Klucz Do Zrozumienia Nowej Ery Nieznany


Klucz do zrozumienia 鈥艣Nowej Ery"

Teresa Os贸rio Gon门糰lves





Kto pr贸buje przyjrze膰 si臋 bli偶ej r贸偶nym formom kultury, religijno艣ci, technik terapeutycznych i tw贸rczo艣ci artystycznej, odwo艂uj膮cym si臋 do symbolu 鈥艣Nowej Ery鈥 lub 鈥艣Ery Wodnika", i stara si臋 dostrzec w nich jakie艣 wsp贸lne elementy, mo偶e dozna膰 uczucia zagubienia, jak gdyby wchodzi艂 do labiryntu. Nie maj膮 one 偶adnej struktury jednocz膮cej ani wsp贸lnego 藕r贸d艂a inspiracji, a mimo to wydaj膮 si臋 w jaki艣 spos贸b spokrewnione i pos艂uguj膮 si臋 wsp贸lnymi 艣rodkami propagandy, po艂膮czonymi w rozbudowan膮 鈥艣sie膰鈥 o zasi臋gu planetarnym.

Jako punkt wyj艣cia mo偶emy przyj膮膰 definicj臋, wedle kt贸rej 鈥艣Nowa Era鈥 (po angielsku New Age) to pewien nurt kulturowy, zakorzeniony w XIX-wiecznym ezoteryzmie zachodnim i rozpowszechniony w drugiej po艂owie XX w., odwo艂uj膮cy si臋 do astralnego mitu Wodnika. Jak pisze Jean Yernette, idea centralna polega na tym, i偶 u progu roku 2000 ludzko艣膰 wkracza w now膮 er臋 - er臋 nowej 艣wiadomo艣ci duchowej, ogarniaj膮cej ca艂膮 planet臋, er臋 harmonii i 艣wiat艂o艣ci. Niekt贸rzy twierdz膮, 偶e zbli偶a si臋 drugie przyj艣cie Chrystusa, kt贸rego energie ju偶 rzekomo dzia艂aj膮 w艣r贸d nas, ujawniaj膮c si臋 w r贸偶nych formach poszukiwa艅 duchowych i w licznych ruchach religijnych (J. Vernette, Le Nouvel Age, T茅qui, Paris 1990, s. 7).



Korzenie



Okre艣lenia 鈥艣Nowa Era鈥 i 鈥艣Era Wodnika鈥 zrodzi艂y si臋 na prze艂omie XIX i XX wieku w 艣rodowiskach europejskich i ameryka艅skich praktykuj膮cych ezoteryzm, kt贸re pos艂ugiwa艂y si臋 naukowymi kategoriami ewolucjonizmu do opisu psychologicznej i duchowej historii ludzko艣ci oraz g艂osi艂y, 偶e nale偶y oczekiwa膰 jakiej艣 radykalnej przemiany. Oczekiwanie to uzasadniano tak偶e spekulacjami astrologicznymi.

Jedn膮 z podstawowych publikacji jest ksi膮偶ka L'Ere du Verseau, wydana w 1937 r. przez francuskiego ezoteryst臋 Paula Le Coura. Opieraj膮c si臋 na staro偶ytnych teoriach astrologicznych, wedle kt贸rych s艂o艅ce zmienia znak zodiaku mniej wi臋cej co 2169 lat, Le Cour twierdzi艂, 偶e zbli偶a si臋 ku ko艅cowi Era Ryb, rozpocz臋ta 21 marca pierwszego roku ery chrze艣cija艅skiej, i s艂o艅ce wejdzie wkr贸tce w znak Wodnika. Co wi臋cej, podczas gdy era Ryb by艂a okresem wielkiej n臋dzy i niezliczonych wojen, era Wodnika b臋dzie czasem obfito艣ci, czego symbolem jest w艂a艣nie mityczna posta膰 Wodnika - m艂odego Ganimedesa, kt贸ry wylewa z dzbana strumie艅 wody.

Aby zrozumie膰 nurt kulturowy ukszta艂towany nieco p贸藕niej, w latach 1960-1980, trzeba zatem przyjrze膰 si臋 jego pierwotnej matrycy, kt贸r膮 znajdujemy w tradycji ezoteryczno-teozoficznej, rozpowszechnionej w europejskich 艣rodowiskach intelektualnych w XVIII i XIX w., a zw艂aszcza w kr臋gach kulturowych zwi膮zanych z masoneri膮, spirytyzmem, okultyzmem i teozofi膮. Kr臋gi te 艂膮czy艂a pewna forma kultury ezoterycznej, w kt贸rej mo偶na wyr贸偶ni膰 (wed艂ug francuskiego badacza Antoine'a Faivre'a, Access to Western Esotericism, Sunny Press, Albany 1994, s. 10-15) nast臋puj膮ce elementy:





