Czeka jak kania d\d\u.
Dwa grzyby w barszcz.
Gdy grzyby wielkie korzenie mają,
wielką zimę zapowiadają.
Lepszy rydz ni\ nic.
Władysław Wojewoda
"Poradnik grzybiarza"
Prószyński i S-ka, Warszawa 2003
ISBN 83-7337-456-6
Opisy i barwne fotografie 76 gatunków
grzybów.
96 stron, 209x148mm
http://www.grzyby.pl/
MSZ
GATUNKI DZIKO WYSTPUJCYCH GRZYBÓW OBJTYCH
OCHRON ŚCISA
Na podstawie
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004r. w sprawie
gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną - załącznikami.
(Dziennik Ustaw Nr 168 Poz. 1765 z 2004r.)
1) - gatunki, dla których nie stosuje się określonych w ż 7 ust. 1 rozporzą-
dzenia odstępstw od zakazów.
(To znaczy, \e nie wolno ich zrywać, niszczyć uszkadzać, niszczyć ich
siedlisk i ostoi, dokonywać zmian stosunków wodnych, stosować środków
chemicznych, niszczyć ściółki leśnej i gleby w ostojach - nawet podczas
czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej,
leśnej lub rybackiej oraz usuwaniem grzybów niszczących materiały lub
obiekty budowlane.)
Ogółem 52 gatunki z 24 rodzajów
Borowik królewski
MSZ
Na podstawie
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie
grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów
grzybowych albo artykułów spo\ywczych zawierających grzyby
oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy. (Dziennik
Ustaw Nr 21 Poz. 178 z 2003r.)
oraz
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2004r.
zmieniającego rozporządzenie w sprawie grzybów dopuszczonych
do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych albo artykułów
spo\ywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora
grzybów i grzyboznawcy. (Dziennik Ustaw Nr 84 Poz. 793 z 2004r.)
Ogółem 42 gatunki.
Borowik szlachetny
MSZ
Borowik szatański
MSZ
Ró\ne kształty kapeluszy grzybów
kulisty półkulisty wypukły
sto\kowaty spłaszczony z garbkiem
płaski wklęsły lejkowaty
poduchowaty
Kurka
MSZ
Usytuowanie blaszek (rurek, kolców)
w stosunku do trzonu
wolne przyrośniete
zatokowato wycięte zbiegające
Kozlarz babka
MSZ
Uprawiane wyłącznie na drewnie
Twardziak jadalny, shii-take (Lentinula edodes)
Stanowisko: Półcieniste, na dworze i w zamkniętym
pomieszczeniu.
Podło\e: Wyłącznie pnie lub gałęzie drzew liściastych:
grabu, buka, dębu lub brzozy, o średnicy 8-15 cm i długości
90-120 cm.
Okres uprawy: Luty do czerwca i sierpień do listopada.
Zbiór: Pierwszy zbiór przewa\nie dopiero następnej wiosny
Zimówka aksamitnotrzonowa (Flammulina velutipes)
Stanowisko: Półcieniste i zaciszne.
Podło\e: Wyłącznie wyrzynki drewna liściastego: buka,
jesionu, topoli, wierzby, dębu, brzozy, lipy, o średnicy
15-50 cm i długości 30-50 cm.
Okres uprawy: Luty do czerwca i sierpień do listopada.
Zbiór: Pierwszy zbiór po szczepieniu wiosennym często
ju\ najbli\szej jesieni lub w zimie.
MSZ
Uprawiane wyłącznie na drewnie
Auszczak zmienny (Pholiota mutabilis)
Stanowisko: Półcieniste, zaciszne.
Podło\e: Wyłącznie wyrzynki drewna liściastego:
buka, grabu, jesionu, olszy,
topoli, wierzby, dębu i brzozy, o średnicy
15-50 cm i długości 30-50 cm.
Okres uprawy: Luty do czerwca i sierpień
do listopada.
Zbiór: Pierwszy zbiór po szczepieniu
wiosennym często po roku.
Polówka wiązkowa (Agrocybe cylindracea)
Stanowisko: Półcieniste, zaciszne.
Podło\e: Wyłącznie wyrzynki drewna liściastego:
topoli i wierzby, o średnicy
15-50 cm i długości 30-50 cm.
Okres uprawy: Kwiecień do września.
Zbiór: Pierwszy zbiór po szczepieniu wiosennym
często ju\ najbli\szej jesieni.
