001

KLASYFIKACJA I RODZAJE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podjęła inicjatywy nad stworzeniem wielowymiarowego systemu niepełnosprawności. Eksperci powyższej organizacji wymienili dziewięć zasadniczych grup osób niepełnosprawnych. Są to osoby:

z niepełnosprawnością natury organicznej, z niepełnosprawnością intelektualną z niepełnosprawnością emocjonalną z upośledzeniami lokomocyjnymi z upośledzeniami widzenia

z upośledzeniami w zakresie komunikowania się (mowa. pismo) z wadami budzącymi szczególną odrazę z wadami skrytymi

z upośledzeniami związanymi z procesami starzenia się.

System ten jest ciągle modyfikowany, zmierzający do stworzenia wielowymiarowego kryterium diagnostycznego.

W najnowszych ujęciach naukowych coraz częściej uwaga koncentruje się na podstawowych zasadach, na których zbudowana jest owa klasyfikacja. Jako założenie wyjściowe przyjęto istnienie dwóch różnych modeli niepełnosprawności - modelu medycznego, gdzie nadrzędna jest jednostka i modelu społecznego, gdzie nadrzędna wydaje się grupa społeczna.

Czym charakteryzują się te dwa modele?

Model medyczny

problem jednostkowy opieka medyczna leczenie indywidualne pomoc profesjonalna przystosowanie jednostki zachowanie (obserwacja) opieka

polityka zdrowotna

indywidualne przystosowanie jednostki Model społeczny

problem jednostki jest problemem społecznym integracja biopsycho społeczna działanie społeczne

indywidualna i zbiorowa odpowiedzialność

zmiany w środowisku (akceptacja)

postawy społeczne

prawa człowieka

polityka społeczna

zmiany społeczne

Obydwa te modele pozostają ze sobą w swoistej opozycji. Podejmuje się próby zintegrowania w klasyfikacji trzech płaszczyzn, tj.: uszkodzenia, ograniczenia aktywności, oraz utrudnień i ograniczeń. Są to płaszczyzny, które mogłyby scalić dwa modele niepełnosprawności i zminimalizować dzielące je różnice. Wówczas model niepełnosprawności przedstawiałby następujące zagadnienia:

problem jednostkowy opieka

leczenie indywidualne + pomoc profesjonalna przystosowanie jednostki zachowanie (obserwacja) opieka

+ problem j ednostki jest problemem społecznym

+ integracja biopsychospołeczna

działanie społeczne

+ indywidualna i zbiorow a odpowiedzialność + zmiany w środowisku (akceptacja)

+ postawy społeczne

+ prawa człowieka