pic 11 03 122035

204

- kształtowaniu się w umysłach dzieci schematu liczenia na poziomie jeden gest, jeden wskazywany obiekt i jeden wymieniany liczebnik.

Tworzenie schematu liczenia i kształtowanie umiejętności liczenia trwa

jednak bardzo długo. Dopiero w siódmym roku życia większość dzieci potrafi sprawnie liczyć i rozróżnia błędne liczenie od poprawnego⁹⁰. W procesie kształtowania się umiejętności liczenia wyróżnić można następujące prawidłowości:

•    Najwcześniej dziecko wyodrębnia przedmioty (gestem, ruchem głowy, spojrzeniem), którymi się interesuje i chce je lepiej poznać;

•    Wskazuje kolejno przedmioty palcem, dbając o rytm: ten, następny, następny itd. Gdy przedmioty tworzą szereg, dziecku łatwiej je tak rytmicznie wskazywać;

•    Pokazując przedmioty dziecko bardzo wcześnie używa liczebników i traktuje je jako zastępcze nazwy przedmiotów. Na początku są to słowa: do liczenia, ale w miarę gromadzenia doświadczeń i dojrzewania intelektualnego dziecka nasycają się liczebnikową treścią⁹¹;

•    Trzylatek ma jeszcze spore kłopoty z koordynacją gestu wskazywania z wypowiadanymi liczebnikami. Wskazuje liczone przedmioty i mówi: jeden, dwa, jeden, dwa... Ponieważ na rytm wskazywania nakłada mu się rytm oddechu i rytm bicia serca, często dotyka jeden przedmiot dwa razy. Sprzyja temu także to, że słowo: jeden składa się z dwóch sylab, a słowo: dwa tylko z jednej;

•    W miarę doświadczeń w rytmicznym wskazywaniu przedmiotów i oznaczania ich „słowami do liczenia” dziecko dąży do precyzji i zaczyna przestrzegać zasady: jeden do jednego: jeden wskazywany przedmiot i jeden wypowiadany liczebnik. ^{1 2}

, Wraz z rozwojem mowy i doświadczeń w liczeniu dosłownie wszystkiego, rośnie zakres opanowanych słów - liczebników. Zaczyna się od tego, że dziecko zna tylko dwa liczebniki i licząc wymienia „na okrągło”. Ale już po kilku miesiącach dziecko liczy na przykład tak: jeden, dwa, pięć, osiem, jeden, pięć, osiem itd. Zna więcej liczebników, ale ciągle używa ich jako stów do liczenia. Trzeba wielu doświadczeń, aby dziecko zaczęło przestrzegać zasady stałej kolejności - licząc należy liczebniki wymieniać po kolei i nie pomijając żadnego. Łączy się to z zapamiętaniem większego zasobu liczebników i nadawaniem znaczenia wypowiadanym liczebnikom;

•    Dość późno dziecko zaczyna być przekonane o tym, że liczebnik wymieniony na końcu ma podwójne znaczenie - dotyczy ostatniego liczonego przedmiotu i określa, ile jest wszystkich razem. Wiedzą o tym dopiero niektóre pięciolatki, wielu sześciolatków i prawie wszystkie siedmiolatki;

•    Równie późno dziecko rozumie, że ułożone rzędem przedmioty można liczyć od początku do końca, od końca do początku, a także rozpoczynając z dowolnego miejsca, byle policzyć je wszystkie (na zasadzie: jeden do jednego) i wymieniać kolejne liczebniki.

W miarę kształtowania się umiejętności liczenia dziecko chce liczyć wszystko, co się wokół niego znajduje, a licząc stara się stosować opisane prawidłowości. Sprzyja to kształtowaniu się umiejętności liczenia. Jednak dopiero w szóstym i siódmym roku życia większość dzieci sprawnie posługuje się umiejętnością liczenia w różnych sytuacjach. Wiedzą już bowiem, ze można policzyć każdy zestaw obiektów, nawet gdy obiekty są różne.

U przedszkolaków występują spore różnice indywidualne w stopniu opanowania umiejętności liczenia. Bywają trzylatki, które potrafią już liczyć lak.jak czterolatki. Bywa jednak, że w grupie pięciolatków są dzieci, które liczą tak, jak typowe trzylatki. Ponieważ nauczyciele muszą się w tym orientować, zaczynamy od trzylatków.

