:: TEMAT ::
SPOSÓB NA ZIM
4
WPROWADZENIE
WPROWADZENIE
WPROWADZENIE
Dla zwierząt owadożernych i części roślinożernych zima stanowi okres
gwałtownego ograniczenia ilości pokarmu. Część ze zwierząt migruje w re-
jony cieplejsze by tam przetrwać niekorzystny czas. Inną strategią jest sen
zimowy. Najczęściej wymienianym gatunkiem przesypiającym zimę jest
niedzwiedz, jednak wśród polskiej fauny w podobny sposób zachowują się
borsuk, świstak, suseł, jeż, nietoperze. Sen zimowy może wyglądać bardzo
CELE OGÓLNE:
CELE OGÓLNE:
różnie. Borsuki zasypiają, lecz w cieplejsze dni budzą się i poszukują pokar-
poznawanie zimowych zwyczajów
mu. Natomiast susły spędzają nieprzerwanie pod ziemią w norze ponad sześć
zwierząt
miesięcy korzystając jedynie z zapasów tłuszczu. Taki rodzaj snu określany
CELE OPERACYJNE:
mianem hibernacji, wiąże się ze znacznym obniżeniem temperatury ciała i
Uczestnik wykona następujące czynno-
spowolnieniem funkcji życiowych, na przykład zwolnieniem rytmu serca.
ści:
Czasem zdarza się, że podczas wizyty w piwnicy lub porządków
potrafi poprawnie wymówić samogło-
w ogrodzie napotkamy śpiącego motyla, nietoperza lub jeża. Bezwzględnie
ski,
należy wówczas pozostawić go w spokoju. Wszelkie próby przenoszenia,
wymieni trzy zwierzęta zapadające w
szczególnie do cieplejszych pomieszczeń mogą zakończyć się wybudzeniem.
sen zimowy,
To z kolei doprowadza do zmniejszenia się jego zapasów energetycznych pod
rozumie pojęcie sen zimowy i hiberna-
skórą. Nawet jeśli potem ponownie zaśnie, może okazać się, że nie dotrwa do cja.
wiosny.
FORMA PRACY:
Warto jesienią przyjrzeć się jakich schronień szukają różne zwierzę-
indywidualna, zbiorowa
ta i udostępnić im je. Nietoperzom pozostawić niewielki otwór, przez który
dostaną się do piwnicy lub na strych, nie uprzątać dokładnie ogrodu, gdzie
WIEK: 6 lat
w stertach liści, gałęzi i trawy mogą zimować owady, płazy i jeże. Będziemy
mieli wówczas satysfakcję, że nie żyjemy w naszym domu samotnie.
MATERIAAY:
Flamastry, kredki, papier, kartonowe
prostokąty o wymiarach 5x10 cm.
1
ZIMA
p
o
r
y
r
o
k
u
p
r
z
e
d
a
s
k
z
a
k
l
o
:: TEMAT ::
pory roku
przedszkolaka
4
SPOSÓB NA ZIM
ZAJCIA 1. ZIMOWE ŚPIOCHY
MIEJSCE: SALA
PRZYGOTOWANIA WSTPNE
1. Opracuj karty ze słowami dzielącymi się na jedną sylabę, dwie, trzy itd., które będą wykorzystane w zabawie
Sylabowa łamigłówka .
2. Skopiuj odpowiednią ilość egzemplarzy arkusza pracy ucznia Zimowe śpiochy. Przygotuj flamastry lub kredki.
3. Zgromadz rysunki i fotografie zwierząt zapadających w sen zimowy.
PRZEBIEG ZAJĆ
A. PRZYGOTOWANIA
1. Rozpocznij zajęcia od zabawy związanej z piosenką Stary niedzwiedz mocno śpi . Jedno z dzieci kuca na środ-
ku sali udając śpiącego niedzwiedzia. Pozostałe śpiewając chodzą wokoło:
Stary niedzwiedz mocno śpi, stary niedzwiedz mocno śpi,
my się go boimy, na palcach chodzimy,
jak się zbudzi to nas zje, jak się zbudzi, to nas zje.
Pierwsza godzina niedzwiedz śpi,
druga godzina niedzwiedz chrapie.
trzecia godzina niedzwiedz łapie!
