0106; 30.03.2009, cwiczenia nr 6., - Wrzeciono podziałowe; Paul Esz
Dwa procesy, które opisują mikrotubule:
dynamiczna niestabilność fluktuacja pomiędzy fazami elongacji i skracania, jest procesem, w którym
polimery mikrotubulinowe podlegają wydłużonemu okresowi gromadzenia, po którym następuje gwałtowny
okres demontażu tych struktur
treadmilling polega na włączaniu dimerów tubulinowych na końcu plus i równoczesnym uwalnianiu ich z
końca minus; długość polimeru pozostaje niezmienna podczas przebiegu procesu równocześnie otrzymując
ciągły przepływ dimerów tubulinowych z końca plus do końca minus
Wrzeciono podziałowe
Powstaje w profazie, zgodnie z jednbym z wzorców:
w obecności centrosfery
lub jej braku
Na tej podstawie można wyróżnić wrzeciona podziałowe:
anastralne (rośliny nasienne)
astralne (w komórkach pozostałych eukaritów)
Na obu biegunach wrzeciona astralnego występują pary centriol, z których wyrastają promieniście mikrotuibule
tworząc astrosferę. Struktura astrosfery bierze swój początek w centrum komórki, albo centrosomie.
Cytocentrum
postać zżelowanej cytoplazmy, strukturalnie mało zdefiniowana, jest ośrodkiem formowania mikrotubul
cytocentrum nazywane jest centrum organizacyjnym mikrotubul lub MTOC.
środek cytocentrum zajmuje para centriol, cylindrycznych tworów ustawionych prostopadle względem siebie,
zbudowanych z 9 tripletów mikrotubul ułożonych skośnie względem siebie.
w profazie obu typów podziałów cytocentrum staje się inicjatorem organizacji wrzeciona podziałowego
Centrosom zlokalizowany blisko jądra kom,orkowego, występuje pojedynczo lub wielokrotnie.
Elementy wrzeciona kariokinetycznego
głównym ośrodkiem organizacyjnym wrzeciona astralnego są dwie astrosfery, które w dojrzałym wrzecionie
są usytuowane na jego przeciwległych biegunach;
astrosfery zbudowane są z centralnie położonej pary centriol diplosomu wokół którego znajduje się
sferyczna przestrzeń reprezentująca centrosferę, z której wyrastają promieniście mikrotubule tzw. włókna
astralne rozchodzące się promieniście od obu biegunów tworząc astrosferę
włókna biegunowe przebiegają nieprzerwanie przez całą długość wrzeciona od jednego bieguna do drugiego
włókna chromosomowe biorą swój początek przy biegunach wrzeciona i kończą się na kinetochorach
chromatyd
włókna międzychromosomowe są obecne tylko w anafazie między dwiema grupami chromosomów
Rysunek
Koniec minus jest zakotwiczony w centrosomie. Wolne końce plus są dynamicznie niestabilne i przełączają się z
wydłużania na skracanie. W strefie zachodzenia białka związane z mikrotubulami łączą takie mikrotubule razem ze
sobą (czarne punkty), końce ulegają destabilizacji.