Z badań nad kształtowaniem się umiejętności liczenia u polskich dzieci wynika, że większość trzylatków⁹²:

“ ^wie doskonale, co oznacza słowo: liczyć i słysząc je koncentruje uwagę na przedmiotach, które mają być liczone;

licząc, wskazują przedmioty i wymieniają liczebniki⁹': dwa, jeden, jeden, dwa,jeden, dwa... Nie potrafią jeszcze stosować reguły jeden do jednego

Są to badania E. Gruszczyk-Kolczyńskiej, szczegółowe informacje znajdu ją się w cytowa nych wcześniej publikacjach.    . . _H -_pr_

Dla trzylatka liczebnik nie jest jeszcze wypełniony treścią, a więc wymawiając ,

⁰ nie określa liczby policzonych przedmiotów, ani nie ustala, na przy a en j ² ^dług rozeznania trzylatka liczebniki wypowiada się przy liczeniu i są to zas ępc ^zwy przedmiotów.

^•Wsip.com.pl

1

^H) Dokładniejsza charakterystyka kształtowania się umiejętności liczenia przedstawiona jest w cytowanych już wcześniej publikacjach:

•    E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska: Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli, WSiP. Warszawa 1997, s. 44-56.

•    E. Gruszczyk-Kolczyńska: Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza, zajęcia korekcyjno-wyrównawcze, WSiP, Warszawa 1997 (i wydania wcześniejsze), s. 22-46:

2

   E. Gruszczyk-Kolczyńska: Intuicje matematyczne dostępne dzieciom przedszkolnym „Kwartalnik Pedagogiczny” 1989, nr 1.

Wcześniej badania nad rozwojem przedszkolaków realizowali R. Gelman, C. R Gallistel. Wyniki tych badań są omówione w cytowanych publikacjach E. Gruszczyk-Kolczyńskiej, a także w książce: Psychologia rozwoju dziecka, R. Vasta, M. M. Haith, S. A. Miller, WSiP-Warszawa 1985, s. 296 i 267.

Dziecko starsze, na przykład sześciolatek, gdy liczy przedmioty i mówi na przykład pięt oznacza to, że wskazywany przedmiot jest piąty (przed nim był czwarty, a za nim szósty), a policzonych przedmiotów jest pięć.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pic 11 03 122149 -    Policzymy stopnie, ciekawe, ile ich jest. Wchodzi na schody i
pic 11 03 122048 206___ I (jeden gest wskazujący, jeden liczony obiekt i jeden wypowiadany liczebni
pic 11 03 122056 208 Od tego momentu sprawność liczenia będzie kształtowana na sposób szkolny i ana
pic 11 03 122111 212Wiem, ile mam palców u rąk i nóg Cele zajęć: kształtowanie umiejętności liczeni
pic 11 03 122141 220 Nauczyciel zgadza się i obiecuje pani Dyrektor, że zadanie zaraz zostanie wyko
pic 11 03 122111 212Wiem, ile mam palców u rąk i nóg Cele zajęć: kształtowanie umiejętności liczeni
pic 11 03 122329 1 1 . DODAWANIEI ODEJMOWANIE, ROZDAWANIE I ROZDZIELANIE PO KILKA11.1. O sposobach
pic 11 03 122351 2485.    Dodawanie i odejmowanie paseczków Nauczyciel zwraca się do
pic 11 03 122419 254 Dzieci mniej sprawne zdecydowanie rzadziej odgrywają rolę dyżurnych. Nie garną
pic 11 03 121629 138 Tuż po zajęciach ukierunkowanych (nastawionych) na kształtowanie u dzieci zdol
pic 11 03 122024 9 . LICZENIE W ZAKRESIE MOŻLIWOŚCI UMYSŁOWYCH CZTEROLATKÓW I PIĘCIOLATKÓW 9.1
pic 11 03 122024 9 . UCZENIE W ZAKRESIE MOŻLIWOŚCI UMYSŁOWYCH CZTEROLATKÓW I PIĘCIOLATKÓW 9.1.
pic 11 03 122104 2106.    Liczenie i numerowanie krzesełek Nauczyciel proponuje: -

więcej podobnych podstron