Na słowo łapie niedzwiedz zrywa się i stara dogonić jedno z dzieci. Zostaje ono potem nowym niedzwiedziem .
B. ĆWICZENIA
1. Po zabawie zapytaj czy przedszkolaki znają poza niedzwiedziem inne zwierzęta przesypiające zimę? (suseł, jeż,
nietoperze, świstak) Opowiedz, że jest to jeden ze sposobów na przetrwanie okresu kiedy jest bardzo mało jedze-
nia. Zwierzęta przygotowują się do niego jesienią gromadząc zapasy tłuszczu. Śpiąc (hibernując) ograniczają do
minimum funkcje życiowe. Nie ruszają się, wolniej oddychają, mają wolniejszy puls. Z tego powodu wszelkie
próby budzenia mogą dla nich być niebezpieczne. Gdy znajdziemy uśpionego jeża lub nietoperza powinniśmy
go pozostawić w spokoju.
2. Razem obejrzyjcie rysunki i zdjęcia. Zadaj pytanie czy zwierzęta te są podobne do siebie? Czy mają jakieś
wspólne cechy? Głośno wymówcie ich nazwy akcentując w nich samogłoski.
3. Rozdaj dzieciom arkusze pracy ucznia Zimowe śpiochy. Poproś, aby uzupełniły samogłoski pod obrazkami
zwierząt. Czy potrafią wskazać, które z nich zasypiają na zimę?
4. Zaproponuj gimnastykę buzi i języka. Poleć dzieciom, aby:
uśmiechnęły się i wciągnęły powietrze przez nos, a następnie na wydechu bezgłośnie wymawiały kolejno:
a, o, e, u, i, y cały czas się uśmiechając,
wymówiły jeszcze raz bezgłośnie a, o, e, u, i, y, potem szeptem, półgłosem i głośno.
4 PORY ROKU PRZEDSZKOLAKA
2
ZIMA
:: TEMAT ::
pory roku
przedszkolaka
przedszkolaka
4
SPOSÓB NA ZIM
5. Razem głośno przeczytajcie podpisy pod obrazkami wyraznie wymawiając samogłoski. Zaproponuj inne nazwy
zwierząt w których występują samogłoski.
6. Na zakończenie zajęć zaproponuj zabawę Sylabowa łamigłówka . Podziel uczestników na trzy grupy i posadz
na podłodze w trzech rzędach. Rozdaj trzy lub więcej kompletów kart ze słowami, które dzielą się kolejno na
jedną sylabę, dwie, trzy, cztery itd. Zadaniem każdego z dzieci jest odgadnięcie swojego numeru poprzez poli-
czenie sylab. Następnie na Twój znak jedynki muszą wystartować, obiec swój rząd i wrócić na miejsce. Następ-
nie dwójki i kolejne numery powtarzają tą czynność. Wygrywa zespół, który zdoła ukończyć konkurencję jako
pierwszy.
ZAJCIA 2. ZIMOWA KRYJÓWKA
MIEJSCE: TEREN (POLA, OGRÓD, PARK, LAS)
PRZYGOTOWANIA WSTPNE
1. Wyznacz kilka punktów, w których zimą można obejrzeć śpiące zwierzęta lub ich kryjówki na przykład piwnica
(motyle, nietoperze), strych (owady), dziupla w drzewie, sterta gałęzi.
2. Narysuj mapę trasy z zaznaczonymi charakterystycznymi punktami, według, których dzieci będą mogły zorien-
tować się w okolicy.
PRZEBIEG ZAJĆ
A. PRZYGOTOWANIA
1. Zaproś dzieci na spacer. Wręcz im mapę i powiedz, że to one są przewodnikami dzisiejszego dnia.
2. Poleć, aby odnajdywały kolejne zimowe kryjówki zwierząt.
B. ĆWICZENIA
1. W trakcie spaceru odwiedzajcie kolejno miejsca, które mogą być zimowymi kryjówkami zwierząt.
2. W parku odnajdzcie dziuple wykonane przez dzięcioły, dziuple naturalne oraz skrzynki dla ptaków i nietoperzy.
Te schronienia wykorzystywane są przez pilchowate, ptaki, nietoperze, owady, ślimaki, pajęczaki.