Typy wrzecion podziałowych (DO SAMODZIELNEGO OPRACOWANIA)
I Astralne:
wrzeciono rozproszone:
występują w komórkach owadów wachlarzoskrzydłych (małe podobna do chrząszczy)
dzielące się mitotycznie komórki zaopatrują każdy chromosom w indywidualna wrzeciona
podziałowe
wrzeciono jednobiegunowe:
występuje w komórkach jednej z muchówek tj. ziemiórki
składa się z jednej astrosfery, od której odchodzą jedynie włókna chromosomowe
część chromosomów jest przyciągana do jednego bieguna
pozostałe są odpychane w kierunku przeciwnego bieguna
wrzeciono podziałowe asymetryczne:
występuje w komórkach płciowych modliszki
w czasie metafazy II podziału mejotycznego chromosom płci pozostaje poza wrzecionem
nie jest przyczepiony do żadnego włókna wrzeciona
ale przechodzi losowo, do którejś z komórek - gamet
wrzeciono zewnętrzne pierwotne:
występuje w komórkach ewolucyjnie starych pierwotniaków, tj. bruzdnic
w czasie podziału mitotyczengo wrzeciono podziałowe pozostaje całkowicie poza
wewnętrznym obszarem jądra, natomiast chromosomy nie opuszczają jądra i są
przyczepione do osłonki jądrowej, która nie ulega rozpadowi
włókna wrzeciona przebiegają w kanałach powstałych przez głębokie wpuklenia osłonki
jądrowej
chromosomy nie są bezpośrednio przyczepione do włókien wrzeciona
włókna wrzeciona nadają jedynie kierunek ruchu i wyznaczają płaszczyznę podziału
ten system podziału przypomina bardzo pierwotny podział bakterii gdzie chromosomy są
przyczepione do błony komórkowej, a rozdział między nimi dokonuje się dzięki wrastaniu
między nie błony komórkowej
wrzeciono zewnętrzne zaawansowane:
brak większych różnic od poprzedniego
nadal pozostaje poza jądrem komórkowym
bierze pośrednio udział w rozdziale chromatyd chromosomów
w początkowej fazie chromosomy pozostają przyczepione do osłonki jądrowej
ich chromatydy zostają rozsunięte w kierunku biegunów jądra, dzięki gwałtownemu
wzrostowi osłonki jądrowej
gdy chromatydy osiągną okolicę biegunów, ich kinetochory łączą się z biegunowymi
włóknami wrzeciona za pośrednictwem osłonki jądrowej i zostają całkowicie przeciągnięte
do biegunów
wrzeciono podziałowe wewnętrzne:
całkowicie odmienne
w komórkach pierwotniaków, glonów i grzybów
tworzy się pomiędzy tzw. ciałkami polarnymi wrzeciona; SPB
składa się z trzech warstw płytek, na przemian o gęstej i rzadkiej strukturze, wbudowanych
w osłonkę jądrową
np. drożdże płytka zewnętrzna przylega do osłonki jądrowej, środkowej wtopionej w
osłonkę, i wewnętrznej leżącej tuż pod osłonką jądrową, we wnętrzu jądra
w czasie interfazy SPB leży z jednej strony i służy jako ośrodek organizacyjny mikrotubul
od płytki zewnętrznej odchodzą w głąb cytoplazmy pęki mikrotubul tworząc szkielet
komórkowych
w póznej profazie SPG dzieli się na dwie części
dwa SPB zajmują dwa przeciwległe bieguny jądra
w czasie wędrówki SPB na przeciwlegle bieguny jądra z wewnętrznych płytek SPB
wyrastają mikrotubule, które wnikają w głąb jądra i tworzą wrzeciono wewnętrzne jądra
mikrotubule odchodzące od zewnętrznej płytki SPB pozostają nadal i rozciągają się w głąb
cytoplazmy
podział chromosomów przebiega w jądrze bez naruszenia osłonki jądrowej
po rozdziale chromosomów w anafazie wytwarza się bruzda podziałowa, która dzieli jądro
na dwa potomne
II Anastralne:
wrzeciono anastralne
powstaje bez udziału astrosfer i centriol
pierwsze fazy formowania wrzeciona występują już we wczesnej profazie
wokół jądra komórkowego pojawia się wąska, jasna obwódka
obwódka powiększa się i przybiera postać wrzeciona, całkowicie obejmującego jądro
komórkowe
obwódka składa się z rozrzuconych mikrotubul, które następnie układają się w równoległe
pęczki
występują głównie w komórkach roślin wyższych, pierwotniaków, oocytach zwierząt
wyższych
O ile rozdzielenie chromatyd przebiega bez udziału elementów wrzeciona podziałowego jego mikrotubul, o tyle
w przesunięciu chromatyd do biegunów wrzeciona uczestniczą mikrotubule wrzeciona podziałowego.
