Projektowane rozwiązania
prawne a PSP
Prezes Rady Ministrów, wojewoda, starosta i wójt mogą powoływać jako swoje
organy doradcze zespoły reagowania kryzysowego. W skład takich zespołów
wchodzą kierownicy służb, inspekcji i straży na właściwym szczeblu. Jest to
wyrazne nawiązanie do zespołów do spraw ochrony przeciwpożarowej i
ratownictwa działających przy wojewodzie, wójcie i staroście, o których mowa
w art. 14 ust. 4, 6 i 7 ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Jak się przewiduje w
projekcie aktu wykonawczego do tego przepisu, funkcje zastępcy
przewodniczącego zespołu na odpowiednim szczeblu będą pełnili komendanci
jednostek organizacyjnych PSP właściwego szczebla.
Konstytucja w art. 228 przewiduje, iż w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe
środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan
nadzwyczajny: wojenny, wyjątkowy lub klęski żywiołowej. Stan nadzwyczajny może być
wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega
dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości. Zasady działania organów władzy
publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności oraz prawa człowieka i
obywatela w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych określa ustawa.
Od 1997 r. toczą się w Sejmie prace legislacyjne nad trzema projektami prezydenckimi ustaw,
o stanie: klęski żywiołowej, wyjątkowym oraz wojennym. W chwili obecnej projekty
znajdują się w sejmowej komisji spraw wewnętrznych i administracji oraz, innych komisjach
sejmowych. Ponadto trwają prace nad projektem ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym
zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju. Wymienione na wstępie trzy projekty ustaw sta-
nowią wykonanie dyspozycji art. 228 Konstytucji.
Z punktu widzenia PSP i OC największe znaczenie ma projekt ustawy o gotowości cywilnej i
cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju, która aczkolwiek nie reguluje
problematyki żadnego ze stanów nadzwyczajnych, o których mowa w art. 228 Konstytucji
(niekiedy kwestionuje się nawet konstytucyjne umocowanie do wydania tej ustawy), to z
uwagi na zakres przedmiotowy, a w szczególności przewidziane w niej ograniczenia praw i
wolności obywatelskich oraz cały szereg przepisów, które można by nazwać systemowymi, a
więc określenie organów i służb powołanych do działania w sytuacjach kryzysowych, trybu
działania, zadań itd., jest ściśle związana z, zakresem art. 228 Konstytucji. Wymaga ona
omówienia w pierwszej kolejności, albowiem dotyczy wszelkich sytuacji kryzysowych, które
mogą występować częściej niż stan klęski żywiołowej, poza tym tworzy cały system
gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego.
Z projektu ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie
pokoju największe znaczenie dla PSP i OC mają następujące przepisy. Art. 3 ust. l: System
gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju ma na celu
zapewnienie bezpieczeństwa, ochronę życia i zdrowia ludności oraz ochronę mienia,
środowiska i dziedzictwa kulturalnego w sytuacji wystąpienia zagrożenia wywołującego
bezpośrednio kryzys lub zagrożenia, którego następstwem może być kryzys, albo w czasie
kryzysu, a w szczególności:
" zapobieganie i przeciwdziałanie zagrożeniom,
" utrzymanie sprawności cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju, w tym
reagowania kryzysowego,
" zapewnienie co najmniej takich warunków życia ludzi w czasie trwania zagrożenia lub
kryzysu, jakie są niezbędne dla ochrony ich życia lub zdrowia,
" zapewnienie co najmniej takich warunków kontynuowania działalności gospodarczej i
funkcjonowania administracji publicznej w czasie trwania zagrożenia lub kryzysu, jakie są
niezbędne dla realizacji celów, o których mowa w trzech pierwszych punktach.
Kryzys w rozumieniu projektu ustawy to sytuacja będąca następstwem zagrożenia, polegająca
na zerwaniu lub znacznym naruszeniu więzów społecznych, przy równoczesnym poważnym
zakłóceniu w funkcjonowaniu instytucji publicznych, jednak w takim stopniu, że użyte środki
niezbędne do zapewnienia lub przywrócenia bezpieczeństwa nie uzasadniają wprowadzenia
żadnego ze stanów nadzwyczajnych przewidzianych w art. 228 ust. l Konstytucji.
