granica 1
Na czoło wszystkich zagadnień zawartych w powieści Nałkowskiej „Granica” wysuwa się problematyka psychologiczno-moralna. Postawiła tu pisarka istotne pytania dotyczące człowieka, jego natury i egzystencji. (Kim jest człowiek - indywiduum czy schematem? Jaka jest jego natura? Czy człowiek ma prawo wyboru, czy też jest zdeterminowany społecznie bądź biologicznie? W jakim stopniu jest odpowiedzialny za swoje wybory i czyny? Czy możliwa jest jego jednoznaczna ocena?). Pokazała złożoność natury ludzkiej, która nie poddaje się jednoznacznej charakterystyce i ocenie. Interesowały ją przed wszystkim indywidualne motywy ludzkich czynów, ukazywała wpływ uwarunkowań społecznych na postawy łudzi.
Zenon Ziembiewicz dziedziczy po rodzicach pewne predyspozycje. Na jego postępowanie na pewno wpływa panujący w Belborzy sposób myślenia („To czego chciał, to był boleborzański schemat. Musiała przebaczyć” ) Później zostaje wciągnięty w tryby potężnej machiny administracji państwowej i władzy. W pewnym stopniu popychają go w tym kierunku okoliczności zewnętrzne (np. brak pieniędzy na studia), układy społeczne w których funkcjonuje. Jest więc Zenon w pewien sposób zdeterminowany biologicznie i społecznie , ale ma przecież prawo wyboru. To on w dużej mierze decyduje o swym losie, drodze życiowej, formie kariery. Wybiera jednak nie to, co było ideałem jego wczesnej, buntowniczej młodości (kiedy chciał po prostu żyć uczciwie). Krzywdzi Justynę i Elżbietę. Staje się konformistą. Stąd refleksja: człowiek jest w pewnym stopniu zdeterminowany, ale jednocześnie jest wolny i jako taki odpowiada za swoje czyny.
Nałkowska pokazuje złożoność natury ludzkiej. Podejmuje problem relatywności prawdy o człowieku i jego moralnej oceny. Zastanawia się nad kryteriami oceny człowieka. Próbuje odpowiedzieć na pytanie : Gdzie szukać prawdy o człowieku - w opinii innych czy samoocenie jednostki?
Pokazuje nieprzystawalność mniemań jednostki na swój temat oraz prawdy, jaka wynika z faktów. Konfrontuje opinie Zenona o sobie (prawda subiektywma, indywidualna) z jego czynami i opinią innych (prawda zewnętrzna, społeczna). Rezultatem tej konfrontacji jest stwierdzenie niewspółmierności, która zachodzi pomiędzy własnym mniemaniem człowieka o sobie a oceną jego osoby przez innych. Zenon zawsze się usprawiedliwia( np.-Rłektófygm-dobrymi intencjami.) Wsłuchuje się jedynie we własne racje, nie bierze pod uwagę wymowy i skutków swoich czynów, nie chce spojrzeć na siebie oczami innych. W końcu dramatyczne przejścia, konfrontacja własnych intencji i pragnień z czynami i wymową faktów zmuszają go do stwierdzenia: „Jest się takim, jak myślą ludzie, nie jak myślimy o sobie my, Jest się takim jak miejsce , w którym się jest”. Jest to postawa bohatera , ale czy narratora?
Z analizy utworu wynika, że prawda społeczna (ocena człowieka z zewnątrz, przez innych ludzi, zgodnie z wymową faktów) jest ważniejsza i bardziej trwała od prawdy subiektywnej, ale ta ostatnia też nie może być pomijana przy ocenie człowieka (Nałkowska nie lekceważy argumentów , które na swoje usprawiedliwienie znajduje Zenon). Trzeba te dwie prawdy ciągle konfrontować.
Autorka „Granicy” pokazuje, że można spojrzeć na każde zdarzenie z wielu stron. Właściwa ocena człowieka i jego czynów jest więc bardzo trudnym i skomplikowanym zadaniem, niemniej jednak możliwe jest wydanie sprawiedliwego sądu.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Gdy zagadnienie obrony wysuwa się na czoło wszystkich innych, gdy oczy całego Narodu zwracojq s
czasu na omówienie wszystkich zagadnień. Wskazano również, że tematyka zajęć powtarzała się w ramach
2012 03 09 ;20;142 przenieść na ekran wszystkie epizody i wątki powieściowe, ale ze względu na ogran
IMG$76 (3) oddziaływanie na siebie wszystkich jej uczestników. W tym sennie wszelkie porozumiewanie
0000007(1) braeji na sekundę). Wszystkie te sposoby są wystarczające dla zorientowania się, zwłaszcz
Na powierzchni wszystkich komórek naskórka zwanych inaczej keratynocytami znajdują się antygeny
tych wszystkich zagadnień, które mają wpływ na rozwój miasta, nada mu piękno i charakter i wniknie g
Wszystkie obliczenia i analizy zostały podzielone na dwa obszary zagadnień podane w pkt. 3. Pierwszy
1. Użytkownik wyjeżdżający za granicę na dłużej niż 6 miesięcy zobowiązany jest do zwrotu wszystkich
Zagadnienia na egzamin z PKM-ów: Zawartość Etapy procesu
Obraz (109) 216 RUSKIE I POLSKIE tetycznie „wysunięciem się na czoło spośród wszystkich kręgów cywil
31489 SAM22 i oHad Jjprolecki zawarty między Polską i NRD w 1950 r. (C],0(
Magazyn67 01 51 NIEMCY z wszystkiemi częściami kontynentu. Granicząc na zachodzie i południu ze ś
UWAGI WSTĘPNE CEL I OBIEKT BADAŃ Na czoło zagadnień geomorfologii i geologii Basenu Grudziądzkiego —
więcej podobnych podstron