Finanse p stwa Wypych2 013

Ogólne problemy finansów przedsiębiorstwa

bą wartość wykorzystanych czynników produkcji, zaangażowanych kapitałów, wytworzonych i sprzedanych wyrobów gotowych jest pieniądz. Gospodarka rynkowa jest gospodarką pieniężną a pieniężny charakter gospodarowania dotyczy w szczególności przedsiębiorstw. Pieniądz warunkuje i determinuje ich funkcjonowanie i rozwój. Już sama decyzja o podjęciu działalności gospodarczej i założeniu przedsiębiorstwa musi się łączyć z koniecznością zdobycia środków pieniężnych na uruchomienie procesu produkcyjnego. W trakcie swego funkcjonowania przedsiębiorstwo musi nieustannie liczyć i porównywać osiągane dochody z ponoszonymi wydatkami. Cel, na który ukierunkowana jest działalność przedsiębiorstwa także ma pieniężny wymiar. W pieniądzu można wyrazić oddziaływanie uwarunkowań wyznaczających pozycję rynkową przedsiębiorstwa, określających jego rynkowe sukcesy i porażki, kształtujących jego kontakty z otoczeniem. Pieniężny wyraz mają wreszcie zarówno przyczyny, jak i konsekwencje ewentualnego bankructwa.

Zjawiska i procesy pieniężne zachodzące w przedsiębiorstwie składają się na pojęcie finansów przedsiębiorstwa. Finanse przedsiębiorstwa kojarzą się z gromadzeniem i wydatkowaniem zasobów pieniężnych pozostających do dyspozycji przedsiębiorstwa. Znajduje to odzwierciedlenie w faktycznym przepływie strumieni pieniężnych i jednocześnie w tworzeniu przesłanek przyczyniających się do ich przepływu w przyszłości. Patrząc na finanse przedsiębiorstwa z prawnego punktu widzenia chodzi o stosunki ekonomiczne realizowane za pomocą pieniądza, w których jako jedna ze stron występuje przedsiębiorstwo.

Bazując na podanym określeniu należy jednocześnie odpowiedzieć na pytanie, czy wszystkie zjawiska pieniężne są objęte pojęciem: finanse. Pytanie to ma sens w związku z faktem, że pieniądz występuje nie tylko w postaci zasobów i strumieni, ale jest wykorzystywany również jako miara w procesach gospodarczych, a także w ewidencji księgowej i statystycznej. Fakt ów jest następstwem towarowego charakteru produkcji, dzięki któremu wszystkie dobra materialne mają wartość a jej pieniężnym wyrazem jest cena: mierzenie w pieniądzu nakładów i efektów produkcyjnych oraz zasobów materialnych jest jednak tylko pewnym sposobem prezentacji, ewidencji i kalkulacji, nic wymaga natomiast faktycznej obecności zasobów pieniężnych. Uzasadnione jest w tej sytuacji posługiwanie się dodatkowo pojęciem systemu Finansowego przedsiębiorstwa. System finansowy jest pojęciem szerszym od finansów, obejmuje on bowiem wszystkie formy działania w obrębie zjawisk pieniężnych, w szczególności działania związane z przygotowywaniem różnego rodzaju operacji pieniężnych, z faktyczną realizacją tych operacji, i wreszcie z ewidencją i analizą przebiegu operacji pieniężnych oraz ich prognozowaniem i planowaniem. System finansowy często określany jest jako zbiór zasad oraz form organizacyjnych, regulujących mechanizmy finansowe i zabezpieczających sprawność przepływów pieniężnych w przedsiębiorstwie: obejmuje nie tylko gospodarkę finansową, ale również organizację rachunkowości i zasady bilansowania. System finansowy dostosowany jest do konkretnych warunków: uwzględnia zróżnicowanie źródeł pozyskiwania kapitału, formę organizacyjno-prawną i własnościową przedsiębiorstwa, jego wielkość, rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, unormowania prawne dotyczące ewidencji, opodatkowania, rachunkowości i sprawozdawczości, przyjętą strategię rozwoju i związane z nią cele działalności przedsiębiorstwa.

Różnorodność procesów i zjawisk składających się na finanse przedsiębiorstwa, złożoność systemu finansowego przedsiębiorstwa, a także fakt, iż finanse są pomostem łączącym wszystkie przejawy działania przedsiębiorstwa odzwierciedlającym skutki rozmaitych decyzji i będące ich następstwem wyniki gospodarowania wymuszają potrzebę zarządzania finansami przedsiębiorstwa. Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa jest procesem decyzyjnym podporządkowanym realizacji celu głównego, opierającym się na wykorzystywaniu różnego rodzaju instrumentów, technik, kryteriów i reguł do sterowania przebiegiem procesów i zjawisk związanych z gromadzeniem i wydatkowaniem zasobów pieniężnych postawionych do dyspozycji przedsiębiorstwa, w sposób umożliwiający zagospodarowanie tych zasobów jak najbardziej racjonalnie. Jak dowodzi praktyka, z tych samych zasobów gospodarczych i w tych samych warunkach ekonomicznych można uzyskiwać krańcowo różne rezultaty gospodarcze. Pieniądze i kapitały mogą pochodzić z różnych źródeł i różne z tego mogą wynikać konsekwencje dla osiągnięcia założonych celów przedsiębiorstwa. Te same pieniądze i kapitały można różnie inwestować i wykorzystywać, osiągając lepsze lub gorsze rezultaty ekonomiczne. Sprawia to, że niezbędnym warunkiem sukcesu ekonomicznego przedsiębiorstwa jest właściwe zarządzanie jego finansami, wykorzystujące współczesną - zarówno teoretyczną, jak i praktyczną wiedzę z tego zakresu.