Wprowadzona w tym przepisie definicja systemu gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania
kryzysowego jest zbliżona do definicji ochrony przeciwpożarowej zawartej w art. l ustawy o
ochronie przeciwpożarowej, jednakże różni się wprowadzeniem pojęcia kryzysu", które nie
występuje w definicji ochrony przeciwpożarowej. Ponadto ma szerszy charakter, albowiem
obejmuje także utrzymanie sprawności cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie
pokoju" i zapewnienie co najmniej takich warunków kontynuowania działalności
gospodarczej i funkcjonowania administracji publicznej w czasie trwania zagrożenia lub
kryzysu, jakie są niezbędne dla realizacji podstawowych celów, tj. zapobiegania i
przeciwdziałania zagrożeniom, utrzymania sprawności cywilnego zarządzania kryzysowego i
reagowania kryzysowego oraz zapewnienia niezbędnych warunków życia ludzi dla ochrony
ich życia lub zdrowia.
Rozwiązania zawarte w projekcie ustawy znajdą zastosowanie w sytuacjach kryzysowych lub
związanych z kryzysem, zatem warunkiem zastosowania przepisów ustawy nie jest
wystąpienie któregokolwiek ze stanów nadzwyczajnych określonych w art. 228 Konstytucji.
Oddzielną kwestią, wciąż nierozstrzygniętą przez ustawodawcę, jest sprawa wzajemnego
stosunku omawianej ustawy i rozwiązań w niej przyjętych do przepisów i przyszłych
rozwiązań ustawy o stanie klęski żywiołowej.
Art. 4
1. W systemie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju są
wykonywane zadania polegające na: 1) w zakresie gotowości cywilnej:
a) planowaniu cywilnym,
b) przygotowaniu organizacyjnym i rzeczowym do zwalczania zagrożeń,
c) prowadzeniu stałej obserwacji zjawisk mogących doprowadzić do wystąpienia zagrożeń,
d) podejmowaniu doraznych akcji ratowniczych,
e) przeciwdziałaniu występowaniu zagrożeń lub likwidowaniu skutków zdarzeń o
charakterze nagłym i przemnożeniu nie wywołującym kryzysu, 2) w zakresie cywilnego
zarządzania kryzysowego w czasie pokoju:
a) reagowaniu w sytuacji wystąpienia zagrożenia wywołującego bezpośrednio kryzys lub
zagrożenia, którego następstwem może być kryzys, oraz w czasie trwania kryzysu,
b) usuwaniu skutków kryzysu, w szczególności przez odbudowę ze zniszczeń powstałych w
czasie jego trwania.
2. Zadania, o których mowa w ust. l pkt l lit. a) i b) oraz w pkt. 2 lit. a), są wykonywane przez
organy określone w ustawie, w trybie i na zasadach w niej przewidzianych.
3. Zadania, o których mowa w ust. l pkt l lit. c) - e), są wykonywane przez, organy określone
w ustawach właściwych dla poszczególnych służb lub systemów ratowniczych, stosownie do
rozmiaru i charakteru zagrożenia, w trybie i na zasadach w nich przewidzianych.
