166

166 3. Preparaty kosmetyczne i ich zastosov,

Pszczoła jako dostarczyciel surowca. Pszczoła miodna dostarcza miodu, wosku pszczelego, mleczka dla larw pszczół i królowej matki oraz kitu pszczelego - propolisu. Wszystkie znajdują zastosowanie w preparatach kosmetycznych jako surowce i substancje czynne.

przez zewnętrznie stosowane preparaty kosmetyczne czy farmaceutyki. Dotychczas nie ma również danych w pełni wykluczających taką możliwość. Ponadto wyciągi pochodzenia zwierzęcego, z których produkowane są surowce kosmetyczne, poddawane są procesom chemicznym zmniejszającym znacznie ryzyko zakażenia. Mimo to konsumenci odnoszą się sceptycznie do kosmetyków zawierających wyciągi pochodzenia zwierzęcego.

W kosmetyce białka składające się z aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi stosowane są najczęściej ze względu na działanie regenerujące strukturę włosów i paznokci. Hydrolizaty białkowe otrzymuje się w wyniku reakcji rozszczepiania wielkich cząsteczek, tj. kolagenu, elastyny i keratyny za pomocą enzymów hydrolitycznych w środowisku wodnym.

Hydrolizaty białkowe pochodzą z białek tkankowych krów, owiec i świń. Wykorzystywane są jako substancje pielęgnujące w szamponach, kremach, płu-kankach i piankach do włosów, płynach do trwałej oraz koloryzujących. W balsamach po opalaniu oraz w innych kosmetykach pielęgnujących działają nawil-żająco. Służą także do produkcji delikatnych, przyjaznych dla skóry środków powierzchniowo czynnych. Są również składnikami lakierów do paznokci i do włosów.

Mleczko pszczele jest wydzieliną gruczołów szczękowych młodych pszczół. Przez pierwsze trzy dni życia, mleczkiem tym żywione są wszystkie larwy pszczół. Później dostaje je tylko przyszła królo.'. Dzięki temu królowa jest większa, silniejsza, żyje ctt-r żej niż pozostałe pszczoły jednego roju i jako jedy^.-znosi jajeczka. Mleczko pszczele zawiera niezbęc^ aminokwasy, lipidy, węglowodany, witaminy, s^:-j stancje mineralne, pierwiastki śladowe, enzymy ca:| substancje o działaniu podobnym do antybiotyków

Mleczko pszczele używane w kosmetyce lub medyc*~l nie konserwowane jest miodem i(lub) alkoholer-Przyjmowane doustnie wzmacnia mechanizm*! obronne organizmu. Zalecane jest również w dolegW wościach serca i układu krążenia, problemach z ko"*| centracją, zmęczeniu, zaburzeniach trawienia i dolecH liwościach okresu menopauzy. Mleczko pszcze*| chroni skórę przed zapaleniami, poprawia krążeń* krwi, regeneruje komórki i nawilża. Z tego powoc.i dodawane jest do kremów i żelów, ampułek, preparatów do pielęgnacji oczu, miękkich masek i lotiono*] do zniszczonej skóry.

Kit pszczeli (propolis), składa się z różnego rodzą . żywic drzewnych, soków kwiatowych i pyłków w. mieszanych z wydzieliną gruczołów pszczół. Zawiei żywice, balsamy, woski, olejki eteryczne, pyłki, fla wonoidy, garbniki, witaminy, lipidy, aminokwas* pierwiastki śladowe, fitohormony, enzymy oraz substancje o działaniu antybiotykopodobnym. Cecha szczególną kitu pszczelego jest jego działanie bakteriobójcze, przeciwwirusowe i grzybobójcze. Dzię* tym właściwościom chroni pszczoły przed choroba mi i konserwuje plastry miodu. Składniki propolis-wzmacniają układ immunologiczny człowieka, wspomagają mechanizmy obronne skóry a także przyspieszają proces gojenia się ran. Propolis wykazuje działanie przeciwzapalne, dezynfekujące oraz poprawia ukrwienie skóry i błon śluzowych. Preparat, z propolisem zalecane są w leczeniu trądziku, zapa-nych wykwitów skórnych, ran oparzeniowych, stłuczeń, zapaleń dziąseł, przeziębień, a także w leczeniu chorób żołądka i jelit. Na rynku dostępne są ton -ki, miękkie maski, kremy, ampułki, kremy do rąk oraz pomadki do ust zawierające propolis. Ze względu na obecność składników pochodzących z pyłków kwiatowych, mleczko pszczele i propolis mogą wywoływać reakcje alergiczne o ciężkim przebiegu, co ogranicza ich zastosowanie w kosmetyce.

Większość substancji zapachowych pochodzi ze świata roślinnego. Uzyskiwane są w postaci olejków eterycznych, balsamów lub żywic. Mogą być również wytwarzane syntetycznie. Substancje zapachowe pochodzenia zwierzęcego tó piżmo, cybet (cy-wet), kastoreum i ambra. Wszystkie te substancje mają bardzo mocny zapach własny. W produkcji perfum wykorzystywane są jako utrwalacze zapobiegające zbyt szybkiemu ulatnianiu się zapachów Substancje te są bardzo rzadkie i odpowiednio drogie, gdyż bardzo trudno się je pozyskuje.