mi臋dzy wszech艣wiatem widzialnym a niewidzialnym istnieje ca艂y szereg powi膮za艅, analogii, wzajemnych wp艂yw贸w mi臋dzy mikrokosmosem a makrokosmosem, mi臋dzy metalami a planetami i z kolei mi臋dzy tymi ostatnimi a r贸偶nymi cz臋艣ciami ludzkiego cia艂a, mi臋dzy kosmosem, kt贸ry widzimy, a niewidzialnymi sferami rzeczywisto艣ci;



natura jest 偶yw膮 istot膮, sprz臋偶on膮 wi臋ziami sympatii i antypatii, o偶ywian膮 przez ukryt膮 艣wiat艂o艣膰 i p艂omie艅, kt贸re cz艂owiek stara si臋 kontrolowa膰;



dzi臋ki wyobra藕ni, kt贸ra jest organem ducha, cz艂owiek mo偶e nawi膮za膰 kontakt ze 艣wiatem wy偶szym lub ni偶szym, w czym pomagaj膮 mu po艣rednicy (anio艂owie, duchy, demony) lub odpowiednie rytua艂y;



cz艂owiek mo偶e wej艣膰 na drog臋 duchowej przemiany, kt贸ra wprowadzi go w tajemnice kosmosu, Boga i w艂asnej istoty i pozwoli mu osi膮gn膮膰 gnosis - wy偶sz膮 wiedz臋, kt贸ra jest to偶sama ze zbawieniem;



poszukuje si臋 tradycji filozoficznej (filozofia ponadczasowa) i religijnej (teologia pierwotna) wcze艣niejszej i doskonalszej od wszystkich ludzkich tradycji filozoficznych i religijnych - 鈥艣tajemnej doktryny", stanowi膮cej klucz do wszystkich tradycji 鈥艣egzoterycznych", to znaczy powszechnie dost臋pnych;



ezoteryczna wiedza jest przekazywana przez mistrza uczniowi w procesie stopniowej inicjacji.





Wed艂ug holenderskiego badacza Hanegraaffa ezoteryzm XIX-wieczny jest 鈥艣ze艣wiecczony": po艂膮czy艂 on ezoteryzm tradycyjny (przejawiaj膮cy si臋 w alchemii, magii, astrologii), kt贸ry podkre艣la艂 znaczenie osobistego do艣wiadczenia religijnego i poszukiwa艂 jednolitej wizji wszech艣wiata, z pewnymi elementami kultury nowo偶ytnej: naukowym poszukiwaniem praw przyczynowo艣ci, ewolucjonizmem, now膮 psychologi膮, studium religii (W. J. Hanegraaff, New Age Religion and Western Culture. Esotericism In the Mirror of Secular Thought, Brill, Leiden-New York-K贸ln 1996, s. 411-524).

To po艂膮czenie jest wyra藕nie widoczne zw艂aszcza w dzie艂ach Madame Blavatsky, 鈥艣medium鈥 pochodzenia rosyjskiego, kt贸ra wraz z ameryka艅skim spirytyst膮 Henrym Olcottem za艂o偶y艂a Towarzystwo Teozoficzne (Nowy Jork, 1875 r.), pr贸buj膮c po艂膮czy膰 w ramach ewolucjonistycznego spirytyzmu tradycje Wschodu i Zachodu. Cel Towarzystwa Teozoficznego by艂 trojaki:





stworzy膰 zal膮偶ek braterstwa wszystkich ludzi bez wzgl臋du na r贸偶nice rasy, wyznania, pochodzenia spo艂ecznego czy koloru sk贸ry (odrzucaj膮c tradycyjne chrze艣cija艅stwo jako sekciarskie i nietolerancyjne);



rozwija膰 por贸wnawcze studium religii, filozofii i nauki, aby dotrze膰 do 鈥艣tradycji pierwotnej";



bada膰 nieznane dot膮d prawa natury i ukryte moce cz艂owieka.





W swoich dzie艂ach Madame Bla-vatsky wyst臋puje jako rzeczniczka emancypacji kobiet, atakuj膮c wszechw艂adz臋 鈥艣Boga-m臋偶czyzny", wyznawanego przez 偶yd贸w, chrze艣cijan i muzu艂man贸w. Proponuje powr贸t do religii hinduistycznej z jej kultem bogini-matki i praktyk膮 cn贸t kobiecych. Ten feministyczny nurt dzia艂alno艣ci Towarzystwa Teozoficznego b臋dzie rozwijany pod przewodnictwem Annie Besant, kt贸ra nale偶y do awangardy ruchu feministycznego.

Niekt贸re ugrupowania, kt贸re wy艂oni艂y si臋 z Towarzystwa Teozoficznego, po艂膮czy艂y ezoteryzm z chrze艣cija艅stwem, id膮c szlakiem przetartym ju偶 w XVIII w. przez Emanuela Swedenborga. Nale偶y do nich Liberalny Ko艣ci贸艂 Katolicki C. W. Leadbeatera i J. l. Wedgwooda, Szko艂a Tajemna Alice Bailey i Antropozofia Rudolfa Steinera.

