Made by J0RD4N 1/4
MIDZYNARODOWE PRZEPAYWY CZYNNIKÓW PRODUKCJI
GAÓWNE KIERUNKI MIGRACJI
początki wielkich przepływów siły roboczej.
Początek wielkim ruchom ludności w czasach nowożytnych dała tzw. emigracja między
kontynentalna (zamorska). W wyniku trwającego kilkaset lat procesu osiedlania się ludności
europejskiej i po części azjatyckiej w obu Amerykach, Australii, południowej Afryce i na Syberii,
w regionach tych nastąpiła zasadnicza zmiana struktury ludności
Rdzenni mieszkańcy zostali najczęściej zepchnięci na margines życia gospodarczego (np. w
Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Brazylii), a niekiedy nawet poddani całkowitej (np. Tasmania)
lub częściowej eksterminacji (np. w Argentynie, Nowej Zelandii).
GAÓWNE KIERUNKI MIGRACJI
poczÄ…tek XIX w.
Zakończenie zagospodarowywania kontynentów pozaeuropejskich, rewolucja przemysłowa
i rozwój transportu otwierają w pierwszej połowie XIX w. okres masowej migracji o skali
nieporównywalnej z poprzednimi.
Podaż wolnej, a przez to gotowej do emigracji siły roboczej tworzyli przede wszystkim
zrujnowani chłopi, a także rzemieślnicy, którzy utracili pracę w wyniku rozwoju produkcji
maszynowej.
Szacuje się, że w latach 1820-1914 wyemigrowało z Europy około 50 min ludzi.
Początkowo większość emigrantów wywodziło się z Wielkiej Brytanii, Irlandii, Niemiec i krajów
skandynawskich. Na przełomie XIX i XX w. zaczęli natomiast dominować emigranci z Włoch,
Portugalii oraz Europy Środkowej, w tym z ziem polskich. Ocenia się, że do wybuchu I wojny
światowej do samych tylko Stanów Zjednoczonych wyemigrowało z ziem polskich 2,2 min osób, a
kilkaset tysięcy Polaków trafiło w tym czasie do Kanady, Brazylii i Argentyny.
GAÓWNE KIERUNKI MIGRACJI
przełom XIX i XX w.
Masowa migracja Europejczyków na inne kontynenty trwała także w następnych
dziesięcioleciach.
Od chwili zakończenia I wojny światowej do wielkiego kryzysu ekonomicznego lat
trzydziestych ruchy migracyjne objęły 16 min osób. Około 60% tej wielkości zaabsorbowały Stany
Zjednoczone, 20% trafiło do dominiów brytyjskich (Australia, Nowa Zelandia, Kanada i RPA), a
pozostałe 20% znalazło miejsce osiedlenia w Ameryce Aacińskiej.
Także w tej fali emigracji międzykontynentalnej brali udział Polacy. Do samych tylko
Stanów Zjednoczonych wyjechało w tym okresie z Polski około 270 tys. osób.
W XIX w. masowy udział w emigracji, oprócz Europejczyków, brali też Azjaci, głównie
Chińczycy i Hindusi. Pierwsi z nich emigrowali przede wszystkim do innych państw azjatyckich,
jak również do Stanów Zjednoczonych (zwłaszcza na wybrzeże zachodnie). Z kolei Hindusi
osiedlali się masowo w południowej i zachodniej Afryce.
GAÓWNE KIERUNKI MIGRACJI
poczÄ…tek XX w.
Bezpośrednio po II wojnie światowej nastąpiło ponowne ożywienie ruchów migracyjnych.
Krajami przyjmującymi duże liczby imigrantów były nadal przede wszystkim Stany Zjednoczone,
Kanada i Australia. Pojawiło się także nowe zjawisko powrotu do metropolii kolonialnych (Anglii,
Francji, Belgii), czasami po kilku pokoleniach, osadników z niektórych kolonii uzyskujących
niepodległość (np. z Indii czy krajów afrykańskich).
Z zakończeniem II wojny światowej wiąże się też masowy napływ ludności żydowskiej do
powstającego państwa Izrael.
Spośród licznych przykładów migracji wewnątrz-kontynentalnej najbardziej interesująca, z
Made by J0RD4N 2/4
naszego punktu widzenia, jest migracja zarobkowa o zasięgu europejskim. Na szerszą skalę została
ona zapoczątkowana w xix w., gdy obejmowała przede wszystkim wyjazdy z biedniejszych i słabiej
uprzemysłowionych regionów Europy Środkowej i Wschodniej do ośrodków przemysłowych (np. z
ziem polskich do Zagłębia Ruhry). Migracje te miały także miejsce w okresie międzywojennym,
choć odbywały się już na mniejszą skalę.
GAÓWNE KIERUNKI MIGRACJI
II połowa XX w.
