508
1 rod/lł 'i\ rycc IMInoci I wyks/tałcot n/orjt li lacli kowym okre? ixlrzucił kji« .17.1 Mnisi /« chclimu. Je1 C/4I karierę /. czyclcl I wyk w Kartaginie, mtc I \lcillob Jtyl Augustyn paaglądafet. K« rhclcmcm. «v tycyamuwl. a
ni/miml. Na
pi/cimśltfil. w dużym wpl\A ii toki nu Ambi ostatecznie k W roku .387 p ł«»ż.\ ł wspólni piającą gron«
pr/yjackił pnij
swoje życic te
cle do Afryki1 kapłańskie
otrzymał
p«»nic ~A
Św. Augustyn. Państwo Boże
po wszech krainach, narodów różniących się od siebie rozmaitymi obrzędami, zwyczajami, używających różnych Języków, różnego uzbrojenia, różnej odzieży - to wszakże cały rodzaj ludzki z dwóch tylko społeczeństw się składa, które my zupełnie właściwie. Idąc za naszymi księgami świętymi • dwoma państwami nazywamy. Jedno Jest państwo ludzi pragnących żyd wedle ciała, drugie - pragnących żyd wedle ducha; każde w swojego rodzaju pokoju; a ponieważ osiągają to, czego pragną, więc też każde żyje w pokoju swojego rodzaju.
Rozdział II
Zastanówmy się naprzód nad cym, co to znaczy żyć wedle ciała, 1 co • żyd wedle ducha. Kto by o tych rzeczach sądził z tego co widzi na pierwszy rzut oka. kto by nie pamiętał lub nie zważał na co, co Pismo Święte o tym mówi. pomyśli sobie, że wedle ciała żyją filozofowie cplktirejscy, ponieważ za najwyższe dobro uważają rozkosz cielesną; albo może inni Jacy, co również dobro ciała w ogóle za najwyższe szczęście człowieka mają; albo wreszcie cały ten tłum. co nie rządzi się żadnymi zasadami filozoficznymi, żadną właściwą miarą wy rozumowaną, lecz skłonny do lubłcżnoścł nie zna innych rozkoszy, oprócz tych, które dostarczają zmysły. A zaś za żyjących wedle ducha uważać będzie stoików, podług których najwyższe dobro człowieka jest w duszy jego, a wszakże dusza ludzka duchem jest.
Tymczasem okazuje się, że stosownie do tego, co Pismo Święte mówi, jedni i drudzy wedle dała żyją. Ciałem bowiem Pismo nazywa nie tylko ciało jakiejś ziemskiej I śmiertelnej istoty żyjącej (animantis) na przykład takiej. o której mówi: „Nie każde ciało to ciało: ale insze ludzkie, insze zaS ciało bydlęce, insze ptaszę, insze rybie” 1 - lecz też wyrazu tego używa w wielu innych znaczeniach, a pomiędzy różnymi tymi znaczeniami ciało często oznacza samegoż człowieka, czyli.naturę człowieka na mocy tego sposobu mówienia, kiedy część oznacza całość. Takim jest owo powiedzenie: „Z. uczynków zakonu żadne ciało nie będzie usprawiedliwione. ” 2 1 Oczywista - rozumie tu Apostoł: „żaden człowiek”, o czym wyraźniej nieco później powiedział: „W zakonie żaden nie ływa usprawiedliwiony" \ a w liście do Galarów:
H Wiedząc bowiem, iż nie bywa usprawiedliwiony człowiek z uczynków zakonu." 1 Wobec tego rozumiemy, że „I Słowo ciałem się stało” 5 znaczy - człowiekiem.
Jan. 1.14.
1 I. Kor. 15.39. 1 Rzym. 3.20.
1 Gal. 3.11.
* Tamte 2.16.