Forum Czytelników
Forum Czytelników
Sterownik oświetlenia
Sterownik oświetlenia
kabiny samochodu
kabiny samochodu
Układ sterowania oświetleniem kabi- zem w roli przerzutnika monostabilnego. Na modelu przy pełnym wysterowaniu wynosi
ny samochodu służy do regulacji prą- wyjściu Q pojawi się dodatnie napięcie usta- 50mV), a przede wszystkim małymi strata-
du płynącego przez żarówkę poprzez lone przez czas t=1,1*(PR1+R7+R8)*C4. Z mi mocy. Tak więc gdy drzwi zostaną
zmianę współczynnika wypełnienia wartościami takimi jak na schemacie czas ten otwarte, żarówka będzie się rozjaśniać w
impulsów. Rozjaśnienie jest realizo- można regulować potencjometrem PR1 w tempie zależnym od wartości C5, R9 i R10.
wane przez wydłużenie czasu trwa- granicach od około 6s do ponad 50s. Stan Czas do pełnego otwarcia tranzystora T4,
nia impulsów, ściemnianie zaś przez wysoki z wyjścia Q włączy diodę LED i jed- tzn. zmniejszenia spadku napięcia do warto-
ich skracanie. nocześnie zacznie ładować kondensator C5 ści minimalnej, w modelu wynosił 8s. Jeże-
Otwarcie drzwi samochodu będzie przez rezystory R9, R10. Kondensator ten li drzwi zostaną zamknięte przed upływem
powodować rozjaśnianie oświetlenia jest połączony z wejściem odwracającym (6) stałej czasowej (PR1, R7, R8, C4), to za po-
wnętrza samochodu przez kilka se- wzmacniacza operacyjnego U2B, pracujące- średnictwem kondensatora C1 dodatni im-
kund, a potem świecenie pełną mocą go jako komparator. Do drugiego wejścia (5) puls otworzy tranzystor T1, który spowodu-
przez ustalony czas, a na koniec wol- podawany jest przebieg zbliżony do piłok- je szybkie doładowanie kondensatora C4 i
ne zgaszenie żarówki. Jeżeli drzwi zo- ształtnego z kondensatora C6. Wzmacniacz zmianę stanu wyjściowego (3) Q. Stan niski
staną zamknięte wcześniej, to auto- U2A pracuje jako generator. Częstotliwość będzie teraz rozładowywał kondensator C5
matycznie lampka zacznie wolno ga- generowanego przebiegu wynosi około przez rezystor R9. Żarówka będzie powoli
snąć. 900Hz. Na wyjściu (7) komparatora U2B gasnąć. Czas do całkowitego wygaszenia
pojawiają się ujemne impulsy, kiedy napię- wynosi około 10s. Tak samo żarówka bę-
Opis układu cie na wyprowadzeniu 6 przewyższa war- dzie wygaszona, jeżeli pozostawimy otwar-
Na rysunku 1 zamieszczony został schemat tość napięcia na wyprowadzeniu 5. Impulsy te drzwi przez dłuższy czas (kondensator C4
ideowy. W stanie spoczynku żarówka L1 nie te doprowadzane są do tranzystora T2, który zostanie naładowany przez PR1, R7 i R8).
świeci a wyłącznik drzwiowy jest rozwarty. z kolei wysterowywuje tranzystor polowy Reasumując, każde otwarcie drzwi będzie
W momencie otwarcia drzwi samochodu T4, pracujący jako element regulujący powodować rozjaśnianie oświetlenia wnętrza
przełącznik P1 zostanie zwarty. Spowoduje oświetlenie. Zastosowanie tego tranzystora samochodu przez kilka sekund, a potem
to podanie ujemnego impulsu na wejście wy- było podyktowane małym spadkiem napię-
zwalające 2 układu U1, pracującego tym ra- cia pomiędzy zródłem a drenem (w moim Rys. 1 Schemat ideowy
Elektronika dla Wszystkich
56
świecenie pełną mocą przez czas zależny od sowaniu żarówki 10W. Nie sprawdzałem, jak
Wykaz elementów
ustawienia PR1, a na koniec wolne zgaszenie działa układ z żarówkami o wyższych mo-
żarówki. Jeżeli drzwi zostaną zamknięte cach nominalnych. Dioda LED swym świe-
Rezystory
wcześniej, to automatycznie lampka zacznie ceniem sygnalizuje pracę układu.
