140 (2)

140

Źródła prawa

z powszechnie obowiązującym prawem (art. 93 ust. 3); po drugie, w dopuszczeniu stanowienia aktów prawa wewnętrznego tylko na podstawie ustaw (art. 93 ust. 2 - jedynym wyjątkiem są uchwały Rady Ministrów). Oznacza to. że także akty wewnętrzne są su i generis aktami wykonawczymi, tyle tylko że zasady formułowania ustawowego upoważnienia do ich wydawania nie zostały sprecyzowane w konstytucji, nie zostały więc poddane wymaganiu szczegółowości, bezwzględnie odnoszonemu do rozporządzeń.

IV. Prawo międzynarodowe i prawo Unii Europejskiej w krajowym

porządku prawnym

129. Konstytucja z 1997 roku - po raz pierwszy w historii polskiego konstytucjonalizmu - szerzej podjęła problem miejsca prawa międzynarodowego w krajowym porządku prawnym. Zawsze na świecie był to problem o znacznym stopniu spomości i - jak wiadomo - istnieją w tym zakresie dwie podstawowe koncepcje: monistyczna i dualistyczna. Pierwsza zakłada, że prawo międzynarodowe i prawo wewnętrzne tworzą jeden system prawny, w którym prawu międzynarodowemu przysługuje pozycja nadrzędna. Druga przyjmuje, że prawo międzynarodowe i prawo wewnętrzne tworzą dwa odrębne (równoległe) porządki prawne, a tym samym dla zastosowania prawa międzynarodowego w prawie wewnętrznym konieczny jest najpierw akt wprowadzenia go do systemu praw'a wewnętrznego (co może nastąpić zwłaszcza w' drodze tzw. transformacji).

W Polsce tradycyjnie nawiązywano do koncepcji dualistycznych. Jak też wskazuje Andrzej Wasilkowski, także obecnie „[...] interpretacja dualistyczna, w mniej już ortodoksyjnym, a bardziej umiarkowanym ujęciu, wciąż jeszcze lepiej oddaje relacje między prawem międzynarodowym a praw'em krajowym”.

Artykuł 9 konstytucji z 1997 roku stanowi, że Rzeczpospolita przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Jak zauważa Renata Szafarz „[...] przepis ten ustala zasadę generalnej przychylności polskiego porządku prawnego wobec norm praw'a międzynarodowego, stwarzając domniemanie automatycznej - choć pośredniej inkorporacji norm |yawno-międzynarodow'ych do tego porządku”. Jest to zasada o charakterze ogólnyf i należy ją odnieść do wszystkich źródeł prawa międzynarodowego, a wńęc nie tyłki) do umów międzynarodowych, ale także do powszechnie uznanych zasad prawa międzynarodowego oraz do zwyczaju międzynarodowego. Jak wskazuje Trybunał Konstytucyjny: „[...] prawną konsekwencją art. 9 Konstytucji jest konstytucyjne założenie, że na terytorium RP, obok norm (przepisów) stanowionych przez krajowego legislatora, obowiązują unormowania (przepisy) kreowane poza systemem krajowych (polskich) organów prawodawczych. Ustrojodawca konstytucyjny świadomie więc przyjął, że system prawa obowiązujący na terytorium RP będzie miał charakter wieloskładnikowy” (wyrok z 11 maja 2005 roku, K 18/04).

Trzeba jednak zaznaczyć, że o ile pozycja umów międzynarodowych w krajowym porządku prawnym znalazła szerokie uregulowanie konstytucyjne, o tyle milczeniem pominięto pozostałe źródła tego prawa. W trakcie prac nad projektem konstytucji

Ir, obcj wsady | ti<> tych / 1949 r to oczy\ nych no mc pozv juk zo! hec niek

130 wnń kon i umów; u wewnt /c - z pi kiórą zw zek prze: wiązku i wiem art umowy i juko uza>

W t> między p ryzujący r /wiązanit iniędzyna organów umowy, \ prawa wi prawie. N może się śrcdniemi tych zaga stanowisk wego - c umów mu icsi z kole

131. przez gło umową n istnieje w;

Trzel

dochodzei