3tom096

3. SIECI ELEKTROENERGETYCZNE 194

W liniach o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, tj. w liniach średniego, wysokiego i najwyższego napięcia, stosuje się jako przewody robocze linkę stalowo-aluminiową

0 stosunku przekroju aluminium do przekroju rdzenia stalowego 6:1 lub 8:1. Zalecanymi przekrojami są:

— AFL-6-35 mm² — do odgałęzień w sieci pozamiejskiej SN;

— AFL-6-70 mm² — do linii magistralnych SN z wyjątkiem początkowych odcinków wymiarowanych na specjalny poziom prądu zwarciowego (12,5 kA);

— AFL-6-120 mm² — do początkowych odcinków magistral i odgałęzień w liniach SN wyprowadzonych ze stacji o specjalnym poziomie mocy zwarcia oraz w przypadku potrzeby zwiększenia obciążalności linii;

— AFL-6-240 mm² — do linii 110 kV;

— AFL-8-350 mm² — do linii 110 kV;

— AFL-8-525 mm² — do linii 110 kV, 220 kV i 400 kV, przy czym w liniach 400 kV przewody te są stosowane wyłącznie w postaci wiązki dwuprzewodowej.

Przewody wiązkowe zmniejszają rcaktancję linii, zwiększają jej zdolność przesyłową

oraz w istotnym stopniu zmniejszają straty ulotu. Konstrukcja wiązki zmniejsza tendencję przewodów do drgań. Przewiduje się stosowanie wiązki trójprzewodowej w liniach 400 kV. W linii 750 kV zastosowano wiązkę poczwórną przewodów AFL-8-525 mm². Przewody ze stopów na bazie aluminium nie są obecnie w Polsce produkowane.

W roku 1993 rozpoczęto produkcję napowietrznych kabli 20 kV izolowanych polietylenem usieciowanym o przekrojach żyły 70 i 120 mm², oznaczonych symbolem 3xXHAKXSn.

Linie 110 kV, 220 kV i 400 kV są chronione przed wyładowaniami atmosferycznymi jednym lub dwoma przewodami odgromowymi AFL-1,7 o przekrojach 50,70 i 95 mm² oraz AFL-6-120 i 240 mm², zależnie od typów słupów i prądów zwarciowych. Stosuje się również specjalne przewody z wbudowanym telekomunikacyjnym kablem światłowodowym.

Podane zalecenia dotyczące stosowania wymienionych przekrojów przewodów są zgodne z wytycznymi [3.33], będącymi podsumowaniem doświadczeń w projektowaniu

1 eksploatacji sieci elektroenergetycznych.

3.5.3. Izolatory

Izolację linii napowietrznych stanowią odstępy powietrzne oraz izolatory. Izolatory liniowe służą do zamocowania przewodów i ich odizolowania od słupa. Materiałem izolacyjnym jest w nich porcelana lub szkło. W Polsce stosuje się również, eksperymentalnie, izolatory zwane kompozytowymi. Izolatory liniowe są wykonywane jako stojące lub wiszące, a te ostatnie —jako kołpakowe lub pniowe. Izolatory wiszące są instalowane w postaci łańcuchów i izolatorów pojedynczych.

Izolatory powinny spełniać wymagania ogólne norm [3.13; 3.16]. O rodzaju dobieranego izolatora liniowego decydują:

— napięcie znamionowe linii,

— obciążenia mechaniczne,

— warunki zabrudzeniowe.

Napięcie znamionowe linii określa wymagania elektryczne stawiane izolatorom zgodnie z normą [3.9].

Podstawowe właściwości elektryczne izolatorów to: długość drogi przeskoku, długość drogi upływu oraz napięcie wytrzymywane.

Wymagana wytrzymałość mechaniczna jest określona w normie [3.17]. Izolatory stojące sprawdza się na obciążenie siłą zginającą, natomiast izolatory wiszące i ich łańcuchy na obciążenie siłą rozciągającą. W tej normie podano również wymagany współczynnik bezpieczeństwa dla różnych rodzajów izolatorów.

Narażenia zabrudzeniowe izolacji napowietrznej i dobór izolatorów do warunków zabrudzeniowych są określone w normie [3.15]. Przyjmuje się 4 strefy zabrudzeniowe o ściśle określonych kryteriach klasyfikacji, uwzględniających rodzaj i natężenie opadu pyłów (zanieczyszczeń) oraz konduktywność rozpuszczalnych składników tych zanieczyszczeń. Dla zorientowania się w istocie problemu przedstawiono w tabl. 3.2 długość drogi upływu w zależności od napięcia znamionowego linii i strefy zabrudzeniowej.

Tablica 3.2. Minimalna długość znamionowej drogi upływu (w centymetrach) izolatorów liniowych

Napięcie znamionowe linii kV	Strefa zabrudzeniowa
Napięcie znamionowe linii kV	I	II	III	IV
15	30	45	60	70
110	210	270	340	460
400	720	920	1160	1560

Stosuje się następujące oznaczenia literowe typów izolatorów: L — liniowe; S — stojące; W — wsporcze; P — pniowe; K — kołpakowe; Z — przeciwzabrudzeniowc.

Oznaczenia liczbowe w symbolu typu izolatorów pniowych wiszących mają inne oznaczenie niż w symbolu izolatorów stojących; np. w izolatorze LP75/31 określają średnicę pnia 75 mm i liczbę kloszy 31, a w izolatorze LWP8-24 określają znamionową wytrzymałość mechaniczną 8 kN oraz najwyższe dopuszczalne napięcie sieci 24 kV.

W liniach o napięciu znamionowym powyżej 1 kV stosuje się izolatory pniowe (stojące i wiszące) oraz kołpakowe. Izolator pniowy — zwany również dlugopniowym lub nieprzebijalnym —jest wykonany w taki sposób, aby długość najkrótszej drogi przebicia przez materiał izolacyjny (porcelanę) była równa co najmniej połowie drogi przeskoku w powietrzu. Izolator kołpakowy składa się z ceramicznego klosza (porcelana lub szkło) oraz kołpaka (na górze) i trzonka (na dole), trwale połączonych z częścią izolacyjną.

Rys. 3.13. Izolator kołpakowy typu PS210-W / część ceramiczna, 2 — kołpak. 3 trzonek

Tablica 3.3. Podstawowe typy izolatorów liniowych i tworzenie łańcuchów izolatorów w I i II strefie zabrudzeniowej

Napięcie znamionowe linii kV	Strefa zabru-dzeniowa	Izolatory lub łańcuchy na słupach
Napięcie znamionowe linii kV	Strefa zabru-dzeniowa	przelotowych	mocnych
400	I	21 x PS160-D	22xPS210-W
	II	27 x PS160-D	27 x PS210-W
220	I	2 x LP75/31 lub 2 x LP75/17	2 x LP75/31 lub 2xLP75/17
	II	2 x LP75/31 lub 2 x LPZ75/27	2 x LP75/31 lub 2 x LPZ75/27
110	1	LP75/31 lub LP75/17	LP75/31 lub LP75/17
	II	LP75/31 lub LPZ75/27	LP75/31 lub LPZ75/27
15	I i II	LWP8-24	LWP8-24 lub LP60/5U

13*