Higiena żywności i pasz
administracyjną zatwierdza zakład do wy-
twarzania paszy leczniczej przeznaczonej
Pasze lecznicze wybrane aspekty do obrotu, nadając numer identyfikacyjny.
Zatwierdzenie to uprawnia również do wy-
prawne wytwarzania, wprowadzanie do
twarzania w zakładzie tzw. produktu po-
średniego, czyli przeznaczonej do wytwo-
obrotu i stosowania
rzenia paszy leczniczej, mieszaniny jedne-
go lub kilku dopuszczonych do obrotu (na
podstawie przepisów prawa farmaceutycz-
Krzysztof Kwiatek, Aleksandra Chomiuk, Monika Przeniosło-Siwczyńska nego) premiksów leczniczych z materiałem
paszowym, stanowiącym nośnik dla pre-
z Zakładu Higieny Pasz, Państwowego Instytutu Weterynaryjnego Państwowego miksu leczniczego w stężeniu umożliwia-
Instytutu Badawczego w Puławach jącym wytworzenie tej paszy.
Zgodnie z artykułem 17 ustawy o pa-
prowadzony 1 stycznia 2006 r. zakaz Przed przystąpieniem do wytwarzania szach z 22 lipca 2006 r., dopuszcza się pro-
Wstosowania antybiotykowych sty- pasz leczniczych przeznaczonych do obro- dukcję pasz leczniczych nieprzeznaczo-
mulatorów wzrostu w produkcji zwierzę- tu podmiot, zamierzający prowadzić dzia- nych do obrotu, jeżeli są one wytwarzane
cej (1) może spowodować i często powo- łalność w tym zakresie, powinien złożyć wyłącznie z produktu pośredniego w za-
duje zwiększone zapotrzebowanie na pasze wniosek o zatwierdzenie zakładu do woje- twierdzonym do tego celu zakładzie. Proce-
lecznicze (2, 3). Wprowadzenie do szero- wódzkiego lekarza weterynarii, w terminie dura uzyskania takiego zatwierdzenia jest
kiego stosowania w żywieniu zwierząt go- co najmniej 30 dni przed datą rozpoczę- analogiczna do procedury zatwierdzania
spodarskich tego rodzaju pasz, w których cia planowanej działalności. Spis załącz- zakładów produkujących pasze lecznicze
występuje weterynaryjny produkt leczniczy ników wymaganych do wniosku określa przeznaczone do obrotu. Procesem pro-
w dawkach terapeutycznych rodzi szereg art. 10 ust. 3 ustawy. dukcji pasz leczniczych nieprzeznaczonych
nowych problemów w zakresie zapewnie- Obowiązkiem wojewódzkiego lekarza do obrotu może kierować osoba, która ma
nia bezpieczeństwa surowców żywnościo- weterynarii, do którego wpłynął wniosek co najmniej średnie wykształcenie rolni-
wych pochodzenia zwierzęcego. Szcze- o zatwierdzenie zakładu, jest przeprowadze- cze, weterynaryjne lub o kierunku tech-
gólnie pod uwagę muszą być wzięte takie nie kontroli w celu sprawdzenia warunków nologia żywności oraz co najmniej 3-let-
aspekty, jak: sposób mieszania i zapewnie- technicznych i organizacyjnych, jakie powi- nie doświadczenie w zakresie wytwarza-
nia homogeniczności paszy, zastosowana nien spełniać ubiegający się o zatwierdzenie nia pasz lub przed komisją powołaną przez
dawka substancji aktywnej, przestrzeganie zakład. Kontrola ta obejmuje zazwyczaj po- wojewódzkiego lekarza weterynarii złożyła
okresu karencji czy określenie przeznacze- ziom wdrożenia systemu wewnętrznej kon- z wynikiem pozytywnym egzamin ze zna-
nia dla danego gatunku zwierząt. Należy troli jakości wytwarzanych produktów (pasz jomości zagadnień dotyczących wytwarza-
też mieć świadomość, że oprócz efektów leczniczych), z uwzględnieniem monitoro- nia pasz leczniczych z produktu pośred-
terapeutycznych ważne jest ich stosowa- wania miejsc, w których może nastąpić po- niego. Zamiar przystąpienia do egzaminu
nie w taki sposób, aby nie było pozostało- gorszenie jakości wytwarzanych produktów, należy zgłosić wojewódzkiemu lekarzowi
ści w surowcach i produktach zwierzęcych metody badań oraz sposobu postępowania weterynarii co najmniej 30 dni przed wy-
przeznaczonych do spożycia przez ludzi. z produktami niespełniającymi wymagań ja- branym terminem egzaminu określonym
Z punktu widzenia kontroli wewnętrz- kościowych. Wytwórca powinien przygoto- w harmonogramie. Egzamin ma formę
nej i urzędowej celem uniknięcia błędów wać i udostępnić plan zakładu, na którym testu pisemnego jednokrotnego wyboru.
