Pytania z zeszłych lat
Liczba ludności na świecie wynosiła na początku XXI wieku około:
ponad 6,0 mln
Produkcja zbóż na świecie wynosi obecnie około:
2,0 mld ton
Termin Zielona Rewolucja oznacza:
rozpowszechnienie w produkcji wysokoplennych odmian pszenicy (i poprawa jakości
nasion)
Do płynnego funkcjonowania handlu zbożem niezbędne są zapasy wynoszące w stosunku do
rocznego zapotrzebowania:
17-18%
Jedna piąta populacji dysponuje następującym procentem światowego dochodu
ponad 80
Największe niedobory w skali świata dotyczą:
witaminy A, żelaza oraz jodu
Niedożywienie na świecie szacowane jest około (!!!)
1,2 mld osób
Roczne tempo przyrostu ludności świata wynosi obecnie (w %) około:
1,2
Negatywne aspekty pomocy żywnościowej to:
wszystkie odpowiedzi są właściwe (obniżanie poziomu cen rolnych, zmniejszanie
priorytetu rolnictwa w rozdziale środków i fluktuacja północy)
Niedożywienie występujące w krajach rozwiniętych szacowane jest na około:
34 mln
Strony www do klikania na banki żywności
wyklinajzywnosc.pl
bankizywnosci.pl
Ile procent powierzchni ziemi stanowią grunty orne
11,7%
Co to są pustynie jedzeniowe
tereny z ograniczonym dostępem do sklepów z żywnością
Jaki kraj będzie miał najwięcej mieszkaoców w 2050 r.
Indie 1,5 mld
Street Food
żywnośd i napoje przygotowywane i/lub spożywane na ulicach, do natychmiastowej
konsumpcji lub pózniej, bez żadnego przetwarzania lub przygotowania (2,5 mld ludzi
dziennie żywi się w tym sektorze)
Agflacja to
inflacja spowodowana wzrostem cen produktów żywnościowych
PYTANIA OTWARTE
Determinanty sposobu odżywiania się człowieka
Bodzce
Energetyczne Socjalne Symboliczne
hedonistyczne
Nacisk ze strony:
rodziców
wzrokowe
głód
rodziny
nagroda
smakowe
sytośd
klasy
węchowe
społecznej
Sposób
odżywiania
Tendencje i perspektywy demograficzne w skali świata
Liczebnośd:
2010: 6,9 mld
prognoza na 2050: 9,3 mld
wzrost głównie w krajach o niskim poziomie rozwoju gospodarczego
najbardziej zaludnione paostwa: Chiny (1,3 mld), Indie (1,14), UE (0,5), USA (0,3)
Europa zmniejszenie liczby ludności (o 15% do 2050)
Dochody i ubóstwo
1/5 populacji z ponad 80% dochodów (Kielich Haoby)
Przeciętna długośd życia:
świat: 67,5 lat
kraje rozwinięte 79 lat, rozwijające się 58 lat
starzenie się ludności świata (dwukrotny przyrost osób po 60 r.ż. do 2050)
Urbanizacja
wzrost ludności w miastach (2030: 90% wzrost ludności miejskiej w krajach
rozwijających się)
20 najludniejszych miast to: 10 miast Azji (Szanghaj 1-wsze miejsce, Bombaj); 3
Afryka, 3 Ameryka Płd., 2 Ameryka Płn., 2 Europa
Główne regiony produkcji żywności na świecie
I. Produkty strefy umiarkowanej
Pszenica i mąka pszenna, zboża pastewne, mięso i zwierzęta żywe, produkty mleczne i
jaja, słód i ziemniaki, chmiel, jabłka, wino i piwo
II. Produkty konkurencyjne strefy umiarkowanej i tropikalnej
Cukier, nasiona roślin strączkowych, tłuszcze i oleje, makuchy, mączki poekstrakcyjne,
ryż, tytoo, owoce cytrusowe, strączkowe, pomidory, winogrona, rodzynki
III. Produkty strefy tropikalnej
Kawa, herbata, kakao, banany
