I. WSTP
Medycyna nuklearna jest specjalnością medyczną zajmującą się bezpiecznymi i względnie
tanimi technikami zarówno obrazowania stanu narządów wewnętrznych, jak i terapii.
Medycyna nuklearna pozwala na uzyskanie informacji o funkcjonowaniu i strukturze
narządów wewnętrznych, której nie dałoby się uzyskać inaczej niż na drodze interwencji
chirurgicznej lub przy pomocy bardzo kosztownych testów. Dzięki wynikom dostarczanym
przez diagnostykę nuklearną można podjąć właściwe leczenie, a także prowadzić efektywną
profilaktykę. Ta ostatnia jest możliwa ze względu na wysoką czułość stosowanych metod na
małe zmiany w funkcjonowaniu organów wewnętrznych lub w ich strukturze, występujące
znacznie wcześniej niż zmiany chorobowe. Należy także dodać, że metody medycyny
nuklearnej należą do jednych z najbezpieczniejszych metod diagnostycznych, są bezbólowe i
nie wymagają usypiania pacjenta.
Medycyna nuklearna korzysta z bardzo niewielkich ilości promieniowania jonizującego,
emitowanego z wprowadzanych do ciała pacjenta tzw. radiofarmaceutyków, tj. substancji,
które preferencyjnie są wchłaniane przez interesujące lekarza organy wewnętrzne, kości lub
tkanki. Najczęściej korzysta się z radiofarmaceutyków emitujących promieniowanie gamma,
które jest rejestrowane przez tzw. gamma-kamery. W szczególnym wypadku pozytonowej
tomografii emisyjnej (PET) radiofarmaceutyk zawiera emiter pozytonów. Oddziaływanie
pozytonów z elektronami prowadzi do powstania kwantów promieniowania gamma, które są
rejestrowane w kamerze PET. Dawka promieniowania pochłaniana przez pacjenta w trakcie
procedur medycyny nuklearnej jest porównywalna z dawkami typowymi dla diagnostyki
rentgenowskiej.
Dzisiejsza medycyna nuklearna wypracowała procedury skuteczne w wielu działach
medycyny, w tym w pediatrii, kardiologii aż po psychiatrię. Liczba procedur obrazujących
sięga setki i nie ma takiego istotnego dla funkcjonowania człowieka narządu wewnętrznego,
którego nie dałoby się zdiagnozować tymi metodami.
O popularności i skuteczności medycyny nuklearnej może świadczyć fakt, że w samych
Stanach Zjednoczonych wykonuje się metodami medycyny nuklearnej 10 do 12 milionów
procedur diagnostycznych i ok. 200 000 terapeutycznych rocznie. Liczba lekarzy
specjalistów z zakresu medycyny nuklearnej, zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu,
wynosi w USA około 2700. W Polsce wykonuje się rocznie zaledwie ok. 60 000 procedur.
W niniejszym wykładzie prześledzimy jedynie podstawy fizyczne medycyny nuklearnej
pozostawiając sprawy ściśle medyczne tylko w tle naszych zainteresowań. Zwrócimy jednak
uwagę na problemy wpływu promieniowania na organizmy i ryzyka związanego z
promieniowaniem jonizującym.
Poniższy rysunek, rys.1.1, ilustruje procesy typowe dla medycyny nuklearnej: izotop
promieniotwórczy wytworzony w reaktorze lub akceleratorze wbudowywany jest w związek
chemiczny, który w ten sposób staje się radiofarmaceutykiem. Ten, podany pacjentowi w
formie tabletki lub zastrzyku usadawia się w narządzie wewnętrznym. Wychodzące zeń
promieniowanie charakteryzuje rozkład natężenia odpowiadający rozkładowi
radiofarmaceutyka w narządzie, co de facto pokazuje obraz narządu wewnętrznego.
1
Rys. 1.1 Typowa droga od wytworzenia izotopu do obrazowania. Na rysunku miejscem
wytwarzania izotopu jest reaktor, jednak może być nim tak że akcelerator
w zależności od potrzebnego izotopu
2
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
t informatyk12[01] 02 101r11 012570 01introligators4[02] z2 01 nBiuletyn 01 12 2014beetelvoiceXL?? 01012007 01 Web Building the Aptana Free Developer Environment for Ajax9 01 07 drzewa binarne01 In der Vergangenheit ein geteiltes Land LehrerkommentarL Sprague De Camp Novaria 01 The Fallible Fiendtam 01 c4yf3aey7qcte73qcpk4awpowae4en5ggim26tiwięcej podobnych podstron