Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
SEMESTR III
Użytkowanie rozpłodowe trzody chlewnej: 08.09.2012
Objawy popędu płciowego występują u młodych loszek już w wieku 5 6 miesięcy. Dojrzałość do
rozpłodu lochy osiągają w wieku ok. 8 miesięcy tj. po osiągnięciu kondycji rozpłodowej (hodowlanej)
i uzyskania masy 110 120 kg. wówczas ciąża nie niesie za sobą ujemnych skutków dla matki i
prosiąt.
Najczęściej kryje się loszki w wieku 8 miesięcy tak aby w pierwszym roku ich odchowu uzyskać miot.
Następnie dąży się do osiągnięcia dwóch miotów rocznie. Jedynie lochy tzw. jednorazówki można
kryć w wieku 7 7,5 miesiąca życia, gdyż zaraz po odchowaniu miotu przeznacza się je na rzez.
Opóznienie pierwszego krycia do wieku 9 10 miesięcy nie zwiększa liczby prosiąt w miocie ani nie
zwiększa mleczności, zwiększa natomiast nakłady pracy i pieniędzy podczas wychowu. Lochy o
dobrej płodności użytkuje się przez 3 4 lata, tak aby uzyskać od nich 5 7 miotów, po tym czasie
liczebność miotów i mleczność lochy spada.
Ruja u loch pojawia się co 3 tyg. (z rozbieżnością 18 24 dni).
Głównymi objawami rui są:
obrzmienie i zaczerwienienie sromu
niespokojne zachowanie się
wydawanie charakterystycznego odgłosu zwane hukaniem (lochaniem)
obskakiwanie się nawzajem
utrata apetytu
odruch tolerancji na knura
Wykrywanie loch będących w rui często ułatwia przeprowadzenie knura wzdłuż kojców, stanowisk,
okólników. Knur zatrzymuje się przy losze będącej w rui i nie pozwala się tak łatwo przepędzić.
Okres wystąpienia rui po osadzeniu prosiąt w wieku 6 8 tygodni wynosi 3 5 dni. Skrócenie okresu
odchowu młodych przy matce często wpływa na opóznienie tego terminu oraz powoduje spadek
liczebności miotu w kolejnej ciąży.
Ruja u loch trwa zazwyczaj 2 3 doby, mniej więcej po upływie doby od zauważenia pierwszych
objawów rui następuje trwająca kilkanaście godzin owulacja. Liczba komórek jajowych jest różna:
u pierwiastek od 12 15
u wieloródek 16 20 i często więcej
Komórki jajowe wykazują zdolność do zapłodnienia zaledwie kilka godzin od przedostania się do
jajowodów (8-10 h).
Knury osiągają dojrzałość płciową w wieku 5 6 miesięcy, jednak do rozpłodu należy ich używać w
wieku 8-10 miesięcy (10 msc knury ras polskich białych). Wcześniejsze użycie knura do rozpłodu
może zahamować jego wzrost, skrócić okres przydatności do rozpłodu oraz powodować niskie mioty,
ponieważ nasienie może nie być w pełni dojrzałe. Knury osiągając dojrzałość rozpłodową powinny
mieć masę 130 150 kg.
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Powszechną metodą krycia w Polsce jest krycie naturalne, zazwyczaj stosuje się krycie z ręki
(dozorowane). Pozwala ono na regulowanie liczby skoków, pory krycia => wiemy kiedy możemy się
spodziewać oproszeń.
Duzy wpływ na powodzenie zapłodnienia ma termin krycia loch. Plemniki knura docierają do
jajowodów w 2-3 godziny po stanowieniu i zachowują żywotność przez ok. 12-15 godzin. Najlepiej
zatem kryć przed początkiem owulacji czyli ok. 12-18 h (max 24 h) po dostrzeżeniu pierwszych oznak
rui. Kolejny raz kryjemy po 12-18 godzinach. Jeśli objawy zewnętrzne rui nie ustępują, po 12
kolejnych godzinach możemy dopuścić knura po raz trzeci.
