562,563

562

Teorie literatury XX wieku

żuje zamiary organizatorów, którym zależało na podkreśleniu ciągłości pomiędzy literaturami krajów postkolonialnych. Krytycy postkolonialni odnieśli się do tego pomysłu bardzo negatywnie, sugerując, że stoi za nim pragnienie przywrócenia imperialisty! / nego sposobu myślenia o kulturze. Rok później wychodzi pierwszy numer „The Jour nal of Commonwealth Literaturę”.

1966: W swojej pionierskiej książce The Colonizer and the Colonized Albert Memmi, jeden z ojców założycieli dyskursu postkolonialnego, pisze, że „największy cios otrzymany przez kolonizowanego to usunięcie go z historii”.

1971: Kubański literaturoznawca i pisarz Roberto Fernandez Retamar ogłasza esej Kali/nw, który staje się antykolonialnym manifestem dla pisarzy z Ameryki Łacińskiej i K;i raibów.

1978: Edward W. Said wydaje swoją słynną pracę pod tytułem Orientalism.

1982: Wychodzi pierwszy numer „Subaltern Studies: Writings on South Asian History and Society”, rocznika wydawanego przez uniwersytet w Dehli. Kategoria subaltern (pod rzędny) pochodzi z tekstu Gramsciego pod tytułem Na marginesach historii (1934). Nu łamach „Subaltern Studies” publikują między innymi Ranajit Guha, Shahid Amin, Gyanendra Pandey, Sumit Sarkar, a także Gayatri Chakravorty Spivak.

1987: In Other Worlds Gayatri Chakravorty Spivak. Trzecia część książki, Entering the Thiid World, wprowadza w problematykę postkolonialną i ukazuje ograniczenia francuskiej metodologii marksistowskiej, feministycznej i psychoanalitycznej w opisywaniu „a gen-dered subaltern subjecf.

1988: Se/ected Subaltern Studies pod redakcją Gayatri Chakravorty Spivak i Ranajit Guhu.

1989: 14 lutego za pośrednictwem Radia Teheran ajatollah Chomeini rzuca fatwę (klątwę) 114 Salmana Rushdiego. Powodem jest opublikowana przez tego ostatniego książku Si.u-tańskie wersety - jedno z najczęściej analizowanych przez krytyków postkoloniulnvi h dzieł.

1992: Ukazuje się słynna praca Sary Suleri, pakistańsko-walijskicj teorctyczki, The Hbetorlt] ofEnglisk India. W trybie błyskotliwych analiz dzieł literackich Suleri dowodzi, >fl zarówno pisarze wywodzący się z kultur kolonizujących, jak i autorzy kultur kolonl/n wanych tworzą wielkie narracje, w których pojawiają się mechanizmy wykluczeniu i mar • ginalizacji.

Kenijski pisarz James Ngugi w książce Decolonising the Mind stwierdza, że nic -1......ilr

zrozumieć tego, co wpłynęło na rozwój afrykańskiego pisarstwa, bez Ickniry dwói li k ilą żek. Są to Imperializm jako najwyższe stadium kapitalizmu Lenina (1917) ora/ lud ziemi Fanona.

1993: Culture andImperia/ism (Kultura i imperializm) Saida.

1994: Homi Bhabha wydaje The Location of Culture, gdzie po raz pierwszy wprowadza luli gorię „hybrydyczności", czyli przestrzeni tworzenia się nowych - wolnych od Imperia listycznych uroszczcń - struktur władzy.

1996: Antologia klasyka posrkoloulali/mo: Eanon: A Critical U ruder.

XVII. Postkolonializm

563

1000: Ukazuje się w tłumaczeniu książka Ewy M. Thompson Trubadurzy imperium. Litera tura rosyjska i kolonializm, pierwsza bodaj książka w języku polskim mieszcząca się w nur cie postkolonialnym i - wedle słów autorki - „przenosząca koncepcje Saida na teryto ria słowiańskie”.

iooj: Umiera Edward Said.

Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymuje południowoafrykański pisarz J.M. Coetzee, uznawany za jednego z najważniejszych pisarzy postkolonialnych.