atlas rehabilitacji ruchowej (163)

Przeciążenia mięśni stawu barkowego (zespół stożka rotatorów) Rozdział 4/2

Przeciążenia mięśni stawu barkowego

(zespół stożka rotatorów)

W skład stawu barkowego wchodzą 3 stawy:

■ ramienny,

■ barkowo-obojczykowy,

■ i mostkowo-obojczykowy.

Tworzą one funkcjonalnie jedną całość, a pełen zakres ruchu możliwy jest dzięki ich wspólnemu działaniu. Najczęstszą przyczyną „bolesnego barku" jest uszkodzenie ścięgien mięśni rotatorów, „która,łączą się w pęczek na kształt stożka, stąd nazwa kliniczna ich przeciążenia - zespół stożka rotatorów. Choroba najczęściej dotyczy osób starszych oraz wykonujących wielokrotnie powtarzane ruchy, polegające na zginaniu i odwodzeniu ramion (np. malarze, fryzjerzy, sportowcy). Dominującym objawem klinicznym jest ból oraz postępujące ograniczenie ruchomości, które pociąga za sobą ograniczenie ruchomości stawu.

Proces usprawniania zespołu bolesnego barku można podzielić na 4 etapy.

W I etapie - poprzez zastosowanie krótkotrwałego unieruchomienia oraz zabiegów krioterapeutycznych (48 do 72 godzin od wystąpienia urazu, rzadko dłużej) - dąży się do ograniczenia stanu zapalnego i redukcji bólu. Rehabilitację można uzupełnić o statyczne (bez ruchu) napięcia mięśni (tzw. ćwiczenia izometryczne) ręki, nadgarstka oraz stawu łokciowego i barkowego, wykorzystując do tego celu opór zdrową kończyną oraz elastyczne taśmy i piłeczki. Ćwiczenia należy wykonywać 2-3 razy dziennie.

W II etapie dąży się do odtworzenia i przywrócenia pełnej ruchomości stawu barkowego poprzez wykonywanie ćwiczeń w pełnym zakresie ruchu i ćwiczeń rozciągających. W początkowym etapie, w formie rozgrzewki stosuje się ćwiczenia bierne (przy pomocy terapeuty bądź samodzielnie, wykorzystując kończynę zdrowa), przechodząc stopniowo do ćwiczeń czynnych. W pierwszej kolejności wykonywać należy ruchy zgięcia, odwodzenia i rotacji zewnętrznej, a następnie ruch rotacji wewnętrznej, przywiedzenia i wyprostu. Postępowanie usprawniające można uzupełnić o zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak ciepłolecznictwo czy masaż. Bardzo dobry wpływ na usprawnianie barku mają ćwiczenia w basenie.

Etap III to okres odbudowy siły i wytrzymałości mięśni oraz poprawa koordynacji nerwowo-mięśniowej. W tym etapie pomoc-

Przyczyny

dolegliwości

Proces

usprawniania

zespołu

bolesnego

barku