i optymalizacji procesu produkcji oraz sto- zostały umieszczone pomieszczenie pro- Warunkiem uzyskania pozytywnego wy-
sowania pasz leczniczych w żywieniu zwie- dukcyjne, magazynowe, socjalne i sanitarne, niku jest udzielenie co najmniej 75% po-
rząt ważne jest wdrożenie prawnych ure- z zaznaczeniem linii technologicznej, dróg prawnych odpowiedzi. Osoby, które nie
gulowań tego zagadnienia i zapewnienia przemieszczania paszy leczniczej oraz sta- uzyskały wymaganej liczby poprawnych
bezpieczeństwa w łańcuchu żywnościo- nowisk pracy. W każdym zakładzie, w któ- odpowiedzi mogą powtórnie przystąpić
wym (4, 5, 6, 7, 8). rym możliwe jest wytwarzanie pasz leczni- do egzaminu w kolejnym terminie okre-
W warunkach krajowych zasadniczym czych, należy wyznaczyć osobę odpowie- ślonym w harmonogramie (10).
aktem prawa w tym zakresie jest usta- dzialną za kontrolę jakości wytwarzanego W oparciu o artykuł 18 ustawy o pa-
wa o paszach z 22 lipca 2006 r. (9), któ- produktu. Całym procesem produkcji pasz szach wytwórca pasz leczniczych prze-
ra określa warunki dotyczące przygoto- leczniczych może kierować osoba, która znaczonych do obrotu zobligowany jest do
wania, wprowadzania do obrotu i użycia ukończyła studia wyższe na jednym z kie- prowadzenia dokumentacji dotyczącej sto-
pasz leczniczych. Zgodnie z art. 4, pkt 9 runków: biologia, chemia, farmacja, rolnic- sowania premiksów leczniczych w procesie
tej ustawy pod pojęciem pasza leczni- two, zootechnika lub weterynaria. Parame- produkcji, przechowywania, wytwarzania
cza należy rozumieć mieszaninę jednego try, konstrukcja i rozmieszczenie urządzeń pasz leczniczych z produktów pośrednich
lub kilku premiksów leczniczych dopusz- stosowanych do wytwarzania pasz leczni- (raport wytwarzania) oraz obrotu pasza-
czonych do obrotu, na podstawie przepi- czych muszą być tak dobrane, aby uniemoż- mi leczniczymi i produktami pośrednimi
sów prawa farmaceutycznego, z jednym liwiały zanieczyszczenie pasz i zmianę kolej- (raport obrotu). Podmiot wytwarzający
lub kilkoma materiałami paszowymi. Pa- ności lub pominięcie określonego etapu cy- pasze lecznicze nieprzeznaczone do obro-
sze lecznicze ze względu na swoje właści- klu produkcyjnego, a zarazem umożliwiały tu zobowiązany jest do prowadzenia do-
wości lecznicze, a czasem profilaktyczne, ich czyszczenie po zakończeniu produkcji kumentacji dotyczącej wytwarzania pasz
podawane są zwierzętom w formie nie- każdego asortymentu oraz zachowanie ho- leczniczych z produktu pośredniego (ra-
zmienionej, czyli w formie takiej, w jakiej mogeniczności i utrzymanie stałej zawar- port wytwarzania pasz nieprzeznaczo-
zostały wyprodukowane. Szczegółowe za- tości substancji czynnej w jednym gramie nych do obrotu). Wszelkie informacje do-
sady ich produkcji i dystrybucji określone paszy leczniczej. tyczące zakładów zatwierdzonych do wy-
są odrębnymi przepisami w artykułach od Jeżeli zakład spełnia wymienione warun- twarzania pasz leczniczych oraz wszelkie
16 do 22 ustawy. ki, wojewódzki lekarz weterynarii decyzją zmiany dokonywane w tym zakresie są