R1,R11,R12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
wolno gasnąć. Jeżeli ktoś chciałby, aby świa- Być może lepiej by wyglądała sprawa sa-
R2*,R4,R8,R19* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
tło gasło nie po zamknięciu drzwi, tylko po mego rozjaśniania i ściemniania, gdyby za- R3,R5,R6,R17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k&!
R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47k&!
przekręceniu stacyjki, powinien dodać je- miast obwodu RC zastosować proste zródło
R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33k&!
szcze jeden obwód z tranzystorem T3. Włą- prądowe na tranzystorach. Nie sprawdzałem
R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330k&!
czenie stacyjki to podanie stanu wysokiego tego doświadczalnie. Wymagałoby to dodat-
R13,R18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7k&!
na wejście A, który natychmiast zresetuje kowego rozbudowania płytki drukowanej. A
R14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5,6k&!
przerzutnik U1 (żarówka L1 gaśnie). W propos płytki, wydaje mi się, że schemat R15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8,2k&!
R16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3k&!
tym przypadku nie stosować elementów R1, montażowy nie jest potrzebny i wystarczy
PR1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470k&! PR
R2, C1, T1 (elementy na schemacie zazna- sam model. Wiadomo, że w samochodzie pa-
czone gwiazdką). nują trudne warunki i układ należałoby za-
Kondensatory
bezpieczyć przed wpÅ‚ywem wilgoci np. C1* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47nF
Montaż i uruchomienie przez zalakierowanie, zaklejenie.
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
Jeśli ktoś zdecyduje się użyć tranzystora T1, Przy montażu układu należy przeciąć
C4,C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V tantal
wówczas powinien być to tranzystor o du- przewód łączący żarówkę z włącznikiem
C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33nF
żym wzmocnieniu stałoprądowym np. drzwiowym i koniec przewodu prowadzący
C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF ceramiczny
C8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V
BC547C. Dioda D1 dodana została na wszel- do wyłącznika podłączyć do punktu B. Dru-
ki wypadek, gdyby napięcie na C4 wzrosło gi koniec przeciętego przewodu podłączyć
Półprzewodniki
powyżej napięcia zasilania. Kondensatory do punktu X. Ewentualnie można także po-
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4001
C4 i C5 w spoczynku nie pozostają pod na- łączyć przewodem punkt A z takim frag- D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
D3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED
pięciem, a więc powinny to być tantale . W mentem instalacji, na którym napięcie wy-
T1* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC547C
modelu zastosowałem jednak zwykłe elek- stępuje dopiero po włączeniu stacyjki. Na
T2,T3* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC557
trolity (takie miałem pod ręką). koniec podłączamy przewody zasilające, je-
T4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BUZ10
W spoczynku gotowy model pobierał den do masy pojazdu, drugi do punktu
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .NE555
U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM358
około 1,2mA prądu (PR1 skręcony na mini- instalacji, na którym zawsze występuje na-
mum), oczywiście przy zastosowaniu U1 w pięcie.
wersji CMOS. Wydaje się to dobrym wyni- Przy pierwszym uruchomieniu mojego R12, R13 i zmniejszyłem R14 i C6. Po zmia-
kiem w stosunku do prądu regulowanego. sterownika żarówka zbyt szybko się rozja- nie, napięcie na kondensatorze C5 wynosiło
Dla akumulatora jest to praktycznie żaden śniała po otwarciu drzwi. Z początku nie mo- około 1,2V, wyjście 7 komparatora chwilę
prąd. głem tego zmienić. Przyczyna tego stanu zostaje w stanie niskim i zapoczątkowuje
Układ był testowany w zakresie napięć tkwiła w zbyt płytkiej histerezie w generato- proces rozjaśniania. Przy zastosowaniu ele-
10-15V i działał bez zarzutu. Nie testowałem rze U2A. Napięcie na wejściu 5 zmieniało się mentów jak na schemacie układ działał już
go natomiast w różnych temperaturach. Tran- w zakresie 4V do 8V. Zmieniłem wartość od- bez zarzutu.
zystor prawie w ogóle się nie grzeje przy sto- powiadających za histerezę rezystorów R11, Aukasz Podgórnik
Elektronika dla Wszystkich
57
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
edw 03 s56edw 03 s56edw 03 s56edw 03 s56edw 03 s61edw 03 s12edw 03 s20edw 03 s13edw 03 s20edw 03 s51edw 03 s55edw 03 s54edw 03 s68edw 03 s61edw 03 s10więcej podobnych podstron