1tom239

9. METROLOGIA

9.8. Metrologia prawna

Metrologia prawna jest zbiorem przepisów i bieżących postanowień właściwych or> państwa, mających na celu zapewnienie jednolitości i rzetelności miar na terenie J'^an°^w kraju. Treść przepisów metrologicznych najczęściej powstaje w wyniku uzen^⁰ w międzynarodowych instytucjach metrologii prawnej i postanowień organów !'!^cn instytucji.    '    "    '    ' ^ycl>

W Polsce organem państwowym w zakresie metrologii prawnej jest Główny U -Miar (GUM)^{1 2}, a przepisy wydaje w postaci zarządzeń i instrukcji Prezesa GUM Ważniejsze przepisy metrologii prawnej ukazują się jako ustawy państwowe i_n o układzie jednostek miar). Decyzje Prezesa GUM ukazują się w Dzienniku Urzędow i Miar i Probiernictwa**. Zarządzenia normalizujące wymagania dla narzędzi pomiar" wych i instrukcje sprawdzania — a ściślej załączniki o treści technicznej do tych zarządzał — są numerowane. Numery te są stale związane z tematem danego załącznika do zarządzenia lub instrukcji. Numery załączników do zarządzeń zaczynają się od cyfry 3 f_np 3,958/1,1 jest załącznikiem do zarządzenia o punktach legalizacyjnych liczników cnerei; elektrycznej). Natomiast numery instrukcji zaczynają się od liczby 5 (np. pod numerem 5,933/2 występuje instrukcja o sprawdzaniu kompensatorów napięcia stałego). p₀ aktualizacji przepisu numer dokumentu pozostaje ten sam, zmienia się data (rok) jego wydania. Pion metrologii w^; GUM obejmuje 8 specjalistycznych zakładów i 2 laboratoria. Placówkami terenowymi GUM są okręgowe urzędy miar (jest ich 9) i obwodowe urzędy miar (jest ich 66). Określony zakres czynności metrologicznych wykonują instytucje upoważnione.

Legalizacja narzędzi pomiarowych jest ciągiem czynności prawno-technicznych. dotyczących narzędzi pomiarowych oraz narzędzi, których skutki użycia mają znaczenie publiczne lub prawne, tj. takich narzędzi, które służą do rozliczeń gospodarczych, bhp. ochrony zdrowia, do sprawdzania lub badania innych narzędzi lub urządzeń, legalizacja pierwotna jest dopuszczeniem danego narzędzia do rozpowszechniania i użycia. W jej toku dokonuje się badania typu. Legalizacja ponowna obejmuje tylko sprawdzenie błędów {uwierzytelnienie) danego narzędzia, które zostało dopuszczone do użycia. Wynikiem działań legalizacyjnych jest świadectwo legalizacji, a na narzędziu — nałożona cecha legalizacyjna. Legalizację odnawia się po wyznaczonym okresie legalizacji. Okresy legalizacyjne są różne dla różnych narzędzi, np. dla przekładników prądowych legalizacji dokonuje się jednokrotnie i po ewentualnych naprawach, dla kalibratorów' — co 13 miesięcy.

Każde narzędzie pomiarowe musi być okresowo sprawdzane, może być uwierzytelnione co do swojej dokładności, ale wykonanie tego nie musi być urzędową czynnością legalizacyjną.

9.9. Pomiary wielkości magnetycznych

9.9.1. Wzorce wielkości magnetycznych

W praktyce inżynierskiej najczęściej mierzy się następujące wielkości: indukcję tnag⁰^-'^, ną, strumień indukcji magnetycznej (strumień magnetyczny), natężenie pola ^ma~”_vczne: nego, napięcie magnetyczne, a także wielkości charakteryzujące materiały’ ^ma?^ne • j_e>: moc strat i stratność oraz przenikalność magnetyczną. Większość tych wielkości ^ mierzalna bezpośrednio, ponadto nie ma swoich ctalonów. W Polsce jedynie etalon podstawowy indukcji i natężenia pola stałego w powietrzu (magnetometr oraz etalony wtórne: teslomierz kompensacyjny i źródło pola magnetycznego ^ Helmholtza). Wzorzec strumienia magnetycznego jest wzorcem pierwszego rzędu. _wz0rc^e zacji podlegają kontrolne mierniki natężenia pola i indukcji w polach stałycn, strumienia magnetycznego oraz weberomierze.

ai laboratoriach wykorzystuje się cewki długie jako źródła pola o wzorcowym 'eniu nie przekraczającym 10⁵ A/m. Pole wewnątrz nich może hvć uważane za ^Da^t‘^Zrodne na osi cewki w jej części środkowej. Natężenie pola w j®*®. _ym na osi cewki, oblicza się znając wartość prądu I ze i

/z

Ho= 21

którym: z — liczba zwojów cewki (oznaczana także literą Al); 1 — długość cewki.

