200920wstep do wesela0031
jlxii PRZEMIENNOSC NASTROJÓW
prawdy święci triumfy w nagłych, paradoksalnych zderzeniach, jak zaraz na początku w dialogu Dziennikarza z Czepcem (a. I, sc. l) w zaskakującej rozmowie Księdza z Żydem i z Czepcem (a. I, sc. 28, 29), w innym już sensie — w rozmowach młodej pary (a. I, sc. 12; a. II, sc. 19). Trudno wyliczać * fragmenty dialogów, poszczególne sformułowania, poszczególne zdania bądź finezyjne, bądź pełne gorzkiej prawdy. Wymieńmy, znów tytułem przykładu, chociażby słynny odtąd passus dialogu Poety z Panną Młodą (a. III, sc. 16):
PANNA MŁODA
f...]
A kaz ryz ta Polska, a kaz ta?
Pori wiedzą?
POETA
Po całym świccie
możesz szukać Polski, panno młoda, i nigdzie jej nie najdziecie.
PANNA MŁODA To może i szukać szkoda.
POETA
A jest jedna mała klatka — o, niech tak Jagusia przymknie rękę pod pierś.
PANNA MŁODA
To zakładka
gorseta, zeszyta trochę przyciaśnie.
POETA
— — A tam puka?
, PANNA MŁODA
1 cóz za tako nauka?
Serce— !— ?
POETA
A to Polska właśnie.
INDYWIDUALIZACJA JEŻYKA LXIII
v~
Zarówno w funkcji charakteryzacyjnej, jak w służbie wspomnianych „zderzeń” i konfrontacji, czy wreszcie jako giętki środek ekspresji dla falującej zmienności nastrojów — niemałą rolę odgrywa bogata a subtelna indywidualizacja języka w dialogach. Z niewielką przesadą twierdzić by.można, iż każda tu postać mówi językiem własnym: mową takiego a nie innego środowiska i językiem tej właśnie a nie innej indywidualności osobniczej. Paradoks wielkiej sztuki sprawił zaś, iż — niezależnie od tego, że język postaci z Wesela tak był indywidualny, „własny” — tyle zdań zdołało wniknąć do świadomości społecznej i trwać w niej, zapamiętanych i przyswojonych jako dobro powszechne.
Wymienić by można prawdziwe mnóstwo sformułowań, które już od początku wieku weszły do krwiobiegu języka polskiego, stając się przysłowiami, zwrotami przysłowiowymi, porzekadłami albo chętnie używanymi na różne okazje cytatami (często nie łączonymi już z określonym dziełem literackim) :
Niech na całym świecie wojna,
byle polska wieś zaciszna,
byle polska wieś spokojna.
(a. I, sc 1)
Wyście sobie, a my sobie.
Każden sobie rzepkę skrobie.
(a. l, sc. 4) •
Raz dokoła, raz dokoła...
(a. IKsc. 51
Pan poeta, pan poeta.
(a. I, sc. 10)
Trza być w butach na weselu.
(a. l, sc. 12) i
Ach, pan gada, gada, gada.
(a. I, sc. 22)
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
200920wstep do wesela0031 jlxii PRZEMIENNOSC NASTROJÓW prawdy święci triumfy w nagłych, paradoksaln
200920wstep do wesela0001 WSTU1 I. ZARYS BIOGKAFU TWÓRCYStanisław Wyspiański urody.il się )’
200920wstep do wesela0006 XII POWRÓT DO KRAKOWA W R IR«4 czyniły się zarówno doznane niepowodzenia
200920wstep do wesela0007 XJV CSIOtmeAłllATtEMl PAWLIKOWSKIEGO I Z -ŻYCIEM rak poezja dramatyczna,
200920wstep do wesela0010 XX ŚLUB LUCJANA RYDLA — tak pisał sam „pan młody”, Rydel, do swego przyja
200920wstep do wesela0013 XXVI AKTORZY — REŻYSERIA rzy wytrawni: niektórzy zaś mniej dotąd znani zy
200920wstep do wesela0027 UY RbPOKI Z WBSEŁ.A RYOŁ.Ą „sensu’ na uporządkowaną logicznie wykładnię
200920wstep do wesela0032 LX/V ZWROTY PRZYSI.OWIOWH jakaś historia wesoła, a ogromnie pracz to smut
200920wstep do wesela0034 LXVIII WIDMO SZKLI — usłyszy zaś tylko wezwanie sarkastyczne: Kłam sercu,
200920wstep do wesela0035 LXX WIZJA TEATRALNA wielowarstwowa konstrukcja Wesela, której wynikiem mi
200920wstep do wesela0037 LXXII WIELOPLANOWOSC KONSTRUKCYJNA Sie niematerialnym: jako obrazy tkwiąc
200920wstep do wesela0040 Lxxvm tUr/.UACHL Sb.K WARTOŚCI darni, niewątpliwie kontrastującymi brutal
200920wstep do wesela0041 LXXX GOSPODARZ Pyta też Pan Miody z fachowym zainteresowaniem literata: B
200920wstep do wesela0044 FINALNY OHRAZ -WESELA" LXXXVI W tym s>mbo!u, zawierającym obraz ż
200920wstep do wesela0046 xc .CHOCHOLI TANIEC" OBRAZ FINALNY -WESELA- XCI A jednak dzieje oddz
200920wstep do wesela0047 XCII DZIEJE TEATRALNE -WESELA- nografów. Premiery pobudzały w tych wypadk
więcej podobnych podstron