Najodpowiedniejszą porą dnia na przeprowadzenie krycia są poranki bądz wieczory, podczas upałów
musimy zapewnić zwierzętom odpowiednie, zadaszone pomieszczenie. Akt krycia powinien być
dozorowany przez osobę z obsługi. Trwa ok. 10 minut, podczas stanowienia należy unikać osób
obcych, hałasu, bicia zwierząt, gdyż to może denerwować zwierzęta. Trudności z kryciem mogą
nastąpić wtedy gdy mamy odczynienia z młodym knurem, wtedy przeznaczamy dla niego
doświadczoną lochę o bardzo wyraznych objawach rui i podobnych do knura rozmiarów. Jeśli mamy
lochę pierwiastkę to kryjemy ją knurem doświadczonym o podobnych rozmiarach na specjalnych
stanowiskach w których samiec oprze kończyny piersiowe na poręczach.
Pokrytą lochę należy umieścić na czas trwania rui w oddzielnym pomieszczeniu, żeby inne lochy jej
nie obskakiwały i nie dręczyły. Aby uzyskać pewność że locha została pokryta należy ją obserwować
od 18-24 dni po kryciu by ewentualnie zauważyć pojawiająca się ruję.
Ciąża u świń trwa 114 dni => 3 miesiące 3 tygodnie i 3 dni. Objawem ciąży jest brak rui, wzrost
apetytu, powiększające się rozmiaru brzucha. Podczas trwania ciąży dochodzi do zjawiska
obumierania zarodków, śmiertelność wynosi od 20-70% (RESORPCJA ZARODKÓW). W
pierwszych 3-ch tygodniach obumarłe embriony są resorbowane przez organizm matki, zaś te
obumarłe po okresie 3-ch tygodni są wydalane przy porodzie.
Śmiertelność zarodków warunkuje:
choroba zakazna
rasa świń
czynnik dziedziczny
pora roku
żywienie nieprawidłowe żywienie powoduje zaburzenia w przemianie materii matki a co za
tym idzie także płodu.
Aby zapobiegać wysokiemu wskaznikowi śmiertelności zarodków należy zapewnić odpowiednie
warunki utrzymania lochy w pierwszych tygodniach ciąży, czyli w okresie formowania się łożyska,
wtedy zamieralność zarodków jest bardzo duża. Nie należy utrzymywać ciężarnych loch w dużych
zgrupowaniach i dodatkowo narażać je na objadanie i płoszenie przez inne zwierzęta. Poziom
żywienia ma również wpływ na liczbę zamarłych zarodków, w okresie ciąży nie możemy żywić lochy
do woli ponieważ powoduje to zamieranie zarodków. Z kolei żywienie do woli w okresie
przedrujowym powoduje dodatni wpływ na liczbę komórek jajowych. Lochy niedożywione chociaż
rodzą zdrowe prosięta bardzo szybko się wyczerpują w czasie laktacji i po odchowie miotu dłuższy
czas się jałowią. W okresie ciąży należy szczególnie zwrócić uwagę na unikanie uszkodzeń = urazów
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
mechanicznych (wysokie progi, wąskie przejścia, uskoki, śliskie podłogi etc) ponieważ prowadzi to do
kulawizn i poronień.
Na kilka dni przed porodem w okresie niskiej temperatury i wilgotności powietrza należy unikać
wypuszczania lochy na okólnik ponieważ może dojść do zaziębienia wymienia co prowadzi do
zapaleń. Na 8-10 dni przed planowanym porodem lochę umieszczamy w kojcu gdzie będzie się prosić.
Pomieszczenie takie wcześniej czyścimy i odkażamy 4% roztworem sody kaustycznej, wyścielamy
ściółką = słoma o bardzo wysokiej jakości. Na 2-3 dni przed porodem obserwujemy u lochy
opuszczony brzuch, nabrzmiałe wymiona, uwidaczniają się słabizny, następuje zwiotczenie sromu, a
na dobę przed porodem locha staje się niespokojna, przygotowuje sobie legowisko, w strzykach
pojawia się siara. Na 2-3 godziny przed porodem pojawiają się bóle porodowe. Poród trwa średnio 2-3
h i powinien odbywać się pod nadzorem obsługi. Noworodki po porodzie należy osuszyć suchą ścierką
bądz ligniną, oczyścić ze śluzu nozdrza i jamę gębową i jak najszybciej dostawić do matki.