IV. Surowce rolnicze produkowane w różnych strefach klimatycznych
Bawełna
Inne włókna
Kauczuk
Wełna
V. Pozostałe produkty rolnicze, które stanowią około 25% światowych obrotów
6xU Bergera
1. Urozmaicenie
2. Umiarkowanie
3. Uregulowanie
4. Umiejętnośd przyrządzania potraw
5. Uprawianie (ruch)
6. Unikanie
7. (Uśmiechanie się dodatkowe, siódme U)
Trzy filary polityki żywieniowej
1. Bezpieczeostwo żywnościowe
prawo każdego do zaspokojenia potrzeb żywieniowych
programy pomocy grupom zwiększonego ryzyka (np. PEAD)
2. Jakośd żywności
eliminacja zagrożenia związanego ze skażeniem żywności środkami chemicznymi i
biologicznymi (EFSA)
3. Żywienie
redukcja ryzyka chorób dietozależnych w populacji poprzez profilaktykę i edukację
żywieniową
Program PEAD co to, jakie ma cele
PEAD Europejski Program Pomocy Żywnościowej
jest to program pomocy żywnościowej dla najuboższych
jego podstawą są nadwyżki produkcyjne UE (zapasy interwencyjne)
koordynacją procesów rozdysponowania pozyskanej żywności zajmują się
akredytowane agencje paostwowe i organizacje społeczne (w Polsce: Federacja Polskich
Banków Żywności)
CEL: spadek obszarów niedożywienia oraz przeciwdziałanie marnotrawieniu żywności
Polityka wyżywienia ludności najważniejsze dane
DEFINICJA polityki wyżywienia
zespół zasad, metod i środków, których celem jest osiągnięcie przez społeczeostwo
optymalnego, tj. możliwie najlepszego poziomu wyżywienia w danych warunkach
geograficznych i ekonomicznych
FILARY polityki wyżywienia:
1. Bezpieczeostwo żywnościowe (tutaj: PEAD)
2. Jakośd żywności (EFSA)
3. Żywienie
DEMOGRAFIA
Liczba ludności
2000 r: 6,1 mld (1,2 rozwinięte; 4,6 rozwijające się)
W dziesięcioleciu 1990-2000 liczba ludności powiększyła się o ok 1 mld
2010 r: 6,9 mld
Codziennie przybywa na świecie ponad dwierd miliona ludzi, w tempie 3 osoby co sekundę
2050: 9,3 mld
co wymaga wzrostu produkcji żywności o 70%
wzrost ludności w krajach o niskim poziomie rozwoju gospodarczego, w Europie nawet
zmniejszenie (Polska o 15%)
Paostwa liczba ludności w 2008 (mld):
1. Chiny 1,3
2. Indie 1,14
3. UE 0,5
4. USA 0,3
5. Indonezja
W 2050 r.: pierwsze będą Indie, potem Chiny
Kielich Haoby 80% dochodów należy do 1/5 ludności
Urbanizacja
2030: 93% wzrost ludności miejskiej występującej w krajach rozwijających się
Najludniejsze miasto świata: Szanghaj.
W pierwszej 20-tce jest 10 miast azjatyckich i tylko dwa europejskie
Długośd życia
świat: 67,5 lat
kraje rozwinięte: 79 lat
kraje rozwijające się: 58 lat
Starzenie się:
w 2000 jest 10% ludności w wieku pow. 60 lat (w Polsce: 6,6%)
w 2050 21% (w Polsce: 35,5%)
Ageism - negatywne, krzywdzące stereotypy prowadzące do dyskryminacji ze względu na podeszły
wiek
Ludnośd rolnicza 2006 na świecie 2,6 mld
NIEDOŻYWIENIE I UBÓSTWO
Pomoc żywnościowa od paostwa tylko w przypadkach niemożności zaspokojenia potrzeb
wyżywienia z przyczyn niezależnych od człowieka
Światowy Szczyt Żywnościowy Rzym, 1996 (World Food Summit)
Zobowiązanie: do roku 2015 o połowę zredukowad liczbę głodujących
Milenijne Cele Rozwoju, szczyt ONZ, 2000 (Millenium Development Goals):
mają byd osiągnięte do 2015 r.