Życie Weterynaryjne " 2008 " 83(3)
230
Higiena żywności i pasz
przekazywane głównemu lekarzowi we- substancji czynnej, która jest używana oryginał wypełnionego przez siebie zlece-
terynarii. w premiksach. nia, a kopie przekazuje posiadaczowi leczo-
Na podstawie artykułu 18 ustawy o pa- Dzienna dawka premiksu lecznicze- nego zwierzęcia, powiatowemu lekarzowi
szach minister rolnictwa i rozwoju wsi go zawarta w ilości paszy leczniczej prze- weterynarii i lekarzowi weterynarii, który
z 1 lutego 2007 r. wydał rozporządzenie znaczonej do obrotu powinna odpowiadać wystawił zlecenie.
dotyczące szczegółowych wymagań przy co najmniej połowie dawki dziennego za- W przypadku transportu pasz lecz-
wytwarzaniu i obrocie paszami leczniczy- potrzebowania pokarmowego leczonych niczych przeznaczonych do obrotu lub
mi przeznaczonymi do obrotu i produk- zwierząt (w przypadku przeżuwaczy produktów pośrednich ważne jest za-
tami pośrednimi (11). Zgodnie z rozpo- połowie dziennego zapotrzebowania le- bezpieczenie i odpowiednie oznakowa-
rządzeniem każdy zakład, w którym pro- czonego zwierzęcia na niemineralną pa- nie przewożonych produktów. Opako-
dukuje się pasze lecznicze przeznaczone szę uzupełniającą). wanie jednostkowe zabezpiecza się w taki
do obrotu lub produkty pośrednie, powi- Wprowadzenie pasz leczniczych do ob- sposób, aby jego otwarcie powodowało
nien na czas produkcji wyodrębnić od- rotu powinno następować tylko wtedy, gdy uszkodzenie zabezpieczenia, uniemoż-
dzielne miejsca do rozdrabniania, mie- ich wytwórca prowadzi wewnętrzną kon- liwiając ponowne użycie tego opakowa-
szania, pakowania i przechowywania pasz trolę jakości i przestrzegania zasad higie- nia. Każda transportowana pasza, bez
oraz czyszczenia i odkażania kontenerów ny w procesie ich wytwarzania. Kontrola ta względu na sposób transportu i pako-
lub cystern, w których pasze są transpor- powinna obejmować ocenę jakości wytwa- wania, powinna posiadać dokumentacje
towane. We wszystkich pomieszczeniach rzanych pasz leczniczych i produktów po- zawierającą:
zakładu wymagana jest instalacja urzą- średnich oraz ocenę ich homogeniczności. 1) nazwę wytwórcy paszy leczniczej prze-
dzeń wentylacyjnych oraz zapewnienie Ponadto ocenę prawidłowości i skuteczno- znaczonej do obrotu, jego siedzibę i ad-
oświetlenia dostosowanego do wykony- ści procedur stosowanych w procesie wy- res oraz oznaczenie formy prawnej pro-
wanych czynności. Podłogi i ściany po- twarzania pasz leczniczych i produktów wadzonej działalności, a w przypadku
mieszczeń powinny być wykonane ze pośrednich, ocenę poprawności stosowa- osoby fizycznej jej imię, nazwisko,
zmywalnego, gładkiego, odpornego na nych metod wytwarzania, kontrolę czy- miejsce zamieszkania i adres;
ścieranie, łatwego do czyszczenia i od- stości i sprawności urządzenia mieszają- 2) imię i nazwisko lekarza weterynarii,
każania materiału. Ważne jest także za- cego. Każdy etap produkcji paszy leczni- który wystawił zlecenie na zastosowa-
