y

Rys. 2.14. Wykres rozciągania-ściskania er— e: a) dla materiałów sprężysto-plastycznych z wyraźną granicą plastyczności; b) dla materiałów sprążysto-kruchych: 1 - żeliwo szare, 2 - beton

Rys. 2.15. Kolejne fazy deformacji;

Próbę ściskania do ceiów techniczny ściach sprężysto-kruchych (beton, kamień i ją znacznie większą wytrzymałość na śc łów tych, już od początku układu współrzę i ściskania, zależność naprężeń od odkszt Hooke’a) (rys. 2.14b), trudno tu zatem o określonej wartości modułu sprężystości po niu następuje w sposób nagły, bez zauważała materiałów spręźysto-kruchych jest asymetn stronie rozciągania i ściskania. Przykładowo: miast dla betonu fjf_m — 9+19.

Wykres rozciągania-ściskania materiałów sprężysto-plastycznych z wyraźną gra- m nicą plastyczności (stal miękka, aluminium, cynk, miedź) charakteryzuje się symetrią jj| własności po stronie rozciągania i ściskania, aż dó osiągnięcia granicy plastyczności. Wykres ściskania jest w początkowej fazie prostoliniowy, o tym samym kącie nachylę-nia jak wykres rozciągania. Następnie po osiągnięciu granicy plastyczności o tej sa- $ mej wartości jak po stronie rozciągania, następuje płynięcie plastyczne materiału cha- "J rakteryzujące się przyrostem odkształceń, przy mniej więcej stałej wartości naprężeń (rys. 2.14a). Dalszy wzrost naprężeń ściskających powyżej granicy plastyczności, pro- ^;|| wadzi do coraz silniejszego, pęcznienia próbki przy stałym wzroście jej przekroju poprzecznego, bez objawów utraty spójności (rys. 2.15). Pojawiające się na poboczni-cy próbki wzdłużne rysy są wynikiem działania obwodowych naprężeń rozciągających -j związanych z przyjęciem przez próbkę kształtu baryłkowatego. Dalsze zwiększanie.;* obciążeń prowadzi do „rozwalcowania” próbki, a wykres zbliża się asymptotyczne do jj prostej równoległej do osi obciążeń, w punkcie odpowiadającym skróceniu równemuJ| wyjściowej wysokości próbki. Ponieważ próbki z metali o bardzo dobrych własno-¹^'- -

2.2.5. Wielkości określane w próbie śc

W próbie ściskania określa się dwie wie

1) Wytrzymałość na ściskanie - R_c(f^

. Jest to naprężenie, odpowiadające sile

m

R_c(fc)=-r [MPaJ

gdzie:

F_c - maksymalna wartość s S₀ - pierwotny przekrój poj

_W-\rr a rm a

iły.