Inne elementy odpowiedzialne za podział komórki
pierścień kurczliwy:
w komórkach zwierzęcych cytokineza wygląda następująco
w płaszczyznie równikowej dzielącej się komórki tworzy się tzw. pierścień kurczliwy
zbudowany z cząsteczek białek - miozyny i aktyny
w wyniku zaciskania się tego pierścienia powstaje tzw. bruzda podziałowa
pod bruzdą podziałową zlokalizowane są pęcherzyki siateczki wewnątrzplazmatycznej, które
łączą się i pomagają rozdzielić cytoplazmę oraz odtworzyć (błonę komórkową)
ostatecznie prowadzi to do rozdzielenia cytoplazmy pomiędzy dwie komórki potomne
Kinetochor
chromosom po replikacji zaopatrzony jest w dwie odrębne struktury białkowe kinetochory, które są
usytuowane na poziomie przewężenia pierwotnego (centromeru) i należą do siostrzanych chromatyd
(glony, owady, śluzowce, ssaki i pierwotniaki)
są zbudowane z trzech płytek
najbardziej zewnętrzna (35 do 40 nm) składa się z luznej sieci włókien o średnicy 10.20 nm i filamentów,
które wysterczają z zewnętrznej płytki na odległość od 0,1 do 0,3 um, tworząc koronę kinetochoru
płytka środkowa ma budowę włóknistą, a jej grubości wynosi 15-35 nm.
Płytka wewnętrzna przylegająca bezpośrednio do centromerowego rejonu chromatyny, ma strukturę ziarnistą
Funkcje kinetochorów
kontrolują segregacją chromatyd chromosomów podczas mitozy
służą jako miejsce zakotwiczenia dla włókien wrzeciona kariokinetycznego
są rejonem inicjującym polimeryzację i depolimeryzację mikrotubul
są strukturami odpowiedzialnymi głównie za ruch chromosomów do przeciwległych biegunów wrzeciona
podziałowego i za precyzyjną orientację chromosomów w płaszczyznie płytki metafazowej
białka wchodzące w skład kinetochoru:
CENP-B oraz INCNP (wiążą siostrzane chromatydy)
CENP-A, CENP-B, CENP-C oraz CENP-D (związane z inicjacją polimeryzacji tubuliny)
Rysunek nr 1 Rysunek nr 3
Schemat organizacji wrzeciona podziałowego astralnego 1 korona kinetochoru
1 diplosomy 2 płytka środkowa
2 centrosfery sferyczne przestrzenie 3 płytka wewnętrzna
3 astrosfery zbudowane z włókien astralnych 4 mikrotubule kinetochorowe
4 włókna biegunowe
5 włókna chromosomowe, kinetochorowe
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
0104 16 03 2009, cwiczenia nr 4 , Proteosomy, Lizosomy Paul Esz0109 27 04 2009, cwiczenia nr 9 , Tkanka nabłonkowa Paul Esz0207 08 04 2009, wykład nr 7 , Cykl komórkowy Paul Esz0209 29 04 2009, wykład nr 9 , Tkanka nabłonkowa Paul Esz0202 04 03 2009, wykład nr 2 , Budowa i funkcje błony komórkowej oraz transport przez błony(1)0108 20 04 2009, cwiczenia nr 8 , Apoptoza Paul Esz0110 04 05 2009, cwiczenia nr 10 , Tkanka łączna właściwa Paul Esz0203 11 03 2009, wykład nr 3 , Białka powierzchni komórkowej Cząsteczki adhezyjne0111 11 05 2009, cwiczenia nr 11 ,27 letni żołnierz USA skazany za zamordowanie więźniów (30 03 2009)Ćwiczenie nr 03Cwiczenie nr 03 Wprowadzenie do chemii analitycznejKształcenie ruchowe – ćwiczenia nr 3 (6 03 12r )Kształcenie ruchowe – ćwiczenia nr 4 (12 03 12r )Ćwiczenie nr 30Cwiczenie nr Podzial anionow na grupy analityczne Reakcje analityczne anionowwięcej podobnych podstron