bezpieczenie zakładu przed obecnością czej lub produktu pośredniego powinien nie paszy leczniczej przeznaczonej do
szkodników. być opisany zgodnie odpowiednią proce- obrotu oraz adres zakładu leczniczego
Jednym z najważniejszych warunków, durą. Ważne jest prowadzenie okresowych dla zwierząt;
jakie powinna spełniać pasza lecznicza badań wytworzonych pasz leczniczych 3) czas podawania i dawkowanie paszy
jest jej homogeniczność, dlatego istotne i produktów pośrednich, które powinny leczniczej przeznaczonej do obrotu;
jest stosowanie urządzenia mieszającego, mieć na celu ustalenie homogeniczności 4) okres karencji paszy leczniczej przezna-
które pozwoli na spełnienie tego warun- na podstawie stopnia wymieszania skład- czonej do obrotu;
ku, a zarazem będzie łatwe do dokładne- ników oraz zawartości substancji czynnej 5) okres trwałości paszy leczniczej prze-
go czyszczenia. Sprawdzanie homogenicz- w 1g paszy leczniczej przeznaczonej do ob- znaczonej do obrotu lub produktu po-
ności powinno być dokonywane zgodnie rotu lub produktu pośredniego. średniego;
z obowiązującymi wytycznymi i zasadami Dokumentem umożliwiającym wpro- 6) warunki i temperaturę przechowywa-
dobrej praktyki produkcyjnej (12, 13). wadzenie paszy leczniczej lub produktu nia paszy leczniczej przeznaczonej do
Do wytworzenia paszy leczniczej prze- pośredniego do obrotu jest odpowiednie obrotu lub produktu pośredniego.
znaczonej do obrotu lub produktu pośred- zlecenie wydawane przez lekarza wetery- Premiksy lecznicze przechowuje się
niego stosuje się premiksy lecznicze do- narii. Wzór takiego zlecenia określony jest w zakładzie w oddzielnych pomieszcze-
puszczone do obrotu na podstawie art. 3, w rozporządzeniu ministra rolnictwa i roz- niach w zabezpieczonych opakowaniach
ust. 1 i 2 ustawy z 6 września 2001 r. Pra- woju wsi z 31 stycznia 2007 r. (15). Przed jednostkowych. Każdy używany premiks
wo farmaceutyczne (14). Zawartość pre- jego wystawieniem lekarz obowiązany jest powinien mieć dokumentację zawiera-
miksu leczniczego w produkcie pośred- upewnić się, czy pasze lecznicze przezna- jącą datę nabycia, nazwę premiksu, jego
nim powinna być taka, aby udział produk- czone do obrotu i pasze stosowane w ży- producenta, numer serii, wielkość opako-
tu pośredniego wynosił nie mniej niż 5%. wieniu leczonych zwierząt nie zawierają wania jednostkowego, datę ważności, datę
Udział produktu pośredniego w paszy lecz- tej samej substancji czynnej. Zastosowanie użycia premiksu leczniczego do produk-
niczej przeznaczonej do obrotu powinien zleconej paszy leczniczej przeznaczonej do cji paszy leczniczej oraz ilość użytego pre-
zapewniać dawkę premiksu leczniczego obrotu jest uzasadnione w odniesieniu do miksu do produkcji paszy leczniczej prze-
w tej paszy, określoną przez lekarza wete- określonego w zleceniu gatunku zwierząt. znaczonej do obrotu.
rynarii w wystawionym zleceniu. Podawanie premiksu leczniczego zawar- Odrębnym rozporządzeniem ministra
Pasze lecznicze i produkty pośrednie tego w paszy leczniczej nie jest sprzeczne rolnictwa i rozwoju wsi z 1 lutego 2007 r.
