DSCN0609

254 6. Przekładnie zębate stożkowe

Walec dopełniający jest styczny do sfery I na linii środkowej 3 zarysu 4 koia płaskiego. Unia 3 stanowi jednocześnie okrąg podziałowy koła płaskiego. Stożek dopełniający kola stożkowego jest styczny do sfery na okręgu podziałowym zewnętrznym kola stożkowego.

Podstawowymi parametrami kola płaskiego są: jego promień R_e, równy promieniowi wspólnej tworzącej przekładni (por. też rys. 6.5), oraz liczba zębów kola płaskiego:

Z| -2

2R_C

' sin sin <5 ₂

(6.2)

a dla przekładni ortogonalnej:

(6.3)

gdzie z, i z₂ to liczby zębów kół przekładni, S_t i 5₂ — kąty stożków podziałowych kół przekładni, a m,_t jest modułem czołowym zewnętrznym.

Wymiary uzębień kół stożkowych o zębach prostych określa się na zewnętrznym stożku dopełniającym (rys. 6.12), a w kołach stożkowych o zębach skośnych i krzywoliniowych — głównie dla ułatwienia pomiaru grubości zębów — na stożku dopełniającym średnim (rys. 6.13). Wobec tego wymiary zewnętrznego czołowego zarysu odniesienia uzębienia prostego określa się za pomocą modułu obwodowego zewnętrznego m,_e, a wymiary normalnego średniego zarysu odniesienia uzębień kołowych - za pomocą modułu normalnego średniego m_nm (rys. 6.14).

Moduły te należy w zasadzie dobierać jako znormalizowane według PN-78/M-88502 (tabl. 2.1). Jednakże obwiedniowe metody obróbcze, w których oba boki zębów obrabia się oddzielnymi nożami, umożliwiają wykonywanie tym samym narzędziem zębów o module w pewnym zakresie wartości. W takim przypadku moduł nominalny może mieć inną wartość niż według PN-78/M-88502, co też często stosuje się w praktyce.

Rys. 6.13. Podstawowe parametry geometryczne koła stożkowego. k* - stożek dopełniający zewnętrzny, k,_m - stożek dopełniający średni

Rys. 6.14. Parametry zarysu odniesienia (do tabl. 6.1)

Znormalizowane wymiary zarysu odniesienia uzębień kół stożkowych zawiera tabl. 6.1.

W zastosowaniu do wzorów obliczeniowych, dla wygody zapisu, parametry zarysu odniesienia określa się jako bezwymiarowe współczynniki i oznacza skrótowo literą oznaczającą parametr z dodaniem gwiazdki u góry, np. c* = c/m_n, h* = hjm_n itp.

Dla poprawienia współpracy zębów w przekładniach złożonych z kół stożkowych prostych, pracujących pod dużym obciążeniem, dopuszcza się stosowanie modyfikacji zarysu głowy zęba według rys. 2.3b. przy czym zalecane wartości wysokości i głębokości modyfikacji wynoszą h_t < m,_t i Aa ^ 0,02 m,_t.

Parametry zarysu odniesienia uzębień kół stożkowych są uzależnione od specyfiki poszczególnch metod kształtowania uzębień w stopniu większym niż to występuje przy kołach walcowych. Norma PN-78/M-88503 dopuszcza więc stosowanie innych wartości wysokości przenikania h_w, wysokości granicznej h_h luzu wierzchołkowego c oraz promienia krzywizny krzywej przejściowej u stopy zęba w zakresie 0,15 0,3 m,_t dla kół o zębach prostych oraz w zakresie

0,15 m_Bm < śfeM 0,35 rn_nm dla kół o zębach kołowych.

Firmy produkujące obrabiarki do nacinania uzębień kół stożkowych polecają

Tablica 6.1. Wymiary zarysu odniesienia uzębień kół stożkowych

^Norma PN-78/M*8850) nic normalizuje zarysu odniesienia kół tkalnych.