MSZ
Uprawiane na drewnie lub słomie
Boczniak ostrygowaty (Pleurotus ostreatus)
Stanowisko: Półcieniste lub całkowicie zacienione,
zaciszne, o mo\liwie du\ej wilgotności powietrza.
Podło\e: Zdrowa słoma zbó\ nie traktowanych
środkami grzybobójczymi lub wyrzynki drewna
liściastego: buka, dębu, brzozy, topoli, wierzby
i drzew owocowych, o średnicy 15-50 cm i
długości 30-50 cm.
Okres uprawy: Cały rok.
Zbiór: Na słomie pierwszy zbiór po 3-5
miesiącach, na drewnie - przewa\nie w
następnym roku.
Wyłącznie na słomie
Pierścieniak uprawny (Stropharia rugosoannulata)
Stanowisko: Półcieniste, zaciszne.
Podło\e: Zdrowa słoma zbó\ nie traktowanych środkami
grzybobójczymi.
Okres uprawy: Luty do czerwca i sierpień do listopada.
Zbiór: Od 8 do 12 tygodni i 5 miesięcy, zale\nie od pory roku.
MSZ
Uprawiane na specjalnym kompoście
Czernidłak kołpakowaty (Coprinus comatus)
Stanowisko: Na wolnym powietrzu lub w szopie,
piwnicy, na balkonie, w szklarni.
Podło\e: Kompost pieczarkowy.
Okres uprawy: Na wolnym powietrzu od maja do
sierpnia, w pomieszczeniu przez cały rok.
Zbiór: Po 8-10 tygodniach.
Pieczarka dwuzarodnikowa (Agaricus bisporus)
Stanowisko: W szopie, piwnicy, gara\u, na
balkonie, w szklarni.
Podło\e: Kompost pieczarkowy.
Okres uprawy: Cały rok.
Zbiór: 3-4 i 12 tygodni od zaszczepienia.
MSZ
Uprawiane na specjalnym kompoście
Gąsówka naga (Lepista nuda)
Stanowisko: Na wolnym powietrzu lub w chłodnym pomieszczeniu jak szopy
i piwnice.
Podło\e: Kompost pieczarkowy.
Okres uprawy: Na wolnym powietrzu maj lub jesień, w pomieszczeniach cały rok.
Zbiór: Po 6-10 tygodniach.
MSZ
Wartość od\ywcza
Problemy z trawieniem trehalozy dwucukru grzybowego, gdy występuje
brak lub gdy jest obni\ony poziom enzymu trawiącego trehalazy.
Zawartość białka średnio 15-40%, podobnie jak w produktach mięsnych
Rozrzut od 4-9% grzyby \ylaste (ucho judaszowe) do 44% (najlepsze
gatunki pieczarek hodowlanych)
Strawialność i przyswajalność pesymistycznie 60-70% (Anglosasi),
Optymistycznie (Japończycy) 70-90%. Wartość energetyczna białka
wy\sza ni\ dla roślin.
Aminokwasy zawartość wysoka, leucyna i metionina relacja taka jak w
produktach pochodzenia zwierzęcego.
Węglowodany 3-28% świe\ej masy, dominuje łatwostrawny glikogen,
trehaloza i trudnostrawialny chitosan.
Tłuszcze 5-8%.
Specyficzne steroidy grzybowe.
Witaminy i składniki mineralne oraz szereg substancji czynnych.
MSZ
Wartość od\ywcza skład chemiczny
% całości % suchej masy
Gatunek
białka i inne sole
woda inne: cukry tłuszcze inne
związki azotowe mineralne
Borowik
91 9 41 42 2 8 7
szlachetny
Gąska zielonka 91 9 27 21 4 9 39
Maślak
93 7 20 53 4 6 17
zwyczajny
Mleczaj rydz 89 11 27 28 7 6 32
Pieczarka polna 91 9 43 40 2 5 10
Pieprznik
92 8 32 42 2 11 13
jadalny
Smardz jadalny 81 19 35 46 2 10 7
MSZ
Wartość od\ywcza skład chemiczny Pieczarka uprawna
świe\a Agaricus bisporus
Aminokwasy
W 100 g produktu jadalnego
Izoleucyna 98 mg
Leucyna 213 mg
Energia 63 kJ (15 kcal)
Lizyna 267 mg
Woda 83 g
Metiona 64 mg
Białko roślinne 2,4 g
Cysteina 109 mg
Tłuszcz 0,4 g
Fenyloalanina 95 mg
Węglowodany og.2,3 g
Tyrozyna 92 mg
Popiół 0,9 g
Treonina 93 mg
Składniki mineralne
Tryptofan 26 mg
Na 5 mg
Alina 73 mg
K 257 mg
Arginina 116 mg
Ca 10 mg
Histydyna 125 mg
P 147 mg
Alanina 125 mg
Mg 11 mg
Kwas asparaginowy 236 mg
Fe 0,8 mg
Kwas glutaminowy 353 mg
Zn 0,42 mg
Glicyna 94 mg
Cu 0,36 mg
Prolina 119 mg
Mn 0,05 mg
Seryna 103 mg
Błonnik pokarmowy 1,8 g
MSZ
Grzyby trujące
Substancje o działaniu cytotoksycznym
Zbudowane z kilku aminokwasów, które poprzez atom siarki z cystyny połączone
są z pierścieniem indolowym tryptofanu.