Prosięta rodzą się prawie bez warstwy termoizolacyjnej a różnice w temperaturze pomiędzy łonem
matki a środowiskiem zewnętrznym są znaczne, dlatego poprzez dostawianie młodych do ssania siary
pobudza się ich termoregulacje. Gdy młode napiją się siary należy je umieścić w skrzynce (boksie)
wyścielonej ściółką bądz innej pod promiennikiem podczerwieni (zawieszony na wysokości 60-70cm),
wtedy tez można skrócić i odkazić pępowinę, przyciąć kiełki, ponieważ locha jest zmęczona porodem i
nie reaguje agresywnie.
Pojęcie remont stada => remont stada polega na wprowadzeniu młodych loszek w ilości 20-30%
rocznie a usuwaniu loch starych.
PAODNOŚĆ I PLENNOŚĆ:
Płodność to liczba prosiąt uzyskanych w jednym miocie od jednaj matki; płodność dzielimy na :
płodność rzeczywista => liczba żywych prosiąt uzyskanych w miocie
płodność potencjalna => liczba Komorek jajowych zdolnych do zapłodnienia w czasie trwania
owulacji w jednej rui.
Płodność zależy od:
wieku samicy => największa w pierwszych miotach samicy
żywienia i pielęgnacji
terminu krycia i jakości nasienia
rasy (genetycznie)
kondycji
Plenność to ilość prosiąt uzyskanych od lochy w ciągu jednego roku kalendarzowego; plenność
dzielimy na:
fizjologiczna => liczba prosiąt uzyskanych w ciągu roku
gospodarcza => liczba prosiąt żywych w okresie do 21 dnia życia
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Plenność gospodarcza zależy od:
płodności
troskliwości i macierzyńskości
mleczności
warunków wychowu i bytu
Skuteczność krycia knura wyraża się stosunkiem ilości loch przez niego pokrytych do loch
zapłodnionych w %; zależy od:
kondycji knura
żywienia => białko, mikro- i makro- elementy.
TUCZ TRZODY CHLEWNEJ: 09.09.2012
Tucz trzody chlewnej polega na zamianie paszy na produkty tj. mięso i tłuszcz.
Wzajemny udział tych składników w tuszy stał się podstawą podziału tuczu na 4 rodzaje:
1. tucz mięsny celem jest osiągniecie młodych zwierząt o obfitym umięśnieniu z cienką
warstwą słoniny. Najlepiej do tego tuczu nadają się rasy:
o wielka biała polska wbp
o polska biała zwisłoucha pbz
o złotnicka biała złb
Tucz ten prowadzi się do osiągnięcia masy 110 kg w wieku 6 7 miesięcy. Polega on na
skarmianiu duża ilością pasz białkowych w okresie intensywnego wzrostu zwierząt.
2. tucz tłuszczowo-mięsny prowadzony jest w celu uzyskania tuczników młodych o grubej
warstwie słoniny, obfitym i częściowo otłuszczonym mięsie. Najbardziej do tego rodzaju tuczu
nadają się świnie ras:
o puławska
o złotnicka pstra
Tucz prowadzi się do masy 110-120 kg osiągniętej w wieku 8 miesięcy. Prowadzi się go do
momentu gdy zaczyna się intensywny rozwój tkanki tłuszczowej (obejmuje go)
Zarówno tucz mięsny jak i tłuszczowo-mięsny są to tzw. tucz szybki = intensywny
3. tucz słoninowy poddaje się mu osobniki wybrakowane i knury kastraty, w celu uzyskania
starszych, ciężkich tuczników o grubej warstwie słoniny
4. tucz mięsno-słoninowy jego celem jest produkcja starszych, cięższych tuczników o obfitym
umięśnieniu ale nieprzetłuszczonym i o grubej warstwie słoniny.
Zarówno tucz słoninowy i mięsno-słoninowy jest to tucz powolny zwany ekstensywnym.
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Czynniki wpływające na wyniki tuczu:
odpowiedni dobór rasy do krzyżówek
płeć
wiek
poziom żywienia
warunki inwentarskie (powierzchnia, pomieszczenia, temperatura, wilgotność powietrza)
stan pobudzenia układu odpornościowego
stan kondycyjno zdrowotny
inwazje pasożytnicze
Czynniki wpływające na opłacalność produkcji trzody chlewnej:
region kraju
zasoby i jakość ziemi
zasoby pomieszczeń inwentarskich
skala produkcji
cykl produkcji (zamknięty, otwarty)
jakość materiału zwierzęcego
intensywność tuczu i masa docelowa
plenność loch
organizacja stada
obsługa
urządzenia.