3. Postarajcie się odszukać wywrócony pień drzewa, zmurszały pniak, stertę gałęzi. To także kryjówki zwierząt.
Tutaj zimują płazy (żaby, ropuchy), węże, małe ssaki, w tym jeże, chrząszcze.
4. Przyjrzyjcie się korze drzew. W jej szczelinach pod postacią poczwarek często spędzają zimę motyle dzienne i
ćmy.
5. Przeszukajcie krzewy i korony drzew wypatrując ptasich gniazd. Choć przysypane śniegiem mogą stanowić
doskonałe zimowe ukrycie dla pająków i owadów,
6. Zlokalizujcie stertę kamieni. Pełno w niej szczelin i zakamarków. Być może w środku śpią ukryte jaszczurki,
żaby i ślimaki.
7. Poproś dzieci, aby wymyśliły własną kryjówkę na zimę. Mogą zbudować ją ze śniegu, gałęzi, suchych liści.
8. Nawiąż rozmowę, jakie zalety powinna mieć taka kryjówka (ciepło, bezpieczeństwo itp.). Zapytaj czy ludzki
dom spełnia taki wymagania?
4 PORY ROKU PRZEDSZKOLAKA
3
ZIMA
:: TEMAT ::
pory roku
przedszkolaka
4
SPOSÓB NA ZIM
ZADANIE DLA PRZEDSZKOLAKÓW
Jesienią zbuduj w ogrodzie stertę z liści, siana i słomy. Możesz umocnić ją gałęziami, aby nie zniszczył jej wiatr.
Będzie to zimowy domek dla jeża. Te pożyteczne owadożerne ssaki żyją w naszych ogrodach często niezauwa-
żane ze względu na swoją nocną aktywność.
CIEKAWOSTKI
1. Wibrysy to włosy czuciowe ułatwiające poruszanie się i orientację zwierzętom w ciemności. Dzięki swojemu
umiejscowieniu na głowie (wokół nosa, na policzkach, nad oczami) pozwalają poznawać poprzez dotyk. Po-
siadają je np. zwierzęta poruszające się w tunelach: susły, kret.
2. W czasie hibernacji fragmenty mózgu susłów odpowiedzialne za pamięć są skrajnie nieaktywne. W skutek
tego zapominają one niektórych wyuczonych zachowań i muszą je sobie przyswajać na nowo wiosną po obu-
dzeniu się.
3. Młode niedzwiadki przychodzą na świat w czasie snu zimowego matki i przez pierwsze tygodnie życia ssą
mleko wytwarzane z zapasów jej tłuszczu.
SAOWNICZEK TRUDNIEJSZYCH POJĆ
Lizawka słup, pień, służący za podstawę pod kostkę soli. Najczęściej usytuowany w miejscu dokarmiania
zwierząt leśnych. Zlizując sól uzupełniają one minerały w organizmie.
Paśnik konstrukcja z drewna, metalu służąca do wykładania siana i słomy, czasem także owsa, buraków, kuku-
rydzy w celu dokarmiania zwierząt zimą.
Podsyp - karmnik dla ptaków żerujących na ziemi. Ukośny daszek oparty na poprzeczce i dwóch palach. Podsy-
py często budowane są na polach przez myśliwych dokarmiających bażanty i kuropatwy.
WYBRANE POZYCJE LITERATURY
1. Jarocka M. Dlaczego niedzwiedzie zapadają w zimowy sen? Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia
w Sandomierzu. Sandomierz 2006.
2. Sachanowicz K., Ciechanowski M. Nietoperze Polski. Multico. Warszawa 2005.
3. Trząski L. Zwierzęta chronione w Polsce. Videograf II. Warszawa 2008.
4. http://www.easyvoice.pl/dykcja/cwiczenia-wymowy-samoglosek-10.html
4 PORY ROKU PRZEDSZKOLAKA
4
ZIMA
:: TEMAT ::
pory roku
przedszkolaka
przedszkolaka
4
OWADY WOKÓA NAS
SPOSÓB NA ZIM
ZWIERZTA ZAPADAJCE W ZIMOIWY SEN - TABLICA 1
Smużka leśna Sicista betulina
Smużka jest najmniejszym gryzoniem w Polsce zapadającym w sen zimowy. Jej środowiskiem
są korony drzew i krzewów, po których sprawnie się wspina wykorzystując między innymi
swój długi i zwinny ogon. Pod koniec lata i jesienią smużki intensywnie żerują od-
kładając w organizmie zapasy tłuszczu potrzebne do hibernacji. Gryzoń ten jest wpisany na
listę gatunków chronionych.
