60 61

5. Pomiary zużycia wody

Maksymalny strumień objętości Q_max jest wyróżnikiem hydraulicznym wodo-erza. Określa on wartość strumienia objętości wyrażonym w m³/h przy przyjęli umownie spadku ciśnienia w obrębie wodomierza.

Qmax = 2-Q„

Nominalny strumień objętości Q_n jest to natężenie przepływu wyrażone w m³/h y stałej lub okresowej pracy wodomierza, przy zachowaniu dopuszczalnych błę-w wskazań wodomierza:

_ Qmax \łti ~ -f

Pośredni strumień objętości Q_t dzieli obszar mierniczy na dwa przedziały z różni dopuszczalnymi błędami:

(±5% i ±2%) dla wody zimnej,

(±5% i ±3%) dla wody ciepłej.

Minimalny strumień objętości Q_mi_n jest to strumień objętości, poniżej którego domierz wskazuje z błędem większym od dopuszczalnego.

^Jróg rozruchu q_r jest to strumień objętości, powyżej którego wirnik wodomierza zyna się obracać.

Wodomierze, których wskazania są podstawą do rozliczeń za zużytą wodę po-*dzy jej dostawcą i odbiorcą podlegają kontroli metrologicznej. Zgodnie z zarzą-niem Prezesa Głównego Urzędu Miar z 1995 r. [1231 okres ważności legalizacji nosił:

5 lat dla wodomierza skrzydełkowego do wody zimnej,

\ lata dla wodomierza skrzydełkowego dla wody ciepłej,

1 lata dla wodomierzy śrubowych dla zimnej i ciepłej wody.

Dbecnic zgodnie z załącznikiem nr 35 do rozporządzenia z 2004 r. [91J okres żności dowodów legalizacji wodomierzy stosowanych w instalacjacłi wodociągowi wynosi 5 lat. Sa to wodomierze o nominalnym strumieniu objętości nie więk-hrm niż 500 m³/h (Q_n= 139 dm³/s).

N^ra dokładność wskazań wodomierza ma wpływ' [62J:

licrównomierność zużycia wody, występująca szczególnie w budynkach miesz-calnych

vielkość przecieków wody , a więc stan techniczny instalacji .posób zainstalowania wodomierza oraz jego typ i wielkość.

'Jierównomicmość zużycia wody zależy od trybu życia i przyzwyczajeń użyt-vników instalacji (mieszkańców), i to trzeba przyjąć jako fakt obiektywny. Moż-ją rozpatrywać w okresie tygodnia, godzin, minut albo sekund. Zmienności użyciu wody omówiono w rozdz. 4. Informacja o tak bardzo zróżnicowanej rnsywności zużycia wody w różnych przedziałach czasu ma istotne znaczenie dla >rawnego doboru wielkości wodomierza domowego (ustawionego na połącze-wodociągowym) lub mieszkaniowego (zainstalowanego w łazience czy kuchni).

5.2. Dobór wodomierzy

Dopuszczalny błąd wskazań € wodomierzy wirnikowych zawiera się w dwóch przedziałach i wynosi ± 2% dla wody zimnej i ±3% dla wody ciepłej dla przedziału od Qmx\ do Q_r, oraz ± 5% dla przedziału poniżej Q_: do Q_mj_n. Wodomierz powinien być tak dobrany, żeby największa ilość wody była rejestrowana przy przepływach większych od Q_min (rys. 5.7).

Właściwości hydrauliczne wodomierza określa jego charakterystyka h = f(q). Analizując charakterystykę wodomierzy (rys. 5.8) można stwierdzić, że przepływ rzeczywisty stanowiący około 30% przepływu maksymalnego powoduje w wodo-

♦ c

+ 10 15

-S

-10

-50

-100

<lr = 50%q_ms,

q_w = 60%(W

t błąd wskazań wodomierza q, - próg rozruchu

Rys. 5.7. Krzywa błędów wodomierza.