Systemy utrzymania świń:
system alkierzowy świnie są stale trzymane w pomieszczeniach, ich kojce są zaopatrzone w
koryta i poidła
system okólnikowy kojce w pomieszczeniach połączone są z przyległymi do budynków
okólnikami, obsługa reguluje zwierzętom czas przebywania na okólniku
system wolno wybiegowy zwierzęta przebywają w pomieszczeniach ale kojce nie sa
zamykane i istnieje połączenie wahadłowymi drzwiami z okólnikiem, na którym znajdują się
koryta do karmienia i pojenia.
DRÓB Do drobiu zaliczamy:
kury
gęsi
kaczki Pekin
indyki
kaczki piżmowe
gołębie
strusie
perliczki
przepiórki
bażanty
kuropatwy.
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
W toku pracy hodowlanej i udomowienia uzyskano:
eliminacje lub częściowy zanik instynktu kwoczenia
zniesienie sezonowości produkcji
przyspieszenie tempa dojrzewania i wzrostu
lepsze wykorzystanie paszy
poprawienie nieśności i mięsności
uzyskanie różnorodnych ras, typów użytkowych, linii hodowlanych i rodów.
KURY u kur wyróżniamy 3 typy użytkowe:
typ nieśny lekki
typ nieśny średnio-ciężki = ogólnoużytkowy
typ ciężki = mięsny
Typ nieśny lekki ptaki charakteryzują się:
szybkim tempem wzrostu
wcześnie dojrzewają
szybko się opierzają
maja niska masę
wysoka plenność
niskie zużycie paszy na produkcje jednego jaja
brak instynktu kwoczenia i wysiadywania
Typ nieśny średnio ciężki (ogólnoużytkowy):
pózniejszy okres dojrzewania
wyższa masa ciała
wolniejsze tempo wzrostu niż u kur w typie nieśnym
łączą w sobie cechy dobrej nioski przy równoczesnym dobrym umięśnieniu i wysokiej
odporności na warunki środowiskowe
Typ mięsny:
bardzo dobre umięśnienie
szybkie tempo wzrostu
dobre wykorzystanie paszy
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Budowa jaja kurzego:
1. skorupka stanowi ochronę mechaniczną treści jaja, wapienna, porowata, umożliwia
wymianę gazową, o barwie białej lub kremowej do jasno brązowej, zależnej od rasy kury,
pokryta proteinową otoczką = mucyną = kutikulą, która jest naturalną barierą ochronną
2. dwie błony skorupkowe => podskorupkowa i białkowa cienkie przepuszczalne dla gazów,
wody i elektrolitów, rozwarstwiają się tworząc komorę powietrzną (cela powietrzna),
ochraniają treść jaja przed bakteriami
3. białko to koloidalny roztwór substancji białkowych, jest przezroczyste i galaretowate, składa
się z 4-ch warstw:
chalazo twórcze otaczające żółtko
białko płynne wewnętrzne
białko gęste strukturalne
białko płynne zewnętrzne
4. chalazy spiralnie skręcone włókna białkowe, utrzymują żółtko w środku białka
5. żółtko półpłynne, lepkie, o barwie jasnożółtej do pomarańczowej w zależności od sposobu
karmienia kur, powinno znajdować się w środku, błona witelinowa otacza żółtko, przepuszcza
wodę, cukry i elektrolity
6. komora powietrzna = cela powietrzna znajduje się w zaokrąglonym boku, w miejscu gdzie
błony nie są przyklejone, powstaje w wyniku gwałtownej zmiany temperatury bezpośrednio po
zniesieniu, w miarę upływu czasu komora ta powiększa się i dzięki niej określa się świeżość
jaja
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Wartość odżywcza jaja kurzego:
jajo stanowi najbardziej wartościowy produkt spożywczy
białko jaja kurzego przyjęto jako białko wzorcowe
tłuszcz znajduje się w żółtku, jest zródłem cholesterolu i lecytyny która zapobiega odkładaniu
się tego cholesterolu w żyłach i naczyniach krwionośnych
zawiera 13 witamin oraz związki mineralne - (oprócz Wit C) wit z gr. B + ADEK zawarte w
żółtku, a białko zbudowane z doskonale zbilansowanych aminokwasów
Zmiany zachodzące w jajach w czasie przechowywania:
1. zmniejszanie się masy spowodowane parowaniem wody i utlenianiem się CO2 w wyniku czego
powiększa się komora powietrzna
2. rzedniecie białka
3. wiotczenie i częściowe zanikanie chalaz
4. zmiana centralnego położenia żółtka oraz zmiana barwy żółtka i białka
5. osłabienie błonki witelinowej, co może być przyczyną rozlewania się żółtka
6. rozkład białek, którego końcowym produktem jest m.in. siarkowodór (H2S), zmiana pH treści
jaja => z pH 6 w jaju świeżym do pH 9.7 w jaju starym.