Powstanie ruchu kulturowego



Jako masowy ruch kulturowy 鈥艣Nowa Era鈥 zyska艂a realny kszta艂t mniej wi臋cej w latach 1960-1980 w dw贸ch 艣rodowiskach inspirowanych przez Towarzystwo Teozoficzne: w utopijnej wsp贸lnocie w Findhorn (Szkocja) oraz w Instytucie Rozwoju Potencja艂u Ludzkiego w Esalen w Kalifornii.



Zgodnie z tym, co powiedzieli艣my wcze艣niej, ruch ten przyj膮艂 za sw贸j symbol astralny mit Wodnika. Jak wyja艣nia Massimo lntrovigne (Mille e non pi排 di mille. Millenarismo e nuove religioni alle soglie del Duemila, Gribaudi, Milano 1995, s. 206), mit ten, znany pocz膮tkowo tylko w kr臋gach astrologicznych, w latach sze艣膰dziesi膮tych sta艂 si臋 popularny w Stanach Zjednoczonych w 艣rodowiskach kontrkultury m艂odzie偶owej, za艣 m艂odzie偶 na ca艂ym 艣wiecie pozna艂a go w 1968 r. dzi臋ki musicalowi Ha/r, kt贸ry g艂osi艂 pochwa艂臋 Ery Wodnika. By艂 to okres studenckiej rewolty, obiecuj膮cej radykalne przemiany. Po nieuniknionych rozczarowaniach wielu m艂odych zwr贸ci艂o si臋 ku wschodniemu mistycyzmowi i okultyzmowi, niekt贸rzy za艣 szukali w narkotykach 鈥艣kr贸tszej drogi鈥 do ca艂kowicie odmiennego 艣wiata.

W 1980 r. ameryka艅ska dziennikarka Marilyn Ferguson, kt贸ra prowadzi艂a badania nad ruchem 鈥艣potencja艂u ludzkiego", przyczyni艂a si臋 do rozpowszechnienia tego sposobu my艣lenia poza 艣rodowiskami kontrkultury m艂odzie偶owej, publikuj膮c ksi膮偶k臋 The Aquarian Conspiracy. Personal and Social Transformation in the 1980's. Zasadnicza teza tej ksi膮偶ki g艂osi, 偶e ludzko艣膰 stoi na progu wielkiej przemiany, cichej rewolucji, jaka dokonuje si臋 za spraw膮 coraz wi臋kszej liczby ludzi, kt贸rzy dzi臋ki osobistej przemianie przyczyniaj膮 si臋 do stworzenia nowej cywilizacji. Autorka analizuje r贸偶ne obszary kultury - psychologi臋, religi臋, wychowanie, prac臋, medycyn臋, polityk臋 - by wskaza膰 w nich znaki zapowiadaj膮ce i urzeczywistniaj膮ce t臋 przemian臋. Stara si臋 te偶 przekona膰 o istnieniu 鈥艣konspiracji鈥 (w etymologicznym sensie 鈥艣wsp贸lnego oddychania"), do kt贸rej mo偶e nale偶e膰 ka偶dy, kto pragnie rozpowszechnia膰 - w 艂膮czno艣ci z innymi - ten nowy 鈥艣paradygmat", now膮 wizj臋 rzeczywisto艣ci. Ferguson nie przywi膮zuje wi臋kszego znaczenia do mitu Wodnika: jest to tylko symbol - twierdzi - kt贸ry zapo偶yczono z masowej kultury ameryka艅skiej, aby wyrazi膰 oczekiwanie na now膮 er臋.



Rozw贸j masowy



Idee te rozpowszechni艂y si臋 bardzo szybko, tak偶e na skal臋 mi臋dzynarodow膮. Wed艂ug ameryka艅skiego specjalisty Gordona Meltona (New Age Encyclopedia, Gale Research Inc., Detroit 1990, s. XXVI), gdy w Stanach Zjednoczonych pojawi艂a si臋 idea Nowej Ery Wodnika, spo艂eczno艣膰 鈥艣okultystyczno-metafizyczna", z艂o偶ona z setek grup magiczno-ezoterycznych, przyj臋艂a t臋 now膮 perspektyw臋 z entuzjazmem. Poparcie ze strony ugrupowa艅 spirytystycznych, teozoficznych itp. wyja艣nia, dlaczego nowy paradygmat rozpowszechni艂 si臋 tak szybko. Nie brak te偶 oznak zainteresowania 艣wiata maso艅skiego, zw艂aszcza jego 艣rodowisk okultystycznych, kt贸re d膮偶膮 do rozwoju ukrytych mocy ludzkiego umys艂u lub samego cz艂owieka, aby m贸g艂 on osi膮gn膮膰 pe艂ni臋 doskona艂o艣ci.