Pierwszy cel priorytetowy dla społeczności międzynarodowej:
Ł wyeliminowad skrajne ubóstwo i głód
2 zobowiązania:
zmniejszyd o połowę liczbę ludzi, których dochód nie przekracza 1$
zmniejszyd o połowę liczbę ludzi, którzy cierpią głód
1,2 mld osób niedożywionych (głodujących) na świecie
Niedożywieni w krajach rozwijających się: 19% i rośnie
UE?: 78 mln osób żyje w ubóstwie (= 21% populacji UE-15) lub jest zagrożonych ubóstwem
Mierniki ubóstwa
Minimum egzystencji
o 477 zł/ mies. - gospodarstwo 1 osobowe
o 351 zł/mies./osobę - gospodarstwa 2 i więcej
Minimum socjalne
o 800 zł/mies. gospodarstwo 1-osobowe
o 650 zł/mies/osobę gospodarstwa 2 i więcej
Relatywna linia ubóstwa
Subiektywna (lejdejska) stopa ubóstwa
Ludnośd utrzymująca się za mniej niż 1$ dziennie (%):
Uganda 85
Nigeria 70
Madagaskar 65
Niger 65
5 głównych obszarów podejmowania interwencji w sytuacji głodu i ubóstwa
Wyżywienie
Rolnictwo
Medycyna
Zdrowie publiczne
Higiena
PODAŻ ŻYWNOŚCI
Przeciętne światowe spożycie głównych produktów pochodzenia zwierzęcego i roślinnego
2003-2005 (kcal/os./dobę)
Mięso wołowe 39 Ryż 554
Baranina 10 Pszenica 536
Mięso wieprzowe 118 Kukurydza 137
Mięso drobiowe 48 Warzywa 88
Podroby 6 Cukier 196
Mleko 84 Ziemniaki 62
Ser 25 Kassava 49
Jaja 32 Olej sojowy 84
Tłuszcze zwierzęce 64 Olej palmowy 52
Miód 2 Olej rzepakowy 36
FAO 2005:
- Dorośli nadwaga 700 mln
- Dorośli otyłośd 300 mln
Koszt ekonomiczny otyłości i nadwagi = 2-7% wszystkich całkowitych kosztów ochrony zdrowia
1 kg wołowiny = 8 kg zbóż
GMO
Uprawy transgeniczne: 2004 81 mln ha
2006 100 mln ha
2015 200 mln ha
Zasięg: 22 kraje. Pierwsze 5 to: USA (60%), Argentyna, Kanada, Brazylia, Chiny
Produkty: soja (60%), kukurydza (14%), bawełna, rzepak
BEZPIECZEOSTWO ŻYWNOŚCIOWE
Bezpieczny poziom zapasów wg. FAO
- zboża 17-18% światowego zużycia
- pszenica 25%
- zboża paszowe 15%
DEFINICJA - Światowe bezpieczeostwo żywnościowe (2000):
= wszyscy ludzie w każdym czasie, w każdym sensie fizycznym i ekonomicznym mają dostęp do
odpowiedniej żywności:
pod względem odżywczym i jakości zdrowotnej
służącej zachowaniu zdrowia i aktywności
Szczyt milenijny ONZ 2000 r. postanowienia:
redukcja do 2015 roku o połowę liczby mieszkaoców świata żyjących za równowartośd 1
dolara dziennie
8 celów rozwojowych:
obniżenie biedy i głodu
powszechne szkolnictwo
równouprawnienie kobiet
obniżenie umieralności dzieci
walka z HIV, malarią
zrównoważony rozwój
poprawa stanu zdrowia kobiet w ciąży
zapewnienie globalnej współpracy na rzecz rozwoju
SKRÓTY I POJCIA
HDI (Human Development Index) = Wskaznik Rozwoju Społeczno-Ekonomicznego
syntetyczny miernik opisujący efekty w zakresie społeczno-ekonomicznego rozwoju
poszczególnych krajów
4 podstawowe mierniki:
o przeciętne dalsze trwanie życia
o wskaznik solaryzacji dla wszystkich poziomów nauczania
o wskaznik umiejętności czytania ze zrozumieniem i pisania
o PKB per capita w USD liczony wg parytety nabywczego walut
Polska HDI = 0,88 (wysokie)
Bardzo wysokie: Norwegia (0,97), Australia (0,97), Kanada
