img003

1

przymiotniki „półpełny” i „półpusty” wskazują na ten sam ilościowo stan butelki, ale pierwszy z nich, użyty przez optymistę z anegdoty, i drugi, którym go za-stąpił pesymista, Jwskazują na Hwa różne plany ód-mesiegia?' pełnąJ^ustą butelkę. Dw^trocKę fdźne""pla-nyoSniesienia dzielą też antycypujące „za dwadzieścia minut szósta” od retrospektywnego „piąta czterdzje-

Stałe używanie metalingwistycznej komutacji w danym korpusie każdego języka stwarza podstawę do opisu i analizy znaczeń leksykalnych i gramatycznych możliwą do przyjęcia nawet dla tych badaczy, którzy dotąd wierzą, że „kryteria determinujące trzeba będzie zawsze ustalać w terminach dystrybucji”. Zacytujmy takie pary odwracalnych sądów, jak: „hermafrodyci są jednostkami mającymi organy płciowe męskie i kobiece” — „jednostki mające organy płciowe męskie i kobiece są hermafrodytami”, lub: „centaury są jednostkami mającymi ludzką głowę, ramiona i tors, a resztę ciała i nogi końskie” — „jednostki mające ludzką głowę, ramiona i tors, a resztę ciała i nogi końskie, są * centaurami”. Te dwie pary stawiają nas wobec meta-lingwistycznych twierdzeń, które wprowadzają infor- - * mację o znaczeniu nadanym słowom „hermafrodyta” i „centaur” w słowniku angielskim, ale nie mówią nic

0    statusie ontologicznym nazwanych jednostek. Dostrzegamy różnicę semantyczną między rzeczownikami „ambrozja” i „nektar” lub „centaur”/! „sfinks”

1    umiemy zamienić dwa ostatnie wyrazy na obrazy lub rzeźby mimo braku tego typu jednostek w naszym doświadczeniu. Słowa, o których mowa, mogą ** być nawet użyte nie tylko we właściwym, ale i w figuralnym znaczeniu: ambrozja jako pożywienie, które

nów”, „w poezji”, „w naszych snach” itp. (Tu widzimy | językoznawczą doniosłość pojęcia _TTuniwersum wypp-\ * ‘ więdzi” (Universe oj Discourse) wprowadzonego przez/ *J^j^._Morgan*ui zastosowanego przez Peirce’a: „Cza-~śe£Trnoze to być uniwersum fizyczne,""Hedy indziej wyobrażalny «świat>> jakiejś sztuki lub powieści, to znów szereg możliwości.’'*) To pojęcie uniwersum wypowiedzi jest relewantne dla językoznawczego podejścia do semantyki zarówno wtedy, kiedy wypowiedź bezpośrednio do niego się odnosi, jak i wtedy, kiedy jest ono tylko pośrednio zawarte w wymianie komunikatów miedzy rozmówcami.

/Gdy uniwersum wypowiedzi odsyła nas do sfery nazewnictwa technologicznego, wąż jest rozumiany jako nazwa gumowej rury prowadzącej wodę, a raki są nazwą metalowych kolców przymocowanych do butów służących do wspinania się na słup;. W języku rosyjskim końki, „małe konie”, są nazwą łyżew. Dwie sąsiadujące ze sobą zwrotki w Eugeniuszu Onieginie Puszkina (rozdział IV, XLII—XLIII) malują wczesno-zimowy krajobraz i radość małych wiejskich chłopców rysujących świeży lód łyżwami („małymi końmi”); obrazek ten jest przeciwstawiony nudzie pana, którego źle podkuty koń potyka się na lodzie. Wyraźny kontrastowy paralelizm końki i koń znika w przekładzie na języki, które nie mają końskiego obrazu łyżew. Zmiana nazwy końki ze zwierząt na nieożywiony środek lokomocji z odpowiednią zmianą paradygmatu fle-ksyjnego została dokonana pod kontrolą metajęzykową.

Metajęzyk iest_żvwotnwn czynnikiem każdęgo.języ*-Jto wego^Lozwoju. hgterpretacja jednego znaku języko-jyęgo przez-inne, poH~lakimś"*wżględem homogeniczne znaki tego samego języka, jesJLoperacją jpetajęzykową, która mełni zasadniczą rolę yj uczeniu się języka przez dzieeko.- Obserwacje dokonane w ostatnich dziesięcioleciach, w szczególności przez rosyjskich ‘badaczy A. N. Gwozdiewa i K. I. Czukowskiego, pokazały, jak wiele miejsca zajmuje rozmowa o języku w zachowaniu językowym dzieci przedszkolnych, które wykazują skłonność do porównywania nowych nabytków z wcześniejszymi oraz do porównywania własnego sposobu mówie-

387

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
88294 img003 (19) przymiotniki „półpełny” i „półpusty” wskazują na ten sam ilościowo stan butelki, a
skanuj0062 (59) Dorysuj wzorki kolorem zielonym i pomarańczowym. Pokoloruj na ten sam kolor parę pas
skanuj0062 (59) Dorysuj wzorki kolorem zielonym i pomarańczowym. Pokoloruj na ten sam kolor parę pas
ska01 Proponując Czytelnikowi „translokacyjną lekturę” książki, wskazuję na ten jej /miar, który poz
SLONIK?MBUS POZNAJE CZYTANIE (31) Pokoloruj na ten sam kolor króliki o tym samym imieniu. Oskar
Nawigacja?rminat5 str 15 BE Obrócić przycisk obrotowy w celu wybrania żądanej opcji w menu i potwi
P1120441 resize ftztynu pochodzenia bałtyckiego wykonana soaUla asyryjska statuetka s IX w jxn.e.1 N
42092 zdjeG2 Jeżeli natomiast powołuje się na ten sam dokument, ale na inną jego stronę, to po: Tamż
46623 ullman215 (2) chce zarezerwować to samo miejsce na ten sam rejs na dany dzień i o zbliżonej po
WAFEL.COM S-HTTP jest rozszerzeniem protokołu HTTP, dlatego też klient łączy się na ten sam port TCP
1. Pomaluj na ten sam kolor pary przeciwieństw. niskie krótkie szeroka twarde rozpięta mokra Ryc.

więcej podobnych podstron