Technika badania narządu ruchu

K*

równać zakres ruchów po obu stronach. Kąt obrotu wynosi około 70° do wewnątrz i 90° na zewnątrz (pozycja „oremus”).

Jednym z klinicznych testów obrotu ramienia do wewnątrz jest sięganie ręką od tyłu ku łopatce strony przeciwnej. Odmierza się wtedy odległość czubków palców od łopatki.

2. Ruchy obręczy kończyny górnej. Bark może przesuwać się do przodu oraz ku tyłowi względem płaszczyzny czołowej. Zakres obu ruchów wynosi około 30° w każdym kierunku. Bark można unosić ku górze ponad linię poziomu oraz opuścić.

Podczas badania łatwo włączają się współruchy tułowia, na co trzeba zwracać uwagę.

Staw łokciowy. Pozycją zerową jest pełny wyprost stawu. Z tej pozycji liczy się ruch zginania (flexio) i prostowania (extensio). Kilkustopniowy przeprost (hyperextensio) (5-10°) uchodzi za normalny, zwłaszcza u dzieci i kobiet. Zginanie wynosi 160--170°.

Ubytek w wyproście zapisuje się jako przykurcz zgięciowy, podając jego wielkość w stopniach, lub też notuje się, że do pełnego wyprostu brak tylu a tylu stopni.

Przedramię. Przedramię wykonuje ruch nawracania (pronatio) i odwracania (supinatio). Zakres ruchów w obu kierunkach wynosi po 80-90° (ryc. 6.20).

Do badania należy zgiąć staw łokciowy do kąta prostego w celu wyeliminowania ruchów obrotowych ramienia.

Odwracaniem nazywamy zwrócenie dłoni do góry (Rzymianie modlili się manibus supinatis). W nawracaniu (przy zgiętym łokciu) dłoń zwraca się ku dołowi. Pozycją zerową jest położenie pośrednie między nawracaniem a odwracaniem. W tej pozycji kciuk „patrzy” w górę.

Nadgarstek. Pozycją zerową nadgarstka jest pełny wyprost, gdy ręka tworzy przedłużenie przedramienia. Badamy: prostowanie lub uniesienie grzbietowe, najczęściej określane jednak jako zgięcie grzbietowe (extensio carpi, flexio dorsalis) około 70°, zginanie dłoniowe (flexio palmaris) około 80°, odchylenie promieniowe (deviatio radialis) około 20° - ręka odchyla się ku stronie kciuka. Odchylenie łokciowe (deviałio ulnaris) bada się na ogół w pozycji nawrócenia przedramienia. W pozycji odwrócenia zakres odchylenia łokciowego nieco zwiększa się i wynosi około 40° (lyc. 6.21).

W codziennym użyciu nadgarstek łączy części tych mchów w harmonijny ruch obrotowy (circum-ductio).

Palce ręki. Palce znaczymy bądź liczbami I, II --V, bądź nazywamy: kciuk (polłex), wskaziciel (in-dcx), palec środkowy (digiłus medius), palec obrączkowy (digitus anularis) łub serdeczny, palec mały (idigitus minimus).

Kciuk ma stawy: międzypaliczkowy (arłic. inter-phalangea pollicis), śródręczno-paliczkowy (artic. metacarpophalangea) i nadgarstkowo-śródręczny (iartic. carpometacarpea).

Palce II-V mają stawy: międzypaliczkowy dalszy 0artic. interphalangea distalis), międzypaliczkowy bliższy (artic. interphalangea proximaliś) i śródręczno-paliczkowy (artic. metacarpophalangea).

Kciuk. Jego mchy są złożone, składają się głównie z odwodzenia, przywodzenia, zgięcia i wyprostowania oraz z przeciwstawienia (oppositió).

Pozycją zerową kciuka jest wyprost z przyłożeniem się wzdłuż wskaziciela w przedłużeniu osi kości promieniowej.

Odwodzenie (abductio) mierzy się kątem między kośćmi śródręcznymi I i II. Ruch odwodzenia może odbyć się w dwu kierunkach w stosunku do płaszczyzny dłoni: równoległe do niej (odwodze-

5?*

r.**

r

U:*

M-

'

■

I'

$

F=łt .

i

£fS’f

0°

i

i

90°

\Ł"

fi

•S5

‘■■A*

• J

*****

■K-

Ryc. 6.21. Pomiar ruchów nadgarstka: a - zgięcie grzbietowe (wyprost grzbietowy): b - zgięcie dłoniowe; c - odchylenie promieniowe; d - odchylenie łokciowe.