2tom014

1. URZĄDZENIA ELEKTROSTATYCZNE 30

— mały ciężar właściwy używanego pigmentu (np. wyklucza się farby miniowe);

— temperatura zapłonu T. nic niższa niż + 21°C.

Często zachodzi potrzeba stosowania tzw. korektorów, czyli związków chemicznych korygujących wartość parametrów elcktrofizycznych. Do modyfikacji lepkości stosuje się rozpuszczalniki, takie jak: ksylen, butanol, cykloheksonen itp.

W procesie elektrostatycznego malowania zaleca się stosować następujące rodzaje farb i emalii (oznaczonych w przemyśle symbolem „EN”):

— emalie młotkowe,

— farby i emalie gliftalowo-mclaminowe,

— farby i emalie poliwinylowe,

— farby i emalie chlorokauczukowc (ogólnego stosowania),

— emalie olejne, alkidowc.

Z uwagi na potrzebę ograniczenia emisji par rozpuszczalników (związków toksycznych) do atmosfery należy dobierać farby i emalie, jak również związki modyfikujące, wymagające stosowania małych ilości składników lotnych.

Ostatnie lata przynoszą rozpowszechnianie farb wodorozcieńczalnych, przy użyciu których w procesie elektrostatycznej atomizacji nie występuje emisja składników toksycznych, emitowanych do atmosfery. Do ich atomizacji używa się atomizerów: pneumatycznych, elcktrostatyczno-pneumatycznych itp. Są to konstrukcje specjalne, bowiem farby te nic spełniają wymogów atomizacji elektrostatycznej (mała wartość rczystywności, duża przcnikalność i mała lepkość). Głowice do elektrostatycznego nakładania powłok zawierają atomizer. Proces atomizacji odbywa się na obrzeżu elektrod wysokonapięciowych.

Rys. 1.7. Zestawy urządzeń do elektrostatycznego nakładania powłok malarskich: a) z pistoletem (ręcznym);

b) z głowicą stacjonarną zawierającą atomizer kielichowy, obrotowy (co = 1500-ć- 4000 obr/min); c) atomizer tarczowy;

d) atomizer dyskowy

Stanowiska technologiczne do elektrostatycznego nakładania powłok przedstawiono na rys. 1.7. Pistolet ręczny, np. z atomizerem pncumatyczno-elektrostatycznym (rys. 1.7a), ma rękojeść oddzieloną od dyszy atomizująccj ciecz izolatorem o długości Sprężone powietrze z agregatu sprężarkowego 3 wężem (z materiału elektroizolacyjnego, np. polietylenu) jest podawane do dyszy rozpylającej. W dyszy jest osadzona elektroda ulotowa o biegunowości ujemnej. Rozpylanie odbywa się przy napięciu U = 25^60 kV, doprowadzanym kablem wysokonapięciowym z generatora 4. Materiał malarski (farba, lakier, emalia) jest tłoczony do dyszy wężami elektroizolacyjnymi z pompy 2 (np. zębatej, ślimakowej, membranowej itp.). Proces malowania odbywa się zwykle w kabinie (dobrze wentylowanej z kurtyną wodną).

Atomizer jak na rys. 1.7b, osadzony stacjonarnie np. na kolumnie w kabinie ciągu lakicrniczo-suszarniczego, ma stożek 8 (średnica stożka D = 100-i-160 mm), wprawiany w ruch obrotowy silnikiem 9 o mocy 8-h20 W, pneumatycznym lub elektrycznym

0 konstrukcji przeciwwybuchowej. Na ostrych krawędziach stożka (atomizera) siły F_e pola elektrycznego w strefie ulotu 10 oraz siły aerodynamiczne F_a rozrywają błonę lakierniczą. Zdyspergowane i naładowane cząstki ze strefy 10 po torach zbliżonych do linii pola w odstępie a wędrują ku przedmiotowi malowanemu 5 (padają na powierzchnię malowaną prostopadle), tworząc powlokę lakierniczą. Wytwarza się w ten sposób tzw. figura malarska o powierzchni zawartej między średnicami 0D'„, — 0D_m. Do atomizera 8 materia! malarski jest doprowadzany z pompy 2, a wysokie napięcie U z generatora 4.

Innymi atomizerami są: tarczowy (rys. 1.7c) stosowany w przemyśle drzewnym

1 dyskowy (rys. I.7d) stosowany w przemyśle metalowym i drzewnym. Atoinizator 8 jest moczony w rynience 11. Prędkość przenośników łańcuchowych do transportu elementów 5 zwykle wynosi 0,8-ł-1,5 m/min. Ten ostatni system pracuje w układzie toru fi tzw. podwójnym (20).

1.3.2. Zasilanie urządzeń do elektrostatycznego nakładania powłok

Są stosowane dwa systemy lokalizacji generatorów wysokiego napięcia stałego: wewnątrz konstrukcji pistoletu, mające izolację stalą (transformator i zespól powielacza konden-satorowo-diodowego), albo jako bloki wydzielone. Zarówno jedne, jak i drugie są oparte

k>s. 1.8, Wysokonapięciowy powielacz (multiplcr) kondensatorowo-diodowy w układzie niesymetrycznym ¹ - stopniowane wartości pojemności, D dioda wysokonapięciowa, Tr — transformator (w.cz. lub/= 50 Hz),

R* — zespół dzielnika wysokiego napięcia stałego (L/ = 30-e 130 kV), R, bocznik do pomiaru prądu obciążenia '*• = 0,1 ~ | _mA)