mogą być wprowadzone do obrotu, jeże- z wcześniej zastosowanym leczeniem. Każ- (16) zostały objęte pasze lecznicze nieprze-
li ich wytwórca spełni kilka określonych de wydane zlecenie dotyczy konkretnego znaczone do obrotu. W tym akcie praw-
wymagań. Do najważniejszych należy za- przypadku chorobowego i jest ważne przez nym określono takie elementy, jak:
pewnienie, że ich wytwarzanie odbywa się 3 dni od daty wystawienia. Zazwyczaj zle- 1) szczegółowe warunki organizacyjne
w sposób wykluczający powstanie niepo- cenie jest wystawiane w 5 egzemplarzach i techniczne, jakie powinien spełniać
żądanych interakcji pomiędzy premiksami lub 3, jeśli produkty pochodzące od zwie- zakład, w którym wytwarza się pasze
leczniczymi, dodatkami paszowymi a in- rząt lub ze zwierząt nie są przeznaczone lecznicze nieprzeznaczone do obrotu;
nymi paszami. do spożycia przez ludzi. Lekarz weteryna- 2) sposób produkcji pasz leczniczych nie-
Wszystkie produkty znajdujące się rii zatrzymuje jeden egzemplarz, a pozo- przeznaczonych do obrotu;
w zakładzie powinny być przechowywa- stałe przekazuje posiadaczowi leczonego 3) dokumenty składające się na raport wy-
ne wyłącznie przez okres ich trwałości. zwierzęcia. Posiadacz przekazuje oryginał twarzania paszy leczniczej nieprzezna-
Pasze wykorzystywane do produkcji pasz zlecenia i pozostałe kopie wytwórcy paszy czonej do obrotu i sposób prowadze-
leczniczych nie mogą zawierać tej samej leczniczej. Wytwórca natomiast zatrzymuje nia tego raportu;
Życie Weterynaryjne " 2008 " 83(3)
231
Higiena żywności i pasz
4) warunki i sposób przechowywania pasz pośrednich, powinny również znalezć się Piśmiennictwo
leczniczych nieprzeznaczonych do ob- w dokumentacji.
1. Rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Euro-
rotu; Wytwórca pasz przekazuje dystrybu-
pejskiego i Rady z dnia 22 sierpnia 2003 r. w sprawie do-
5) warunki i sposób pobierania próbek torowi, na podstawie jego pisemnego za-
datków stosowanych w żywieniu zwierząt. (Dz. U. UE L
pasz leczniczych nieprzeznaczonych mówienia, dokumentację zawierającą in- 268 z 18.10.2003).
2. Kwiatek K., Przeniosło-Siwczyńska M., Chyłek-Purcha-
do obrotu. formacje umożliwiające identyfikację pre-
ła M.: Stymulatory wzrostu w żywieniu zwierząt gospo-
Po dokładnym zapoznaniu się z tre- miksów leczniczych wchodzących w skład
darskich w nowej sytuacji. Pasze Przemysłowe 2006, 9,
11-13.
ścią poszczególnych punktów rozporzą- paszy leczniczej lub produktu pośredniego
3. Pejsak Z., Truszczyński M.: Konsekwencje zakazu stoso-
dzenia można stwierdzić, że wymagania (nazwę premiksu i jego producenta, numer
wania antybiotykowych stymulatorów wzrostu u świń. Ży-
stawiane wytwórcom pasz leczniczych serii i datę ważności premiksu lecznicze- cie Wet. 2006, 81, 236-239.
4. Przeniosło-Siwczyńska M., Kwiatek K.: Wybrane aspekty
nieprzeznaczonych do obrotu nie od- go, ilość premiksu użytą do wytworzenia
stosowania antybiotyków w żywieniu zwierząt oraz me-
biegają od wymagań, które muszą speł- paszy leczniczej lub produktu pośrednie-
todyka ich wykrywania w środkach żywienia zwierząt.
Życie Wet. 2005, 80, 717-720.
niać zakłady produkujące pasze leczni- go), dane wytwórcy paszy leczniczej, datę
5. Rybarczyk L., Gajęcki M.: Praktyczne aspekty wytwarza-
cze przeznaczone do obrotu lub produk- i miejsce wytworzenia paszy leczniczej
nia i stosowania pasz leczniczych. Magazyn Wet., Suple-
ty pośrednie. lub produktu pośredniego, okres trwało- ment Świnie, 2006, 66-70.