Innym czynnikiem sprzyjaj膮cym temu procesowi - wedle cytowanego autora - by艂o powstanie 艣wiatowych 鈥艣sieci鈥 艂膮cz膮cych grupy zainteresowane 鈥艣globaln膮 przemian膮鈥 (finansowane przez mecenas贸w 艣wiata ezoterycznego). Zrodzi艂o si臋 w ten spos贸b poczucie wsp贸lnoty mi臋dzy 鈥艣prorokami鈥 a ma艂ymi ugrupowaniami i ukszta艂towa艂 si臋 obraz ruchu zataczaj膮cego coraz szersze kr臋gi, zdolnego oddzia艂ywa膰 na ca艂e spo艂ecze艅stwo, tak偶e poza 艣cis艂ym 艣rodowiskiem wyznawc贸w. Ten spos贸b porozumiewania si臋 umo偶liwi艂 dialog mi臋dzy zwolennikami ruchu a innymi osobami i ugrupowaniami na p艂aszczy藕nie jednego lub kilku idea艂贸w Nowej Ery (pok贸j, ekologia, feminizm, medycyna naturalna, mistyka mi臋dzyreligijna) (tam偶e, s. 316). Pr臋dko te偶 zainteresowa艂y si臋 zjawiskiem 艣rodowiska biznesu i 艣rodki przekazu.

Por贸wnuj膮c og贸lne zarysy nurtu kulturowego, ukszta艂towanego w latach 1960-1980, z my艣l膮 Towarzystwa Teozoficznego, francuska badaczka Francoise Champion wskazuje na nast臋puj膮ce r贸偶nice: oczekiwanie na nowe czasy, zwi膮zane z Er膮 Wodnika; d膮偶enie nie tylko do doskona艂o艣ci osobistej, ale i do przemiany spo艂ecznej; synkretyzm, kt贸ry nie ogranicza si臋 ju偶 do kultury wschodniej i ezoteryzmu zachodniego, ale nawi膮zuje do wszystkich tradycji religijnych i ezoterycznych oraz do teorii i spekulacji w sferze psychologii, nauk przyrodniczych, medycyny alternatywnej, rzeczywisto艣ci paranormalnej; zatarcie granic mi臋dzy sfer膮 religijn膮 a niereligijn膮; tendencja 鈥艣demokratyczna", kt贸rej towarzyszy odrzucenie 鈥艣mistrz贸w鈥 i tworzenie bardziej elastycznych form 艂膮czno艣ci, takich jak wspomniane wy偶ej 鈥艣sieci鈥 ("networks") (Le Nouvel-Age: recomposition ou decomposition de la tradition 鈥艣theo-spiritualiste"?, 鈥艣Politica Hermetica", n. 7/1993, s. 118).

Czy mo偶na powiedzie膰, 偶e ruch Nowej Ery jest wci膮偶 偶ywy i rozwija si臋 tak偶e w ostatnich latach XX w.? Wydaje si臋, 偶e na kontynencie ameryka艅skim - wed艂ug niekt贸rych tamtejszych ekspert贸w - straci艂 ju偶 cz臋艣膰 swego uroku, natomiast w innych regionach nadal si臋 rozwija. S艂uszniejsze jednak wydaje si臋 stwierdzenie, 偶e Nowa Era zblad艂a nieco jako mit i jako utopia 艂膮cz膮ca ludzi, natomiast rozwija si臋 nurt ezoteryczny przez ni膮 spopularyzowany i o偶ywiony, i to zar贸wno na p艂aszczy藕nie kulturowej, jak i komercyjnej. Niekt贸rzy ju偶 dzi艣 pr贸buj膮 przeciwdzia艂a膰 kryzysowi 鈥艣New Age鈥 tworz膮c nowy termin: 鈥艣The Next Age鈥 ("Nast臋pna Era")...



Centralne idee 鈥艣New Age"



Pod sztandarem 鈥艣New Age鈥 wyst臋puje wiele bardzo r贸偶nych ruch贸w, nie艂atwo jest zatem okre艣li膰 艣ci艣le jego doktryn臋. Poniewa偶 jednak maj膮 one wsp贸lne pod艂o偶e kulturowe, znajdujemy w nich pewne idee centralne, kt贸re uznali艣my za typowe dla my艣li ezoterycznej:





kosmos jest postrzegany jako organiczna ca艂o艣膰;



o偶ywia go Energia, kt贸ra jest uto偶samiana z boskim Duchem;



wyznawcy 鈥艣New Age鈥 wierz膮 w po艣rednictwo r贸偶nych istot duchowych;



wierz膮 w przechodzenie ludzi do wy偶szych, niewidzialnych sfer oraz w mo偶liwo艣膰 kontrolowania swojego 偶ycia po 艣mierci;



wierz膮 w istnienie 鈥艣Odwiecznej m膮dro艣ci", starszej i doskonalszej ni偶 wszystkie religie i kultury;



kieruj膮 si臋 nauczaniem o艣wieconych mistrz贸w...