Rozporządzenie nr 2295/2003 szczegółowo określa zasady znakowania jaj wg klas:
Klasa A jaja świeże, charakteryzują się czystą, nieuszkodzoną skorupką, wysokość komory
powietrznej jaja klasy A nie może przekraczać 6 mm, białko powinno być przezroczyste i
klarowne
Klasa dodatkowa A Extra dla jaj klasy A nie starszych niż 7 dni od pakowania, wysokość
komory powietrznej jaja klasy A Extra nie może przekraczać 4 mm,
Jaja klasy A nie mogą być myte ani czyszczone w inny sposób!!!
Klasa B jaja drugiej jakości lub jaja nieklasyfikowane, wysokość komory powietrznej w
jajach klasy B nie może przekraczać 9 mm, przeznaczone są dla zakładów przemysłu
spożywczego oraz do przemysłu niespożywczego
Klasa C jaja nie sortowane, dla przemysłu!!! obecnie jaja klasy C zostały wyeliminowane z
rynku.
Kryteriami do podziału jaj na klasy są m.in.:
stan skorupy
stan komory powietrznej
zapach jajka
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Wielkość kom powietrznej:
Na skorupie jaja obowiązkowo musi być podane (ostemplowane):
oznaczenie kodu systemu chowu kur => 1 wolny wybieg; 2 sciolka; 3 klatka; 0 chow
ekologiczny
oznaczenia państwa członkowskiego => PL dla Polski; CZ dla Czech; D Niemcy; UK
Wielka Brytania etc
weterynaryjny numer identyfikacyjny składający się z 8-miu cyfr.
Dodatkowo można umieścić także dobrowolne informacje np.: data domniemanej trwałości, klasa
jakości, klasa wagowa; przykład
3 PL 01010101
Obowiązkowe oznakowania jednostkowych opakowań jaj konsumpcyjnych oferowanych w
handlu detalicznym:
nazwa, adres i numer zakładu pakującego
klasa jakości wyrażana za pomocą słów => Klasa A lub litery A samodzielnie lub połączone
ze słowem świeże
klasa wagowa może być podana za pomocą liter i/lub opisów oraz może być uzupełniona
odpowiednim przedziałem wagowym
liczba zapakowanych jaja
data minimalnej trwałości data nie powinna być większa niż 28 dni (21 dni przy zakupie + 7
dla konsumenta)
metoda chowu.
Oznaczenia sposobu chowu:
0 chów Eko kura ma stały dostęp do wolnego wybiegu na świeżym powietrzu, żywiona paszą
ekologiczną
1 chów wolno wybiegowy kura ma stały dostęp do wolnego wybiegu na świeżym powietrzu, może
zaspokajać swoje naturalne potrzeby
2 chów ściółkowy kura może się swobodnie przemieszczać ale tylko po kurniku, zagęszczenie
7/m2
3 chów klatkowy kury przez cały czas trzymane w klatkach.
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Na weterynaryjny numer identyfikacyjny zakładu (8 cyfr) składa się z:
kod województwa = 2 cyfry
kod powiatu = 2 cyfry
kod zakresu działalności = 2 cyfry
kod firmy w danym powiecie = 2 cyfry
Klasy wagowe jaj kurzych:
S poniżej 53 g
M 53 63 g
L 63 73 g
XL powyżej 73 g
Przechowywanie jaj:
temperatura 12 - 15oC
poniżej 5oC gdy są to jaja chłodnicze przeznaczone dla przetwórstwa
jajka po zakupie należy przechowywać w lodówce
Rasy kur Leghorn, New Hampshire, Rhode Island Red, White Rock, Zielononóżka Kuropatwiana&
Kury użytkujemy w dwóch kierunkach nieśnym i mięsnym.