6. Rozporządzenie 183/2005 Parlamentu Europejskiego
Pasze lecznicze i produkty pośrednie, ści i okres karencji i numer serii wytwo-
i Rady z 12 stycznia 2005 r. ustanawiające wymagania
w oparciu o artykuł 22 ustawy o paszach, rzonej partii paszy leczniczej lub produk-
dotyczące higieny pasz (Dz. U. UE L 35 z 8.2.2005).
może wprowadzać do obrotu ich wytwórca tu pośredniego, dane osoby kontrolującej 7. Malinowska T.: Ograniczenia prawne wytwarzania i wpro-
wadzania do obrotu pasz leczniczych. Życie Wet. 2007,
lub podmiot, który dostarcza pasze lecz- proces produkcji.
82, 264-268.
nicze lub produkty pośrednie, zwany dys- Po przekazaniu paszy leczniczej lub
8. Stulich R.: Wytwarzanie, przechowywanie, transport
trybutorem, wpisany na listę prowadzoną produktu pośredniego odbiorcy, na pod- i kontrola produkcji pasz leczniczych. Pasze Przemysło-
we 2007, 7/8, 2-6.
przez głównego lekarza weterynarii. Wy- stawie zlecenia, dystrybutor wpisuje na
9. Ustawa o paszach z dnia 22 lipca 2006 r. (Dz.U. nr 144,
magania stawiane dystrybutorowi pasz zleceniu dane dotyczące tej paszy lub
poz. 1045).
10. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dna
leczniczych i produktów pośrednich przy produktu i przekazuje po jednym egzem-
31 stycznia 2007r. w sprawie egzaminu ze znajomości za-
wprowadzaniu ich do obrotu określa arty- plarzu kopii odbiorcy paszy leczniczej,
gadnień dotyczących wytwarzania pasz leczniczych z pro-
kuł 21 ustawy o paszach i rozporządzenie lekarzowi weterynarii, który wystawił duktu pośredniego (Dz.U. nr 27, poz. 182).
11. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dna
ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 1 lute- zlecenie oraz powiatowemu lekarzowi
1 lutego 2007 r. w sprawie szczegółowych wymagań przy
go 2007 r. (17). weterynarii.
wytwarzaniu i obrocie paszami leczniczymi przeznaczo-
Transport pasz leczniczych przezna- Główny lekarz weterynarii wydaje de- nymi do obrotu i produktami pośrednimi (Dz.U. nr 27,
poz. 183).
czonych do obrotu i produktów pośred- cyzję administracyjną, na podstawie któ-
12. Kwiatek K., Przeniosło-Siwczyńska M.: Nowa instrukcja
nich odbywa się w zamkniętych środkach rej dystrybutor pasz leczniczych uzyskuje
badania homogeniczności pasz leczniczych. Pasze Prze-
mysłowe 2007, 4, 7-12.
transportu, które wykluczają możliwość ich indywidualny numer identyfikacyjny i zo-
13. Kwiatek K., Przeniosło-Siwczyńska M.: Instrukcja badania
zanieczyszczenia oraz zapewniają ochronę staje wpisany do krajowego rejestru. Je-
homogeniczności pasz leczniczych i produktów pośrednich
opakowań, w których są one transporto- żeli z opinii wojewódzkiego lekarza we- na podstawie stopnia wymieszania substancji czynnej. In-
strukcja GLW wyd. przez PIWet. PIB, Puławy 2007 r.
wane. Wymagane jest zapewnienie odpo- terynarii właściwego ze względu na miej-
14. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutycz-
wiednio przystosowanych miejsc lub po- sce, w którym mają być przechowywane
ne (Dz.U. nr 53 poz. 533 z pózn. zm.).
15. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dna
mieszczeń do przechowywania pasz lecz- pasze lecznicze lub produkty pośrednie,
31 stycznia 2007 r. w sprawie wzoru zlecenia na wprowa-
niczych, w których powinny znajdować się wynika, że podmiot ubiegający się o wpi-
dzenie do obrotu pasz leczniczych i produktów pośred-
urządzenia wentylacyjne, kalibrowane ter- sanie na listę nie spełnia warunków wy- nich (Dz.U. nr 24, poz. 155).
16. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dna
mometry, odpowiednie oświetlenie, urzą- maganych do produkcji pasz leczniczych,
1 lutego 2007 r. w sprawie pasz leczniczych nie przezna-
dzenia sanitarne oraz zabezpieczenia przed główny lekarz weterynarii może odmó-
czonych do obrotu (Dz.U. nr 24, poz. 157).
dostępem szkodników. wić rejestracji tego podmiotu. Możli- 17. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dna
1 lutego 2007 r. w sprawie wymagań przy wprowadzaniu
Każdy dystrybutor pasz leczniczych we jest też skreślenie z listy, jeżeli głów-
do obrotu przez dystrybutora pasz leczniczych przezna-
przeznaczonych do obrotu lub produk- ny lekarz weterynarii w wyniku kontro-
czonych do obrotu i produktów pośrednich (Dz.U. nr 27,
poz. 184).
tów pośrednich zobowiązany jest do pro- li ustali, że pasze lecznicze lub produkty
18. Kwiatek K.: Systemowe podejście w łańcuchu produkcji
wadzenia dokumentacji obrotu paszami, pośrednie są przewożone środkami trans-
i obrocie pasz jako ważny element zapewnienia bezpie-
która powinna zawierać: nazwę i dane portu lub przechowywane w miejscach,
czeństwa i jakości żywności. Pasze Przemysłowe 2006, 4,
2-7.
wytwórcy paszy leczniczej lub produk- które nie spełniają warunków technicz-
19. Kwiatek K.: Zasady i tryb przeprowadzania urzędowej
tu pośredniego oraz numer identyfika- nych zapewniających zachowanie wy-
kontroli środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego
cyjny nadany przez wojewódzkiego leka- maganej jakości tych pasz i produktów, w świetle wymagań UE. Życie Wet. 2002, 78, 258-260.
rza weterynarii, nazwę i dane dystrybuto- lub dystrybutor nie prowadzi dokumen-
ra oraz numer identyfikacyjny nadany mu tacji obrotu tymi paszami lub produkta-
przez głównego lekarza weterynarii, nazwę mi pośrednimi.
i dane odbiorcy paszy leczniczej lub pro- Reasumując, należy stwierdzić, że we-
duktu pośredniego, datę dokonania wpi- terynaryjne produkty lecznicze stosowa-
su, nazwę, ilość i numer serii przechowy- ne coraz szerzej w intensywnej produk-
wanych oraz wprowadzonych do obrotu cji zwierzęcej w postaci pasz leczniczych,
pasz leczniczych lub produktów pośred- w przypadku niewłaściwego postępowania
nich (stan na koniec danego dnia), datę producentów zwierząt rzeznych, mogą do-
trwałości wprowadzonej do obrotu pa- stawać się do surowców żywnościowych
szy leczniczej, numer zlecenia wystawio- i produktów żywnościowych pochodze-
nego przez lekarza weterynarii oraz nu- nia zwierzęcego. Stąd temu problemo-
mer dokumentu poświadczającego zbycie wi w aspekcie konieczności systemowe-
paszy przeznaczonej do obrotu lub pro- go zapewnienia produkcji bezpiecznej Doc. dr hab. Krzysztof Kwiatek, Państwowy Instytut We-
duktu pośredniego. Jeżeli występują re- żywności poświęca się tak wiele uwa- terynaryjny, al. Partyzantów 57, 24-100 Puławy, e-mail:
klamacje pasz leczniczych lub produktów gi (18, 19). kwiatekk@piwet.pulawy.pl
Życie Weterynaryjne " 2008 " 83(3)
232
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Lecznictwo dermatologicznezaklady lecznictwa122009roztwory lecznicze22 POST LECZNICZYSulfonamidy i diaminopirymidynyużywane w lecznictwie weterynaryjnymHomeopatia voodoo w lecznictwieinstrukcja bhp przy obsludze kotla do podgrzewania parafiny dla celow leczniczychsystematyka cwiczen leczniczychLecznicze produktywięcej podobnych podstron