0000015 (10)

252 V. Strukturalizm lingwistyczny

a znowu tak samo jak gotowanie, jest formą warzenia powolnego, a więc gruntownego i równomiernego zarazem.

Spróbujmy wyznaczyć dokładniej miejsce tego nowego terminu w naszym systemie opozycji. Technika wędzenia, podobnie jak technika pieczenia, nie wymaga, aby cokolwiek oprócz powietrza było między ogniem i mięsem. Jest jednak różnica między tymi dwiema technikami, biorąca się stąd, że w pierwszym przypadku warstwa przedzielającego powietrza sprowadzona jest do minimum, podczas gdy w drugim przypadku jest doprowadzona do maksimum. Indianie amerykańscy (w systemie kulinarnym, w którym wędzenie zajmuje miejsce szczególnie doniosłe) budują do wędzenia zwierzyny drewnianą ramę mającą około półtora metra wysokości, na której rozkładają mięso; pod nią rozpalają bardzo mały ogień, podsycany nieustannie przez czterdzieści osiem godzin lub dłużej. Mamy więc dla jednej cechy stałej - obecność przedzielającego powietrza - dwie cechy wyróżniające, które wyrażają się w opozycjach: bliskie-dalekie oraz szybkie-powolne. Trzecia cecha wyróżniająca polega na braku jakichkolwiek przyborów w przypadku pieczenia (pierwszy lepszy kij może odegrać rolę rożna), podczas gdy wędzarnia to rusztowanie, które zostało zbudowane, a więc przedmiot pochodzenia kulturalnego.

Pod tym względem wędzenie upodabnia się do gotowania, które również wymaga środka dostarczanego przez kulturę, mianowicie naczynia. Ale między tymi dwoma rodzajami przyborów zachodzi różnica kapitalna - mówiąc dokładniej, nie tyle zachodzi, co zostaje wprowadzona przez kulturę, można by powiedzieć po to, aby stworzyć opozycję, która bez tego mogłaby okazać się nie dość znacząca. Otóż kotły i garnki są przyborami, które przechowuje się starannie, z którymi trzeba obchodzić się troskliwie, które się czyści i po użyciu ustawia rzędem, aby można było korzystać z nich wielokrotnie; natomiast wędzarnia musi być natychmiast po wykorzystaniu rozebrana, w przeciwnym razie łowca ściągnie na siebie zemstę zwierzęcia i sam zostanie z kolei przez nie uwędzony. Tak przynajmniej wierzą ci sami krajowcy z Gujany, u których natrafiliśmy na inne wierzenie, z tym najwidoczniej symetryczne, że brak dozoru podczas gotowania - w przypadku, gdy wykipi woda - pociągnąłby sankcję odwrotną: ucieczkę zwierzyny, której łowcy nie udałoby się już nigdy dosięgnąć, zamiast napaści samego zwierzęcia. Poza tym jest rzeczą oczywistą, jak o tym już była mowa, że „gotowane” przeciwstawia się zarazem i „wędzonemu”, i „pieczonemu” ze względu na obecność lub nieobecność wody.

Wróćmy jednak na chwilę do opozycji między nietrwałymi a trwałymi przyborami kuchennymi, która, jak zauważyliśmy, zachodzi między „wędzonym” a „gotowanym” u mieszkańców Gujany. Pozwoli ona nam, jak się okaże, uporać się z pewną jawną trudnością, którą stwarza nasz system i która z pewnością nie uszła uwagi czytelnika. Na wstępie scharakteryzowaliśmy jedną z opozycji między „pieczonym” a „gotowanym” jako odzwierciedlenie opozycji między naturą a kulturą. A przecież nieco dalej proponowaliśmy, żeby uznać pokrewieństwo zachodzące między „gotowanym” a „zepsutym”, jeśli to ostatnie określi się jako przetworzenie „surowego” w sposób naturalny. Czyż nie ma w tym sprzeczności, że metoda wynaleziona przez kulturę prowadzi do wyniku, który jest naturalny? Innymi słowy, jaką wartość w płaszczyźnie filozoficznej mieć będzie wynalezienie garncarstwa (wynalazek z dziedziny kultury), jeżeli w pojęciu krajowców warzenie w postaci gotowania jest zbliżone do gnicia, któremu pożywienie surowe musi ulec samorzutnie w warunkach naturalnych?

Tego samego typu paradoks implikuje problematyka „wędzonego”, tak jak ją pojmują krajowcy z Gwinei. Z jednej bowiem strony spośród wszystkich sposobów warzenia niewąt-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
IMGw11 mie, do jej potrzeb, lecz są ważne same w sobie tak samo, jak ważne jest dla niej własne istn
Pawełek za kilka miesięcy skończy 10 lat. Tak samo jego brat Bartek. W końcu są bliźniakami, więc pr
Rys. 12 10. Otrzymujemy projekt (szkielet) raportu który możemy dalej modyfikować tak samo jak za po
0000011 (11) 248 V. Strukturalizm lingwistyczny jak nie ma społeczeństwa bez mowy, nie ma również ta
LISTY Lista to struktura dynamiczna zawierająca składowe zdefiniowane tak samo jak lista (rekurencyj
2013 10 28 05 30 105 POMOSTY LĄDOWE pnie wyginąć na północy, tak samo jak było z małpami i nosorożc
35494 IMG452 (6) 10 (De)Konstrukcje kobiecości świadczenia tak samo silnie jak pleć czy inne czynnik

więcej podobnych podstron