EAPN (European Anti-Poverty Network) Europejska Sied Przeciwdziałania Ubóstwu
Wskaznik Giniego polaryzacja dochodów (im wyższym, tym gorzej) Polska 36
% liczby gospodarstw, których nie stad na zakup żywności zgodnie z potrzebami Polska 24%
PEAD Europejski Program Pomocy Żywnościowej
idea: bezpłatne przekazywanie żywności pochodzącej z rezerw EU przez akredytowane
organizacje charytatywne osobom najbardziej potrzebującym
założenie: nie jednorazowe, a systematyczne wsparcie dużej liczby osób potrzebujących
Last Minute Market
odbieranie niesprzedanej żywności ze sklepów i gastronomii i przekazanie najbiedniejszym
kompromis zadowalający każdą stronę (win-win)
DES (Dietary Energy Supply) dobowa ilośd energii zawarta w pożywieniu 1 osoby.
DES = 1,5 PPM -> linia graniczna głodu człowieka (ok. 2200 kcal)
GHI (Global Hunger Index) - Globalny Indeks Głodu
Uwzględnia 3 komponenty:
1. Udział ludności niedożywionej (wg FAO)
2. Udział dzieci w wieku poniżej 5 lat z niedowagą (wg WHO)
3. Wskaznik umieralności dzieci w wieku poniżej 5 lat (wg UNICEF)
Biała Księga przyjęta 30maja 2007 przez parlament europejski. Strategia dla Europy w sprawie
zagadnieo zdrowotnych związanych z odżywianiem, nadwagą i otyłością.
Cele:
Propagowanie zdrowia w starzejącej się Europie ( zdrowe starzenie się )
Ochrona obywateli przed zagrożeniem dla zdrowia (pandemie, bioterroryzm, bezpieczeostwo
żywności i ochrona konsumenta)
Wspieranie dynamicznych systemów zdrowotnych i nowych technologii (kwestie zdrowia
włączono do instrumentów skierowanych na poprawę wzrostu gospodarczego, w tym 7
programu ramowego).
Rada ds. Diety, Aktywności Fizycznej i Zdrowia:
powołana zarządzeniem Ministerstwa Zdrowia
działa na rzecz zwalczania nadwagi i otyłości
wydała program edukacyjno-informacyjny Trzymaj Formę (skierowany do gimnazjalistów)
pracę rady koordynuje Główny Inspektor Sanitarny
Gospodarka żywnościowa: 7xS
Security
zapewnienie dostępności żywności dla realizacji co najmniej dostatecznego
wyżywienia ludności w różnych warunkach bytowania
Safety
przestrzeganie bezpieczeostwa zdrowotnego żywności
Sustainability
stosowanie zasad zrównoważonego rozwoju
Suitability
przestrzeganie zasad uczciwości i etyki zawodowej we wszystkich ogniwach
gospodarki żywnościowej
Servicing
rozwój różnych form żywienia poza domem
Schooling
promowanie rzetelnej wiedzy żywieniowo-zdrowotnej
Supporting
wspomaganie nauki i badao w zakresie problematyki gospodarki żywnościowej
od rolnictwa do konsumpcji
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Polityka wyzywienia ludnosci W 1 i 2 MO pdfstrategia podatkowa wersja skrocona 9LEK wrzesień 2013 wersja I (dopisane pytanie 34)Wersja skrócona PRZ2010 Rynki finansowe wersja skrocona0 4Depresja wersja skróconatest robotyka wersja skróconapolityka społeczna pełna wersjaPytania i odpowiedzi z polityki Gospodarczej(1)Polityka Gospodarcza PytaniaPolityka gospodarcza pytaniaPolityka Gospodarcza Pytania odpowiedzikarta diagnostyczna skrócona wersjawięcej podobnych podstron