4 PORY ROKU PRZEDSZKOLAKA 5
ZIMA
:: TEMAT ::
pory roku
przedszkolaka
4
SPOSÓB NA ZIM
ZWIERZTA ZAPADAJCE W ZIMOIWY SEN - TABLICA 2
Suseł perełkowany Spermophilus suslicus
Susły związane są z rozległymi terenami trawiastymi, w Polsce głównie z ekstensywnymi
pastwiskami. Odżywiają się trawami i roślinami zielnymi, a ich przysmakiem są nasiona. Susła
perełkowanego możemy spotkać wyłącznie na Zamojszczyznie. Ssaki te są aktywne od kwiet-
nia do września, pozostałą część roku przesypiają samotnie w norach
4 PORY ROKU PRZEDSZKOLAKA
6
ZIMA
:: TEMAT ::
pory roku
przedszkolaka
przedszkolaka
4
OWADY WOKÓA NAS
SPOSÓB NA ZIM
ZWIERZTA ZAPADAJCE W ZIMOIWY SEN - TABLICA 3
Świstak Marmota marmota
Gatunek w Polsce występuje wyłącznie w Tatrach w piętrze hal i turni. Odżywia się roślinami,
zarówno ich nadziemnymi, jak i podziemnymi częściami. Żyje w rodzinnych stadach w miej-
scach spokojnych, z dala od szlaków turystycznych. Rodzina na swoim terenie posiada liczne
wykopane nory służące za kryjówki oraz miejsce wychowywania młodych. W norach tych
świstaki przesypiają od września do kwietnia.
4 PORY ROKU PRZEDSZKOLAKA 7
ZIMA
:: TEMAT ::
pory roku
przedszkolaka
SPOSÓB NA ZIM
4
ZWIERZTA ZAPADAJCE W ZIMOIWY SEN - TABLICA 4
Niedzwiedz brunatny Ursus arctos
Niedzwiedz brunatny występuje w Polsce w Karpatach, głównie w Tatrach i Bieszczadach. Jest
wszystkożerny, zjada padlinę, ryby, jaja ptaków, jagody, grzyby. Wbrew swojemu wyglądowi
szybko biega i rozdrażniony może być niebezpieczny. Zimę przesypia w specjalnie przygoto-
wanej i wymoszczonej jamie zwanej gawrą.
4 PORY ROKU PRZEDSZKOLAKA
8
ZIMA
:: TEMAT ::
pory roku
przedszkolaka
przedszkolaka
4
OWADY WOKÓA NAS
SPOSÓB NA ZIM
ZWIERZTA ZAPADAJCE W ZIMOIWY SEN - TABLICA 5
Jeż europejski Erinaceus europaeus
Kolczasty mieszkaniec ogrodów i lasów. Odżywia się owadami, ślimakami, dżdżownica-
mi, a także myszami, wężami, Zimą hibernuje ukryty w stercie gałęzi, trawy lub liści. Dużym
zagrożeniem dla jeży jest ruch samochodowy.
4 PORY ROKU PRZEDSZKOLAKA
9
ZIMA
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Scenariusz 16 Rowerem do szkołyPrzykladowy scenariusz lekcji 11 Marzenna Majchrzakscenariusz17EDUKACJA ZDROWOTNA w szkołach i przedszkilach (scenariusze zajęć)Przygoda z usmiechem WP 3 latki cz 2 scenariusz tydz3Scenariusz spotkania?gustacji 1 1Przygoda z usmiechem WP 3 latki cz 2 scenariusz tydzzad dom met bad rol 11 zima2004 listopad Zima kryteriaPsy Scenariusz do filmu Władysława Pasikowskiego z 1992 roku17 Scenariusze jesiennewięcej podobnych podstron