Bardziej szczeg贸艂owo mo偶emy opisa膰 doktryn臋 鈥艣New Age", omawiaj膮c jej aspekt naukowy i psychologiczny, jej stosunek do religii lub duchowo艣ci, wreszcie jej wizj臋 cz艂owieka i spo艂ecze艅stwa.



a) Aspekt naukowy



Jak pisze Piersandro Vanzan (Contestualizzazione socioculturale e discernimento teologico-pastorale del 鈥艣New Age", w: E. Fizzotti [red.], La dolce seduzione dell'Acquario, Las, Roma 1996, s. 87-88), 鈥艣New Age鈥 zainspirowa艂 si臋 zmian膮 鈥艣paradygmatu", jaka dokona艂a si臋 we wsp贸艂czesnej nauce. Fizyka mianowicie odesz艂a od modelu 鈥艣mechanicystycznego", zwi膮zanego z klasyczn膮 fizyk膮 newtonowsk膮 - opisuj膮c膮 wszech艣wiat jako ogromn膮 maszyn臋, kt贸rej elementy oddzia艂uj膮 na siebie nawzajem, przez co zachowuj膮 stan r贸wnowagi i utrzymuj膮 艣wiat w ruchu - i przyj臋艂a model 鈥艣holistyczny鈥 (ca艂o艣ciowy), wypracowany przez nowoczesn膮 fizyk臋 atomow膮 i subatomow膮, wed艂ug kt贸rego materia nie sk艂ada si臋 z cz膮steczek, ale z fal i energii.

Tak wi臋c wedle 鈥艣New Age鈥 艣wiat to 鈥艣ocean energii", kt贸ry nie jest postrzegany w spos贸b mechanicystyczny, ale jako ca艂o艣膰, jako totalna sie膰 powi膮za艅. Wszech艣wiat (B贸g-cz艂owiek-kosmos) jest organizmem zespolonym, 偶yj膮cym, z艂o偶onym z cia艂a i duszy (energia uto偶samia si臋 z duchem). Im g艂臋biej schodzi si臋 w poszukiwaniu wsp贸lnego korzenia, tym bardziej wszystko si臋 jednoczy i upraszcza. B贸g i 艣wiat, duch i materia, dusza i cia艂o, inteligencja i uczucia, niebo i ziemia to ogromna wibracja energii, w kt贸rej wszystko jest po艂膮czone.



b) Aspekt psychologiczny



W d膮偶eniu do rozszerzenia 艣wiadomo艣ci stosuje si臋 techniki psychologii transpersonalnej i pr贸buje si臋 wywo艂a膰 do艣wiadczenia 鈥艣mistyczne". Na przyk艂ad przez praktyk臋 jogi i zenu, medytacji transcendentalnej i buddyzmu tantrycznego d膮偶y si臋 do do艣wiadczenia samorealizacji czy o艣wiecenia. Szuka si臋 tak偶e do艣wiadcze艅 ekstremalnych (peak experiences) przez powt贸rne prze偶ycie procesu narodzin (rebirth), docieranie do granicy 艣mierci, stymulacje elektryczne (biofeedback), a tak偶e przez taniec czy narkotyki. Wszystko to, co mo偶e wywo艂a膰 鈥艣zmienione stany 艣wiadomo艣ci", jest uwa偶ane za przydatne jako droga do duchowego do艣wiadczenia jedno艣ci, czyli o艣wiecenia.

Szczeg贸ln膮 praktyk膮 jest channeling: skoro wszyscy ludzie s膮 cz臋艣ci膮 jednego Umys艂u, mog膮 dzia艂a膰 jako 鈥艣kana艂y鈥 prowadz膮ce do innych istot wy偶szych: ka偶da cz臋艣膰 jedynej Istoty mo偶e uzyska膰 dost臋p do reszty swojego Ja.



c) Jaki jest stosunek 鈥艣New Age鈥 do religii?



Cho膰 niekt贸rzy przedstawiciele 鈥艣New Age", jak na przyk艂ad Alice Bailey, widz膮 w nim pocz膮tek nowej religii 艣wiatowej, inni raczej niech臋tnie przedstawiaj膮 go jako 鈥艣religi臋", gdy偶 ten termin zbyt mocno kojarzy im si臋 z instytucj膮 i dogmatami. Dla tych ostatnich 鈥艣New Age鈥 to zasadniczo pewna 鈥艣nowa duchowo艣膰". 鈥艣Nowa", chocia偶 wiele jej idei zosta艂o zaczerpni臋tych ze staro偶ytnych religii i kultur: jej nowo艣膰 polega raczej na 艣wiadomym poszukiwaniu wizji alternatywnej w stosunku do religii 偶ydowsko-chrze艣cija艅skiej oraz do inspirowanej przez ni膮 kultury zachodniej. Ta duchowo艣膰 pojmowana jest jako wewn臋trzne do艣wiadczenie harmonii i jedno艣膰 z ca艂膮 rzeczywisto艣ci膮, kt贸re uzdrawia cz艂owieka z wszelkiego poczucia niedoskona艂o艣ci czy ograniczono艣ci. Cz艂owiek odkrywa, 偶e jest g艂臋boko zwi膮zany z uniwersaln膮 Moc膮 czy Energi膮, kt贸ra jest 艣wi臋ta i stanowi 藕r贸d艂o wszelkiego 偶ycia. To odkrycie otwiera mu drog臋 do doskona艂o艣ci, dzi臋ki czemu cz艂owiek mo偶e uporz膮dkowa膰 swoje 偶ycie osobiste i relacje ze 艣wiatem, znale藕膰 swoje miejsce w powszechnym 鈥艣stawaniu si臋鈥 i przyczynia膰 si臋 jako wsp贸艂stw贸rca do nowego stworzenia.