4. Zadania, o których mowa w ust. l pkt 2 lit. b), są wykonywane przez, organy i na zasadach
określonych w ustawie oraz przewidzianych w innych ustawach." Ustawa wprowadza ogólny
podział zadań na dwie podstawowe grupy: w zakresie gotowości cywilnej i w zakresie
cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju. Projekt ustawy stanowi, iż, zadania
wymienione w art. 4 ust. l pkt l lit. c) - e) oraz pkt. 2 lit. b) - tj. w zakresie gotowości cywilnej
i usuwania skutków kryzysu są wykonywane przez organy określone w ustawach właściwych
dla poszczególnych służb lub systemów ratowniczych... Jest to odesłanie m.in. do ustawy o
ochronie przeciwpożarowej i o Państwowej Straży Pożarnej oraz przewidzianych tam zadań
PSP. Pod pojęciem służb ustawa rozumie służby, inspekcje i straże w rozumieniu przepisów o
administracji rządowej w województwie i ustawach szczególnych, inspekcje określone w tej
ustawie oraz inne jednostki organizacyjne, które na podstawie odrębnych przepisów
wykonują określone zadania z zakresu gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania
kryzysowego w czasie pokoju. Przytoczone w tym przepisie zadania, szczególnie w zakresie
gotowości cywilnej, zbliżone są do zadań KSRG. Z przepisu tego wynika, iż ustawy o PSP i
ochronie przeciwpożarowej w tym zakresie mają charakter szczególny wobec omawianej
ustawy.
Art. 6. System gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju
stanowi część systemu bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i obejmuje wszelkie inne
systemy, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa, życia i zdrowia ludności oraz
ochrona mienia, środowiska i dziedzictwa kulturowego."
Z tego przepisu wynika, iż system gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego
w czasie pokoju obejmuje wszystkie inne systemy ratownicze, a więc także KSRG, jest to
zatem pojęcie szers/e i jak się wydaje - nadrzędne w stosunki do KSRG.
Art. 7. Zadania z zakresu gotowości cywilnej są wykonywane na wszystkich stopniach
zasadniczego podziału terytorialnego państwa, z zastrzeżeniem, że:
1) wykonywanie podstawowych zadań z tego zakresu - odbywa się w powiecie i należy do
zadań starosty lub, w zakresie wynikającym z odrębnych przepisów, innych organów
administracji powiatowej, a w zakresie, o którym mowa wart. 4 ust. l pkt l lit. c) - e) - również
do innych organów określonych w ustawach właściwych dla poszczególnych służb lub syste-
mów ratowniczych,
2) wykonywanie zadań uzupełniających w stosunku do zadań starosty - odbywa się w
gminie i należy do zadań wójta." W artykule tym znalazło się ponownie odesłanie, tym razem
do innych organów administracji powiatowej, a w zakresie, o którym mowa w art. 4 ust. l
pkt l lit. c) - e) (tj. w zakresie gotowości cywilnej) również do innych organów określonych w
ustawach właściwych dla poszczególnych służb i systemów". Trzeba zauważyć, iż jest to
ponowne odesłanie m.in. do ustaw o PSP i o ochronie przeciwpożarowej i określonych tam
zadań PSP. Należy podkreślić, iż ustawa ustala jako podstawowe ogniwo realizacji zadań z
zakresu gotowości cywilnej powiat i starostę. Art. 13
1. Organami administracji publicznej właściwymi w zakresie gotowości cywilnej i cywilnego
zarządzania kryzysowego w czasie pokoju są:
1) prezes Rady Ministrów,
2) wojewoda,
3) starosta,
4) wójt.
2. Organy, o których mowa w ust. l, zapewniają wymagany stan gotowości cywilnej i
sprawność cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju, odpowiednio na obszarze
kraju, województwa, powiatu i gminy." Art 19 '
1. Prezes Rady Ministrów, wojewoda, starosta lub wójt kierują działaniami organów
administracji publicznej oraz innych podmiotów, dla których zadania przewidziano w planach
reagowania kryzysowego, w czasie trwania zagrożenia lub kryzysu odpowiednio na obszarze
kraju, województwa, powiatu, gminy lub ich części.
2. Kierując działaniami, o których mowa w ust. l, prezes Rady Ministrów może wydawać:
1) zarządzenia i polecenia wojewodzie,
2) polecenia - innym niż wojewoda organom administracji publicznej i podmiotom, dla
których zadania przewidziano w planach reagowania kryzysowego.