Grupa falloidyny falloidyna, falloina, fallizyna, fallacydyna, fallina
Falloidyny prawdopodobnie są termolabilne, szybkie działanie 100 g świe\ych
grzybów (muchomor sromotnikowy, wiosenny i jadowity) ma 10 mg falloidyny.
Grupa amatoksyny alfa, beta, gamma amanityny, amanina, amanulina,
100 g świe\ych grzybów zawiera 8 mg alfa-amanityny, szybkie działanie.
Zatrucie okres utajenia, objawy \ołądkowo jelitowe, mo\liwość poprawy, od
czwartego dnia objawy uszkodzenia wątroby i innych narządów
Muchomor wiosenny Muchomor jadowity
Muchomor sromotnikowy
MSZ
Substancje o działaniu cytotoksycznym
Gyromitryna (N-metylo-N-metylohydrazon aldehydu octowego) związek lotny,
ulatnia się podczas suszenia owocników (zatrucia przemysłowe, zapalenie
spojówek, podra\nienie górnych dróg oddechowych) piestrzenica kasztanowata.
Orellanina pochodna bipirydylu, odporna na działanie soków trawiennych,
śmierć na skutek mocznicy zasłonak rudy.
Zasłonak rudy
Piestrzenica kasztanowata
MSZ
Substancje o działaniu neurotoksycznym
Muskaryna zatrucia neurotropowe (zasada czwartorzędowa) pobudzające
działanie na układ przywspółczulny wzmo\one wydzielanie gruczołów potowych
śluzowych i łzowych, zaburzenia akcji serca, obrzęki płuc, zaburzenia widzenia
Większe ilości w strzępiaku ceglastym, lejkówce odbielanej, krowiaku podwiniętym.
Krowiak podwinięty
Strzępiak ceglasty Lejkówka odbielana
MSZ
Substancje o działaniu neurotoksycznym
Muskaryna, kwa ibotenowy, muscynol, muskaron w muchomorze plamistym
i czerwonym. Rokowanie jest na ogół dobre, zejścia śmiertelne rzadkie.
Silne pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego napady szału, halucynacji.
Przy większej zawartości muskaryny m.in. spadek ciśnienia, drgawki.
Muchomor czerwony
Muchomor plamisty
MSZ
Związek dwusiarczkowy tretraetylotiuram
Spo\ycie ich i wypicie alkoholu objawy podobne do takich, które są wywołane
powstaniem aldehydu octowego.
Okres utajony do trzech dni. Obserwuje się zaczerwienie twarzy, zawroty i bóle
Głowy oraz uczucie przygnębienia. Tętno i oddech przyspieszone.
Objawy po kilku godzinach ustępują.
Czernidłak
kołpakowaty
Czernidłak pospolity
MSZ
MSZ
Substancje o działaniu halucynogennym
Aysiczka lancetowata
owocniki z wilgotnymi kapeluszami
owocniki z suchym kapeluszem
28.09.2003, Podbanskie,
28.09.2003, Podbanskie, Tatry,
Tatry, Słowacja; coll. MS030928.1
Słowacja; coll. MS030928.1
[Copyright by Marek Snowarski]
[Copyright by Marek Snowarski]
Psylocybina i psylocyna substancje psychoaktywne.
Zawierają grzyby z rodziny Psilocibe, Stropharia, Conocybe, Panaeorus,
Coprinaceae,
Aysiczka lancetowata (Psilocibe semilanceata) najczęściej spotykany w
Europie Środkowej grzyb zawierający psylocibinę (mniej ni\ amerykańskie
odpowiedniki)
Dawka czuć działanie 20-30 sztuk świe\ych lub 30-40 suszonych grzybów.
