DSC39

178 Rozdział 12

popedyncae komórki organizmu mierzą liczbę chromosomów. Przypuszcza się. ke na chromosomie X zlokalizowane są geny sis-a, sis-b, sis-c (sisterless-a. -b.

-ci. nmt. 4mwipVuiir. JaughłeHess. których białkowe produkty po przekroczeniu wartości progowej tworzą wspólnie aktywator wczesnego promotora P, genu Xv/. inicjując kaskadę genów biorących udział w różnicowaniu płci u Drosophila.

Z kolei produkt autosomalnego genu extramacnochaete może inaktywować białko Dmghsrrłess. a produkty dwu innych genów' autosomalnych (groucho i deadpah) broną represor działający na ten sam promotor P,.

Geo reguluje trzy procesy:

1)    determinację płciową komórek rozrodczych (różnicowanie na jaja i plem

niki),

2)    determinację płci somatycznej (dymorfizm płciowy komórek somatycznych), zależnej od czterech genów*: trtu tra-2, dsx oraz ix (dotychczas nieznana funkcja),

3)    mechanizm kompensacyjny, tzn. regulację aktywności genów sprzężonych z chromosomem X. Kompensacja nie jest bezpośrednio związana z procesem determinacji płci. pozwala jednak na wyrównanie dysproporcji pomiędzy liczbą genów na chromosomie X u samca (XY) i samicy (XX). Na chromosomie X znajduje się ok. 1/5 wszystkich genów Drosophila.

U samic zachodzi transkrypcja z obu chromosomów X. U samców w celu wyrównania poziomu ekspresji genów z pojedynczego chromosomu X poziom transkrypcji jest dwukrotnie większy niż z każdego chromosomu X samicy.

Te trzy procesy przebiegają u Drosophila niezależnie, ale są regulowane przez len sam sygnał wywoławczy i nadrzędny gen regulatorowy. Gen Sxl można porównać do dwupozycyjnego przełącznika trwale blokowanego w pozycji „włączony" (u samic) i „wyłączony" (u samców). Ma on dwa promotory:

—    wczesny P - aktywowany przez czynniki transkrypcyjne tylko we wczesnej embriogenezie. zależny od stosunku X/A,

-    późny P_B - aktywny w dalszych etapach embriogenezy aż do końca życia muszki w każdej komórce, niezależnie od stosunku X/A.

Rycina 12.5 przedstawia szlak determinacji płci Drosophila. Aby tuż po zapłodnieniu włączyć gen Sc/, poziom produktów' genów sis-a. sis-b, sis-c. runu hermaphrodiie. daughierless musi być odpowiednio wysoki. W embrionach posiadających dwa chromosomy X poziom tych produktów jest wyższy niż w embrionach XY Geny te kodują czynniki transkrypcyjnc wiążące się z DNA. Po około 2 -3 godzinach po zapłodnieniu białka te decydują o tym, czy gen SxJ zostanie włączony, czy wyłączony (iyc. 12.5). W przypadku gdy:

- stosunek X A * 1. odpowiednio wysoki poziom czynników transkrypcyj-nyeh umożliwia ich wiązanie się z enhancerem genu Sxl, dzięki czemu dochodzi do aktywacji transkrypcji z wczesnego promotora P_r powsta-

Byc. 12.5. Szlak determinacji plo aktywowany praż gen Sx/ u Drosophia

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSC40 180 Rozdział 12 je aktywna forma białka SXL (białko SXL to białko wiążące się z RNA, uczestni
DSC42 184 Rozdział 12 wotnie różnicują się jajniki, a czynnik genetyczny lub środowiskowy decyduje
DSC44 188 Rozdział 12 czyć rzadkie przypadki kobiet 46,XY z prawidłowym genem SRY i zaczątkami różn
DSC
39 114 Rozdział 7. Metoda przemieszczeń dla BC zaś, że <73 = <Pi = Zl ~ h % = o. Ze wzoru
rozdział 4 (12) 137 9 Aktuattiocja wyceny należności Inwestycje zaliczone do aktywów trwałych na dzi
DSC55 240 Rozdział 4 — Niemcy o sztuce — Oświecenie i wczesny romantyzm jest w pełni życia i tak pr
DSC
22 78 Rozdział 5. Symetryczne układy konstrukcyjne Zauważmy, że przy symetrycznym odkształcaniu
SN grudzien 061 JEDNA ZAINFEKOWANA KOMÓRKA może wywołać wielką epidemię. Rozprzestrzenianie się wir
IMG73 252525255B1024x768 252525255D - roślin zawierająca w swoich komórkach somatycznych gametyczn
Rozdział 9 Udział pielęgniarki w usprawnianiu pacjenta1 •    Przed wykonaniem drenaż
RozdziaÅ‚ 9 UdziaÅ‚ pielÄ™gniarki w usprawnianiu pacjenta1 •    Przed wykonaniem dre
Rozdział 9 Udział pielęgniarki w usprawnianiu pacjenta1 •    Przed wykonaniem drenaż

więcej podobnych podstron