3. Kierując działaniami, o których mowa w ust. l, wojewoda, starosta lub wójt:
1) mogą wydawać polecenia organom administracji publicznej oraz innym podmiotom, dla
których zadania przewidziano w planach reagowania kryzysowego,
2) dysponują rezerwami finansowymi, określonymi w planach reagowania kryzysowego,
3) informują o możliwym lub występującym zagrożeniu lub kryzysie."
Prezes Rady Ministrów, wojewoda, starosta lub wójt upoważnieni zostali do wydawania
zarządzeń i poleceń organom administracji publicznej. Należy rozumieć, iż wszystkim
organom administracji publicznej właściwym na danym szczeblu, także
organom Państwowej Straży Pożarnej. Bardzo istotną kwestią jest, iż organy te będą
dysponowały środkami rezerw finansowych określonymi we właściwych planach reagowania
kryzysowego.
W art. 20 i 21 projekt ustawy nakłada obowiązek nie tylko na organy właściwe w zakresie
gotowości cywilnej, ale także na ministrów i kierowników urzędów centralnych. Ministrowie
i kierownicy urzędów centralnych zostali zobowiązani w zakresie swej właściwości do
uwzględnienia zadań z zakresu gotowości cywilnej oraz podejmowania bezzwłocznych
działań w celu minimalizacji skutków zagrożeń oraz przekazywania stosownych informacji
do właściwych organów, a także do opracowania programów w zakresie planowania
cywilnego i planów reagowania kryzysowego. Obowiązki te dotyczą także komendanta
głównego PSP, jako kierownika urzędu centralnego.
Art. 22
1. Organy, o których mowa w art. 13 ust. l, mogą powoływać, jako ich organy doradcze,
zespoły reagowania kryzysowego, w skład których wchodzą kierownicy odpowiednio:
centralnych, wojewódzkich, powiatowych lub gminnych służb, inspekcji i straży, a także
kierownicy administracji niezespolonych, przedstawiciele organizacji społecznych oraz inne
osoby zaproszone przez prezesa Rady Ministrów, wojewodę, starostę lub wójta.
2. Organy, o których mowa w art. 13.1, mogą zapraszać inne osoby do udziału w pracach
zespołów, w szczególności przedstawicieli organizacji społecznych.
3. Do zadań zespołów, o których mowa w ust. l, należy w szczególności:
1) w zakresie gotowości cywilnej:
a) analiza i ocena możliwości wystąpienia zagrożeń wywołujących bezpośrednio kryzys lub
zagrożeń, których następstwem może być kryzys,
b) wypracowanie wniosków i propozycji dotyczących zapobiegania i przeciwdziałania
zagrożeniom,
c) opiniowanie projektów aktów prawnych, planów i programów pod względem ich
zgodności z przyjętymi zasadami w zakresie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kry-
zysowego w czasie pokoju,
2) w zakresie cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju:
a) stała analiza i ocena zagrożenia lub kryzysu oraz jego poszczególnych elementów,
b) przedstawienie szczegółowych sposobów i środków reagowania na zagrożenie lub kryzys i
ograniczanie skutków.
4. Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, organizację i tryb pracy
zespołów, o których mowa w ust. l, z uwzględnieniem form pracy oraz sposobu
dokumentowania prac zespołów." Prezes Rady Ministrów, wojewoda, starosta i wójt mogą
powoływać jako swoje organy doradcze zespoły reagowania kryzysowego. W skład takich
zespołów wchodzą kierownicy służb, inspekcji i straży na właściwym szczeblu. Jest to
wyrazne nawiązanie do zespołów do spraw ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa
działających przy wojewodzie, wójcie i staroście, o których mowa w art. 14 ust. 4, 6 i 7
ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Jak się przewiduje w projekcie aktu wykonawczego do
tego przepisu, funkcje zastępcy przewodniczącego zespołu na odpowiednim szczeblu będą
pełnili komendanci jednostek organizacyjnych PSP właściwego szczebla. ' Art. 30
1. Wojewoda kieruje działaniami w czasie trwania zagrożenia lub kryzysu przy pomocy
wojewódzkiego centrum reagowa-
nia kryzysowego, działającego w strukturze urzędu wojewódzkiego. 2. Wojewoda może
określić inną jednostkę organizacyjną wojewódzkiej administracji zespolonej, w ramach
której będzie działać wojewódzkie centrum reagowania kryzysowego." Art. 31
1.W wojewódzkim centrum reagowania kryzysowego są wykonywane zadania polegające w
szczególności na zapewnieniu wojewodzie warunków umożliwiających sprawne kierowanie i
koordynowanie działań w czasie trwania zagrożenia lub kryzysu na obszarze województwa
lub znacznej jego części.