Prowadzi to - jak pisze abp Carlo Maccari (La 鈥艣mistica cosmica鈥 del New Age, w: 鈥艣Religioni e s哪噒te nel mondo", n. 2/1996, s. 16-36) - do mistyki kosmicznej, opartej na 艣wiadomo艣ci, 偶e wszech艣wiat jest przenikni臋ty dynamicznymi energiami. Energia kosmiczna-wibracja-艣wiat艂o艣膰-B贸g-mi艂o艣膰 - a tak偶e wy偶sze Ja - to przejawy tej samej rzeczywisto艣ci, kt贸ra jest zarazem pierwotnym 藕r贸d艂em i obecno艣ci膮 immanentn膮 w ka偶dej istocie.



W opisie tej duchowo艣ci mo偶na by wyr贸偶ni膰 aspekt metafizyczny i psychologiczny. Pierwszy wywodzi si臋 z korzeni ezoteryczno-teozoficznych i jawi si臋 jako nowa forma gnozy. Dost臋p do rzeczywisto艣ci boskiej uzyskuje si臋 przez poznanie ukrytych tajemnic; jak pisze Jean Vernette (L'avventura spirituale dei figli dell'Acquario, w: 鈥艣Religioni e s哪噒te nel mondo", n. 2/1996, s. 42-43), jest to poszukiwanie 鈥艣Rzeczywisto艣ci przes艂oni臋tej przez pozory, Pocz膮tku ukrytego w czasie, Transcendencji poza przemijaniem, Tradycji pierwotnej pod warstw膮 tradycji dora藕nych, Innego przes艂oni臋tego przez 鈥歫a', iskry kosmicznego B贸stwa poza wcielon膮 jednostk膮". Duchowo艣膰 ezoteryczna - dodaje ten sam autor - jest 鈥艣poszukiwaniem Bytu, kt贸re przekracza podzia艂y mi臋dzy bytami, jest jakby t臋sknot膮 za utracon膮 Jedno艣ci膮".

Aspekt psychologiczny powsta艂 ze skrzy偶owania kultury ezoterycznej z poszukiwaniami psychologicznymi. Na tej p艂aszczy藕nie 鈥艣New Age鈥 staje si臋 do艣wiadczeniem psychiczno-duchowej przemiany osobistej (por贸wnywanej do do艣wiadczenia religijnego). Wed艂ug niekt贸rych ta przemiana ma posta膰 g艂臋bokiego do艣wiadczenia mistycznego, osi膮gni臋tego w nast臋pstwie osobistego kryzysu i d艂ugiego poszukiwania duchowego. Wed艂ug innych przemiana dokonuje si臋 dzi臋ki zastosowaniu technik medytacyjnych lub terapeutycznych, albo te偶 dzi臋ki do艣wiadczeniom paranormalnym, kt贸re pozwalaj膮 intuicyjnie dostrzec jedno艣膰 rzeczywisto艣ci.



d) Jaka jest jego wizja cz艂owieka?



Pod艂o偶em tego nurtu kulturowego jest zatem d膮偶enie do doskona艂o艣ci i wywy偶szenia cz艂owieka. Przychodzi tu na my艣l 鈥艣nadcz艂owiek鈥 zapowiadany przez Nietzschego pod koniec XIX w. Wed艂ug tego filozofa, kt贸ry zarzuca艂 chrze艣cija艅stwu, 偶e nie dopu艣ci艂o do objawienia si臋 prawdziwej wielko艣ci cz艂owieka, doskona艂o艣膰 cz艂owieka polega na doprowadzeniu do pe艂ni w艂asnego 鈥艣ja", zgodnie z systemem warto艣ci, kt贸ry on sam sobie stwarza i realizuje dzi臋ki w艂asnej 鈥艣woli mocy": jest to zatem 鈥艣ja", kt贸re tworzy samo siebie.

W wielu formach 鈥艣New Age鈥 znale藕膰 mo偶na analogiczne przekonania. Wed艂ug niekt贸rych wizjoner贸w - jak pisze Claude Labrecque (Une religion am茅ricaine. Pistes de discernement chr茅tien sur les courants populaires du 鈥艣Nouvel-Age", M茅diaspaul, Montreal 1994, s. 13) - r贸偶nice mi臋dzy cz艂owiekiem obecnym a tym, kt贸ry zdo艂a w pe艂ni zrealizowa膰 sw贸j potencja艂 fizyczny i psychiczny, b臋d膮 wi臋ksze ni偶 obecne r贸偶nice mi臋dzy cz艂owiekiem a zwierz臋tami cz艂ekokszta艂tnymi. Postuluje si臋 zatem eksploracj臋 wszelkich dr贸g, kt贸re pozwalaj膮 cz艂owiekowi przekracza膰 samego siebie.

