16.Science fiction lat 50., czyli ziemskie problemy w kosmicznym kostiumie
Science Fiction w latach 50 niespodziewanie stało się bardzo popularne i bardzo silnie
zideologizowane. W dobie zimnej wojny tworzono filmy o nuklearnej apokalipsie, inwazjach
kosmitów, opisywano skutki uboczne ekspedycji naukowych. Jednym z powodów takie stanu była
literatura, w której w tej właśnie dekadzie zaczęły dominować dystopijne wizje świata, bunt
komputerów i robotów i totalitarne stosunki społeczne. Rozwój technologii umożliwiał tworzenie
filmów o takiej tematyce.
Na początku powstawały produkcje telewizyjne, a filmy pełnometrażowe powstawały w mniejszych
wytwórniach lub w tych większych, ale jako dziełka klasy B i wraz z filmami o gangach
motocyklowych, horrorami i rock musicalami były zarezerwowane do nastolatkowych kin
samochodowych. Na tym etapie gatunek miał geopolityczne zródła, w 1949 roku Rosja
przeprowadziła pierwszą próbę jądrową, a Mao przejął władzę w Chinach, wtedy tendencja
antykomunistyczne nabrały znamion paranoi. Jedną z form była opowieść o Marsjanach (czerwona jak
ZSRR planeta), skośnookich (Chińczycy), którzy przygotowują inwazję na prawowitych Amerykanów
i zastępują ich klonami (metafora indoktrynacji działalności szpiegowskiej). Schematy była stały.
Astronom amator byś świadkiem lądowania statku kosmicznego, a następnego dnia jego bliscy
zaczynali się dziwnie zachowywać. Atak zawsze był kierowana na małą konserwatywną społeczność,
będącą ostoją wartości patriotycznych. Do kluczowych dzieł ;) należały np. To przybyło z kosmosu i
Najezdzcy z Marsa. Ten pierwszy opowiadał o awaryjnym lądowaniu i porwaniu ludzi w powodu
konieczności naprawy usterek. Drugi opowiadało 10-letnim chłopcu, który odkrywa, że wszyscy w
około to kosmici. Za arcydzieło uchodzi film Inwazja porywaczy ciał lekarz odkrywa, że pacjenci to
kosmici i nie wiadomo, kto jeszcze jest istotą ludzką. Wpływ na powstawanie takich filmów miała
polityka makkartyzmu, wszędzie poszukiwano szpiegów, a także doniesienia z Roswell o UFO oraz
osiągnięcia Rosja w podboju kosmosu. W podobnej poetyce był utrzymany film Czerwona Planeta
(1952). Z Marsa docierają komunikaty, o panującej tam Utopii komunistycznej, które podburzają
Amerykanów, by na końcu okazać się oszustwem propagandowym sowietów. Przeważały jednak
filmy o rzeczywistej inwazji ufoludków, realizujące często schemat filmu wojennego. Wojna światów
Orsona Wellsa kosmici niszczą ziemię, ale nie stają im na drodze Ziemianie, tylko śmiercionośna
bakteria.
Drugim nurtem były filmu o nieudanych eksperymentach naukowych, w wyniku których powstawały
wielkie lub nienaturalnie małe stwory lub grozne hybrydy. Opowieści te był związane z testowaniem
broni chemicznej i termojądrowej, lękiem przed przemysłem zbrojeniowym. 1954 pierwszy film One
opowiadający o gigantycznych niczym słonie mrówkach, które zostały napromieniowane po próbach
jądrowych. Kolejna była gigantyczna Tarantula (1955). Pózniej powstawały filmy o ludziach, którzy
mutowali (Fly(1958)naukowiec zostaje połączony z muchą) i o ludziach, którzy bardzo się
powiększali siejąc spustoszenie w Vegas (The Amazin Colossal Man ), lub się zmniejszali. Ogromną
popularność zdobyła Godzilla(1954). Przemontowana wersja japońskiego klasyka, w którym
monstrum budzi się w wyniki wstrząsów spowodowanych wybuchami jądrowymi.
Kolejnym etapem rozwoju sci-fi były filmy o podboju kosmosu, ale skupiające się nie na wzorcach
kolonialnych , ale technologiach. Arcydziełem tego okresu byłą Zakazana planeta(1956), pełen w
psychoanalityczne tropy film opowiadał o kapitanie, który zaobserwował, że nastacji badawczej
pozostał tylko naukowiec broniący swojej córki przed tajemniczym potworem manifestującym w
rzeczywistości siłę jego lęku.
Ostatnią grupą były filmy mówiące o zagładzie atomowej, miało to związek o ogłoszeniem przez
ZSRR w 1949, że posiadają broń jądrową. W 1952 Amerykanie przeprowadzili test bomby 700 razy
silniejszej niż ta zrzucano na Hiroszimę, Rosjanie 4000 razy silniejszej. Wyścig zbrojeń był
oficjalny. W związku z tym powstawały dwa typy filmów. Pierwszy jak Five (1951) w
którym z pięciorga ocalałych na końcu zostaje cieżarna kobieta i mężczyzna, czy bardziej
rozrywkowy Dzień kiedy skończył się świat (bohaterowie walczą ze zmutowanymi
potworami) . Drugim typem były patetyczne apele o zaprzestaniu wyścigu zbrojeń. W Dzień,
w którym zatrzymała się Ziemia opowiadał o kosmicie, który informował, że Ziemia zostanie
zniszczona jeśli nadal będziemy prowadzić niebezpieczne eksperymenty. On the Beach
(1959) Stanleya Kramera opowiadał o ostatnich miesiącach życia ludzi, którzy cudem
przetrwali zakładem atomową i chowają się przed promieniowaniem niszczącym całą planetę.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Magazine Asimov s Science Fiction 2003 Issue 03 March (v1 0) [txt]Magazine Analog Science Fiction and Fact 2004 Issue 12 December (v1 0) [txt]Magazine Asimov s Science Fiction 2004 Issue 12 December (v1 0) [txt]Magazine Analog Science Fiction and Fact 2004Asimov s Science Fiction 1977(001)SpringMagazine Asimov s Science Fiction 2005 Issue 03 March (v1 0) [txt]Magazine Asimov s Science Fiction 2003 Issue 09 September (v1 0) [txt]science fiction opowiadaniaMagazine Analog Science Fiction and Fact 2005Magazine Analog Science Fiction and Fact 2004 Issue 11 November (v1 0) [txt]Magazine Fantasy and Science Fiction [Vol 111]Bearne, C G (Ed ) [Anth] Vortex New Soviet Science Fiction [v1 0]Magazine Analog Science Fiction and Fact 2004 Issue 09 September (v1 0) [txt]Magazine Asimov s Science Fiction 2004 Issue 07 July (v1 0) [txt]więcej podobnych podstron