Ponowny wzrost emigracji do Europy Zachodniej nastąpił w latach pięćdziesiątych XX w.
Przeżywając okres szybkiego rozwoju gospodarczego, a niekiedy także odczuwając straty
demograficzne spowodowane wojną najbardziej rozwinięte kraje tego regionu (Niemcy,
Szwajcaria, Francja i kraje Beneluksu) zdecydowały się otworzyć swe granice dla pracowników z
krajów południowe) Europy. W zamyśle miała to być migracja ekonomiczna o charakterze
czasowym, co znajduje odbicie w niemieckim określeniu uczestnika tej fali migracji gastarbeiter,
czyli robotnik gość.
Początkowo emigranci pochodzili przede wszystkim z Włoch, Hiszpanii i Jugosławii. W
następnych latach, w związku z poprawą sytuacji gospodarczej w Hiszpanii i Włoszech, nastąpił
powrót znacznej części emigrantów pochodzących z tych krajów, a ich miejsce na rynku pracy
najwyżej rozwiniętych krajów Europy Zachodniej zajęli przybysze z Portugalii, Turcji i krajów
północno-afrykańskich.
Wraz z załamaniem się koniunktury gospodarczej w drugiej połowie lat siedemdziesiątych
XX w., popyt krajów Europy Zachodniej na obcą siłę roboczą uległ ograniczeniu, co znalazło
odbicie we wprowadzeniu utrudnień w imigracji zarobkowej.
PoczÄ…wszy jednak od lat siedemdziesiÄ…tych, Europa Zachodnia staje siÄ™ celem licznych
uchodzców politycznych z Europy Środkowej: i Wschodniej oraz krajów rozwijających się.
Nie ulega wątpliwości, że dla znacznej części z nich głównym, choć ukrywanym motywem
migracji były względy ekonomiczne.
GAÓWNE KIERUNKI MIGRACJI
koniec XX w.
O skali zjawiska migracji do krajów europejskich może świadczyć fakt, że w 200GY. w
krajach Europy Zachodniej mieszkało łącznie około 20 min imigrantów.
W wielu krajach Europy Zachodniej imigranci stanowią znaczącą część zarówno całkowitej
liczby ludności, jak i ogólnego zatrudnienia. Na przykład w Niemczech w 2003 r. mieszkało 7,3
min cudzoziemców, co stanowiło 8,9% ogólnej liczby ludności. Ich udział w zatrudnieniu ogółem
sięgał 8,3%.
W niektórych krajach Europy Zachodniej udział cudzoziemców w całkowitej liczbie
ludności jest znacznie większy i np. w Luksemburgu przekracza 30%, a w Szwajcarii 20%.
Made by J0RD4N 3/4
POZAEUROPEJSKIE MIGRACJE
wewnÄ…trz-kontynentalne
Emigracja zarobkowa w granicach jednego kontynentu nie ogranicza siÄ™ do Europy. Warto
tu wspomnieć o dwóch takich rejonach. Stany Zjednoczone, będące nadal głównym krajem
imigranckim świata, są od kilku dziesięcioleci krajem osiedlenia dla Meksykanów.
W ciągu ostatnich dwudziestu lat ukształtował się także azjatycki obszar emigracji. Jako
importerzy siły roboczej stępują tam najbogatsze kraje rejonu Zatoki Perskiej, przede wszystkim
Kuwejt i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Korzystając z ogromnych wpływów z eksploatacji złóż
ropy naftowej, zatrudniają imigrantów z krajów Bliskiego Wschodu i południowej Azji, zwłaszcza
Egipcjan i Palestyńczyków.
Przyśpieszenie procesy migracji siły roboczej wynika z działania kilku czynników:
·ð Globalizacja procesu gospodarowania sprawiÅ‚a, że w latach dziewięćdziesiÄ…tych poprzedniego
stulecia nastąpiło wyrazne, utrzymujące się także pózniej, przyspieszenie procesu
międzynarodowej migracji siły roboczej. Migranci pochodzą przede wszystkim z krajów
rozwijających się, a kierują się prawie wyłącznie do państw najwyżej rozwiniętych
·ð Obniżenie kosztów transportu, wiąże siÄ™ bezpoÅ›rednio z postÄ™pem technicznym leżącym u
podstaw całego procesu globalizacji.
·ð Utrzymywanie czy nawet pogÅ‚Ä™bianie siÄ™ różnic w poziomie pÅ‚ac miÄ™dzy krajami biednymi i
bogatymi, jest z kolei powszechnie uważany za jeden z negatywnych następstw globalizacji. Dla
zilustrowania tych różnic posłużmy się przykładem. Zarobki Informatyka w Indiach, Rosji i na
Filipinach są w przybliżeniu dziesięciokrotnie, a w Chinach aż dwudziestokrotnie niższe niż w
Stanach Zjednoczonych
·ð Starzenie siÄ™ spoÅ‚eczeÅ„stw wielu krajów rozwiniÄ™tych, a w szczególnoÅ›ci krajów UE i Japonii.
