Mi�o�� i poznanie

172

brzmiące zdanie: „Miłość i rozum są tym samym”. Jest to też głębokie przekonanie Pascala, że w przebiegu i procesach miłości najpierw pojawiają się przedmioty, które przedstawiają się zmysłom i które potem osądza rozum. Także Spinoza, który najostrzej zwraca się przeciw wszelkiemu „antropomorficznemu” ujmowaniu świata aż do potępienia pojęć działania, siły i czasu (których użycie do istniejącego w sobie świata uważa on już za „antropomorficzne”), który namiętności chce traktować „jak płaszczyzny, okręgi i linie”, dokładnie tak samo w swej nauce o „najwyższym stopniu poznania”, gdy duch „ujmuje Boga samego i [Nim] się raduje”, tzn. w Amor Dei intellectualis, najszersze i najbardziej adekwatne poznanie bytu uznawał za stopione w najściślejszą jedność przeżyciową z miłosną skłonnością do przedmiotu.

Jeśli abstrahować od subtelniejszych niuansów, rozwiązanie tego wielkiego problemu wykazuje pewną światowo historyczną t y p i k ę, która będzie tu wzmiankowana tylko w najgrubszym zarysie, ale nie prześledzona historycznie w szczegółach.

Pomimo wszelkich]przeciwieństw hinduskiego ^greckiego ducha (oczywiście także ich idei miłości), których nie zdołała przezwycięż żyć żadna z wątpliwych hipotez o wschodnim dziedzictwie greckiej spekulacji, można mówić w światowo historycznym, a nie genetycznym rozumieniu o hindusko-greckim typie rozwiązania naszego problemu — rozwiązania nie tylko w teoretycznym sensie, lecz w przeżywaniu i czynie samym, za którymi także potem następowała właściwa teoria. U Hindusów i Greków są, ontologicznie widziane., wartości ^funkcjami bytu, noetycznie^ zaś miłość jest zależną funkcją poznania. Najwyższą wartością jest u jednych takie odrzeczywistnienie przedmiotu, że podnosi go do samej obrazowości - u drugich najwyższy stopień bytu, ontos on Platona¹. Właśnie to, że wartości tu i tam są funkcjami bytu w tak zasadniczo różny, nawet przeciwny sposób, pozwala tym plastyczniej wystąpić wymienionej rzeczowej jedności teorii. Ponieważ orientacja hinduskie-g o ducha ustanawia tę zależność po stronie ontologicznej tak, że pozytywna i najbardziej centralna wartość tkwi w niebyciu -i to oznacza tu przede wszystkim postępujące w przebiegu „drogi

1

Por. do tego i do następnego fragmentu rozszerzone wydanie mojej książki o sympatii (1913) Istota i formy sympatii, Bonn 1923 [przeł. Adam Węgrzecki, PWN, Warszawa 1980], rozdz. A5. Kosmiczne odczucie jedności w różnych historycznych postawach duchowych.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Mi?o?? i poznanie 2 172 brzmiące zdanie: „Miłość i rozum są tym samym”. Jest to też głębokie przekon
Mi?o?? i poznanie 172 brzmiące zdanie: „Miłość i rozum są tym samym”. Jest to też głębokie przekona
Mi?o?? i poznanie 182 Antycypuje Platon w tej nauce o miłości i poznaniu wielki historyczny ruch „m
200 Kondycja ludzka Myślenie i poznanie nie są tym samym. Myślenie, źródło dzieł sztuki, widać,
Mi?o?? i poznanie 180 sprzeczność. Tym dziwniejsze [jest to], że platońskie określenie miłości jako
zabawy dla maluchów0012 I. Miś PtyśW HAMAKU Dzieci są kołysane w kocyku. Jest to bardzo przyjemna i
CCF20090831168 312 Rozum obserwujący tym samym w ilość (Grosse) i wówczas powstają takie prawa, jak
55292 skanuj0022 (174) AP3 stopień kontroli i siła są słabo wyczuwalne (jest to tzw. czas reakcji mi
nielicznych (Lew, 2013). Rezultaty tych badań są tym samym mało znane, lub zupełnie nieznane w środo
test 3 . biologia:Ows.ystkie odpowiedzi są prawidłowe    P^Hką b/ jest to nauka o zja
Urszula Banaszczak-Soroka, Patrycja Zawadzka są w tym samym czasie w momencie zawarcia umowy. Otwarc

więcej podobnych podstron