Geologia wyklad 4

F 13 (W 06)

Schemat zaniku jeziora

Schemat zaniku jeziora wskutek zasypywania jego misy materiałem transportowanym przez rzekę:

a - stadium początkowe, b - rzeka usypuje deltę, c - delta powiększa się, wkracza na nią roślinność lądow a, d - stadium końcow e, misę jeziorną wypełnił materiał rzeczny i zajęła roślinność lądowa.

Część osadów mineralnych dostarczanych przez rzeki do jeziora gromadzi się przy brzegu i ma charakter deltowy <piaski i muł}' delty). Frakcje drobniejsze unoszone są dalej od brzegów jeziora i osadzają się w jego głębszych paniach w postaci mułków lub iłów.

Zanik jezior zachodzi przez stopniow e zasypyw anie ich najgłębszych środkowych partii. W jeziorach następuje więc początkowa całkow ite wypełnienie ich mis osadami do poziomu 4 - 6 m poniżej powierzchni wody. po czym na dno wkracza roślinność (dostęp do światła). Zanik jeziora od brzegu jest możliwy dopiero przy głębokości około 2,0 m. gdy jego dno może porastać roślinność przybrzeżna (trzcina, palka wodna i in.).

Rzeki wpadające do jeziora przynoszą duto materii roślinnej. w jeziorach też rozwija się bujne życie roślinne, dzięki temu klastyczne osady jeziorne są zabarw ione produktami rozkładu tej materii na ciemno. Ciemne muły jeziorne, bogate w materię organiczną są określane jako sapropel.

Sapropeł - osad biogeniczny - (ciemna. jednorodna i galaretowata masa), bogaty w substancje organiczne, zaw ierający zwykle ponad 67% substancji organicznych w tym 40 - 75% węgla, osadzający się w głębszych partiach jeziora (poniżej zasięgu promieni słonecznych w wodzie - w jeziorach w Polsce północnej światło słoneczne dociera w wodzie do głębokości 6.0 m poniżej zwierciadła wody_r od tej głębokości pojawiać się może już roślinność wodna).