Mo偶na by tu wprowadzi膰 rozr贸偶nienie mi臋dzy drog膮 ezoteryczn膮 - o kt贸rej ju偶 m贸wili艣my i kt贸ra jest zasadniczo d膮偶eniem do wiedzy - a drog膮 magiczn膮, czyli okultystyczn膮, kt贸ra jest przede wszystkim d膮偶eniem do w艂adzy: cz艂owiek czuje si臋 tu niczym demiurg zdolny kontrolowa膰 艣wiat wy偶szych mocy i uzyskiwa膰 dobra, kt贸rych pragnie. Jednak偶e te dwa d膮偶enia - do wiedzy i do w艂adzy - cz臋sto s膮 ze sob膮 powi膮zane jako teoria i praktyka, przez co wiele grup ma jednocze艣nie charakter ezoteryczny i okultystyczny.

Istot臋 okultyzmu stanowi wola mocy pobudzana przez marzenie o bosko艣ci. Celem wielu technik rozszerzania 艣wiadomo艣ci - ujawnianym dopiero po d艂ugim procesie inicjacji - jest objawienie cz艂owiekowi, 偶e posiada bosk膮 moc, kt贸r膮 powinien wykorzystywa膰, aby przygotowa膰 drog臋 dla Ery O艣wiecenia.

O jakim o艣wieceniu tu mowa? Nie chcemy formu艂owa膰 uog贸lnie艅 dotycz膮cych ca艂ego 鈥艣New Age", nie mo偶emy jednak pomin膮膰 spekulacji przedstawicieli tego nurtu (takich jak Alice Bailey, David Spangler, Benjamin Creme) na temat Lucyfera jako postaci wprowadzaj膮cej w 鈥艣now膮 er臋鈥 (niekt贸re teksty wymienionych autor贸w s膮 cytowane w dokumencie Komisji Teologicznej Episkopatu Irlandii A New Age of the Spirit? A Catholic Response to the New Age Phenomenon (Veritas, Dublin 1994, 33-37). Dokument wskazuje te偶, 偶e 藕r贸d艂em tych idei jest 鈥艣tajemna doktryna鈥 Madame Blavatsky. Potrzebne s膮 pog艂臋bione badania, aby stwierdzi膰, w jakiej mierze te spekulacje inspiruj膮 zorganizowane ruchy satanistyczne lub pewne formy kultury, szerzone zw艂aszcza w 艣rodowiskach m艂odzie偶owych.



e) Jak膮 przemian臋 spo艂eczn膮 proponuje?



Zastanawiaj膮c si臋 nad spo艂ecznymi skutkami kultury ezoterycznej upowszechnianej przez 鈥艣New Age", dostrzegamy, 偶e mit nadcz艂owieka tak偶e dzisiaj jest inspiracj膮 dla prawicowych i ultraprawicowych ruch贸w politycznych i ugrupowa艅 alternatywnych. Ale jest te偶 obecny w sferze nauki, na przyk艂ad w eksperymentach w dziedzinie in偶ynierii genetycznej, kt贸re czasem zdaj膮 si臋 kierowa膰 d膮偶eniem - 偶ywym w 艣rodowiskach okultystycznych - do ponownego stworzenia cz艂owieka przez dekodyfikacj臋 i modyfikacje naturalnych praw p艂odno艣ci, aby przekroczy膰 granice 艣mierci.

Pod tym samym sztandarem 鈥艣New Age鈥 znale藕膰 mo偶na tak偶e nurty diametralnie przeciwne (na przyk艂ad ruch ekologiczno-feministyczny), szerz膮ce si臋 raczej w 艣rodowiskach lewicowych i rozpowszechniane przez mi臋dzynarodowe 鈥艣sieci", kt贸re stawiaj膮 sobie za cel edukacje 鈥艣globaln膮鈥 i zr贸wnowa偶ony rozw贸j ziemi. Mimo ogromnej r贸偶norodno艣ci odcieni, ich wsp贸lnym motywem wydaje si臋 poszukiwanie dr贸g alternatywnych, nawet za cen臋 globalnego przewrotu spo艂ecznego, co uwa偶a si臋 za nieodzowny warunek nadej艣cia nowej ery.



Jakie s膮 zasadnicze r贸偶nice mi臋dzy wiar膮 chrze艣cija艅sk膮 a 鈥艣New Age"?



1. Przede wszystkim my wierzymy w Boga Stw贸rc臋. Boga, kt贸ry stwarza w spos贸b wolny, z mi艂o艣ci, i kt贸ry stwarza cz艂owieka wolnego. B贸g nie jest to偶samy ze 艣wiatem (panteizm) ani te偶 艣wiat nie wy艂oni艂 si臋 z Boga przez emanacj臋. Dla chrze艣cijanina r贸wnie fa艂szywe jest stwierdzenie, 偶e B贸g jest to偶samy z cz艂owiekiem. To prawda, 偶e mieszka w cz艂owieku, ale zarazem jest jego Stw贸rc膮, Panem i Zbawicielem. Z mi艂o艣ci nawi膮za艂 z nim dialog. Ta odr臋bno艣膰 chroni osobow膮 godno艣膰 i wolno艣膰 cz艂owieka.