W użytkowaniu nieśnym chodzi o uzyskanie równomiernie w ciągu roku jak największej liczby jaj.
O opłacalności produkcji decyduje:
wybór właściwego rodu kur lub mieszańców między rasowych lub między rodowych
odpowiednie warunki środowiskowe światło = melatonina
żywienie
Kury nieśne powinny charakteryzować się dużą wydajnością nieśną, małym zużyciem paszy na
produkcje jaj.
Nioski użytkujemy 8 10 miesięcy w systemie intensywnym, czyli najbardziej opłacalnym dla
producenta.
W użytkowaniu nieśnym wyróżnia się produkcje jaj przeznaczonych do konsumpcji i do wylęgu.
Użytkowanie mięsne może być związane z tuczem młodego drobiu (brojlery) i z dotuczaniem ptaków
dorosłych.
Tucz młodych ptaków rzeznych prowadzi się wyłącznie w systemie intensywnym, w którym następuje
kilka rotacji w ciągu roku = wymiana stada.
Dotuczanie kur dorosłych jest sezonowe i związane z wymianą stada w kurnikach. Kury osiągają
dojrzałość płciową w 160 dniu życia (kury ras lekkich) i ok. 180 dnia życia kury ras ciężkich.
Kury osiągające dojrzałość rozpłodową powinny być odpowiednio wyrośnięte i nie zatuczone, o
masie:
kury ras lekkich ok. 1.5kg
ogólnoużytkowe ok. 1.75kg
kury ras ciężkich od 2.5 - 3kg
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Koguty uzyskują dojrzałość płciową w wieku ok. 12 tyg. życia. Zarówno kury jak i koguty użytkuje
się rozpłodowo mniej więcej tak samo długo.
Kury można użytkować rozpłodowo przez dwa lata, często w drugim roku wykazują one wyższą
nieśność niż w roku pierwszym użytkowania.
WIOSNA LATO JESIEC ZIMA WIOSNA
2011 dojrzałość 2012
wylęg
pierwsze 5 miesięcy użytkowania
Kury wylężone wiosną uzyskują dojrzałość płciową tzn. zniosą pierwsze jaja na jesień, w okresie
skracającego się dnia świetlnego, wtedy wydajność nieśna jest niska i spowodowana porą roku. Na
wiosnę roku kolejnego czyli w ok. 5-tym miesiącu użytkowania nieśnego kury wydajność nieśna
osiąga dopiero pierwszy szczyt. Takie zjawisko występuje w chowie ekstensywnym lub w warunkach
świetlnych (programy świetlne).
Zasadniczą rolę w stymulowaniu nieśności u kur ma światło. Promienie świetlne pobudzają przysadkę
mózgową do wydzielania hormonów gonadotropowych wpływających na dojrzewanie pęcherzyków
jajnikowych.
Na płodność kogutów wpływa również typ ptaka koguty ras mięsnych są mniej płodne.
3 systemy użytkowania kur:
ekstensywny
intensywny
półintensywny
System intensywny jest najbardziej nowoczesny, polega na utrzymaniu dużych stad drobiu, nawet do
kilku tysięcy sztuk w pomieszczeniach zamkniętych, bez wybiegów, bez okien. Intensyfikacja polega
na zwiększeniu liczby kur przypadających na 1 m2, duża obsada ptaków pozwala na wprowadzenie
mechanizacji pojenia, karmienia, sprzątania i zbierania jaj. W takich budynkach dzięki braku okien
przez cały okres nieśności producent może stosować odpowiedni program świetlny, co pozwala na
unikniecie sezonowości produkcji. Nioski w takim systemie eksploatuje się przez okres 8-10 miesięcy.
System ekstensywny zbliżony do naturalnego, polega na utrzymywaniu niewielkiego stada kur
(100-150 niosek); pomieszczenia służą im tylko za miejsce noclegowe, ponieważ w ciągu dnia
przebywają na nieograniczonym wybiegu, gdzie w okresie wiosny, lata i jesieni wyszykują sobie
pasze. Resztę paszy uzupełnia hodowca, który stosuje żywienie pełne w okresie zimy. Ponieważ
koszty wychowu kurcząt są bardzo wysokie stosuje się dwuletnie użytkowanie niosek. Do tego
systemu najbardziej nadają się kury ras ogólnoużytkowych, które po zakończeniu nieśności stanowią
dobry materiał rzezny. Chów ekstensywny jest stosowany w gospodarce drobnotowarowej, gdzie przy
niewielkich kosztach utrzymania otrzymuje się również niezbyt wysoka wydajność.
