-
mi wyrażonymi w uchwałach władz samorządu
lekarskiego, w orzecznictwie sądów lekarskich oraz
dobrymi obyczajami przyjętymi przez środowisko
lekarskie.
Art. 77.
Lekarze nauczający studentów powinni zazna-
jamiać ich z Kodeksem Etyki Lekarskiej. Studenci
medycyny powinni zarówno przyswajać sobie jak
i respektować zasady zawarte w niniejszym Ko-
deksie.
Art. 78.
Lekarze, którzy nauczają studentów lub szkolą
lekarzy powinni swoim postępowaniem stanowić
przykład godny naśladowania dla studentów i mło-
dych lekarzy będących pod ich opieką.
32 Kodeks Etyki Lekarskiej


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
kodeks etyki lekarskiej
Refleksje na temat Kodeksu Etyki Zawodowej
Kodeks Etyki Zawodowej Notariusza
KODEKS ETYKI DZIENNIKARSKIEJ
Kodeks Etyki Dziennikarskiej
Kodeks Etyki Zawodowej Brokera
kodeks etyki dziennikarskiej
kodeks etyki zawodowej
kodeks etyki psychologa
kodeks etyki i karta audytu wewnnotrznego
Kodeks Etyki Hotelarza(1)
kodeks etyki dziennikarskiej sdp

więcej podobnych podstron