0210; 29.04.2009, wykład nr 10., - Tkanka łączna właściwa; Paul Esz
Tkanka łączna to najbardziej zróżnicowany typ tkanki, wyróżnia się:
tkankę łączną właściwą tak zwane podścielisko tkanki środowiska wewnętrznego
tkanki oporowe (tkanka kostna, chrzęstna) pełnią funkcję podporowe i ochronne
krew i limfę (tkanka łączna płynna)
Tkanka łączna właściwa
charakteryzuje się brakiem substancji twardych i posiada duże możliwości regeneracyjne
wywodzie się z mezodermy
wykazuje duży polimorfizm
Składa się z:
substancji pozakomórkowej, która składa się z elementów upostaciowionych włókien i z substancji
podstawowej
komórek tkanki łącznej właściwej
fibroblasty i fibrocyty oraz histiocyty, komórki plazmatyczne (plazmocyty) oraz komórki tuczne
Komórki tkanki łącznej
Fibroblasty młode, aktywne metabolicznie komórki, dobrze rozwinięty aparat Golgiego, liczne cysterny siateczki
śródplazmatycznej
Fibrocyty komórki znajdujące się w stanie spoczynku, po zakończeniu wydzielania kolagenu przez fibroblasty
zmniejsza się w nich ilość cytoplazmy, traci ona zasadochłonność , zmniejsza się również jądro. Komórki takie
przestają być aktywne są to fibrocyty;
Miofibroblasty forma pośrednia między fibroblastami a komórkami mięśni gładkich rozwinięty układ miofibryli
aktynowych
Komórki przydanki (perycyty) - występują w tunica adventitia (przydanka) naczyń krwionośnych, są nieco mniejsze
od fibroblastów; komórki okołonaczyniowe tkanki łącznej właściwej występują w ścianach naczyń włosowatych i żyłek
postkapilarnych, spłaszczone, wypustkami otaczające komórki ,śródbłonka zdolne do fagocytozy i przekształceń w
komórki mięśni gładkich lub w fibroblasty.
Histiocyty (makrofagi w stanie spoczynku) i makrofagi pobudzone posiadają zdolność fagocytozy, są to komórki
o nieregularnym kształcie, często z płatowatymi wypustkami, którymi przyczepiają się do pęczków włókien
kolagenowych; liczne pofałdowania błony komórkowej, liczne lizosomy i krople tłuszczowe. Dość liczne mitochondria.
Dobrze rozwinięty aparat Golgiego, liczne kanaliki ziarnistej i gładkiej siateczki śródplazmatycznej.
Komórki plazmatyczne (plazmocyty) duże, owalne komórki z silnie zasadochłonną cytoplazmą, co należy od dużej
zawartości siateczki endoplazmatycznej. Ich największa liczba występują w błonie śluzowej przewodu pokarmowego i
narządach chłonnych. Komórki te wytwarzają i wydzielają immunoglobuliny.
Komórki tuczne (mastocyty) można wśród nich wyróżnić łącznotkankowe komórki tuczne, występują w obrębie
tkanki łącznej całego ustroju oraz komórki tuczne błon śluzowych występują w błonie śluzowej przewodu
pokarmowego, dróg oddechowych i w błonie śluzowej innych narządów obok łącznotkankowych komórek tucznych.
Na powierzchni liczne mikrokosmki, słabo rozwinięty aparat Golgiego i ziarnista siateczka śródplazmatyczna. Bardzo
liczne, nieregularne, heterogenne ziarenka otoczone błoną, materiał w ziarenkach ziarnisty lub błoniasty o
nieregularnym, bądz wirowym układzie.
W tkance łącznej występują także granulocyty i limfocyty przechodzą one spoza włośnikowych żyłek (venulae) i z
naczyń włosowatych
Komórki siateczki podobne do fibroblastów, wytwarzają włókna siateczkowe, występują w narządach limfatycznych
oraz w szpiku
Budowa substancji pozakomórkowej
Włókna wytwarzane są głównie przez
fibroblasty
również inne rodzaje komórek tkanki łącznej (chondroblasty, osteoblasty)
oraz nie należące do tkanki łącznej komórki mięśniowe gładkie głównie w ścianie naczyń krwionośnych
Włókna dzielą się na trzy grupy
włókna kolagenowe (klejodajne fibrae collagenosae)
zbudowane z białka fibrylarnego (kolagenu)
makrocząsteczka kolagenu składa się z trzech spiralnie zwiniętych włókien polipeptydowych, tworzących
helisę
głównymi aminokwasami kolagenu są: glicyna ok. 35%, prolina ok. 12% oraz hydroksyprolina ok. 10%
włókna kolagenowe są syntetyzowane w szorstkiej siateczce śródplazmatycznej fibroblastów
charakteryzują się dużą wytrzymałością na rozrywanie
włókna sprężyste (fibrae elasticae)
mają średnicę 0,2 1,0 um i występują w postaci sieci np. w ścianie tętnic, płucach, małżowinie usznej
zbudowane z glikoproteiny (elastyny), która wypełnia środek włókna oraz z włókienek, które tworzą
zewnętrzną cześć włókna
główna cechą włókien sprężystych jest podatność na rozciąganie (zwiększanie o 50% swojej długości pod
wpływem siły)
włókna retikulinowe (siateczki fibrae reticulares)
