476 477 2
kowy). Trzy pierwsze segmenty tułowia przyrośnięte są do głowy. Głowotułów i odwłok pokryte są karapaksem. Na przodzie ciała jest on wyciągnięty w rostrum (ryc. 178A). pod nim występują oczy słupkowe. Boczne partie karapaksu, branchiostegity (ryc. 178B), są wyciągnięte ku dołowi i ograniczają obszerne jamy skrzelowe. CTzulki I są rozwidlone, czułki II mają gałęzie wewnętrzne wykształcone w łuski. Otwór gębowy, położony po stronie brzusznej głów ot ułowi a. jest zakryty odnóżami gębowymi, osadzonymi bardzo blisko siebie. Przed otworem gębowym występuje płytkowata struktura, zwana epi-stomem, a z boków odnóża gębowe osłaniają brzegi karapaksu. Odnóża gębowe są dwugałęziowe. Szczęki II, u większości form, mają długie gałęzie
Ryc. 178. Ozicsięcionóg. A - przekrój podłużny, 3 — poprzeczny przez segment tułowia;
t»-branchiostegit. c 1 -czułck 1 pary, c2-II pary, e-serce, g — gonada, k — brzuszne naczynie
krwionośne, 1 - telson, n - brzuszny pień nerwowy, o - odnóże odwłokowe, p — przewód
pokarmowy, r —— skrzelc. s - szczypce (pierwsze odnóże kroczne), t — gruczoł trzustkowo-
- wątrobowy, z —— zielony
zewnętrzne (skafognatidy), wibrujące i wywołujące prądy wody w jamach skrzelowych. Pierwsze trzy pary odnóży tułowiowych, przyłączonych do głowy, zamienione są w szczękonóża, z nich 3 para jest największa i przykrywa pary przednie. Pozostałe 5 par odnóży tułowiowych, nie przyłączonych do głowy, służy do lokomocji (stąd nazwa rzędu — dziesięcionogi). U prymitywnych pływających dziesięcionogów odnóża lokomocyjne są dwugałęziowe, o szczątkowych gałęziach zewnętrznych, u kroczących jednogałęziowe (przystosowanie do chodzenia). Pierwsza para odnóży lokomocyjnych jest u większości gatunków potężna, wykształcona w szczypce (ryc. 178A), stanowiące narządy chwytne i obronne. Na pozostałych odnóżach mogą występować drobne szczypce lub pazurki. Odwłok jest różnie wykształcony. U dziesięcionogów przystosowanych do pływania ciało jest bocznie spłaszczone, z dobrze wykształconym odwłokiem, a u prymitywnych form odnóża odwłokowe są dwugałęziowe.
U dziesięcionogów przystosowanych do kroczenia (w tym wtórnie przystosowanych do pływania) ciało jest cylindryczne, albo grzbieto-brzusznie spłaszczone, a odwłok i odnóża odwłokowe wykazują różne stopnie redukcji.
Budowa wewnętrzna
Pokrycie ciała. Oskórek dziesięcionogów jest stosunkowo gruby, twardy, sztywny, wysycony solami wapnia (synonim: pancerzowce właściwe). Przed każdym linieniem sole wapnia w oskórku ulegają rozpuszczeniu i są zresor-bowane przez hemolimfę. Nowy oskórek podlega wolnemu twardnieniu (wysycaniu solami wapnia), jest wtedy białawy, a liniejące osobniki przebywają w ukryciu.
Charakterystyczną cechą dziesięcionogów jest występowanie w pokryciu ciała komórek barwnikowych (chromatoforów, melanoforów). Są to pojedyncze komórki, występujące pod hipodermą, z licznymi niekurczliwymi wypustkami. Komórki stykają się wypustkami i tworzą zespoły, głównie po stronie grzbietowej ciała, a tam gdzie występują oskórek jest przejrzysty. W chromato-forach występują ziarenka barwnikowe, białe, czerwone, żółte, niebieskie, brązowe, albo czarne. Tylko u krewetek w danym chromatoforze mogą występować różne barwniki (do 4). Barwa niebieska ziarenek jest związana z występowaniem w nich cyjanokrystaliny, pochodnych melanin lub z występowaniem karotenoidów pochodzących z pokarmów. Przemieszczanie się ziarenek, poziome i pionowe w chomatoforach, powoduje zmianę natężenia barwy albo, jeżeli występują różne pigmenty w chromatoforach, zmianę barwy. Wiele krabów może gwałtownie przystosować barwę ciała do podłoża. Ruch ziaren pigmentu kontrolowany jest hormonalnie. Hormony produkowane są przez komórki neurosekrecyjne występujące w słupkach ocznych i w tritocereb-rum. Produkowane są dwa hormony, o przeciwstawnym działaniu: aktywujący i hamujący ruch ziaren.
Układ nerwowy wykazuje najdalej idącą koncentrację zwojów w obrębie wszystkich skorupiaków. U krabów np. wszystkie zwoje brzuszne połączone są w jeden duży zespół komórek nerwowych (ryc. 150F). U form bardziej
477
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Scan0048 (12) - Nie jesteś tępy. - To była pierwsza rzecz, jaka przyszła mi d
Opakowania, budownictwo i motoryzacja to trzy główne segmenty zastosowań tworzyw sztucznych
> Zarządzanie sieciami WAN <17. Klasa C klasa C - trzy pierwsze bity adresu to 1,1 i O, a nast
skanuj0008 Do pierwszej grupy warunków przyrodniczo-geograficznych należą: woda, gleba, ukształtowan
HWScan00086 szone jest na gąsienice przez koła umieszczone parami w wahaczach równujących obciążenie
C Od niego też zaczynamy budową modelu. 1, la, lb — pierwszy segment kadłuba. Wycinamy białe pola, k
Testy Gimnazjalne 7 STANDARDY WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH I. ODBIÓR TEKSTU SŁUCHANEGO
6 Rybki 6. Rybki - cd 6 Trzy rybki płyną sobie więc za chwilę pierwszą złowię. Raz, dwa, trzy
61 (137) Bydło. Odcinek szyjny rdzenia kręgowego od dołu: pierwsze 2 segmenty; widoczne i lewej opon
135 Odpowiedzi i wskazówki 6.2.5. Łączymy trzy pierwsze klasy oraz łączymy dwie
CCF20100322 001 (2) Pierwsze trzy elementy systemu produkcyjnego nazywane są podsystemem przetwarzan
CCF20090214 076 przyrody w pierwszym sensie — w sensie przyrody materialnej — i to nie z powodów prz
więcej podobnych podstron