12

jest v/logikę dyskursu i jest interpretowanym dyskursem uwarunkowane). Nie należy się zatem po KAD spodziewać absolutnych odpowiedzi na postawione pytania. Pomaga ona natomiast zrozumieć, w jaki sposób za różnymi problemami społecznymi, politycznymi, kulturowymi kryją się określone założenia oraz sposoby formułowania tych założeń za pomocą języka, używanego przez ludzi w codziennej komunikacji; rozwiązanie różnych problemów społecznych może polegać właśnie na uświadomieniu ludziom tych założeń i skłonieniu ich do zmiany.

KAD uprawiana jest na wiele sposobów, w zależności od podstaw metodologicznych i ideologicznych, jakie przyjmują badacze.

KAD w tradycji formalistycznej bada wewnętrzną organizację i strukturę zachowań językowych; uważa przy tym język za odrębny, autonomiczny system, niewiele zatem poświęca uwagi związkom języka z kontekstem społecznym.

KAD w rozumieniu funkcjonalistycznym bada wzajemne wpływy języka i jego użytkowników. Celem jest tu często odkrycie nieświadomych lub nieujawnianych uprzedzeń i stereotypów w zachowaniach językowych jednostek, grup, organizacji i instytucji, które to uprzedzenia mogą służyć manipulowaniu lub dezinformowaniu odbiorców - należy je zatem ujawniać i prostować.

KAD oparta na teorii działania komunikacyjnego Jiirgena łlabermasa zwraca szcze gólną uwagę na fakt, że zmiany społeczne zachodzą pod wpływem komunikacji; zmiany na poziomie społecznym mogą być częściowo wywołane przez zmiany w praktykach językowych ludzi. Zmiany praktyk językowych można natomiast osiągnąć, jeśli zmienia się instytucje społeczne. KAD próbuje kwestionować i reformować język, który stanowi podstawę Ich funkcjonowania.

KAD odwołująca się do teorii Michela Foucault rozszerza pojęcie dyskursu. Dyskurs dla Foucault, to nie tylko wymiana komunikacyjna; to złożona całość, w której obrębie język wiąże się z ideologią, wiedzą, strategiami społecznymi i komunikacyjnymi, i kształtowany jest przez skomplikowane relacje pomiędzy wiedzą i władzą. Nieustanne ścieranie się różnych dyskursów wpływa na kształt życia społecznego i po prostu na fizyczne warunki życia człowieka dlatego tak istotne jest ich ujawnianie, badanie i opis.

Krytyczna analiza dyskursu, zwłaszcza w wydaniu odwołującym się do Habermasa i Foucault, jest istotnym źródłem inspiracji dla tej książki; wskazuje bowiem cele, dla których podejmuje się działania badawcze. Ponieważ jednak jest już ona odrębną, złożo ną dyscypliną nauki, nie proponujemy początkującemu badaczowi mediów zgłębienia jej wszystkich aspektów i niuansów. Nawiązujemy do niej, ale z zastrzeżeniami i przeformu-łowaniami, które mogą tę metodę uczynić użyteczną dla badacza mediów.

Założenia KAD - niezależnie od tego, jaką obiera się drogę do odkrycia i ujawnienia specyfiki i społecznych powiązań dyskursu są zatem następujące:

• KAD jest działaniem na dwóch polach jednocześnie: krytycznym i konstruktywnym. Równolegle do opisu i analizy' badanego dyskursu badacz dąży do odkrycia, jak opisywany dyskurs odzwierciedla relacje władzy, hierarchie celów i wartości, stan wiedzy oraz jawne i ukryte przekonania w zbiorowości, w której dyskurs jest realizowany; próbuje ujawnić ukryte założenia i zdemaskować to, co pozornie „naturalne", oczywiste, samo przez się zrozumiałe. Celami analizy są zatem: wykazanie konstruowanej, społecznej, a nie „naturalnej” specyfiki tekstów kultury, analiza środków używanych do wywierania wpływu na odbiorców, analiza możliwych efektów działania różnych dyskursów.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
&C0 kursu może być, rzecz jasna. ’rować Pr/ede wszystkim tą to się określać skrótem
analiza kolorystyczna 3 WIOSNA typ II IOSNA typ I Wiosna może być zarówno jasną blondynką, jak i pię
skanuj0030 tęźnych sil może być zbiór szczególnego rodzaju struktur poznawczo 0™ ualnych człowieka,
P3140073 w korpusie natomiast może być zachowana forma pojmowana już jako historyczna. Problem kompl
66397 Zaproszenie do socjologii Peter L Berger8 (2) wiedza biologiczna może być użyta do leczenia b
Każda czynność może być uznana za warunkową w zasadzie. Nie można warunkowo związać się z kimś. Możn
Spawanie MIG/MAG prowadzone moZe być prądem stałym lub przemiennym we wszystkich pozycjach. Obecnie
w pokrywie cylindra może być powodem nieszczęścia. A teraz wspomnę o t. zw. motorzystach. Są to ci s
DSC03405 Zdrowie - choroba Osobnik martwy nie może być ani zdrowy ani chory Życie każdego osobnika t
84627 r1 Tak na przykład czarny trójkąt może być użyty na mapie do oznaczenia miejsca, w którym zna

więcej podobnych podstron