* większy obszar jednorodnego pola można uzyskać wewnątrz cewek Helmholtza, które _{oga m}j_eć średnicę nawet przekraczającą 1 m. Natężenie pola w punkcie środkowym S, położonym na osi cewek, oblicza się ze wzoru

H =0,7155—    (9.16)

^J    r.

przy czym r„ — promień cewki.

^v p₀ia wzorcowe o większych natężeniach wytwarza się między nabiegunnikami elektromagnesu, wyznaczając jego wartość dokładnym miernikiem indukcji. Najdokładniejsza jest metoda magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR) (rys. 9.15). Cewka

Rys. 9.15. Schemat blokowy miernika pola magnetycznego wykorzystującego rezonans jądrowy / — częstościomierz, Gwcz — generator wielkiej częstotliwości, UE — układ elektroniczny,

GPmcz — generator pomocniczy malej częstotliwości, / — kapsuła z wodą, L — cewka,

Z — zasilacz prądu stałego

1

*    Do grudnia 1993 r. — Polski Komitet Normalizacji Miar i Jakości (PKNMiJ).

2

   Do grudnia 1993 r. Dziennik Normalizacji i Miar.

, P^^nzona równolegle z kondensatorem C jest zasilana z generatora w.cz. Przy worf °^nej ^wart°ści stałego pola magnetycznego zachodzi rezonans jądrowy jąder Zia • u’ ^7awart-^{vch w} wodzie zamkniętej w kapsule 1, umieszczonej wewnątrz cewki L. ce_Vy^W!S*° ^t0 Powoduje pochłanianie energii i zmniejszanie się amplitudy napięcia na ^ce L. Warunek, przy którym zachodzi rezonans jądrowy jest określony wzorem

_w    (9.17)

U którym: a>„ — pulsacja rezonansowa; g₀ — przenikalność magnetyczna próżni; tfSjT" ^natężenie pola stałego; y — współczynnik giro magnetyczny — w przypadku jader _c^oru 7 = (2,6751301 ±0,0000075)-10⁸ s"¹ T“ izęjh kłótliwość, przy której zachodzi rezonans jądrowy mierzy się częstotliwościomie-^staża ^c>irowym. Generator pomocniczy i oscyloskop wraz z układem elektronicznym bagnet ^stw'^er<5zenia stanu rezonansu. Indukcję magnetyczną lub natężenie pola (doio^tyc~ⁿ?8° można wyznaczyć z niepewnością ok. ±0,2% dla pól o małych indukcjach ty ^1,1T) i z niepewnością 0,002% dla pól o indukcjach dużych (do 2 T). trwai,,^ obierzach używa się — do sprawdzania i regulacji przyrządu — magnesów ^yctl> które zachowują stałą wartość indukcji w szczelinie przez wiele lat. Spotyka się

^0radniL i .

^K Hizyniera elektryka tom 1

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PARALAKSA • W metrologii paralaksa jest zjawiskiem błędnego odczytu wskazania przyrządu pomiarowego,
1tom233 9. METROLOGIA ——468 ko-gniazdami* 25 stykowymi, szufladowymi (typu 871/881). Do każdego wtyk
1tom234 9. METROLOGIA --—470 Liczniki energii czynnej i biernej, przeznaczone do włączenia bezpośred
1tom237 9. METROLOGIA —476 9. METROLOGIA —476 Rezystywnosć gruntu można mierzyć w laboratorium na pr
Scan10197 (3) Osoba prawna Osoba prawna jest to jednostka organizacyjna, której przepis szczególny p
Scan10207 (2) PRAWO CYWILNE02.03.07 Wykład 3 Czynności prawne Czynność prawna - jest to stan faktycz
Scan10207 (2) PRAWO CYWILNE02.03.07 Wykład 3 Czynności prawne Czynność prawna - jest to stan faktycz
Definicje Norma prawna jest elementarną cząstką prawa, która określa sposób zachowania się
Norma prawna jest najmniejszym stanowiącym strukturalną całość elementem prawa jest regułą zachowani
1. Budowa normy prawnej. Norma prawna jest jednostką logiczną aktu prawnego, konstruowana na gruncie
66899 Scan10197 (3) Osoba prawna Osoba prawna jest to jednostka organizacyjna, której przepis szczeg
Scan10207 (2) PRAWO CYWILNE02.03.07 Wykład 3 Czynności prawne Czynność prawna - jest to stan faktycz
b. Negatywne (żądanie, aby Adm. Nie ingerowała w pewne sprawy) Nie każda norma prawna jest prawem po
134. POJĘCIE I RODZAJE CZYNNOŚCI PRAWNYCH. Czynność prawna jest to oświadczenie woli strony zmierzaj
Polską regulacją prawną jest „Ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową” z 20 kwietnia 2004
3CO TO JEST POMOC PRAWNA? Jest to pomoc prawna udzielona stronie (pokrzywdzonemu*, oskarżycielowi

więcej podobnych podstron