1 (121)

242 Przekłady prozy dla dzieci i młodzieży z literatur obcych

ny mogą ujawnić przede wszystkim te dzieła, które rodzą się na rodzimej glebie..

Do takich pozycji należy na przykład rzadka wśród naszych przekładów książka hinduskiego pisarza Natha Sudhina Ghose pt. Skaczące gazele (I wyd. poi. 1961). Może ona wpłynąć na kształtowanie serdecznych uczuć przyjaźni między młodzieżą, którą dzielą odmienne warunki egzystencji, inna kultura i obyczaje, inne stosunki społeczno-polityczne oraz tysiącS kilometrów przestrzeni.

Podobną funkcję można przypisać zajmującej opowieści o życiu młodzieży francuskiej pt. Rycerze Złotego Runa (I wyd. poi. 1962), której au.torem jest Francuz Paul Berna. Utwór ten, przeniknięty szlachetną tendencją niesienia pomocy bliźnim bez nadawania rozgłosu całej sprawie, w sposób harmonijny łączy przygodę z elementami wychowawczymi.

Treści przygodowo-rozrywkowe pojawiają się także w prozie dwu innych autorów francuskich: Rene Goscinny’ego i Jean Jacąues Sempe’go, którzy w przełożonych na język polski książkach: Mikołajek oraz Rekreacje Mikołajka (I wyd. poi. 1964) w satyrycznym ujęciu odtwarzają wzajemne stosynki między dorosłymi i dziećmi, malują płatane przez małych bohaterów figle i psoty, ich pospolite wady oraz błędy wychowawcze dorosłych.

W tym samym tonie utrzymana jest również książka czeskiego pisarza Andrzeja Sekory pt. Czy znacie Zenka? (I wyd. poi. 1962) oraz napisana dla starszej młodzieży powieść radzieckiego autora S. Szatrowa pt. Coś niecoś

0 pewnej rodzince (I wyd. poi. 1965). W tej ostatniej książce autor atakuje > mieszczański typ rodziny, zakłamanej i egoistycznej, w której liczy się jedynie sukces życiowy osiągany dzięki tzw. „zaradności życiowej”.

Problemom życia rodzinnego, wzajemnym stosunkom między rodzicami

1 dziećmi, życiu młodzieży z rodzin rozbitych, konfliktom szkolnym, postawie nauczycieli i /uczniów, wzajemnym stosunkom w zespole uczniowskim, wewnętrznym przemianom młodych bohaterów i szeroko pojmowanej problematyce wychowawczej poświęcili swoją uwagę: czeska pisarka Helena Śmahelova w powieściach; Wielkie utrapienie (I wyd. poi. 1960) oraz Na Karlińskiej pod piątym (I wyd. poi. 1963), francuski pisarz Gil Buhet w utworze Rycerz Piotruś (I wyd. poi. 1958) oraz radzieccy pisarze: Maks Bremener w zbiorze opowiadań To już nie zabawa (I wyd. poi. 1965), W. Frołow w powieści Co i jak (I wyd. poi. 1968), Włodzimierz Dobriakow w książce Król mieszka w internacie (I wyd. poi. 1966) i inni. Przekłady te traktowały wprawdzie o sprawach, które w polskiej literaturze były szeroko dyskutowane, ale oświetlały przecież podejmowaną problematykę w sposób

nowatorski i psychologicznie pogłębiony; sygnalizowały przy tym korzystne przeobrażenia, jakie się dokonały w piśmiennictwie obcym o tematyce obyczajowej, głównie zaś w literaturze „młodzieżowej” krajów socjalistycznych.

Ważkie problemy moralne pojawiały się w przełożonych na język polski utworach autorów radzieckich: w ambitnych i nowocześnie napisanych opowiadaniach Andrzeja Bitowa pt. Wielka kula (1 wyd. poi. 1961), w atrakcyjnej i zawierającej ciekawe obserwacje psychologiczne powieści Sergiusza Golicyna pt. Niepodpisany portret (I wyd. poi. 1962) oraz w książce Zusanny Gieorgiewskiej pt. Tarasik (I wyd. poi. 1961) poświęconej komplikacjom życiowym dwojga młodych ludzi, którzy przedwcześnie zakładają rodzinę i nie są przygotowani do obowiązków rodzicielskich. Są to książki o ambi-^cjacH psychologicznych, artystycznie dojrzałe, zapowiadające w latach ostatnich now^ kierunek poszukiwań artystycznych w „młodzieżowej” literaturze radzieckiej.

57. P. Gamarra: Tajemnica rzeki Mrówki. Ilustr.: M. Orłowska-Gabryś

16*