atlas rehabilitacji ruchowej (111)

Urazy komunikacyjne szyi typu „smagnięcia biczem Rozdział 2/7

że poważne uszkodzenia odcinka szyjnego związane z zespołem „whiplash" zdarzają się bardzo rzadko i w związku z tym zazwyczaj są dobre rokowania co do pełnego powrotu do zdrowia. Dopiero poważniejsze objawy (w szczególności neurologiczne) oraz dłużej utrzymujące sięufolegliwości wskazują na potrzebę IndYwidu^tnie prowadzonej fizjoterapii w gabinecie rehabilitacji. Standardowo zaleca się rehabilitację domową, opartą na stopniowo i indywidualnie dobranym przez fizjoterapeutę i po konsultacji lekarskiej programie czynnego uruchamiania kręgosłupa szyjnego oraz początkowo ćwiczenia izometryczne mięśni, a następnie ćwiczenia dynamiczne o charakterze skurczów koncentrycznych oraz ekscentrycznych. Początkowo standardowo zalecany jest także odpoczynek i ograniczenie aktywności, które nie powinny jednak trwać dłużej niż 7-14 dni. Zwykle lekarze zalecają w tej fazie miękki kołnierz ortopedyczny oraz leki przeciwbólowe (niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ). Obserwacje kliniczne oraz badania naukowe wskazują jednak, że w zdecydowanej większości stosowanie kołnierza jest zbędne, a stosowanie ga. przez dłuższy okęes może .być bardzo jszkp.dliyyą. IHiegjniej jednak, kilkudniowe (10-14 dni) stosowanie kołnierza w ostrej fazie pourazowej może być pomocne, szczególnie w celu przypominania pacjentowi o konieczności okresowego ograniczenia nadmiernych ruchów głowy. Zaleca się przy tym jak najwcześniejsze, jeżeli to możliwe (zazwyczaj stopnie I i II) już w pierwszych dniach po urazie, delikatne uruchamianie odcinka szyjnego - w zakresie ograniczonym przez dolegliwości bólowe!

Ogólnie w fazie ostrej (0-2 tygodnie) zaleca się: aktywne, czynne ruchy odcinka szyjnego w ograniczonym przez ból zakresie ruchu, ćwiczenia izometryczne mięśni szyi, edukację pacjenta odnośne specyfiki urazu oraz warunków powrotu do zdrowia, zalecenie ostrożności i ograniczenie obszernych ruchów głową oraz jak najszybszy, ale stopniowy powrót do normalnej aktywności związanej z czynnościami życia codziennego. Jeżeli chodzi o ilość ćwiczeń, to na samym początku wystarczy wykonywać po kilka ruchów we wszystkich możliwych i bezbolesnych zakresach ruchów odcinka szyjnego dziennie. W ciągu kolejnych dni należy stopniowo zwiększać ilość wykonywanych powtórzeń ćwiczeń poprawiających ruchomość, jak również częstotliwość ćwiczeń w ciągu dnia. Około 10 dnia po urazie należy (po zdjęciu kołnierza) przetestować pełną ruchomość odcinka szyjnego kręgosłupa oraz zbadać i przeanalizować występujące podczas badania ruchów dolegliwości. Jest to bardzo ważne badanie, które powinien przeprowadzić fizjoterapeuta lub lekarz. Jego zadaniem jest bowiem ocena, czy nie występuje u pacjenta pourazowa dyskopatia, a dokładniej mówiąc, wypuklina krążka międzykręgowego. W przypadku pojawienia się objawów dyskowych, czyli głównie promieniowania bólu o charakterze korzeniowym o zmiennym nasileniu w zależności od wykonywanego ruchu (lub pozycji głowy), pacjenta należy skierować na rehabilitację ambulatoryjną z rozpoznaniem

Strona 5