DSC07380

DROGA DROGI

Droga jest też zabytkiem kultury, wciąż użytkowanym i udoskonalanym. Można przyjąć, że dom, jako habitat, stałe siedlisko, utorował pierwsze drogi. Neolityczni rolnicy, którzy wiedli osiadły tryb życia, porzucili ciągłe wędrówki w nieznane, na rzecz powtarzalnych ścieżek, które pozwalały powrócić do osady. Z czasem, gdy wynalazek koła umożliwił pokonywanie większych odległości wraz z ciężki ładunkiem, np. towarami, rozpoczęła się era szlaków handlowych, które w niezwykły sposób wpłynęły na rozwój krajobrazu kulturowego. Począwszy od Via Appia, Europę zaczęły przebiegać liczne drogi, które stały się krwioobiegiem dóbr materialnych i informacji. Drogi miały więc wpływ na wymianę doświadczeń odległych społeczności, wspomagając ich rozwój. Stawały się ważnym, wręcz strategicznym elementem krajobrazu. Zależne od naturalnych uwarunkowań, takich jak sieć hydrograficzna, ukształtowanie powierzchni, same również zaczynały kształtować swe otoczenie. Powstawały obiekty związane z ruchem podróżnych i pielgrzymów, zajazdy, karczmy. Przy drogach stawiano kapliczki. Z racji na przemieszczanie się dużej ilości dóbr, ważne szlaki handlowe były nieraz chronione warownymi zamkami. Takie było przeznaczenie min innymi zamku na Piaskowej Skale, wzniesionego na polecenie Kazimierza Wielkiego, jako strażnicy traktu handlowego z Krakowa na Śląsk (Kaczyńscy, 2001). Również przewóz towarów wiązał się z ustanawianiem cła, a dodatkowo drogi ułatwiały pobór podatków (Bóhm, 2006). Wreszcie, jak to opisał sto lat temu B. Janowski (1908), rozwój szlaków komunikacyjnych, traktów handlowych warunkował przez wieki rozwój sieci osadniczej, stymulując jedne miasta do rozwoju, a inne skazując na gospodarczy regres. Przebieg drogi przez miasto, miasteczko czy wieś, wpływał również na umiejscowienie ważnych obiektów, takich jak kościół, szkoła. Proces ewoluowania sieci dróg trwa nieprzerwanie, a powiązania miedzy rozwojem gospodarczym regionów, a komunikacją są powszechnie rozumiane. Współcześnie powstaje wiele nowych dróg szybkiego ruchu, w tym autostrad, a stare trakty, gościńce, niegdyś o dużym znaczeniu zamieniają się w leśne drogi. Taki los spotkał m.in. Trakt Poznański, czy szlak grodzieński, który na pewnym swym odcinku już w XVI wieku nazywany był antiqua via (Skrok, 2008). W krajobrazie kulturowym pozostał częstokroć nikły ślad traktów o randze regionalnej. W okolicach Poznania są takimi Trakt Bednarski i trakt prowadzący ze Skoków w stronę Raczkowa.

TRAKT ZE SKOKÓW DO RACZKOWA

Skoki to miasto, które ulokowane zostało w sąsiedztwie terenów bagiennych związanych z rzeką Małą Wełną. Otrzymało prawa miejskie w XIV wieku (Anders. 2004), a powstało na przecięciu szlaków. Były to trakty z Gniezna do grodów nadno-teckich, a dalej ku Pomorzu Zachodniemu, oraz trakt z Poznania przez Wągrowiec

152