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
System półintensywny stosowany w stadach 1-2 tysięcy sztuk niosek; kury trzymane w
pomieszczeniach specjalnie do tego przygotowanych, korzystają z wybiegów ograniczonych, które
dostarczają im tylko niewielkiej ilości pokarmu (składniki mineralne i witaminy w niewielkich
ilościach) wszystkie składniki pokarmowe niezbędne dla życia dostarcza hodowca. Do tego systemu
przeznacza się nioski typu lekkiego i użytkuje się je nie dłużej niż rok. Jest to system kosztowny,
ponieważ normalne koszty utrzymania kur zwiększają się o koszty utrzymania wybiegów oddalenie
budynków, utrudnione wprowadzenie pełnej mechanizacji.
STRUSIE na świecie żyje ok. 2 mln strusi. Hodowcy przyjęli podział na:
strusie czerwono szyje
strusie niebiesko szyje
strusie afrykańskie czarne (czarno szyje) najczęściej hodowane
Strusina mięso strusia, posiada wysokie walory zdrowotne niska zawartość tłuszczu i
cholesterolu, korzystny profil kwasów sprawiają że staje się coraz bardziej popularna.
Perliczka ( panterka) 07/10/2012
Przepiórka
Gołąb (lotowe, ozdobne, mięsne)
Bażant
Kuropatwa
Wydajność jaj wylęgowych (zdolność do wylęgu) zdrowych piskląt zależy od:
zdrowotności stada
liczby kogutów w stadzie
żywienia kur od których pochodzą jaja
warunków hodowlanych
budowy jaja i jakości jego treści
świeżości jaja
warunków przechowywania i transportu.
Jaja przeznaczone do wylęgu przechowujemy w szufladach regału w temp: 15-18 oC i wilgotności powietrza
65% . Jaja ustawiamy tępym końcem do góry. Jaja przeznaczone do wylęgu powinny ważyć w granicach 54-65
g powinny mieć skorupkę nie uszkodzoną , niezbyt kruchą niezabrudzoną ale nie mytą, bez zgrubień i
pierścieni. Jaja które przeznaczone są do wylęgu nie powinny być starsze niż 10 dni (ponieważ pózniej spada
zdolność wylęgowa).
Lęgi naturalne przeprowadza się obecnie w małych gospodarstwach i związane są z sezonowością kwoczenia u
samic.
Lęgi sztuczne przeprowadza się w zakładach wylęgowych w specjalnych inkubatorach przed inkubacją jaja
prześwietla się w celu sprawdzenia czy jajo jest zapłodnione czy nie ma ciał obcych albo przekrwień. Warunki
w inkubatorze przez pierwsze 17 dni wylęgu to :
Temperatura ok 38oC
Wilgotność powietrza 80-95%
Stała wymiana gazowa ( 21% tlenu, 0,4 CO2, bardzo ważne jest zmiana położenia jaja o 45o)
Wylęgi w inkubatorach trwają 21 dni. Po wylęgu następuje seksowanie piskląt ( jest to podział piskląt na płeć)
Jolanta Data, Akademia Zdrowia, Rzeszów, TW A 2012/2013
Chów zwierząt gospodarskich oraz zwierząt towarzyszących.
Wykłady: mgr inż. Karolina Koszela
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Usługi wykłady sem IIIChoroby zwierzat sem III APrzykładowy egzamin sem III04 03 08 sem IIIBiochemia TZ wyklad 8 metabolizm III lowTemat I projektu KBI sem IIIPodstawy Prawa Pracy Sem IIIprocedury diagnostyczne w?rmatologii zwierzat gospodarskichTechnik rolnik Środowisko uprawy roślin i chowu zwierząt gospodarskich2 GW Geometria elipsoidy (sem III)id 364Gospodarka wodna wykład14Ekonomika gospodarki żywnościowej wykład 1Kataster a gospodarka nieruchomościami wykład 9Żywienie zwierząt gospodarskichwięcej podobnych podstron