młoda postać włókien kolagenowych, zbudowane z białka retikuliny, która barwi się solami srebrowymi,
sta ich nazwa włókna srebrochłonne
w miarę starzenia się mogą przekształcać się w włókna kolagenowe
wchodzą w skład błon podstawowych, tworzą sieci oplatające naczynia krwionośne, włókna mięśniowe,
przewody gruczołów
Substancja podstawowa wypełnia przestrzenie pomiędzy komórkami tkanki łącznej i włóknami. Zawiera białka i
polisacharydy. Najważniejszym jej składnikiem są mukopolisacharydy kwaśne, mają one zdolność absorpcji wody i
przekazywania jonów do i z komórek, W tkance nie zabarwionej jest bezbarwna, przezroczysta i ma jednorodny wygląd
******
Funkcja tkanki łącznej właściwej
stanowi zrąb i ochronę mechaniczną innych tkanek i narządów
bierze udział w transporcie substancji odżywczych i metabolitów
chroni organizm przed obcymi związkami i różnymi patogenami
komórki tkanki łącznej właściwej wytwarzają substancję pozakomórkową oraz inne substancje regulujące
procesy fizjologiczne (np. krzepliwość krwi)
Tkankę łączną właściwą dzielimy na
tkankę łączną włóknistą luzną
tkankę łączną włóknistą zwartą
tkankę łączną włóknistą zwartą o utkaniu regularnym
tkankę łączną włóknistą zwartą o utkaniu nieregularnym
Luzna wypełnia szczeliny pomiędzy różnymi strukturami. Występują między innymi w tkance podskórnej, w błonach
surowiczych, pomiędzy włóknami mięśniowymi, wokół naczyń krwionośnych, nerwów
Zwarta zbudowana głównie z włókien kolagenowych, o nieregularnym układzie włókien tworzy (ścięgna) oraz o
układzie nieregularnym tworzącym (skórę)
Tkanka łączna siateczkowa
o charakterze syncytium komórkowego
Stanowi zrąb wszystkich narządów chłonnych z wyjątkiem grasicy, zbudowana jest z komórek o kształcie
gwiazdzistym (podobnych do histiocytów). Stanowi ona również główny składnik układu siateczkowo
śródbłonkowego, który odpowiada za
niszczenie ciał obcych w wyniku fagocytozy w organizmie
wytwarzanie przeciwciał i ciał odpornościowych oraz udział w przemianie hemoglobiny n barwniki żółciowe
Tkanka tłuszczowa stanowi rezerwę metaboliczną, pełni funkcję termoregulacyjną
żółta komórki tej tkanki są ściśle upakowane i mają kształt wieloboczny
najczęściej spotykana w tkance tłuszczowej żółtej to tkanka tłuszczowa pęcherzykowata, zawierające jedną
dużą kroplę tłuszczu stanowiącą od 60 do 90% jej objętości
jądro komórkowe, położone na jednym z biegunów ma zazwyczaj kształt spłaszczony
w skład kropli tłuszczu wchodzą trójglicerydy (90 99%) oraz niewielki ilości kwasów tłuszczów, cholesterol
estry cholesterolu i fosfolipidy
Tkanka tłuszczowa brunatna
komórka tłuszczowa brunatna charakteryzuje się obecnością licznych i dużych kropel tłuszczu w cytoplazmie
(postać komórki wielopęcherzykowej)
obecność dużej liczby mitochondriów o dobrze rozwiniętych grzebieniach mitochondrialnych
centralnie ułożone jądro komórkowe
Tkanka łączna zarodkowa - z niej powstają wszystkie odmiany tkanki łącznej
Zbudowana jest z komórek mezenchymatycznych kształtu gwiezdzistego (o silnie zasadochłonnej cytoplazmie i
zdolnościach do ruchu pełzakowatego połączonych często ze sobą w syncytium komórkowe i płynu tkankowe
(transportuje substancje odżywcze) wypełniającego przestrzenie międzykomórkowe.
Tkanka zarodkowa
występuje tylko w okresie płodowym organizmu
cecha charakterystyczna brak włókien
rozróżniamy dwa rodzaj tkanki zarodkowej
tkankę mezenchymatyczną
tkankę galaretowatą
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
0110 04 05 2009, cwiczenia nr 10 , Tkanka łączna właściwa Paul Esz29 04 & 06 05 & 13 05 2009, wykład, Wzrost, różnicowanie i starzenie się komórek Paul Esz0214 13 10 2009, wykład nr 14 , Układ pokarmowy, cześć II Paul Esz0209 29 04 2009, wykład nr 9 , Tkanka nabłonkowa Paul EszET DI2 ObwodySygnaly2 wyklad nr 9 10 czworniki aktywneWykład nr 10 RektyfikacjaBO II stacjonarne wykład nr 100202 04 03 2009, wykład nr 2 , Budowa i funkcje błony komórkowej oraz transport przez błony(1)Ministerstwo przeciw ściganiu prawników Busha (06 05 2009)0203 11 03 2009, wykład nr 3 , Białka powierzchni komórkowej Cząsteczki adhezyjne0111 11 05 2009, cwiczenia nr 11 ,administracja wykład nr 10Wyklad nr 100208 22 04 2009, wykład nr 8 , Apoptoza Paul Esz0207 08 04 2009, wykład nr 7 , Cykl komórkowy Paul EszSS wyklad nr 10 ppt0206 01 04 2009, wykład nr 6 , Cytoszkieletwięcej podobnych podstron