3 W),Hom,sranie eręrgu woó S'3Claóo*'/cfi 31
Kontynenty
qys. 3.1. Uóziat ocsiczegonych kontynentów w światowym potencjale energii wodnej [127]
Ogólnie elektrownie wykorzystujące energię rzek można podzielić wg następujących kryteriów:
- sposobu wykorzystania energii wód (przepływu, spadku),
- w artości spadku w ody (niskospadkowe H < 15 m. o średnim spadzie 15 < H <
50 m. w ysokospadkow e H > 50 m.
- system pracy (podstawowy — pracuje na podstawie obciążenia systemu energetycznego: podszczytowe - pracujące pełną mocą podczas szczytu, w pozostałych okresach mocą obniżoną; szczytowe - pracujące tylko w: okresach szczytu),
- sposobów zagospodarowania zasobów wodnych (rys. 3.2),
- sposobu doprowadzenia wody do turbiny (przyporowe, przyjazowe - rys. 3.3. derywacją kanałową lub rurociągową - patrz rys. 3.4).
Elektrownia pompowo-szczytowa pracuje tylko w okresach szczytu energetycznego i jest zasilana wodą z górnego zbiornika, natomiast w okresach małych obciążeń sieci energetycznej przepompowuje wodę ze zbiornika dolnego do górnego, rolę pompy spełnia turbina wodna - patrz rys. 3.5.
Wykorzystanie i przetworzenie energii wody na energię mechaniczną datuje się już na III w. p.n.e. Tak zwane „silniki wodne” służyły do podnoszenia wody do nawadniania pól. Pierwszy opis młyna wodnego z lat 25—30 p.n.e dokonany został przez Markusa Witruwiusza Polio. Również znane były młyny tego typu w Małej
Azji, zwano je młynami greckimi lub tureckimi.
W okresie międzywojennym znaczna liczba młynów napędzanych energią ^odną była eksploatowana w byłych granicach Polski i to nic tylko młyny, ale również tartaki. Służyły też do filcowania materiałów wełnianych na ubrania góralskie. Napędzano je zwykle kołami wodnymi nasiębiemymi lub podsiębiernymi.