Zmiana świadomości od 50 sztuk.
W budowie psylocybiny mamy pierścień indolowy taki jak w tryptaminie.
Po spo\yciu psylocybina ulega w jelicie pod wpływem enzymu fosfatazy
zasadowej defosforylacji (odłącza się grupa fosforanowa) i przechodzi w
psylocynę.
Psylocyna uwa\ana jest za związek odpowiedzialny za halucynacje o ogół
doznań psychicznych..
Występuje te\ baeocytyna od 0,1% do 0,36%.
MSZ
Substancje biologicznie aktywne
Enoki - Aącińska nazwa - Flammulina veluptipes (równie\ nazywany
Enokitake, Enokidake, Nametake, Yuki-motase, Winter Mushroom, Snow Puff
Mushroom, Velvet Foot and Velvet Stem Mushroom).
Na rysunku przedstawiono sposób tworzenie długich trzonów grzyba przy
zastosowaniu szyi butelek.
Grzyby zawierają polisacharyd flammulinę. Japńczycy i Chińczycy wskazują
na jej przeciwnowotworowe działanie ekstraktów zawierających wodne wyciągi.
Sądzi i, \e niska zachorowalność na nowotwory w
rejonie Nagano (centrum produkcji grzyba) jest
związana z jego konsumpcją.
Enoki stymuluje równie\ układ immunologiczny, działa
pomocniczo w chorobach prostaty i w białaczkach.
MSZ
Twardziak jadalny, shii-take (Lentinula edodes)
MSZ
Chemiczna struktura beta-glukanu lentinanu
MSZ
Uszak bzowy
Auszczak
MSZ
Uszak bzowy w Polsce grzyb praktycznie nie zbierany i do niedawna traktowany
jako niejadalny .
jest za to ulubionym grzybem w Chinach i Japonii gdzie spo\ywa się go w
postaci sałatek i dodatków do mięs.
w restauracjach chińskich ( tak\e w Polsce) spotyka się odmianę uszaka z
łacińską nazwą Auricularia polytrycha znaną pod nazwą "grzybów Mun". Pojawił
się równie\ w handlu w marynacie produkowanej przez jedną z firm polskich
Mo\na go uprawiać na pniach czarnego bzu.
Nasze ucho bzowe posiada stosunkowo cienkie owocniki. Chińskie grzyby są
przywo\one do Polski w stanie suchym a przed przygotowaniem moczone w
wodzie.
MSZ
Chityna drugi naturalny biopolimer po celulozie. Jej struktura jest podobna do
celulozy. Chityna jest składnikiem ścian komórkowych grzybów.
Chitosan jest związkiem powstałym po deacetylacji chityny w ró\nym stopniu,
rozpuszczalny w roztworach kwaśnych.
Zastosowanie:
Przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze włąściwości,
W opakowalnictwie jako bariera funkcjonalne opakowania.
Substancja dodatkowa
Błonnik pokarmowy
Działanie obni\ające poziom cholesterolu, środek przeciwgastryczny.
Przy odchudzaniu.
Do oczyszczania wody z jonów metali, pestycydów, fenoli i polichlorowanych
bifenyli.
W technologii środków farmaceutycznych.
Chromatografii.
i in.
MSZ
http://dalwoo.com/chitosan
MSZ
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Higiena zywnosci 2Higiena zywnosci 1Higiena zywnosci 4ROLA POSZCZEGÓLNYCH SKŁADNIKÓW ŻYWNOŚCIOWYCH A HIGIENA ŻYWIENIAinstrukcja higieny na stanowisku pracy w wytworni zywnosci1b materialy higiena produkcji zywnosciid677instrukcja utrzymania higieny otoczenia wytworni zywnosciEscherichia coli charakterystyka i wykrywanie w zywności Cz IHigiena środowisko naturalneWykonywanie zabiegów higieniczno pielęgnacyjnych(1)Dz U 00 40 470 bezpieczeństwo i higiena pracy przy pracach spawalniczychcodex alimentarius kodeks zywnosciowy samobojstwo zachodniego swiata eiobaProwadzenie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracyChemia żywnosciCwiczenie laboratoryjne nr 1 wyodrebnianie i badanie własciwosci fizykochemicznych bwięcej podobnych podstron