p74 Dziemianowicz Konkurencyjność gmin 08

RELACJE WŁADZE SAMORZĄDOWE - INWESTORZY

i badań sektorowo-regionalnych [por. Gawlikowska-Hueckel 2003]. Zmiany zachodzące w miastach, przemiany technologiczne oraz tendencje w przepływach kapitału i lokalizacji działalności pozwalają mówić już nie o polaryzacji, tylko multipolaryzacji (wielobiegunowości). Grzeszczak [1999, s. 27] stwierdza, że:

W kontekście rozwoju teorii polaryzacji wydaje się rzeczą uprawnioną, aby multipolaryzację rozważać jako wyraz przejścia od osiowego modelu polaryzacji (następcy modelu centrycznego) do złożonego modelu sieciowego, odpowiadającego sytuacji krajów wysoko rozwiniętych.

Problem trudności w występowaniu pozytywnych następstw sąsiadowania bieguna z jego otoczeniem wyjaśniany jest przez Myrdala [1957] efektem kumulatywnej przyczynowości. Można wyobrazić sobie sytuację, w której wyniku następuje wzrost liczby ludności w danej gminie. Wzrost ten powinien wywołać silną konkurencję na rynku pracy, czego przejawem będzie wzrost kwalifikacji siły roboczej. To z kolei, powinno ułatwić gminie przyciąganie nowych inwestycji (które powodują wzrost zatrudnienia). Rozwój nowych inwestycji wpływa również na wzrost wydatków mieszkańców na dobra i usługi oferowane przez lokalne firmy. Efektem tego będą korzystniejsze warunki dla rozwoju lokalnych instytucji otoczenia biznesu, które razem z firmami współpracującymi z nowym inwestorem tworzą korzystne efekty zewnętrzne i zaliczane są do czynników lokalizacji. Pociąga to za sobą ogólny wzrost zamożności mieszkańców (przedsiębiorców i pracowników), co przekłada się na wzrost dochodów budżetowych. Posiadając większe wpływy, gminy mogą w takiej sytuacji wydawać więcej pieniędzy na cele rozwojowe (infrastruktura służąca przedsiębiorcom, przygotowanie terenów inwestycyjnych, rozwój edukacji itp.). Wydatki rozwojowe gminy stają się kolejnym bodźcem dla przyciągnięcia następnych inwestorów [Eliot Hurst 1972]. Model ten może być rozpatrywany również z punktu widzenia czynników negatywnych, gdy z danej miejscowości odpływają najbardziej wykwalifikowani pracownicy, przyciągani przez biegun. Może to wywołać mechanizm błędnego koła w otoczeniu bieguna.

2.3.1.2. Teoria biegunów wzrostu a konkurencyjność gminy

Teoria biegunów wzrostu określa dość sztywne warunki, jakie muszą być spełniane przez gminy, by mogły odgrywać rolę bieguna. Najistotniejszym z nich jest innowacyjność. Teoria ta daje również mało optymistyczny obraz przyszłości dla gmin, znajdujących się „w cieniu bieguna", czego wyraźną konsekwencją jest poaryzacja. Dlatego sytuacja tego typu gmin jest szczególnie interesująca w kontekście konkurowania o napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych

\loD. 1 Uy.

Kluczowym problemem w analizie sytuacji konkurencyjnej gminy, znajdujące! ę w nemu bieguna, jest pytanie czy może ona być w ogóle konkurencyjna, a jeśli doc7Ll, ,^{SąSl tWO bleSUna} °«^ranicza konkurencyjność. Można równie: „minu noiV°^{lnie postawic tezę}' ^iż najważniejszym czynnikiem konkurencyjności

ie rozpatrywana jest tu sytuacja, w ktoiy,kmyduia się liczne gminy pak**#