2. Z takim Bogiem nawi膮zujemy dialog przez modlitw臋. Modlitwa nie jest odkryciem g艂臋bszego 鈥艣ja", ale oznacza spotkanie dw贸ch os贸b: jest dobrowolnym aktem uwielbienia, dzi臋kczynienia, pro艣by. Jest dostosowaniem si臋 do woli Ojca.

3. Potrzebujemy odkupienia przez Chrystusa, poniewa偶 jeste艣my grzeszni. W wizji chrze艣cija艅skiej cz艂owiek jest zasadniczo dobry, alezraniony przez grzech pierworodny. Ani 偶adna technika wyzwalaj膮ca, ani wysi艂ek koncentracji, ani syntonia milion贸w umys艂贸w nie mo偶e zbawi膰 cz艂owieka. Naszym jedynym zbawieniem jest Chrystus, Wcielony Syn Bo偶y, kt贸ry 鈥艣wkroczy艂鈥 w dzieje, aby nas zbawi膰.

4. Cierpienie i 艣mier膰 maj膮 sens. Wyznawcy 鈥艣New Age鈥 nie akceptuj膮 cierpienia i 艣mierci. 殴r贸d艂em odkupienia s膮 dla nich techniki rozszerzania 艣wiadomo艣ci i odrodzenia, podr贸偶e do bram 艣mierci, a tak偶e wszelkie metody, kt贸re pozwalaj膮 si臋 odpr臋偶y膰, aby pomno偶y膰 偶ywotne energie. Natomiast dla chrze艣cijan cierpienie prze偶ywane w jedno艣ci z ukrzy偶owanym Jezusem, kt贸ry na krzy偶u objawi艂 sw膮 mi艂o艣膰 do ludzi, jest 藕r贸d艂em zbawienia. Tak偶e 艣mier膰 jest wydarzeniem jedynym w 偶yciu cz艂owieka: nie jest przej艣ciem do nowego wcielenia, po kt贸rym nast膮pi膮 inne, ale nieuniknionym etapem na drodze do 偶ycia wiecznego.

5. Nowy 艣wiat powstaje dzi臋ki dzie艂om wzajemnej mi艂o艣ci. 鈥艣New Age", g艂osi, 偶e odmieni 艣wiat. W ulotce hinduskiego ruchu 鈥艣Brahma Kumaris鈥 czytamy: 鈥艣Wiemy, 偶e ma si臋 co艣 wydarzy膰. (...) Mo偶ecie wywo艂a膰 to wydarzenie, 艂膮cz膮c si臋 w jednym momencie z milionami innych ludzi, zgromadzonych jak gdyby w nowej wsp贸lnocie 艣wi臋tych, kt贸ra ma tak wielk膮 moc i zdolno艣膰 tw贸rcz膮, 偶e jest zdolna odwr贸ci膰 艣wiat na w艂a艣ciw膮 stron臋". Ale czy wystarczy sama my艣l, aby zmieni膰 艣wiat? Jezus Chrystus ukaza艂 nam drog臋 daleko trudniejsz膮, ale i bardziej porywaj膮c膮: drog臋 wzajemnej mi艂o艣ci, kt贸ra wyra偶a si臋 w konkretnym dzia艂aniu i tworzy 偶ywe wsp贸lnoty buduj膮ce nowy 艣wiat.

Wielu ludzi potrzebuje dzi艣 wierzy膰 w nadej艣cie 鈥艣nowej ery鈥 ludzko艣ci. Poszukuj膮 szerszej wizji, kt贸ra uzasadni tak偶e r贸偶norodno艣膰 religii i kultur; poszukuj膮 globalnej duchowo艣ci, zdolnej wskaza膰 drog臋, kt贸ra zaspokaja pragnienie jedno艣ci z Bogiem, z ca艂膮 ludzko艣ci膮, z kosmosem; poci膮ga ich program kulturowy i polityczny, zapowiadaj膮cy ca艂kowit膮 odnow臋 spo艂ecze艅stwa. Unikaj膮c 艣lepych zau艂k贸w, w kt贸re wprowadza ci膮偶enie do wszechmocy, trzeba przemy艣le膰 w nowych kategoriach chrze艣cija艅sk膮 wizj臋 cz艂owieka i spo艂ecze艅stwa.

Teresa Os贸rio Goncalves







Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Klucz Do Zrozumienia Nowej Ery
Klucz Odpowiedzi Chemia Nowej Ery III W臋giel i jego zwi膮zki z wodorem
Klucz Odpowiedzi Chemia Nowej Ery III Pochone w臋glowodor贸w
informatyka klucz do zrozumienia, kariery, dobrobytu
Klucz Odpowiedzi Chemia Nowej Ery III Surowce i Tworzywa
1 chemia nowej ery I gimnazjum zeszyt 膰wicze艅 odpowiedzi klucz rzwi膮zania do str8 10
Chemia nowej ery 2 NPP Odpowiedzi do zeszytu 膰wicze艅
C2 Klucz do zadan
Dane biometryczne 鈥 klucz do w艂amania i przeprogramowania osoby za pomoc膮 czarnej magii
Nikuli Klucz do magii

wi臋cej podobnych podstron