2. Właściwi kierownicy wojewódzkich służb podejmują zadania w zakresie określonym w art.
4 ust. l lit. c) - c) przy pomocy wojewódzkiego centrum reagowania kryzysowego."
W art. 30 i 31 ponownie mówi się o wojewodzie i kierownikach służb, którzy realizują
określone w ustawie zadania przy pomocy wojewódzkiego centrum reagowania kryzysowego.
Pod pojęciem kierownika służb należy w tym wypadku rozumieć także komendanta
wojewódzkiego PSP. Wojewoda może określić inną jednostkę organizacyjną wojewódzkiej
administracji zespolonej, w ramach której działać będzie wojewódzkie centrum reagowania
kryzysowego. Jak się wydaje, może to być komenda wojewódzka PSP. Art. 34
1. W ramach powiatowej administracji zespolonej działa powiatowe centrum ratownictwa i
reagowania kryzysowego, przy pomocy którego:
1) w zakresie określonym w art. 4 ust. l pkt l lit. c) - e) - właściwi kierownicy powiatowych
służb podejmują lub mogą podejmować przewidziane w ustawach działania,
2) w zakresie określonym w art. 4 ust. l pkt 2 lit. a) - starosta kieruje działaniami w czasie
trwania zagrożenia lub kryzysu.
2. Starosta określa jednostkę organizacyjną powiatowych służb, w szczególności wchodzącą
w skład krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, w ramach której działa powiatowe
centrum ratownictwa i reagowania kryzysowego." Art. 34 projektu przewiduje na szczeblu
powiatu unormowania analogiczne, jak w przepisach art. 30 i 31 dotyczących woje-
wódzkich centrów reagowania kryzysowego. Pod pojęciem kierownika służb należy w tym
wypadku rozumieć m.in. komendanta powiatowego PSP. Jednostką, w której będzie działać
powiatowe centrum ratownictwa i reagowania kryzysowego może być komenda powiatowa
PSP.
Ponadto należy wspomnieć, iż projekt w art. 67 zawiera zmiany art. 2 i 14 ustawy o ochronie
przeciwpożarowej, dostosowujące nazewnictwo i instytucje ustawy o ochronie
przeciwpożarowej do nomenklatury ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu w
czasie pokoju. W art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie przeciwpożarowej jednoznacznie precyzuje
się, iż zespoły do spraw ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa działające przy wojewodzie
i staroście należą do kategorii zespołów reagowania kryzysowego, o których mowa w art. 22
ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju.
Wskazane rozwiązania prawne są w chwili obecnej jedynie projektem, w związku z tym
mogą ulegać daleko idącym zmianom w toku dalszych prac legislacyjnych, a w konsekwencji
ostateczne brzmienie uchwalonej ustawy może znacznie odbiegać od przytoczonych
fragmentów projektu.
J.K.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
PROJEKT 1 rozwiązanie 6# Projekt nr 3 TEMAT Sprawdzenie dokładności rozwiązania MRS,projektowanie materiałów inżynierskich, zadania i rozwiązania Kompozyty,projektowanie materiałów inżynierskich, zadania i rozwiązania Umocnienie roztworoweSS050a Projektowanie koncepcyjne rozwiazan kratownic i slupow,projektowanie materiałów inżynierskich, zadania i rozwiązania Pierwiastki stopowePZp psp konspekt do projektu 21 10 2013Kraj SEJM NIE ROZWIĄZANYZARZĄDZANIE FINANSAMI cwiczenia zadania rozwiazaneEwięcej podobnych podstron