STL struktura dzieła literackiego (11)

procesu nistorycznouteracKiegoj ^,r>. >ceiGm oauo-cza literatury jest w równej mierze Synchroniczny opis samej struktury (np. systemu weryfikacyjnego), co jej przedstawienie diachroniczne, z punktu widzenia zmian, jakim podlega ona w czasie historycznym, pod wpływem napięć immanent-nych i determinacji zewnętrznych. Tendencje "sftukturalistyczne, żywotne początkowo zwłaszcza w krajach słowiańskich (Czechosłowacja, Rosja, w Polsce koncepcje metodologiczne M. Kridla, prace F. Siedleckiego z zakresu wersologii, K. Budzyka — stylistyki), rozpowszechniły się w latach II wojny światowej i po wojnie w Stanach Zjednoczonych, przede wszystkim w wyniku działalności naukowej R. Jakobsona i, pośrednio, R. Welleka. W latach 50. i 60. wiele podniet literaturoznawstwu strukturalistycznemu dostarczyła etnologia (C. Levi-Strauss) wypracowująca metody strukturalnej analizy mitu i gatunków twórczości folklorystycznej (pionierską rolę odegrały tu prace badaczy radzieckich z okresu międzywojennego, zwłaszcza W. Proppa). Z inspiracji tych korzystały w znacznym stopniu -» poetyka generatywna i -» narratologia. Zasób pojęciowy dzisiejszego s. w nauce o literaturze uległ także wzbogaceniu pod wpływem teorii informacji i cybernetyki oraz metod matematycznych (statystycznych i algebraicznych), stosowanych w lingwistyce. Przede wszystkim jednak pozostawał on w ścisłym związku z problematyką -» semiologii, obejmującą wszelkie, a nie tylko językowe, przejawy aktywności znakowej. Największy wpływ na kształtowanie się strukturalno-•semiologicznej myśli badawczej na świecie wywarły w latach 60. i 70. prace pochodzące z dwóch środowisk naukowych: radzieckiego (-+ tartuska szkoła oraz współpracujący z nią uczeni z innych ośrodków: J. Lotman, B. Uspienski, W. W. Iwanow, W. N. Toporow) i francuskiego (R. Barthes, A. J. Greimas, T. Todorov, J. Kristeva). W powo-

IllSł Tł VI •*

szkolne nau< turalizm.

Lit.: L. V les Sciences turalism et c M. A uzi as, Schiwy, Der Sławiński, strukturalne znaków i sti cism and th Controversy Literaturwii H. Ihwe, lf wissenschąf kafovsky, C ki, [w zbioi kich za gra, J. Ihwe, Li 1972; F. Jai 1972; Woki Starobinsk sani), „Pan Structuralii cism. Struć Kurzwell, Chvatik, 1 1981; K. R< niach nad turalism an Structuralii cism, 1986; 1988; J. Al 1988; R. Jai oprać. M, 1 son, The Po Histoire du Duffy, Stru ła, rosyjska