·ð Wojny i napiÄ™ta sytuacja polityczna utrzymujÄ…ca siÄ™ w wielu krajach i regionach. Można tu
wymienić np. Indonezję, Afganistan, Bliski Wschód, Kaukaz, obszar byłej Jugosławii, a także
Ruandę i Burundi lub Kolumbię. Liberalizacja polityki wyjazdowej prowadzonej przez Chińską
Republikę Ludową. Jednym ze skutków tego zjawiska było pojawienie się stosunkowo licznych
grup imigrantów chińskich w zupełnie nowych miejscach osiedlenia (np. w Budapeszcie).
Korzyści z migracji siły roboczej dla kraju jej pochodzenia:
·ð Zmniejszenie podaży siÅ‚y roboczej na wewnÄ™trznym rynku pracy , powoduje zmniejszenie
bezrobocia i wzrost poziomu płac oraz zmniejszenie mobilności i chęci podejmowania pracy w
trudnych warunkach (niekorzystne dla przedsiębiorstw).
Made by J0RD4N 4/4
·ð Transfer części zarobków do kraju macierzystego emigrantów daje wzrost poziomu życia rodzin
emigrantów i poprawę bilansu płatniczego kraju ich pochodzenia Podwyższenie przez
powracających emigrantów kwalifikacji i inwestowanie przez nich zgromadzonego kapitału w
kraju macierzystym.
Straty z migracji siły roboczej dla kraju jej pochodzenia:
·ð Emigracja ludzi mÅ‚odych, którzy skorzystali z jednej strony nieodpÅ‚atnie ze Å›wiadczeÅ„ w kraju
rodzinnym .(przedszkole, szkoła, studia), a z drugiej strony nie pracując w kraju na tyle długo
aby przez płacone podatki zwrócić koszty tych świadczeń.
·ð Starty sÄ… jeszcze wiÄ™ksze , gdy na emigracjÄ™ udajÄ… siÄ™ osoby o najwyższych kwalifikacjach (tzw.
brain drain - drenaż mózgów), które za granicą mają możliwość uzyskania znacznie wyższych
płac a niekiedy także realizowanie swoich ambicji zawodowych. W charakterze importerów
występują USA, Wielka Brytania i Francja. Eksporterami większości specjalistów są natomiast
kraje azjatyckie, Ameryki Aacińskiej, Europy Środkowej i Wschodniej.
Korzyści kraju przyjmującego emigrantów:
·ð PowiÄ™kszenie podaży siÅ‚y roboczej powodujÄ…c przyÅ›pieszenie wzrostu gospodarczego w kraju
cierpiącym na jej deficyt, przyczynia się do spadku poziomu płac, wzrostu dyscypliny pracy i
wymagań pracodawcy jak i zwiększenie trudności z jej otrzymaniem (niekorzystne dla już
pracujÄ…cych).
·ð NapÅ‚yw do kraju ludzi głównie mÅ‚odych, którzy skorzystali nieodpÅ‚atnie miÄ™dzy innymi innym z
oświaty w kraju pochodzenia będą płacić podatki i składki na ubezpieczenia społeczne czy
zdrowotne a z których będą korzystać w stosunkowo odległy czasie.
·ð Możliwość korzystania przez kraj przyjmujÄ…cy z unikatowych kwalifikacji emigrantów
wzbogacając ofertę rynkową (chińskie czy wietnamskie restauracje w Polsce) czy też podnosząc
poziom rozgrywek sportowych (udział zagranicznych sportowców).
Straty kraju przyjmującego emigrantów:
·ð Koszty dostosowania imigrantów do nowych warunków (finansowanie kursów jÄ™zykowych lub
wiedzy obywatelskiej)
·ð Koszty nauki szkolnej dzieci imigrantów w przypadku restrykcyjnej polityki nadawania
obywatelstwa (np. Niemcy)
·ð Koszty spoÅ‚eczne wynikajÄ…ce z dostosowania siÄ™ imigrantów do życia w nowych warunkach
(powstawanie w nowych dzielnicach gett narodowych, wzrost przestępczości
·ð TrudnoÅ›ci w akceptacji przez wÅ‚asne spoÅ‚eczeÅ„stwo imigrantów, wzrost ksenofobi, jak również
możliwość wystąpienia zamieszek na tle etnicznym.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
msg 08msg 08msg 08msg 08msg 08msg 08msg 08TI 99 08 19 B M pl(1)ei 05 08 s029Wyklad 2 PNOP 08 9 zaoczneEgzamin 08 zbior zadan i pytanniezbednik wychowawcy, pedagoga i psychologa 08 4 (1)Kallysten Po wyjęciu z pudełka 08więcej podobnych podstron